Hanibal: berrikuspenen arteko aldeak
No edit summary |
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-K. a. +K.a.) |
||
3. lerroa: | 3. lerroa: | ||
{{biografia infotaula automatikoa |
{{biografia infotaula automatikoa |
||
|nazionalitatea = |
|nazionalitatea = |
||
|jaiotza data = [[K. |
|jaiotza data = [[K.a. 247]] |
||
|heriotza data = [[K. |
|heriotza data = [[K.a. 183]] aldean |
||
}} |
}} |
||
'''Hanibal'''<ref>EIMA: [http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net/r43-573/eu/contenidos/informacion/dih/eu_5490/adjuntos/estilo_liburua/ONOMASTIKA/IZEN%20ZERRENDAK.pdf ''Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. Zerrendak''].</ref> ([[feniziera]]z: 𐤇𐤍𐤁𐤏𐤋 ''Hanni-baʾal'', «Baalen dohaina» edo «Baal jainkoari eskerrak»; [[Kartago]], [[K. |
'''Hanibal'''<ref>EIMA: [http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net/r43-573/eu/contenidos/informacion/dih/eu_5490/adjuntos/estilo_liburua/ONOMASTIKA/IZEN%20ZERRENDAK.pdf ''Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. Zerrendak''].</ref> ([[feniziera]]z: 𐤇𐤍𐤁𐤏𐤋 ''Hanni-baʾal'', «Baalen dohaina» edo «Baal jainkoari eskerrak»; [[Kartago]], [[K.a. 247]] - [[Bitinia]], [[Anatolia]], [[K.a. 183]] aldean) [[kartago]]tar jenerala eta estatu gizona izan zen. Gizon jakintsua, printze helenistikoaren zenbait ezaugarriz hornitua, bere garaiko jeneral handienetarikoa izan zen. Erromako historialariek, gerorako geratu den iturri bakarrak, odolzale, doilor eta zikoitz aurkezten dute. Hanibal inoizko estrategarik hoberenetakotzat jotzen da, [[Alexandro Handia]], [[Julio Zesar]], [[Genghis Khan]], [[Napoleon Bonaparte]] eta beste gutxi batzuekin batera. |
||
== Bizitza == |
== Bizitza == |
||
[[Hamilkar Barka]]ren semea, aitak [[Antzinako Erroma|erromatarrenganako]] gorrotoa erakutsi zion. Aitari lagundu zion [[Iberiar penintsula]]n eta hura hil ondoren, bederatzi urte zituela, bere koinatu [[Hasdrubal Barka|Hasdrubalen]] agindupean jarri zen. Hura ere hil zenean, kartagotar armadak buruzagitzat hartu zuen ([[K. |
[[Hamilkar Barka]]ren semea, aitak [[Antzinako Erroma|erromatarrenganako]] gorrotoa erakutsi zion. Aitari lagundu zion [[Iberiar penintsula]]n eta hura hil ondoren, bederatzi urte zituela, bere koinatu [[Hasdrubal Barka|Hasdrubalen]] agindupean jarri zen. Hura ere hil zenean, kartagotar armadak buruzagitzat hartu zuen ([[K.a. 221]]). Erromaren aurkako mendekua hartu nahirik, erromatarren aliatu [[Sagunto]] hiriari setioa jarri zion ([[K.a. 219]]) eta [[Bigarren Gerra Punikoa]] abiatu (K.a. 219-201). |
||
Iberiar penintsulan bere anaia [[Hasdrubal Barka]] utzirik, [[iberiar]] eta [[zelta]] mertzenario anitzez hornituriko armada indartsu batekin [[Italiar penintsula]]ra lurrez iristeko egitasmoari ekin zion. [[Pirinioak]], [[Alpeak]] eta [[Apeninoak]] zeharkaturik, garaipen batzuk lortu zituen (Tesino, Trebia, Trasimena, Canas), baina [[Erroma]] ezin harturik eta Kartagok bertaratzeko deiturik ([[K. |
Iberiar penintsulan bere anaia [[Hasdrubal Barka]] utzirik, [[iberiar]] eta [[zelta]] mertzenario anitzez hornituriko armada indartsu batekin [[Italiar penintsula]]ra lurrez iristeko egitasmoari ekin zion. [[Pirinioak]], [[Alpeak]] eta [[Apeninoak]] zeharkaturik, garaipen batzuk lortu zituen (Tesino, Trebia, Trasimena, Canas), baina [[Erroma]] ezin harturik eta Kartagok bertaratzeko deiturik ([[K.a. 203]]), erromatarrak —[[Eszipion Afrikarra|Eszipion Afrikano]] buru zutela— nagusitu zitzaizkion [[Zamako gudua]]n ([[K.a. 202]]). |
||
Gudu hura galtzearen errua Kartagoko agintarien berekoikeriari egotzirik eta Alderdi Demokratikoaren buruzagi zela, erreforma politiko-ekonomikoak eta militarrak bultzatu zituen. Sufeta izendaturik, Erromara salatu zuten etsai politikoek, eta [[Tiro]]ra erbesteratu behar izan zuen ([[K. |
Gudu hura galtzearen errua Kartagoko agintarien berekoikeriari egotzirik eta Alderdi Demokratikoaren buruzagi zela, erreforma politiko-ekonomikoak eta militarrak bultzatu zituen. Sufeta izendaturik, Erromara salatu zuten etsai politikoek, eta [[Tiro]]ra erbesteratu behar izan zuen ([[K.a. 196]]). Siriako [[Antioko III.a Handia|Antioko III.aren]] gortean lehenik eta gero Bitiniako [[Prusias]] erregearen ondoan babesa harturik, Erromaren aurka borrokatzen saiatu zen beti. Erromatarrek Hanibal Prusiasengandik bereganatzea lortu zutenean, Hanibalek bere burua pozoitu zuen |
||
== Erreferentziak == |
== Erreferentziak == |
||
25. lerroa: | 25. lerroa: | ||
[[Kategoria:Militarrak]] |
[[Kategoria:Militarrak]] |
||
[[Kategoria:Bigarren Gerra Punikoa]] |
[[Kategoria:Bigarren Gerra Punikoa]] |
||
[[Kategoria:K. |
[[Kategoria:K.a. III. mendeko biografiak]] |
00:26, 10 uztaila 2019ko berrikusketa
- Artikulu hau pertsonaia historikoari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Hannibal (argipena)».
