Txinatar medikuntza tradizionala: berrikuspenen arteko aldeak
tNo edit summary |
|||
| 3. lerroa: | 3. lerroa: | ||
Txinatar medikuntza tradizionalaren oinarrizko kontzeptuetako bat gorputzaren ''[[qi]]'' deitzen duten bizi energia da. Energia horrek ''[[meridiano (txinatar medikuntza)|meridiano]]'' deitutako kanaletatik zirkulatzen du eta gorputzeko organo eta funtzioak lotzen ditu. Medikuntza horretan gorputzari eta gaixotasunari buruz erabiltzen diren kontzeptuek bere jatorri zaharra adierazten dute eta prozesu dinamikoetan jartzen dute arreta, egitura materialak bigarren mailan utzita. Zentzu horretan, [[Europa]]n antzina erabiltzen zen [[humorismo]]a edo humoreen teoria dakar gogora. Txinatar medikuntza tradizionalean, osasuna entitate bakoitzaren eta kanpoko munduaren arteko elkarrekintza harmoniatsua da, eta gaixotasuna harmonia falta. Diagnostikoa egitean, sintomen azpian egon daitekeen harmonia falta hori antzematen saiatzen dira medikuak: pultsua neurtzen dute, mingaina, azala eta begiak aztertzen dituzte eta jateko eta lo egiteko ohiturei kasu egiten diete, besteak beste. |
Txinatar medikuntza tradizionalaren oinarrizko kontzeptuetako bat gorputzaren ''[[qi]]'' deitzen duten bizi energia da. Energia horrek ''[[meridiano (txinatar medikuntza)|meridiano]]'' deitutako kanaletatik zirkulatzen du eta gorputzeko organo eta funtzioak lotzen ditu. Medikuntza horretan gorputzari eta gaixotasunari buruz erabiltzen diren kontzeptuek bere jatorri zaharra adierazten dute eta prozesu dinamikoetan jartzen dute arreta, egitura materialak bigarren mailan utzita. Zentzu horretan, [[Europa]]n antzina erabiltzen zen [[humorismo]]a edo humoreen teoria dakar gogora. Txinatar medikuntza tradizionalean, osasuna entitate bakoitzaren eta kanpoko munduaren arteko elkarrekintza harmoniatsua da, eta gaixotasuna harmonia falta. Diagnostikoa egitean, sintomen azpian egon daitekeen harmonia falta hori antzematen saiatzen dira medikuak: pultsua neurtzen dute, mingaina, azala eta begiak aztertzen dituzte eta jateko eta lo egiteko ohiturei kasu egiten diete, besteak beste. |
||
Ikerketa zientifikoek ez dute frogarik aurkitu ''qi''- |
Ikerketa zientifikoek ez dute frogarik aurkitu ''qi''-aren, meridianoen eta akupuntura puntuen inguruan. Txinatar medikuntza tradizionalaren teoria eta praktika ez daude oinarrituta [[ezagutza zientifiko]]an, eta desadostasunak gerta daitezke medikuntza mota hori praktikatzen duten medikuen artean diagnostikoen eta tratamenduen inguruan. Txinatar sendabelarren eraginkortasuna oraindik ez da gehiegi ikertu eta ebidentzia gutxi ditu. Zenbait kasutan kezkak sortu dira zenbait landarek, animalia atalek eta mineralek izan dezaketen toxikotasunaren inguruan. Horren inguruko beste kezka bat arriskuan dauden espezieen legez kanpoko merkataritzarena da, esaterako tigreen eta [[errinozero]]en kasuan. Ikerketa [[farmakologia|farmakologikoak]] egin dira sendabelar tradizional horietatik botika berriak sortzeko, baina oraindik arrakasta gutxi lortu da. |
||
Txinatar medikuntzaren funtsezko idazkiak ''[[Huangdi Neijing]]'' eta ''[[Shanghan lun]]'' dira, eta baita nozio kosmologikoak ere, adibidez [[yin eta yang]] kontzeptua eta [[Wu Xing|bost faseak]]. |
Txinatar medikuntzaren funtsezko idazkiak ''[[Huangdi Neijing]]'' eta ''[[Shanghan lun]]'' dira, eta baita nozio kosmologikoak ere, adibidez [[yin eta yang]] kontzeptua eta [[Wu Xing|bost faseak]]. |
||
13:12, 10 maiatza 2019ko berrikusketa
Txinatar medikuntza tradizionala medikuntza tradizionalaren estilo bat da, Txinan 2.500 urtez garatu dena eta Txinako sendabelarrak, akupuntura, tui na masajeak, qigong ariketa eta dieta uztartzen dituena. Berriki Mendebaldeko medikuntza modernoaren kontzeptuak integratzen hasi da. Medikuntza mota hori Txinaren eragin esparruan oso erabilia da eta historia luzea du, eta berriki munduko beste eskualde batzuetan ere onartzen hasi da.
Txinatar medikuntza tradizionalaren oinarrizko kontzeptuetako bat gorputzaren qi deitzen duten bizi energia da. Energia horrek meridiano deitutako kanaletatik zirkulatzen du eta gorputzeko organo eta funtzioak lotzen ditu. Medikuntza horretan gorputzari eta gaixotasunari buruz erabiltzen diren kontzeptuek bere jatorri zaharra adierazten dute eta prozesu dinamikoetan jartzen dute arreta, egitura materialak bigarren mailan utzita. Zentzu horretan, Europan antzina erabiltzen zen humorismoa edo humoreen teoria dakar gogora. Txinatar medikuntza tradizionalean, osasuna entitate bakoitzaren eta kanpoko munduaren arteko elkarrekintza harmoniatsua da, eta gaixotasuna harmonia falta. Diagnostikoa egitean, sintomen azpian egon daitekeen harmonia falta hori antzematen saiatzen dira medikuak: pultsua neurtzen dute, mingaina, azala eta begiak aztertzen dituzte eta jateko eta lo egiteko ohiturei kasu egiten diete, besteak beste.
Ikerketa zientifikoek ez dute frogarik aurkitu qi-aren, meridianoen eta akupuntura puntuen inguruan. Txinatar medikuntza tradizionalaren teoria eta praktika ez daude oinarrituta ezagutza zientifikoan, eta desadostasunak gerta daitezke medikuntza mota hori praktikatzen duten medikuen artean diagnostikoen eta tratamenduen inguruan. Txinatar sendabelarren eraginkortasuna oraindik ez da gehiegi ikertu eta ebidentzia gutxi ditu. Zenbait kasutan kezkak sortu dira zenbait landarek, animalia atalek eta mineralek izan dezaketen toxikotasunaren inguruan. Horren inguruko beste kezka bat arriskuan dauden espezieen legez kanpoko merkataritzarena da, esaterako tigreen eta errinozeroen kasuan. Ikerketa farmakologikoak egin dira sendabelar tradizional horietatik botika berriak sortzeko, baina oraindik arrakasta gutxi lortu da.
Txinatar medikuntzaren funtsezko idazkiak Huangdi Neijing eta Shanghan lun dira, eta baita nozio kosmologikoak ere, adibidez yin eta yang kontzeptua eta bost faseak.
1950eko hamarkadatik aurrera, Txinako gobernuak estandarizazio prozesu bati ekin zion kontzeptu horietarako eta anatomia eta patologiako nozio modernoak integratzen saiatu zen.