Erratz-txilar: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
No edit summary
No edit summary
1. lerroa: 1. lerroa:
⚫
Erratz-txilarra (''Erica scoparia'') [[Erikazeo|Erikazeoen]] artean altuera handiena lor dezakeen zuhaixka argal eta tentea da. Normalean 0,5-2,5 m artekoa izanik, 7 metrotara hel daiteke. Bestalde lore txikienak eta kaskarrenak dituen txilarra da.
{{taxotaula automatikoa
| taxon = Erica scoparia
| authority = [[Linnaeus|L.]]
}}

⚫
'''Erratz-txilarra''' (''Erica scoparia'') [[Erikazeo|Erikazeoen]] artean altuera handiena lor dezakeen zuhaixka argal eta tentea da. Normalean 0,5-2,5 m artekoa izanik, 7 metrotara hel daiteke. Bestalde, lore txikienak eta kaskarrenak dituen txilarra da.


== Morfologia ==
== Morfologia ==
[[Fitxategi:Flora della Sardegna 140 (4).JPG|thumb|324x324px|Erratz-txilarraren lore txiki eta gorrixkak.]]
Adaxkak gazte ilegabeak ditu, eta bertan hosto txikiak, forma linearrekoak, berdexkak eta ilegabeak, 3-4 [[Bertizilo|bertizilotan]] antolatzen dira<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Aizpuru,|abizena=I.|izenburua=Euskal herriko zuhaitz eta zuhaixken gida|argitaletxea=Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia = Servicio Central de Publicaciones del Gobierno Vasco|data=2010|url=https://www.worldcat.org/oclc/868798162|edizioa=2. [argit.]|isbn=9788445730515|pmc=868798162|sartze-data=2019-03-15}}</ref>. [[Lore|Loreak]] ez dira oso ikusgarriak, gehienetan berdexkak izan arren, zenbaitetan kolore gorria hartzen dute. Hauek muturreko [[Luku (botanika)|luku]] estutuan biltzen dira; [[Sepalo|sepaloak]], bai adaxkak bai hostoak bezala ilegabeak dira. [[Antera|Anterek]] ez dute luzakinik oinaldean eta inklusoak dira<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Euskal Herriko landareak eta inguruetakoak sailkatzeko gako irudidunak|argitaletxea=Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia = Servicio Central de Publicaciones del Gobierno Vasco|data=2004|url=https://www.worldcat.org/oclc/432948603|edizioa=1. argit|isbn=8445720902|pmc=432948603|sartze-data=2019-03-15}}</ref>, eta estiloa pixka bat irtena da.
Adaxkak gaztea ilegabeak ditu, eta bertan hosto txikiak, forma linearrekoak, berdexkak eta ilegabeak, 3-4 [[Bertizilo|bertizilotan]] antolatzen dira<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Aizpuru,|abizena=I.|izenburua=Euskal herriko zuhaitz eta zuhaixken gida|argitaletxea=Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia = Servicio Central de Publicaciones del Gobierno Vasco|data=2010|url=https://www.worldcat.org/oclc/868798162|edizioa=2. [argit.]|isbn=9788445730515|pmc=868798162|sartze-data=2019-03-15}}</ref>. [[Lore|Loreak]] ez dira oso ikusgarriak, gehienetan berdexkak izan arren, zenbaitetan kolore gorria hartzen dute. Hauek muturreko luku estutuan biltzen dira; [[Sepalo|sepaloak]], bai adaxkak bai hostoak bezala ilegabeak dira. [[Antera|Anterak]] luzakin gabekoak dira<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Euskal Herriko landareak eta inguruetakoak sailkatzeko gako irudidunak|argitaletxea=Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia = Servicio Central de Publicaciones del Gobierno Vasco|data=2004|url=https://www.worldcat.org/oclc/432948603|edizioa=1. argit|isbn=8445720902|pmc=432948603|sartze-data=2019-03-15}}</ref>, eta eslotiloa pixka bat irtena da.


== Loraketa ==
== Polinizazioa ==
''Erica scoparia''ren loraldia maiatzetik abuztura ematen da, garai horretan polinizazioa intsektuen edota airearen bitartez gertatuz<ref name=":0" />.
''Erica scopariaren'' lorazioa maiatzetik abustura ematen da, garai horretan polinizazioa intsektuen edota airearen bitartez gertatuz<ref name=":0" />.


