Araitz: berrikuspenen arteko aldeak

Koordenatuak: 43°02′13″N 1°59′14″W / 43.036944444444°N 1.9872222222222°W / 43.036944444444; -1.9872222222222
Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-== Kanpo loturak == +== Kanpo estekak ==)
295. lerroa: 295. lerroa:
{{erreferentzia_zerrenda}}
{{erreferentzia_zerrenda}}


== Kanpo loturak ==
== Kanpo estekak ==
{{commonskat}}
{{commonskat}}
{{atari|Nafarroa|Nafarroa}}
{{atari|Nafarroa|Nafarroa}}

11:24, 11 urria 2019ko berrikusketa

Araitz
 Nafarroa Garaia, Euskal Herria
Araitzen ikuspegia

Bandera

Araizko armarria
Armarria


Map
Kokapena
Herrialdea Euskal Herria
Lurraldea Nafarroa Garaia
Merindadea Iruñea
EskualdeaLeitzaldea
Administrazioa
Estatua Espainia
Erkidegoa Nafarroa
Izen ofiziala Araitz
AlkateaJoxe Manuel Zubillaga (Bildu)
Posta kodea31891
INE kodea31020
Herritarraaraiztar
Geografia
Koordenatuak43°02′13″N 1°59′14″W / 43.036944444444°N 1.9872222222222°W / 43.036944444444; -1.9872222222222
Azalera39,3 km²
Garaiera228 metro
Distantzia45 km (Iruñetik)
Demografia
Biztanleria525 (2023:  13)
alt_left 227 (%43,2)(2019) (%54,3) 285 alt_right
Dentsitatea13,36 biztanle/km²
Zahartzea[1]% 23,01
Ugalkortasuna[1]‰ 18,52
Ekonomia
Jarduera[1]% 78,08 (2011)
Desberdintasuna[1]% 0 (2011)
Langabezia[1]% 4,95 (2013)
Euskara
Euskaldunak[1][2]% 88,40 (2018:  %-5,01)
Datu gehigarriak
Webguneahttp://www.araitz.eus/

Araitz[3] Nafarroa Garaiko iparraldeko udalerri bat da, Leitzaldekoa, Gipuzkoarekiko mugan kokatua. 533 biztanle zituzten 2014. urtean.

Betelu 1694an banandu zen, eta bere udala osatu zuen.

2009az geroztik Udalerri Euskaldunen Mankomunitateko (UEMA) partaidea da.

Geografia

Ingurune naturala

Hegoaldean, Aralarko mendilerroa udalerriaren mugakide naturala dugu, Aralarko Mallo ikusgarriak bertatik bertara baitaude: Ttutturre (1282 m), Hirumugarrieta (1431 m), Aldaon (1411 m), Uakorri (1306 m) eta Balerdi (1197 m).

Ekialdean berriz Elosta (937 m), Santa Barbara (853 m) eta Urkieta (854 m) mendiak daude.

Araxes ibaiak udalerria zeharkatzen du hego-ekialdetik ipar-mendebaldera. Aralarko eta inguruko mendietako urak jasotzen ditu, eta Gipuzkoa aldean Oria ibaira isurtzen ditu.

Mugakideak

Iparraldean Areso du mugakide; ekialdean, Larraun eta Betelu udalerriak; hegoaldean, Aralar mendilerroa; eta mendebaldean, Gipuzkoako Lizartza, Orexa, Gaztelu eta Amezketa udalerriak, eta Tolosako Bedaio auzoa.

Araitz harana eta Aralarko Malloen ikuspegi panoramikoa.

Herriak

Arribe

Udalerria bost kontzejutan banatuta dago: Azkarate, Gaintza, Intza, Uztegi eta Arribe-Atallu. Era berean, azken kontzeju hori bi herrik osatzen dute: Arribe eta Atallu.

Arribek eta Gaintzak berezko udalerri bana izan zuten 1857ko errolda arte.

Demografia

Araizko biztanleria

2008ko erroldaren arabera, Espainiaz kanpoko sei etorkin bizi ziren herrian, biztanleriaren %1,02a (Nafarroako Foru Erkidegoko batezbestekoaren azpitik).

Politika

Araizko udal hauteskundeak
Alderdi politikoa 2015[4] 2011[5] 2007[6] 2003[7] 1999[8] 1995[9] 1991[10] 1987[11] 1983[12] 1979[13]
Euskal Herria Bildu (EH Bildu) / Bildu % 89,72 7 % 89,72 7 - - - - - - - - - - - - - - - -
Eusko Abertzale Ekintza (EAE) - - - - % 78,15 6 - - - - - - - - - - - - - -
Araiz-Tarrak (A-T) - - - - % 20,00 1 % 85,39 7 % 34,72 2 % 57,68 4 % 51,27 4 % 51,08 4 - - - -
Euskal Herritarrok (EH) - - - - - - - - % 63,33 5 - - - - - - - - - -
Herri Batasuna (HB) - - - - - - - - - - % 41,16 3 % 47,88 3 % 48,12 3 - - - -
Independenteak 2 - - - - - - - - - - - - - - - - % 54,50 4 % 26,22 2
Independenteak 1 - - - - - - - - - - - - - - - - % 45,50 3 % 65,89 5
Ezkerreko Nafar Batasuna (UNAI) - - - - - - - - - - - - - - - - - - % 7,89 0

Alkateak

2007-2011 Imanol Iriarte Gorostegi EAE
2011-2015 Lazaro Goikoetxea Beraza Bildu
2015-2019 Joxe Manuel Zubillaga Mugerza Bildu

Udal hauteskundeak

Araizko alkate EAE alderdiko Imanol Iriarte Gorostegi atera zen, 2007ko udal hauteskundeetan. Udaleko zazpi zinegotzietatik sei lortu zituen Eusko Abertzale Ekintzak, eta hortaz, gehiengo absolutua udalean. Boto baliogabeak 4 izan ziren (emandako guztien % 1,22), eta 6 boto zuri ere izan ziren (botoen % 1,85). Abstentzioa % 39,85 izan zen.

Araizko Udala (2007)
Alderdia Botoak Zinegotziak
Eusko Abertzale Ekintza 254 6
Araiztarrak 65 1

2015ean Bildu izan zen aurkeztutako zerrenda bakarra. 217 boto eta 7 hautetsiak erdietsi zituen. Joxe Manuel Zubillaga Mugerza izendatu zuten alkate.

Udaletxea

1981ean eraiki zen, errepide nagusitik gertu eta anbulatorioaren ondoan. Hiru solairu dauzka, eta kanpoaldeko hormak zarpeaturik daude. Udala alkatea eta sei zinegotzik osatzen dute. Araizko udaletxeko idazkaria Beteluko idazkari ere bada.

  • Helbidea: Kale Nagusia, 4 (Arribe kontzejua)

Euskara

Gaur egun ere biztanleen % 90etik gora dira euskaldunak. Hizkerari dagokionez, Larraungo hizkera[14][15] da bertakoa, erdialdeko euskalkiaren aldaera dena.

Bertako hedabideen artean Aralar Irratia dugu, bailarako herri honetan ere bere uhinak zabaltzen dituena. Mailope aldizkaria ere aipatzekoa da.

Bibliografia

Erreferentziak

Kanpo estekak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Araitz Aldatu lotura Wikidatan
Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena:
Nafarroa