Poligono: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-{{HezkuntzaPrograma}} +{{HezkuntzaPrograma|Matematika}}) |
No edit summary |
||
1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
{{HezkuntzaPrograma|Matematika}} |
{{HezkuntzaPrograma|Matematika}} |
||
{{Argitzeko|Irudi |
{{Argitzeko|Irudi geometrikoa|Poli: asko |
||
Gono: angelu}} |
|||
[[Fitxategi:Assorted polygons.svg|thumb|320px|Poligono batzuk]] |
[[Fitxategi:Assorted polygons.svg|thumb|320px|Poligono batzuk]] |
||
Poligonoa angelu asko dekoen forma geometriko bat da. |
|||
'''Poligono''' bat [[irudi geometriko]] bat da [[zuzenki|segmentu]] zuzen edo kurbatuaz mugatu ez-lerrokatuaz osatua dagoena. Adibide moduan, [[pentagono (argipena)|pentagonoak]] bost [[ertz (geometria)|alde]] dituen poligono bat da. Hitza [[greziar]]retik dator: ''polys''-''asko'' eta ''gwnos''-''angeluak''. |
|||
Poligonoak alde (eta angelu) kopurua kontuan izanik sailkatzen dira: |
|||
== Poligono erregularrak == |
|||
{{Nagusia|Poligono erregular}} |
|||
Alde guztiak berdinak dituen poligonoak '''poligono erregular''' izena hartzen du. |
|||
* Hirukia: 3 alde eta 3 angelu ditu |
|||
''n'' baldin bada alde kopurua poligono horrek dituen diagonal kopurua <math>n(n-3)/2</math> formulak ematen du. |
|||
* Laukia: 4 alde eta 4 angelu ditu |
|||
* Pentagonoa: 5 angelu eta 5 alde ditu |
|||
* Hexagonoa: 6 angelu eta 6 alde ditu |
|||
Neurri bereko alde eta angeluak dituzten poligonoei''poligono erregularrak'' esaten zaie. |
|||
Poligono erregular baten [[azalera]] modu honetan kalkula daiteke: |
|||
<br /> |
|||
n = alde kopurua<br /> |
|||
l = alde baten luzera<br /> |
|||
a = [[apotema]]<br /> |
|||
Hurrengo formulak izango ditugu: |
|||
** |
|||
* <math>A = \frac{n \cdot l \cdot a}{2}</math> |
|||
* <math>a={{l}\over{2\,\tan \left({{\pi}\over{n}}\right)}}</math> |
|||
* <math>A={{n\,l^2}\over{4\,\tan \left({{\pi}\over{n}}\right)}}</math> |
|||
Definizioz alde gutxien dituen poligonoa [[hiruki]]a da, 3 alderekin. Alde kopurua [[infinitu]]a izan daiteke. |
|||
=== [[Lauki]]ak === |
|||
Lau aldeko eta lau angeluko poligonoak dira. Lau angeluen baturak 360º ematen du. |
|||
* [[Paralelogramo]]ak: Aldeak binaka [[paralelo (argipena)|paralelo]] dituzten laukiak dira. |
|||
** [[Karratu]]a: Lau alde berdin eta lau angelu berdin (zuzenak). |
|||
** [[Laukizuzen]]a: Aldeak binaka berdin eta lau angelu berdin (zuzenak). |
|||
** [[Erronbo]]a: Lau alde berdin eta angeluak binaka berdin (Bi zorrotz eta bi kamuts). |
|||
** [[Erronboide]]a: Aldeak binaka berdin eta angeluak binaka berdin (Bi zorrotz eta bi kamuts). |
|||
<gallery> |
|||
irudi:SQUARE SHAPE.svg|[[Karratu]]a |
|||
irudi:Rectangle 4x5.svg|[[Laukizuzen]]a |
|||
irudi:Rombo 2.png|[[Erronbo]]a |
|||
irudi:Rhomboid.png|[[Erronboide]]a |
|||
</gallery> |
|||
* Ez-paralelogramoak: Binaka paraleloak ez dituzten laukiak dira. |
|||
** [[Trapezio]]a: Bi alde paralelo eta beste biak paraleloak ez dituzten laukiak dira. |
|||
** [[Trapezoide]]ak: Aldeen paralelorik ez duten laukiak dira. |
|||
{{Poligonoak}} |
|||
{{commonskat}} |
{{commonskat}} |
21:17, 28 martxoa 2019ko berrikusketa
- Artikulu hau Irudi geometrikoa buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «[[Poli: asko
Poligonoa angelu asko dekoen forma geometriko bat da.
Poligonoak alde (eta angelu) kopurua kontuan izanik sailkatzen dira:
- Hirukia: 3 alde eta 3 angelu ditu
- Laukia: 4 alde eta 4 angelu ditu
- Pentagonoa: 5 angelu eta 5 alde ditu
- Hexagonoa: 6 angelu eta 6 alde ditu
Neurri bereko alde eta angeluak dituzten poligonoeipoligono erregularrak esaten zaie.
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Poligono |