Neutroi: berrikuspenen arteko aldeak
No edit summary |
t Autoritate kontrola jartzea |
||
66. lerroa: | 66. lerroa: | ||
== Ikus, gainera == |
== Ikus, gainera == |
||
{{commonskat}} |
|||
* [[Neutroi-izar]] |
* [[Neutroi-izar]] |
||
== Kanpo estekak == |
|||
{{autoritate kontrola}} |
|||
[[Kategoria:Partikula azpiatomikoak]] |
[[Kategoria:Partikula azpiatomikoak]] |
09:14, 27 azaroa 2019ko berrikusketa
Neutroia | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Sailkapena | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Ezaugarriak | ||||||||||||||||
|
Neutroia elektrikoki neutroa den eta protoiarekin batera oinarrizko partikula azpiatomiko nuklearra da.
Propietateak
Protoia baino zertxobait astunagoa da neutroia (1,67492716(13)x kg) eta elektroi bat baino 1838,65 aldiz astunagoa. Atomo guztiek dute neutroiren bat nukleoan, hidrogenoaren isotopo arruntenak izan ezik.
Hadroien taldeko partikula da eta bere karga elektriko neutroagatik materian sartzeko ahalmen handia erakusten du, materia barneko partikula positiboen aldarapenik ez duelako pairatzen. Hori dela eta,atomoen nukleoek xurga ditzakete neutroiak, egonkorrak diren nukleoak isotopo erradiaktibo ezegonkor bihurtuz. Nukleotik kanpo desintegratu egiten da (12 minutuko erdibizitza du) protoi bat, elektroi bat eta antineutrino bat emanez.
Aurkikuntza
Partikula hau, James Chadwick-ek aurkitu zuen 1932an. Ordura arte, ezagunak ziren partikula azpiatomiko bakarrak elektroiak eta protoiak ziren; azken hauek nukleoetako partikula mota bakartzat hartzen ziren. Baina, 1930. urtetik aurrera, gorputz batzuk partikulaz bonbardatuak izan zirenean karga neutrodun partikula batzuk askatzen zituztela ikusi zen. Chadwick-ek parafinazko itu bat erabili zuen askaturiko partikula neutro horiez bonbardatzeko eta itu horren barruko protoien egozketa ikusi. Horretaz baliatuz, partikula berri horrek masa protoiarenaren antzekoa izan eta nukleoaren barne egon behar zuela ondorioztatu ahal izan zuen zientzialariak, neutroi izena jarriz partikula aurkitu berriari. Aurkikuntza honi esker fisikako Nobel saria irabazi zuen 1935ean.