Pablo Iglesias Posse

Pablo Iglesias Posse
Irudi gehiago
Gorteetako diputatua 1910eko ekainaren 10a - 1923ko irailaren 15a Barrutia: Madrid (en) Hautetsia: 1910 Spanish general election (en) , 1914 Spanish general election (en) , 1916 Spanish general election (en) , 1918 Spanish general election (en) , 1919 Spanish general election (en) , 1920 Spanish general election (en) , 1923 Spanish general election (en) Madrilgo Udaleko zinegotzia 1905 - 1910 1. PSOE-ko Presidentea 1888ko abuztuaren 25a - 1925eko abenduaren 9a ← baliorik ez - Julián Besteiro →
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Pablo Iglesias Posse
Jaiotza	Ferrol, 1850eko urriaren 18a
Herrialdea	Espainia
Heriotza	Madril, 1925eko abenduaren 9a (75 urte)
Hobiratze lekua	Mausoleum of Pablo Iglesias (en) Madrilgo hilerri zibila
Familia
Ezkontidea(k)	Amparo Meliá (en)  (1921eko azaroaren 16a -  1925eko abenduaren 9a)
Hezkuntza
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	politikaria eta sindikalista
Lantokia(k)	Madril
Enplegatzailea(k)	Acción Socialista (en)
Kidetza	Unión General de Trabajadores
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa	Espainiako Langile Alderdi Sozialista

Pablo Iglesias Posse (Ferrol, 1850eko urriaren 18a - Madril, 1925eko abenduaren 9a) espainiar politikaria, sozialismoaren figura nagusia. PSOE (1879) eta Langileen Batasun Orokorraren (UGT) (1888) sortu zituen eta bietako presidentea izan zen.

Sozialismoaren aitatzat hartua, gaur egun Pablo Iglesiasen irudia Fundación Pablo Iglesiasek aldarrikatua eta mantendua da.

Bizitza

Pablo Iglesias Posse Ferrolen jaio zen, 1850eko urriaren 18an. Langile-familia batean jaio zen. Aita Pedro Iglesias izan zuen eta ama, berriz, Juana Posse; aitaren heriotzaren ondoren, Pablo, anaia txikia zuen Manuel (geroraro tuberkulosiak hilko zuena) eta euren ama Madrilera joan ziren bizitzera. Pablo eta ama oinez joan ziren eta anaia txikia, berriz, aurrez bidali zuten hara.

Madrilen han lan egiten zuen osaba baten laguntza espero zuten, baina amaren anaia hilda zegoen, jada, eta zerua eta lurra aurkitu zen sendia. Moreria kaleko 8.eko txapitula batean egokitu ziren eta, urtebete geroago, Pablo Real Hospicio General de Pobres del Ave María y Santo Rey Don Fernando izeneko erakundean sartu zuten. Osasuna okertu zitzaion erabat eta bizitza osorako kalteak nozituko zituen. Tipografo lana ikasi zuen, 1861ean, 1854az geroztik goizero ateratzen zen La Iberia egunkaria ateratzen lagundu baitzuen.

Augusto Burgos ezagutzeko aukera izan zuen, Revista Mensual de Agricultura, El Fomento, Miscelánea edo Boletín de Agricultura, Industria y Comercio bezalako aldizkarien kolaboratzaile. Burgos Pablo Iglesias adoptatzekotan ere ibili zen, baina amarekin zeukan harreman estua zela-eta, ez zuen sekula ideia hori burutu.

1862ko eguberritan, Pablo, ihes egin eta, amarengana joan zen bisitan Morería kalera eta zigor bortitzak ekarri zizkion horrek, aldizkaria umezurztegian egiteak, gune hortatik ezin zutela alde egin suposatzen baitzien han lanean zeuden tipografo eta ikasleei. Bizitza osoa markatuko zion horrek ere, langileen lider bilakatuko zen garaian.

Urtebete geroago, 1863ko maiatzaren 23an, umezurztegitik bidali egin zuten berriro egin baitzuen ihes. Ordurako, lehen hezkuntza eta tipografia eginak zituen eta inprenta batean hasi zen lanean, gaueko frantseseko klaseak bere potxikotik ordaitzen zituen bitartean. Ancha de San Bernardo eta Alamo kaleen artean zegoen inprenta batean hasi zen lanean, unibertsitatearen aurrean. Inprimategi honetan Diario Universal erredaktatzen zuten, 1863ko urtarrilaren 2an sortua. Madrileko beste inprenta txiki batzuetatik ere igaro zen Pablo. Lanean urteak igaro ondoren, Pablok azkenean bere lagun taldea garatu zuen eta hau betiko finkatua geratuko zen Pablok Federación Madrileña de la Internacionaleko tipografiako sailean ingresatu ondoren.

Seiurteko demokratikoan (1868-1874), bere heziketa autodidaktikoan jarraitu zuen. Prekarietatean bizi zen oso, tipografo-mutil gisa irabazten zuen soldata txikiarekin eta ez zuen beste tipografoak joan ohi ziren hitzaldietara joateko aukerarik. Hala ere, Colegio Internacional edo San Carloseko aretoetan ematen ziren hitzaldi akademikoetara joaten hasi zen eta han entzun zituen Francisco Giner de los Ríos, Miguel Echegaray edo Raimundo Fernández Villaverde. Mutilaren heziketa osatzen joango da horrekin eta egingo dituen harremanekin eta irakurketekin. Manuel Ruiz Zorrilla ministroak sustatu zituen klaseak ere lagungarri izango ditu Pablok bere pentsamendua osatzeko orduan. Ez zuen irakaskuntza arauturik jarraitu, baina mila gai ukituko zituen han, frantses hizkuntzaren hastapenak barne.

