Masoneria: berrikuspenen arteko aldeak

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

11:16, 23 uztaila 2019ko berrikusketa

Harginbelzgoa Eskuaira eta konpasa, framazonen ikur nagusia.
Sortzailea	Hiram Abif
Jainko Gorena	Unibertsoaren Arkiteto Handia
Mota	Esoterismo
Jarraitzaileen izena	Hargin beltzak, masoiak edo framazonak
Adarrak	Yorkeko Masoneria, Eskoziar Masoneria, Masoneria Mistoa, Giza Zuzenbidea, Menfis-Mizraimen Ohikunea, Egiptoar Masoneria
Masoi kopuru handiena duen herrialdea	Estatu Batuak

Harginbelzgo^[1], framazoneria edo masoneria kofradia- edo anaiarte-motako erakundea da, bere burua iniziazio, filantropia eta filosofia sustatzeko erakunde gisa definitzen duena. Jatorria Erdi Aroko harginen anaiarteetan du. Bere kide eta jarraitzaileen arabera, egia bilatzeko eta gizakiaren garatze intelektual eta morala lortzeko helburua dute. Masoiak, gizon nahiz emakumeak, logia izeneko oinarrizko egituretan antolatzen dira eta logia horiek, maila handiagoko erakunde batean taldekatzen dira; horri gehienetan "Logia Handia", "Sortaldeko Logia" edo "Prioretza Handia" deritzo.

Europan XVII. mendearen amaiera eta XVIII. mendearen hasiera aldera agertu zen. Egungo harginbelzgoa edo "espekulatzailea" sinboloen bitartez irudikatutako moral-sistema partikular gisan deskribatu da. Haren burua formazio-lanabestzat aurkeztu ohi du: eraikuntzaren sinbolismoan oinarritutako metodo berezi batekin, kideek entzuteko, gogoeta egiteko eta elkarrizketarako ahalmena garatzea dute helburu, gero balore horiek beren ingurumenean zabal ditzaten.

Hargin beltzen erakundearen historiak desadostasun ugari agertzen ditu eta haren zio nagusiak hainbat gairen inguruan ibili dira: emakumea masonerian onartzea, sineskera erlijioso eta metafisikoen gaia, eztabaidatutako gaien izatea edo logien lan egiteko era, bai eta harginbelzgoaren erregulartasunaren funtsa kokatzen diren oinarriak ere. Gai horiek eta beste batzuei buruzko ikuspuntuak askotarikoak izateak hargin beltzen hainbat adar eta joera garatzea ekarri du, sarritan, elkar onartu edo elkar aintzakotzat hartzen ez dutenak.

Harginbelzgoak aurkari ugari eduki ditu mendeen joanean; Erromatar Eliza Katolikoa eta sinesbide kristau gehienak, monarkia absolutuak eta komunistak hargin beltzen aurka aritu izan dira zio ezberdinengatik (sekretismoa, azpikeriak, agintearekiko loturak).

Masoi-logiak Euskal Herrian

Euskal Herrian hargin beltzen hainbat logia badaude. Hona hemen nagusiak^[2]:

Erreferentziak

Kanpo loturak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Masoneria

Masoneria Euskal Herria. Eusko Ikaskuntzako Euskomedia.org webguneko artikulu luze eta zabala. (Gaztelaniaz)
Masoneria Euskal Herrian. PDF formatuko artikulua. Santxo Jakintsua Fundazioa: Euskal Kultura eta Ikerketa Aldizkaria, ISSN 1131-5350, 3. zbk., 1993 , 403-404. orr. (Gaztelaniaz)
(Gaztelaniaz) Jose Ramon Varela, Euskal Herriko masoneriaren historia.

Bibliografia

Domenico V. Ripa Montesano: Vademecum di Loggia. Edizione Gran Loggia Phoenix–Roma Italia 2009 ISBN 978-88-905059-0-4
Francisco Rodríguez de Coro: Los masones 1728-1945. Introducción a la historia de la masonería en Euskal Herria. Besaide bilduma. Gasteiz: Santxo Jakintsua Fundazioa, 1992. 419 or.

[1] «Harginbelzgo» Orotariko Euskal Hiztegia. .

[2] Logías del País Vasco

[1]

[2]

