Golde: berrikuspenen arteko aldeak

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

12:19, 21 martxoa 2019ko berrikusketa

Goldea, nekazaritzan, lurra prestatu eta mugitzeko erabiltzen den tresna bat da, hazia erein aurretik. Pikotxa eta aitzurraren bilakaeratzat har daiteke. Hasiera batean, pertsonek goldetik tiratzen zuten; ondoren, idiek edo mandoek, eta, toki batzuetan, zaldiek. Egun, traktoreek ere lan hori egiten dute. Goldatzeak porositatea areagotzen du, landareen hazkuntzaren mesedetan, lurra mugitzean lurrunketa bidez ura galdu eta lur apur bat higadura bidez galtzen den arren, eta, gerta litezkeen euriteek, lurrari emandako ongarri eta mantenugaiak garbitzen dituzte, galerak sortuz.

Golde tradizionala erromatar goldetik dator, golde-gider eta golde-mutur batez osatuta dagoena. Lehenak gidatzeko balio du; bigarrenak, lurra apurtzeko.

Rotherham goldea Ingalaterran eraiki zen 1730ean. Haren hiruki formak errazago tiratzen zuen, eta zaldiek tiratzeko askoz hobeto egokitu zen. Joseph Foljambe herbeheretarrak eraiki zuen eta fabrikazio industrialaren hasiera adierazten du.

Traktoreek tiratutako goldeak

Golde modernoenak traktore bati lotuta doan xasis bati lotuta doaz. Erabat metalezkoak dira. Behealdean, golde bakoitzak atal aldagarria du (erabilerak higatzen baitu), bere formagatik "enara" izena hartzen duena.

Golde zehatzak

Hainbat lanetarako golde bereziak ere badaude:

Landatzailea: haziak ereiteko.
Satorra: lan sakonetarako erabilia (50 zentimetro baino gehiago).

Belarria: alboan orri handi bat du, lurra albo batetara mugitzen duena.

Belarri bikoitza: aurrekoaren oso antzekoa, baina bi orriduna.
Marrazak: golde bakar bat, metro bat baino gehiagoko orri horizontal batekin, gainazaleko lanetarako erabilia.
Diskoduna: bere diskoen bidez, lurra ebaki eta iraultzen du, baita bertan aurki daitezkeen sustraiak ere.

Kanpo loturak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Golde

(Gaztelaniaz) Nekazaritzako tresnak
(Gaztelaniaz) Simulazio ereduak nekazaritzarako behar den energia kontsumoa neurtzeko

