Wall Streeteko atentatua: berrikuspenen arteko aldeak
«Atentado de Wall Street» orriaren itzulpena eginez sortua |
«Atentado de Wall Street» orriaren itzulpena eginez sortua |
||
| 16. lerroa: | 16. lerroa: | ||
New Yorketik alde egin ondoren, Mario Buda [[Napoli|Napolira]] joan zen eta Estatu Batuetara inoiz ez zen itzuli. Hala ere, gutxieneaz beste hamabi urtez galleanisten erasoak jarraitu ziren.. <ref> Avrich, Paul, ''Sacco eta Vanzetti: The Anarchist Background'' , Princeton University Press (1991), ISBN 0-691-02604-1 , 9780691026046, p. 213 </ref> |
New Yorketik alde egin ondoren, Mario Buda [[Napoli|Napolira]] joan zen eta Estatu Batuetara inoiz ez zen itzuli. Hala ere, gutxieneaz beste hamabi urtez galleanisten erasoak jarraitu ziren.. <ref> Avrich, Paul, ''Sacco eta Vanzetti: The Anarchist Background'' , Princeton University Press (1991), ISBN 0-691-02604-1 , 9780691026046, p. 213 </ref> |
||
<references group=""></references> |
<references group=""></references> |
||
* <div class="plainlinks" id="62" style="display:inline"> Lan honek eratorritako itzulpen dauka ''[[:en:Wall Street bombing|Wall Street bonbardaketaren]]'' Wikipedia of ingelesez, argitaratutako [https://en.wikipedia.org/wiki/Wall_Street_bombing?action=history euren argitaletxe] azpian [[wikipedia:Texto_de_la_Licencia_de_documentación_libre_de_GNU|Lizentzia]] eta [[wikipedia:Texto_de_la_Licencia_Creative_Commons_Atribución-CompartirIgual_3.0_Unported|Creative Commons Aitortu-PartekatuBerdin 3.0 Unported]] . </div> |
|||
[[Kategoria:New York hiriko historia]] |
[[Kategoria:New York hiriko historia]] |
||
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako atentatuak]] |
[[Kategoria:Ameriketako Estatu Batuetako atentatuak]] |
||
[[Kategoria:Atentatu anarkistak]] |
[[Kategoria:Atentatu anarkistak]] |
||
[[Kategoria:Pages with unreviewed translations]] |
|||
01:13, 7 apirila 2019ko berrikusketa
Wall Streeteko atentatua ( AEBetan Wall Street bombing bezala ezagutzen dena) 1920ko irailaren 16an , eguerdian, Manhattanen finantza auzoan, New York hirian gertatu zen. Erasoaren ondorioz 38 lagun hil ziren eta 400 pertsona zauritu ziren. [1]
Atentatu hau XX. mendeko Estatu Batuetako historian txarrenetariko bat izan zen, McNamara anaiek 1910ean Los Angeles Timesen eraikinaren aurka egindako baino hilgarriago izan zen.
Erasoa
Eguerdian, zaldiz eramandako gurdia jendetza artean Morgan Bankeko bulegoaren aurrean aparkatu zen, Wall Streeteko 23. zenbakian, finantza-barrutian zegoen toki jendetsuenean. Barruan 45 kg dinamita zeuden [2] , erloju mekanismo batekin lehertu zena. [3] Zaldia eta gurdia airetik atera ziren eta 30 lagun baino gehiago hil zituzten ia-ia unean. [4] Biktima gehienak Burtsako langileak, mezulariak, estenografoak eta langileak izan ziren [5] . Eztandak ere Banco Morgan eraikinaren instalazioak suntsitu zituen.
Egileak
FBIk hiru urte baino gehiago ibili zen kasua argitu nahian. Azkenean, egileak ezin izan ziren identifikatu. Hala ere, ikerketa guztien arabera, italiar anarkista talde txiki izan zitekeen erasoaren arduraduna. Azkenean ezin izan zen ezer frogatu.
Anarkistak susmagarriak ziren, batez ere "galleanistak" edo Luigi Galleani jarraitzaileak. Erasoa zuritzeko, AEBetako justiziak Sacco eta Vanzetti anarkistei ezarritako heriotz zigorrak zuten. Erasoaren ostean, atzerriko migratzaileen aurkako diskriminazioa nabarmen handitu zen, batez ere italiarren aurkako. Atentatua ere Palmerren epailearen sarraskiak justifikatu zituen. Ofizialki kasu argitu gabe dago.[6]
Susmagarrien artean, galleanista zehatz bat zegoen, Mario Buda (1884 - 1963), Sacco eta Vanzetti-en gertua. Atentatua bi anarkita horien heriotzaren mendekua izango zen.[7] Budaren partaidetza bere iloba Frank Maffi-k eta Charles Poggi-k berretsi zuten. Biak elkarrizketatuak izan ziren, Savignano-n (Italia), 1955ean. [8] Buda (Mike Boda izengoitiaz) lehergailuen erabileraz aditua zen galleanistek erabilitako asko berak egindakoak omen ziren. Gainera, Buda New Yorken zen erasoaren unean. Edonola ere, poliziak ez zuen inoiz atxilotu.
New Yorketik alde egin ondoren, Mario Buda Napolira joan zen eta Estatu Batuetara inoiz ez zen itzuli. Hala ere, gutxieneaz beste hamabi urtez galleanisten erasoak jarraitu ziren.. [9]
- ↑ Baily, Thomas A.; & Kennedy, David M. (1994). American Pageant (10. Ed.). DC Heath and Company. ISBN 0-669-33892-3 .
- ↑ Watson, Bruce, Sacco eta Vanzetti: Gizonak, hilketak eta gizakiaren epaiketa , Viking Press (2007), ISBN 0-670-06353-3 , 9780670063536, p. 77
- ↑ Watson, Bruce, Sacco eta Vanzetti: Gizonak, hilketak eta gizakiaren epaiketa , Viking Press (2007), ISBN 0-670-06353-3 , 9780670063536, p. 77: Erloju bat erabili zen, hau da, galleanistek erabiltzen zituzten ponpa azidunak, normalean ezegonkorrak eta ezegonkorrak baitziren.
- ↑ Terror Wall Streeteko FBIren webgunean
- ↑ Terror Wall Streeteko FBIren webguneak 2 milioi dolar baino gehiago eragin zituen ondasunetan
- ↑ Avrich, Paul, Sacco eta Vanzetti: The Anarchist Background , Princeton University Press , 1991
- ↑ Avrich, Paul, Anarchist Voices, Amerikako anarkismoaren ahozko historia. Princeton: Princeton University Press (1996), Charles Poggi-ren elkarrizketa . 132-133: Buda zen jakitun zen Niccola Sacco South Braintree-ko ordainduaren aurkako erasoa zegoela eta hilketa leporatu zioten eta ziur zegoela exekutatuko zela.
- ↑ Avrich, Paul, Anarchist Voices, Amerikako anarkismoaren ahozko historia. Princeton: Princeton University Press (1996), Charles Poggi-ren elkarrizketa . 132-133
- ↑ Avrich, Paul, Sacco eta Vanzetti: The Anarchist Background , Princeton University Press (1991), ISBN 0-691-02604-1 , 9780691026046, p. 213
- Lan honek eratorritako itzulpen dauka Wall Street bonbardaketaren Wikipedia of ingelesez, argitaratutako euren argitaletxe azpian Lizentzia eta Creative Commons Aitortu-PartekatuBerdin 3.0 Unported .