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
 {| class="toccolours" cellpadding="3" cellspacing="0" style="float: right; margin: 0 0 1em 1em; width: 20em; clear: right" width=43%
 |-
-| colspan="2" style="font-size: larger; text-align: center;" | '''Framazoneria'''</br>[[Fitxategi:Square compasses.svg|250px]]</br><small>[[Eskuaira]] eta [[konpas (argipena)|konpasa]],</br>framazonen ikur nagusia.</small>
+| colspan="2" style="font-size: larger; text-align: center;" | '''Harginbelzgoa'''</br>[[Fitxategi:Square compasses.svg|250px]]</br><small>[[Eskuaira]] eta [[konpas (argipena)|konpasa]],</br>framazonen ikur nagusia.</small>
 |- style="vertical-align: top;"
 | '''Sortzailea'''
@@ 13. lerroa: / 13. lerroa: @@
 |- style="vertical-align: top;"
 | '''Jarraitzaileen izena'''
-| Masoiak edo framazonak
+| Hargin beltzak, masoiak edo framazonak
 |- style="vertical-align: top;"
 | '''Adarrak'''
-| Yorkeko Masoneria, Eskoziar Masoneria, Masoneria Mistoa, Giza Zuzenbidea, Menfis-Mizraimen Erritua, Egiptoar Masoneria
+| Yorkeko Masoneria, Eskoziar Masoneria, Masoneria Mistoa, Giza Zuzenbidea, Menfis-Mizraimen Ohikunea, Egiptoar Masoneria
 |- style="vertical-align: top;"
 | '''Masoi kopuru handiena duen herrialdea'''
@@ 22. lerroa: / 22. lerroa: @@
 |- style="vertical-align: top;"
 |}
-'''Framazoneria''' edo '''masoneria''' [[kofradia]] edo ermandade motako [[erakunde]]a da, bere burua iniziazio, filantropia eta [[filosofia]] sustatzeko erakunde gisa definitzen duena. Jatorria Erdi Aroko [[hargintza|harginen]] kofradietan du. Bere kide eta jarraitzaileen arabera, egia bilatzeko eta gizakiaren garatze intelektual eta morala lortzeko helburua dute. Masoiak, gizon nahiz emakumeak, [[Logia (elkartea)|logia]] izeneko oinarrizko egituretan antolatzen dira eta logia horiek, maila handiagoko erakunde batean taldekatzen dira; horri gehienetan "Logia Handia", "Sortaldeko Logia" edo "Prioretza Handia" deritzo.
+'''Harginbelzgo'''<ref>{{Erreferentzia|entziklopedia=[[Orotariko Euskal Hiztegia]]|url=http://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_oeh&view=frontpage&Itemid=413&lang=eu&sarrera=Harginbelzgo&xeh=0|artikulua=Harginbelzgo}}</ref>, '''framazoneria''' edo '''masoneria''' [[kofradia]]- edo anaiarte-motako [[erakunde]]a da, bere burua iniziazio, filantropia eta [[filosofia]] sustatzeko erakunde gisa definitzen duena. Jatorria Erdi Aroko [[hargintza|harginen]] anaiarteetan du. Bere kide eta jarraitzaileen arabera, egia bilatzeko eta gizakiaren garatze intelektual eta morala lortzeko helburua dute. Masoiak, gizon nahiz emakumeak, [[Logia (elkartea)|logia]] izeneko oinarrizko egituretan antolatzen dira eta logia horiek, maila handiagoko erakunde batean taldekatzen dira; horri gehienetan "Logia Handia", "Sortaldeko Logia" edo "Prioretza Handia" deritzo.
-[[Europa]]n [[XVII. mendea]]ren amaiera eta [[XVIII. mendea]]ren hasiera aldera agertu zen. Egungo masoneria edo "espekulatzailea" ''sinboloen bitartez irudikatutako moral-sistema partikular'' gisan deskribatu da. Haren burua formazio-lanabestzat aurkeztu ohi du: eraikuntzaren sinbolismoan oinarritutako metodo berezi batekin, kideek entzuteko, gogoeta egiteko eta elkarrizketarako ahalmena garatzea dute helburu, gero balore horiek beren ingurumenean zabal ditzaten.
+[[Europa]]n [[XVII. mendea]]ren amaiera eta [[XVIII. mendea]]ren hasiera aldera agertu zen. Egungo harginbelzgoa edo "espekulatzailea" ''sinboloen bitartez irudikatutako moral-sistema partikular'' gisan deskribatu da. Haren burua formazio-lanabestzat aurkeztu ohi du: eraikuntzaren sinbolismoan oinarritutako metodo berezi batekin, kideek entzuteko, gogoeta egiteko eta elkarrizketarako ahalmena garatzea dute helburu, gero balore horiek beren ingurumenean zabal ditzaten.
-Masoneria erakundearen historiak desadostasun ugari agertzen ditu eta haren zio nagusiak hainbat gairen inguruan ibili dira: [[emakume]]a masonerian onartzea, [[Erlijio|sineskera erlijioso]] eta metafisikoen gaia, eztabaidatutako gaien izatea edo logien lan egiteko era, bai eta masoneriaren erregulartasunaren funtsa kokatzen diren oinarriak ere. Gai horiek eta beste batzuei buruzko ikuspuntuak askotarikoak izateak hainbat adar eta korronte masoniko garatzea ekarri du, sarritan, elkar onartu edo elkar aintzakotzat hartzen ez dutenak.
+Hargin beltzen erakundearen historiak desadostasun ugari agertzen ditu eta haren zio nagusiak hainbat gairen inguruan ibili dira: [[emakume]]a masonerian onartzea, [[Erlijio|sineskera erlijioso]] eta metafisikoen gaia, eztabaidatutako gaien izatea edo logien lan egiteko era, bai eta harginbelzgoaren erregulartasunaren funtsa kokatzen diren oinarriak ere. Gai horiek eta beste batzuei buruzko ikuspuntuak askotarikoak izateak hargin beltzen hainbat adar eta joera garatzea ekarri du, sarritan, elkar onartu edo elkar aintzakotzat hartzen ez dutenak.
+Harginbelzgoak aurkari ugari eduki ditu mendeen joanean; [[Erromatar Eliza Katolikoa]] eta [[Kristautasun|sinesbide kristau]] gehienak, [[Monarkia absolutu|monarkia absolutuak]] eta [[Komunismo|komunistak]] hargin beltzen aurka aritu izan dira zio ezberdinengatik (sekretismoa, [[Azpikeria|azpikeriak]], agintearekiko loturak).
 == Masoi-logiak Euskal Herrian ==
-[[Euskal Herria]]n hainbat masoi-logia badaude. Hona hemen nagusiak<ref>[http://club2.telepolis.com/fraternidad/logias_del_pais_vasco.htm Logías del País Vasco]</ref>:
+[[Euskal Herria]]n hargin beltzen hainbat logia badaude. Hona hemen nagusiak<ref>[http://club2.telepolis.com/fraternidad/logias_del_pais_vasco.htm Logías del País Vasco]</ref>:
 * [[Baiona]]: [[La Zélée Logia]]
 * [[Bilbo]]: [[Tolerantzia Logia Agurgarria]] eta [[Luz del Norte Logia Agurgarria]]