== Banaketa eta habitata ==
== Banaketa eta habitata ==
Lurzoru haretsuetan eta silizeotan bizi da, hainbat sastrakadi eguzkitsuetan parte hartuz<ref name=":0" />, besteetan baso ezkutuetako soilgune eta orlak kolonizatuz<ref name=":1" />. Europa erdialdeko eta mendebaldeko endemikoa izanik, oso ugaria da Mediterraneo ertzeko herrialdeetan, hauen artean Portugal, Espainia, Frantzia, Italia eta Yugoslavia (3). Euskal Herrian, ekialdetik mendebaldera doan erdiko banda zabal batean aurkitzen da, normalean mendiko karraskaletan. Hala ere, ipar isurialdeko leku babestu batzuetan ere azaltzen da<ref name=":0" />.
Lurzoru haretsuetan eta silizeotan bizi da, hainbat [[sastrakadi]] eguzkitsuetan parte hartuz<ref name=":0" />, besteetan baso ezkutuetako soilgune eta orlak kolinizatuz<ref name=":1" />.Europa erdialdeko eta mendebaldeko endemikoa izanik, oso ugaria da [[Mediterraneoa|Mediterraneo]] ertzeko herrialdeetan, hauen artean Portugal, [[Espainia]], [[Frantzia]], [[Italia]] eta [[Jugoslavia]]. [[Euskal Herria|Euskal Herrian]], ekialdetik mendebaldera doan erdiko banda zabal batean aurkitzen da, normalean mendiko karraskaletan. Hala ere, ipar isurialdeko leku isolatu batzuetan ere azaltzen da<ref name=":0" />.<gallery>
Fitxategi:Flora della Sardegna 140 (2).JPG|''Erica scoparia.''
</gallery><gallery>
</gallery>


== Erabilerak ==
== Erabilerak ==
Erratzak egiteko gehien erabili den txilar-espeziea da, izan ere, horregatik hartzen du "erratz-txilarra" izena arrunta<ref name=":1" />.
Txilar [[Erratz|erratzak]] egiteko gehien erabili izan den espeziea da, izan ere, horregatik hartzen du "erratz-txilarra" izena arrunta<ref name=":1" />. <gallery>
Fitxategi:Escoba de era.jpg|Txilar erratza.
</gallery>


== Erreferentziak ==
== Erreferentziak ==
{{commonscat}}
{{erreferentzia zerrenda}}


{{TaxoiDatubaseak}}

[[Kategoria:Erica|scoparia]]
[[Kategoria:Euskal Herriko flora]]
[[Kategoria:1753. urtean deskribatutako espezieak]]

11:40, 22 martxoa 2019ko berrikusketa

Erratz-txilarra (Erica scoparia) Erikazeoen artean altuera handiena lor dezakeen zuhaixka argal eta tentea da. Normalean 0,5-2,5 m artekoa izanik, 7 metrotara hel daiteke. Bestalde lore txikienak eta kaskarrenak dituen txilarra da.

Morfologia

Erratz-txilarraren lore txiki eta gorrixkak.

Adaxkak gaztea ilegabeak ditu, eta bertan hosto txikiak, forma linearrekoak, berdexkak eta ilegabeak, 3-4 bertizilotan antolatzen dira[1]. Loreak ez dira oso ikusgarriak, gehienetan berdexkak izan arren, zenbaitetan kolore gorria hartzen dute. Hauek muturreko luku estutuan biltzen dira; sepaloak, bai adaxkak bai hostoak bezala ilegabeak dira. Anterak luzakin gabekoak dira[2], eta eslotiloa pixka bat irtena da.

Polinizazioa

Erica scopariaren lorazioa maiatzetik abustura ematen da, garai horretan polinizazioa intsektuen edota airearen bitartez gertatuz[1].

Banaketa eta habitata

Lurzoru haretsuetan eta silizeotan bizi da, hainbat sastrakadi eguzkitsuetan parte hartuz[1], besteetan baso ezkutuetako soilgune eta orlak kolinizatuz[2].Europa erdialdeko eta mendebaldeko endemikoa izanik, oso ugaria da Mediterraneo ertzeko herrialdeetan, hauen artean Portugal, Espainia, Frantzia, Italia eta Jugoslavia. Euskal Herrian, ekialdetik mendebaldera doan erdiko banda zabal batean aurkitzen da, normalean mendiko karraskaletan. Hala ere, ipar isurialdeko leku isolatu batzuetan ere azaltzen da[1].

  • Erica scoparia.
    Erica scoparia.

Erabilerak

Txilar erratzak egiteko gehien erabili izan den espeziea da, izan ere, horregatik hartzen du "erratz-txilarra" izena arrunta[2].

  • Txilar erratza.
    Txilar erratza.

Erreferentziak

  1. ↑ a b c d I., Aizpuru,. (2010). Euskal herriko zuhaitz eta zuhaixken gida. (2. [argit.]. argitaraldia) Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia = Servicio Central de Publicaciones del Gobierno Vasco ISBN 9788445730515. PMC 868798162. (Noiz kontsultatua: 2019-03-15).
  2. ↑ a b c Euskal Herriko landareak eta inguruetakoak sailkatzeko gako irudidunak. (1. argit. argitaraldia) Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia = Servicio Central de Publicaciones del Gobierno Vasco 2004 ISBN 8445720902. PMC 432948603. (Noiz kontsultatua: 2019-03-15).
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Erratz-txilar&oldid=6787370"(e)tik eskuratuta