Iberiar goi-lautada: berrikuspenen arteko aldeak
t Euskaltzaindiaren webguneko esteka berriak |
|||
| 20. lerroa: | 20. lerroa: | ||
[[Kategoria:Espainiako geografia]] |
[[Kategoria:Espainiako geografia]] |
||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Europako goi-ordokiak]] |
||
15:48, 29 ekaina 2019ko berrikusketa
Iberiar goi-lautada[1] (gaztelaniaz: Meseta Ibérica edo Meseta Central) Iberiar penintsularen erdialdean goi-ordokia da. Espainiako erdialdean dago, eta haren ia lurralde osoa betetzen du. Geologiaren aldetik, Paleozoikoko Mendigune Hesperikoan du sorrera; mendigune hura, higaduraren eraginez, goi-ordoki bihurtu zen.
Goi-ordokiaren batez besteko altuera 600 metro da, baina iparraldeko zatia altuagoa da hegoaldekoa baino.
Alexander von Humboldt izan zen goi-lautada hori aipatu zuen lehena, XIX. mendean. Ordu arte, lurralde hori ez zen Iberiar penintsulako gainerako lurretatik bereizia zen goi-lautada bakartzat hartzen.
Geografia
Iberiar goi-lautadak 210 000 km² ditu, hau da, Espainiaren azaleraren erdia baino zenbait gehiago.
Inguruan zenbait mendigune ditu: ipar-ekialdean Iberiar sistema du, Katalunia, Aragoi eta Euskal Herritik banatzen zaiona; ipar-mendebaldean Kantauriar mendilerroa Asturias, Kantabria eta Galizatik banatzen zaio eta hegoaldean Sierra Morena Andaluziatik banatzen zaio.
Badaude zenbait mendilerro Iberiar goi-lautada zeharkatzen dutenak. Nagusiak Erdialdeko mendigunea eta Toledoko mendiak dira. Era berean Tajo, Duero eta Guadiana ibaiak goi-ordokia zeharkatzen dute.
Erreferentziak
- ↑ 159. araua. Euskaltzaindia (Noiz kontsultatua: 2010-10-6).