Hustar: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
t Autoritate kontrola jartzea
9. lerroa: 9. lerroa:
{{ lur | data=2013/09/29}}
{{ lur | data=2013/09/29}}


== Kanpo estekak ==
{{commonskat}}
{{autoritate kontrola}}


[[Kategoria:Txekiar Errepublikako historia]]
[[Kategoria:Txekiar Errepublikako historia]]

23:22, 12 abendua 2019ko berrikusketa

Hustar predikua, Carl Friedrich Lessing, 1836

Hustarrak (txekieraz: Husité edo Kališníci) Jan Husen ideien jarraitzaileak izan ziren. Higikunde sozial, politiko eta erlijiozkoa moldatu zuten XV. mendeko Erdialdeko Europan.

Erdi Aroaren azken aldera Bohemian bizi izan zen krisian bide dago Elizaren eta sistema feudalaren kontrako herri higikunde horren jatorria. Jabetzaren hirutik bat apaizgoaren esku zegoen, eta handiki eta burges gutxi batzuen eskuetan gainerakoa. Mugimenduaren ideologia Jan Hus eta Jeronimo Pragakoaren idatzi eta predikuetan islatu zen. Bi predikarion dotrinak ebanjelioko pobretasuna eta hasierako elizaren izpiritua zituen eredu. Interes desberdinak zituzten taldetan banatua zen mugimendua: tabortarrak edo erradikalak, mirabe eta laborarien taldea, batetik, eta utrakista edo moderatuena, jauntxo eta burges jendeak osaturikoa, bestetik.

Wentzeslao IV.a erregearekin hitzarmen batera iritsi ziren, baina Sigismundo, haren anaia, eta ondorengoaren aurka matxinatu ziren. Gerra zibilak 1419tik 1436 arte iraun zuen. Azkenean, 1433an utrakistek compactata deituriko itunak onetsi zituzten eta katolikoekin batera tabortarren aurka borrokatu ziren, eta garaile irten. XVI. mendean Bohemiako hustar gehienak luterano egin ziren.

Erreferentziak

Kanpo estekak