@@ 3. lerroa: / 3. lerroa: @@
 {| style="border:1px solid #CCCCCC; background-color:transparent;" align="center" width="100%"
 |width="33%" valign="top"|
+: habea<br />2: kakoa<br />3: erregulatzaile bertikala<br />4: hortza
-: Habea<br />
-: Kakoa<br />
-: Erregulatzaile bertikala<br />
-: Hortza
 |width="33%" valign="top"|
-: Zizela<br />
+: zizela<br />6: nabarra<br />7: belarria
-: Nabarra<br />
-: Belarria
 |}
 ]]
 [[Fitxategi:Einscharpflug - Farmer plowing in Fahrenwalde, Mecklenburg-Vorpommern, Germany.jpg|thumb|Zaldiek tiratutako goldea]]
-'''Goldea''', [[nekazaritza]]n, lurra prestatu eta mugitzeko erabiltzen den tresna bat da, [[hazi]]a erein aurretik. [[Pikotx]]a eta [[aitzur]]raren bilakaeratzat har daiteke. Hasiera batean, pertsonak ziren goldetik tiratzen zutenak, ondoren, idiak edo mandoak, eta, tokiren batzuetan, zaldiak. Egun, [[traktore]]ek ere tiratzen dute goldeetatik. Goldatzeak, [[porositate]]a igotzen du, landareen hazkuntza mesedetzen duena, lurra mugitzerakoan, [[lurrunketa]] bidez ura galdu eta lur apur bat higadura bidez galtzen den arren, eta, gerta litezkeen euriteek, lurrari emandako ongarri eta mantenugaiak garbitzen dituzte, galerak sortuz.
+'''Goldea''', [[nekazaritza]]n, lurra prestatu eta mugitzeko erabiltzen den tresna bat da, [[hazi]]a erein aurretik. [[Pikotx]]a eta [[aitzur]]raren bilakaeratzat har daiteke. Hasiera batean, pertsonek goldetik tiratzen zuten; ondoren, idiek edo mandoek, eta, toki batzuetan, zaldiek. Egun, [[traktore]]ek ere lan hori egiten dute. Goldatzeak [[porositate]]a areagotzen du, landareen hazkuntzaren mesedetan, lurra mugitzean [[lurrunketa]] bidez ura galdu eta lur apur bat higadura bidez galtzen den arren, eta, gerta litezkeen euriteek, lurrari emandako ongarri eta mantenugaiak garbitzen dituzte, galerak sortuz.
-Golde tradizionala [[erromatar golde]]tik dator, [[golde-gider]] eta [[golde-mutur]] batetaz osatuta dagoena. Lehenak, gidatzeko balio du, bigarrenak, lurra apurtzeko.
+Golde tradizionala [[erromatar golde]]tik dator, [[golde-gider]] eta [[golde-mutur]] batez osatuta dagoena. Lehenak gidatzeko balio du; bigarrenak, lurra apurtzeko.
-Rotherham goldea [[Ingalaterra]]n eraikia izan zen [[1730]]ean. Zuen hiruki formak errazago egin zuen tiratzea, eta zaldiek tiratzeko askoz hobeto egokitu zen. [[Joseph Foljambe]] herbeheretarrak eraiki zuen eta fabrikazio industrialaren hasiera adierazten du.
+Rotherham goldea [[Ingalaterra]]n eraiki zen [[1730]]ean. Haren hiruki formak errazago tiratzen zuen, eta zaldiek tiratzeko askoz hobeto egokitu zen. [[Joseph Foljambe]] herbeheretarrak eraiki zuen eta fabrikazio industrialaren hasiera adierazten du.
 == Traktoreek tiratutako goldeak ==
-Golde modernoenak, traktore bati lotuta doan [[xasis]] bati lotuta doaz. Erabat metalezkoak dira. Behealdean, golde bakoitzak aldagarria den atal bat du (erabilerarekin gastatzen baita) bere formagatik "enara" izena hartzen duena.
+Golde modernoenak traktore bati lotuta doan [[xasis]] bati lotuta doaz. Erabat metalezkoak dira. Behealdean, golde bakoitzak atal aldagarria du (erabilerak higatzen baitu), bere formagatik "enara" izena hartzen duena.
 == Golde zehatzak ==
-Lan ezberdinetarako golde bereziak ere badaude:
+Hainbat lanetarako golde bereziak ere badaude:
-* Landatzailea: Haziak ereiteko
+* Landatzailea: haziak ereiteko.
-* Satorra: lan sakonetarako erabiltzen da (50 zentimetro baino gehiago)
+* Satorra: lan sakonetarako erabilia (50 zentimetro baino gehiago).
 [[Fitxategi:arado_topo_roturador.jpg|thumb|"Satorra"]]
-* [[Belarri (goldea)|Belarria]]: Alboan orri handi bat du, lurra albo batetara mugitzen duena
+* [[Belarri (goldea)|Belarria]]: alboan orri handi bat du, lurra albo batetara mugitzen duena.
 [[Fitxategi:arado_vertedera.jpg|thumb|Belarria]]
-* Belarri bikoitza: Aurrekoaren oso antzekoa, baina bi orriduna
+* Belarri bikoitza: aurrekoaren oso antzekoa, baina bi orriduna.
-* Marrazak: golde bakar bat metro 1 baino gehiagoko orri horizontal batekin. Gainazaleko lanetarako
+* Marrazak: golde bakar bat, metro bat baino gehiagoko orri horizontal batekin, gainazaleko lanetarako erabilia.
-* Diskoduna: Bere diskoekin, lurra moztu eta iraultzen du, baita bertan aurki daitezkeen sustraiak ere.
+* Diskoduna: bere diskoen bidez, lurra ebaki eta iraultzen du, baita bertan aurki daitezkeen sustraiak ere.
 == Kanpo loturak ==