Militantzia

1870eko ekainaren 26an, Madrilgo tipografoek ordezkari hautatu zuten Pablo beste bi kideekin batera eta, horrela, 20 zituela, Nazioarteko Langileen Elkarteko delegatu izan zen.

Urtebete geroago, La solidaridad aldizkarian artikuluak idazten hasi zen, La Guerra lehena izan zelarik. Pazifismoaren aldeko alegatoa, espainiar sozialismoan garrantzia izan zuena, ez Pablo Iglesiasen lehena izan zelako bakarrik, baita gerrarekiko kritikoa zen lehenengotako artikulua izan zelako, estatuak eta langileriak nozitu behar zituen ondorioak azpimarratuz.

Jazarpen eta bortizkeriaz beteriko urteak izan ziren haiek, internazionalaren bilera baten aurka egin zena bezala, maiatzaren 2an Pablo Iglesias Café Internacionalean zegoela. Gobernazio ministerioak burututako ekintza honek haien aurkako postura gogorra mantenduko zutela erakutsi zien langile elkarteei

Urte hauetan jaioko da La Emancipación astekaria eta madrildar langileriaren bilgunea izango da, hasieran, Internazionalaren aurkako errepresioa zela-eta, Lisboan editatu bazuten ere.

1881ean, Sagastak hartuko du agintea eta Internazionalean biltzen ziren langile-erakundeen gaineko kontrola gogortu egin zen. Hala ere, langile mugimendua ezin zen geratu, jada, eta Paul Lafargue teoriko iraultzaile marxista eta Karl Marxen alabarekin ezkondutako sendagilea ezarri zenean. Pablo Iglesias eta Friedrich Engelsek gutun bidezko harremana hasi zuten eta, pixkanaka, Langileen Alderdi Sozialista bat burutzen joan ziren.

Langileen alderdi eta sindikatuak

Pablo Iglesias Espainiako II. Errepublikako zijilu batean, 1937

Pablo Iglesias de 1905eko apirilean, langileei hitz egiten. Isabel II.a kanalaren hirugarren depositua hondoratu da eta 30 biktimen oroimenez elkartuta egon dira. (José L. Demaría López Campúaren argazkia da)

Madrilgo Langileen Nazioarteko Erakundean sartu zenetik, jazarpen eta despido bat baino gehiago jasan zuen 1874an Inprimatzeko Artearen Elkarteko lehendari egin zutenera arte. Postu honetan eta klandestinitatean, langileen alderdi politiko sozialista bat eratzen hasi zen, 1879ko maiatzaren 2an PSOE sortu zenean amaituko zena. Tetuán kaleko Casa Labra izeneko tabernan izan zen eta 25 lankide izan ziren bertan: 16 tipografo, 4 sendagile, doktore bat, 2 bitxigile, marmolista bat eta zapatari bat.

Apaindura handirik gabe bizi izan zen eta garaiko langileen pobreziarekin identifikatu zen. Bolada batean, El Socialista ren egoitzan bertan egon zen bizitzen eta, maiz, ez zuen beste soldatarik. Zartzuela zuen oso gustuko eta oso ondo abesten omen zuen gainera. Ez zen sekula ezkondu, baina bai izan zuen emakume bikotekidea eta honen semea berea balitz hartu zuen.

1885ean, Inprimatzeko Artearen Erakundearen lehendakaritza utzi zuenean, postu gorena lortu zuen Espainiako Federazio Tipografikoan.

1886ko maiatzaren 12an atera zen El Socialista-ren lehen alea, Pablok berak sortu zuen sindikalismo inguruko aldizkaria, egun editatzen jarraitzen dutena.

1888an, Langileen Batasun Orokorra, UGT sortu zuen eta bertako lehendakaritza hartu zuen 1889an. II. Internazionalaren sorrerako biltzarrean izan zen urte berean, PSOEko bozeramalea izan zelarik.

1890ean, maiatzaren 1eko manifestazioaren buruan joan zen, 8 orduko laneguna eta haurrak lanerako ez erabiltzea eskatuz. Urte horretan, PSOEren II. Biltzarra ospatu zuten eta hauteskundeetan parte hartzea erabaki zuten lagile sozialisten alderdi errepublikar bezala. 1905eko hauteskundeetan, Pablo Iglesias, Largo Caballero eta García Ormaechea hautatu zituzten Madrilgo zinegotzi. Bi alditan izan zen zinegotzi: 1906-1910 eta 1914-1918.

1908an, Madrilgo Casa del Pueblo sortu zuen eta, 1909an, berriz, 18 egunez egon zen atxilo, Bartzelonako Aste Tragikoa zela-eta, greba orokorrera deitzen zuen manifestu bat sinatu zuelako.

1910ean, PSOEk historian izan zuen lehen diputatua lortu zuen Espainiako Legebiltzarrean eta Iglesias izan zen hauteskunde bat baino gehiagotan, errepublikarrekin koalizioan eta ordezkarien kopurua igotzen joan zen.

Azken urteak

1919an, pulmonia batek politikatik aldendu zuen eta osasuna gero eta okerrago zuen.

1920 eta 1921ean, PSOEk zatiketa jasan zuen, bi talde Leninek deituriko III. Internazionala edo Komiternera atxikitu zirenean. Partido Comunista Español eta Partido Comunista Obrero Español ez zeuden PSOEren moderazioarekin gustura eta, azkenean, PCE sortu zuten.

1925eko abenduaren 9an hil zen Madrilen. Hilotza baltsamatu eta hiriburuko Casa del Puebloko kaperan erakutsi zuten. 150.000 jarraitzaile izan ziren bere hiletan.

Erreferentziak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Pablo Iglesias Posse

• Datuak: Q450299
• Multimedia: Pablo Iglesias / Q450299