Drone

MQ-9 Reaper, erabilera militarra duen drone bat

Dronea gidaririk gabeko hegazkin bat da (ingelesez: Unmanned Aircraft Vehicle UAV). Nahiz eta droneek erabilpen zibila eduki, beste behar batzuetarako ere erabiltzen dira, ala nola, lan militarrerako, kazetaritzarako, ikerketa zientifikoentzako eta nekazaritzarako. Ibilgailu hauek hegaldi kontrolatu bat egiteko gai dira, erreakzio edo eztanda-motorrekin propultsatuta.

Droneek, forma, tamaina, konfigurazio eta diseinu ezberdinak eduki ditzakete. Historian zehar, ibilgailu hauek lurretik kontrolatuak izan dira, baina gero eta gehiago erabiltzen dira kontrol autonomoan. Horrela, bi azpi multzo sortu dira: alde batetik, kokaleku jakin batetik gidatu eta kontrolatuak direnak, eta aurrez programatutako hegaldiak dituzten kontrol autonomokoak. Azken hauek, automatizazio sistema dinamiko konplexuagoak erabiltzen dituzte.

Historia

Esan daiteke tripulaziorik gabeko ibilgailu hauek, tripulatutako sistemak bezain zaharrak direla. Abiazio sektorean berrikuntza bat zegoen bakoitzean, oso denbora gutxian probak egiten ziren tripulaziorik gabeko sistemetan. Sistema hauen lehenengo erabilera ezaguna 1849. urtekoa da. Austriarrek globo ez tripulatuak erabili zituzten Venezia erasotzeko, baina ez zuten arrakastarik izan.

Oro har, gidaririk gabeko sistema hauek mundu militarrarekin egon dira lotuta. Gaur egun ezagutzen ditugun droneak ezagunak egin dira hogeigarren mendeko 30. hamarkadan britainiarrek eginiko garapen batzuen ondorioz. Britainiar armadak Queen Bee (ingelesez, erlama esan nahi duena) sistema garatu zuen. Teknologia hau Estatu Batuetara zabaltzean, Drone izena ezarri zioten (ingelesez erlamando esan nahi duena). Baina sektore honen benetako gorakada Afganistango gerraren ondorioz etorri zen.

Hortik aurrera, sektore militarraz gain, mundu zibilera zabaltzen hasi ziren. Japonia izan zen droneen garapen komertzialak egiten hasi zen lehenengo herrialdea. Hain zuzen, 1980. hamarkadan, Yamaha enpresak laboreen ernalkuntzarako sistema bat garatzeko eskaera bat jaso zuen gobernuko nekazaritza departamentutik.

Sistema hauek garatzen hasi zen hurrengoa Europa izan zen. 2009. urtetik aurrera Europan garapen komertzial hauek gorakada handia izan zuten. Gaur egun, sektore honetan 5.000 enpresa baino gehiago daude. Europa beste lurraldeekin alderatuz oso aurrean dago arlo honetan.

Droneen erabilpenak

Kazetaritza

Phantom argazkigintzan erabiltzen den dronea

Droneek kazetaritza munduan erabilpen anitzak dituzte. Garrantzitsuenetarikoak argazkiak eta heltze zaileko lekuetako informazioa eskuratzea dira, adibidez, hiri baten argazki panoramikoa zerutik ateratzea. Gudak eta konflikto belikoak dauden lekuetan kazetaritza tradizionala oso arriskutsua denez, droneak erabiltzen dira informazioa, grabaketak eta argazkiak segurtasun gehiagorekin eskuratzeko.

Ikerketa zientifikoak

Droneek erabilpen asko dute zientzia arloan. Geologia eta biologiaren ikerketetan dokumentazioa lortzeko erabiltzen dira; esaterako, animaliak askatasunean jarraitzeko, eta baita zientzialarientzako helezinak diren lekuetara heltzeko ere.

Erabilera militarrak

Drone militarrak bi taldeetan sailkatu ditzakegu: ez-armatuak eta armatuak. Ez-armatuak maparen azterketak egiteko eta taktika militarrak koordinatzeko erabiltzen dira. Armatuak bestalde, objektibo militarrak erasotzeko erabil dituzte.

Legea betearazteko

Azken urte hauetan, droneen erabilpenak segurtasun-instituzioen modernizazioa ekarri du. Hauek erabilera anitzetarako onuragarriak izan daitezke. Polizia esparruari dagokionez, Europar Batasunak 2,6 milioi euro inbestitu ditu segurtasun dronetan. Hauen zeregina Europako mugaldetan legez kanpoko immigrazioa eragoztea da.

Espainian, DGT (euskaraz, Trafikoko Zuzendaritza Nagusia) instituzioak droneen erabilpena ikertzen hari da, helikopteroaren ordez bide-segurtasuneko zereginetan erabiltzeko, droneak eraginkorragoak eta merkeagoak baitira.

Nekazaritzan

Sailak ondo zainduta mantentzea oso lan zaila da, eta azken urte hauetan dronek lan hori apur bat erraztu diete nekazariei. Droneei esker, klima aztertzea edo eta landaketak zehaztasun handiagoarekin zaintzea errazagoa bihurtu da. Horrez gain, lur-sailak azkarrago eta zehaztasun handiagoarekin fumigatzeko ere erabiltzen dituzte, emaitza hobeak lortuz.

Adibidez, batzuetan mahastiak tratatzeko eta ekoizteko dronetaz baliatzen dira, eraginkortasunagatik eta prezio merkegatik.

Abantailak

• Leku arriskutsuetara pertsonak eramatea ez da beharrezkoa.
• Ibilgailu hauek merkeagoak dira tradizionalekin aldaratuz.
• Abiadura handiagatik distantzia luzeak egin dezakete.
• Automatizatu edo lurretik kontrolatu daitezke.

Desabantailak

• Airean dauden bitartean hackeatuak izan daitezke.
• Erabiltzaileak agindu bat ematen duenetik droneak jasotzen duen arte atzerapen bat egoten da, hau da, agindua ez da momentuan betetzen.
• Eguraldi-baldintzak oso garrantzitsuak dira. Kasu batzuetan, eguraldi txarra egonez gero, dronea ezin izango da erabili.

Kanpo estekak

• Datuak: Q484000
• Multimedia: Unmanned aerial vehicles / Q484000