Hanibal | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotza | Kartago, K.a. 247 |
Heriotza | Gebze (en) , K.a. 183 aldean (63/64 urte) |
Heriotza modua | suizidioa: intoxikazioa |
Familia | |
Aita | Hamilkar Barka |
Ezkontidea(k) | Imilce (en) |
Seme-alabak | ikusi
|
Anai-arrebak | |
Leinua | Barzidak |
Jarduerak | |
Jarduerak | politikaria eta buruzagi militarra |
Jasotako sariak | ikusi
|
Zerbitzu militarra | |
Adar militarra | military of ancient Carthage (en) |
Gradua | komandante buru |
Parte hartutako gatazkak | Bigarren Gerra Punikoa Barcid conquest of Hispania (en) Roman–Seleucid War (en) |
Hanibal[1] (fenizieraz: 𐤇𐤍𐤁𐤏𐤋 Hanni-baʾal, «Baalen dohaina» edo «Baal jainkoari eskerrak»; Kartago, K.a. 247 - Bitinia, Anatolia, K.a. 183 aldean) kartagotar jenerala eta estatu gizona izan zen. Gizon jakintsua, printze helenistikoaren zenbait ezaugarriz hornitua, bere garaiko jeneral handienetarikoa izan zen. Erromako historialariek, gerorako geratu den iturri bakarrak, odolzale, doilor eta zikoitz aurkezten dute. Hanibal inoizko estrategarik hoberenetakotzat jotzen da, Alexandro Handia, Julio Zesar, Genghis Khan, Napoleon Bonaparte eta beste gutxi batzuekin batera.
Bizitza
Hamilkar Barkaren semea, aitak erromatarrenganako gorrotoa erakutsi zion. Aitari lagundu zion Iberiar penintsulan eta hura hil ondoren, bederatzi urte zituela, bere koinatu Hasdrubalen agindupean jarri zen. Hura ere hil zenean, kartagotar armadak buruzagitzat hartu zuen (K.a. 221). Erromaren aurkako mendekua hartu nahirik, erromatarren aliatu Sagunto hiriari setioa jarri zion (K.a. 219) eta Bigarren Gerra Punikoa abiatu (K.a. 219-201).
Iberiar penintsulan bere anaia Hasdrubal Barka utzirik, iberiar eta zelta mertzenario anitzez hornituriko armada indartsu batekin Italiar penintsulara lurrez iristeko egitasmoari ekin zion. Pirinioak, Alpeak eta Apeninoak zeharkaturik, garaipen batzuk lortu zituen (Tesino, Trebia, Trasimena, Canas), baina Erroma ezin harturik eta Kartagok bertaratzeko deiturik (K.a. 203), erromatarrak —Eszipion Afrikano buru zutela— nagusitu zitzaizkion Zamako guduan (K.a. 202).
Gudu hura galtzearen errua Kartagoko agintarien berekoikeriari egotzirik eta Alderdi Demokratikoaren buruzagi zela, erreforma politiko-ekonomikoak eta militarrak bultzatu zituen. Sufeta izendaturik, Erromara salatu zuten etsai politikoek, eta Tirora erbesteratu behar izan zuen (K.a. 196). Siriako Antioko III.aren gortean lehenik eta gero Bitiniako Prusias erregearen ondoan babesa harturik, Erromaren aurka borrokatzen saiatu zen beti. Erromatarrek Hanibal Prusiasengandik bereganatzea lortu zutenean, Hanibalek bere burua pozoitu zuen
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Hanibal |