Rochdaleko Aitzindariak: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
No edit summary
No edit summary
67. lerroa: 67. lerroa:
[[Fitxategi:1 Z ZjOpYV4iiy7ik3JM0Lvw.jpg|thumb|Diskriminaziorik gabe]]
[[Fitxategi:1 Z ZjOpYV4iiy7ik3JM0Lvw.jpg|thumb|Diskriminaziorik gabe]]
Rochdale Printzipioetako lehenengoak dio kooperatiba-elkarteek [[bazkide]] irekia eta [[Borondatezko gizarte aurreikuspeneko erakunde|borondatezkoa]] izatea. ICAren Kooperatiben [[Identitate nabarmen|Identitatea]]<nowiki/>ri buruzko adierazpenaren arabera, "Kooperatibak borondatezko erakundeak dira, beren zerbitzuak erabili ahal izateko eta bazkideen erantzukizunak onartzeko prest dauden pertsona guztiei irekiak, sexu, gizarte, arraza, politika edo erlijio bereizkeria edo [[diskriminazio]]<nowiki/>rik gabe. "
Rochdale Printzipioetako lehenengoak dio kooperatiba-elkarteek [[bazkide]] irekia eta [[Borondatezko gizarte aurreikuspeneko erakunde|borondatezkoa]] izatea. ICAren Kooperatiben [[Identitate nabarmen|Identitatea]]<nowiki/>ri buruzko adierazpenaren arabera, "Kooperatibak borondatezko erakundeak dira, beren zerbitzuak erabili ahal izateko eta bazkideen erantzukizunak onartzeko prest dauden pertsona guztiei irekiak, sexu, gizarte, arraza, politika edo erlijio bereizkeria edo [[diskriminazio]]<nowiki/>rik gabe. "

'''• Anti.diskriminatzailea'''


Sozialki diskriminatzea pertsonen arteko bereizketa egitea da, [[Gizarte klase|gizarte klasea]] edo kategoria oinarri hartuta. Gizarte-bereizkeriaren adibideen artean, [[arraza]], [[Erlijio|erlijio,]] [[sexu]], [[orientazio sexual]], [[Ezintasunezko aldi|ezintasun]] eta [[etnia]] diskriminazioa daude. Rochdaleko lehen printzipioa betetzeko, kooperatiba-elkarteak ez lioke eragotzi beharko, parte hartzeko prest dagoen inori, arrazoi hauetakoren bategatik. Hala ere, horrek ez du debekatzen kooperatibak bazkide izateko oinarri arrazoizko eta garrantzitsuak diren [[Arau sozial|arau]]<nowiki/>ak ezartzea, esate baterako, [[Eremu (argipena)|eremu]] geografiko jakin baten bizi, edo bazkide izateko [[Sarrera-irteerako unitate|sarrera]]-[[Kuota (argipena)|kuota]] ordaintzea, beti ere irizpideak betetzen dituzten pertsona guztiek aukeratu ahal izango badute.
Sozialki diskriminatzea pertsonen arteko bereizketa egitea da, [[Gizarte klase|gizarte klasea]] edo kategoria oinarri hartuta. Gizarte-bereizkeriaren adibideen artean, [[arraza]], [[Erlijio|erlijio,]] [[sexu]], [[orientazio sexual]], [[Ezintasunezko aldi|ezintasun]] eta [[etnia]] diskriminazioa daude. Rochdaleko lehen printzipioa betetzeko, kooperatiba-elkarteak ez lioke eragotzi beharko, parte hartzeko prest dagoen inori, arrazoi hauetakoren bategatik. Hala ere, horrek ez du debekatzen kooperatibak bazkide izateko oinarri arrazoizko eta garrantzitsuak diren [[Arau sozial|arau]]<nowiki/>ak ezartzea, esate baterako, [[Eremu (argipena)|eremu]] geografiko jakin baten bizi, edo bazkide izateko [[Sarrera-irteerako unitate|sarrera]]-[[Kuota (argipena)|kuota]] ordaintzea, beti ere irizpideak betetzen dituzten pertsona guztiek aukeratu ahal izango badute.

'''• Motibazioak eta sariak'''


Kooperatiben borondatezko izaera kontuan hartuta, kideek parte hartzeko arrazoiak behar dituzte. Pertsona bakoitzaren motibazioak bakarrak izango dira eta kooperatiba batetik bestera aldatu egingo dira, baina askotan honako hau konbinatuko dira:
Kooperatiben borondatezko izaera kontuan hartuta, kideek parte hartzeko arrazoiak behar dituzte. Pertsona bakoitzaren motibazioak bakarrak izango dira eta kooperatiba batetik bestera aldatu egingo dira, baina askotan honako hau konbinatuko dira:


• Finantzarioak - Kooperatiba batzuek bazkideei abantaila ekonomikoak emateko gai dira.
* Finantzarioak - Kooperatiba batzuek bazkideei abantaila ekonomikoak emateko gai dira.
⚫
* Bizi kalitatea - Komunitateari kooperatiba baten bidez zerbitzatzea, zerbitzua egiteak norberaren bizitza hobetzen duelako da, agian, boluntariotzarako motibazio garrantzitsuena. Jendea beste pertsona batzuekin izateak lortzen dituen onurak barneratuko lirateke, aktibo egoteaz gain, batez ere bizitzako beste arloetan bezain argi ez dagoen gizartean dugun balioa.
⚫
* Altruismoa - Batzuk boluntarioak beste batzuen mesederako.
⚫
* Betebeharra - Batzuek komunitatean parte hartzea herritartasunarekin lotzen den erantzukizun gisa ikusten dute. Kasu honetan, agian ez dira beren burua boluntario gisa deskribatzen.
⚫
* Karrera-esperientzia - Boluntariotzak karrerako irtenbideak gehitu ditzakeen esperientziak eskaintzen ditu.


⚫
=== Bazkideen kontrol demokratikoa ===
⚫
• Bizi kalitatea. Komunitateari kooperatiba baten bidez zerbitzatzea, zerbitzua egiteak norberaren bizitza hobetzen duelako da, agian, boluntariotzarako motibazio garrantzitsuena. Jendea beste pertsona batzuekin izateak lortzen dituen onurak barneratuko lirateke, aktibo egoteaz gain, batez ere bizitzako beste arloetan bezain argi ez dagoen gizartean dugun balioa.
⚫
Rochdaleko bigarren Printzipioak dio kooperatiba-sozietateek kideen kontrol demokratikoa izan behar dutela. ICAk Kooperatiba Identitateari buruzko adierazpenaren arabera, "Kooperatibak kideek kontrolatutako erakunde demokratikoak dira, aktiboki parte hartzen dutenak beren politikak ezartzen eta erabakiak hartzen. Hautatutako ordezkari gisa gizonezkoek eta emakumezkoek erantzukizuna dute kide izateko. Lehen mailako kooperatibetan kideek boto eskubide berdinak dituzte (kide bat, boto bat) eta beste mailetako kooperatibak ere modu demokratikoan antolatzen dira.”


=== Kideen partaidetza ekonomikoa ===
⚫
• Altruismoa - Batzuk boluntarioak beste batzuen mesederako.
Bazkideen partaidetza ekonomikoa kooperatiba-sozietateen ezaugarri bereizgarrietako bat da eta hirugarren Rochdale printzipioa osatzen du ICAren Adierazpen Kooperatiboaren gaineko adierazpenean. ICAren arabera, kooperatibek “kideek ekitatez laguntzen dute, eta demokratikoki kontrolatzen dute, beren kooperatiba kapitala. Kapital horren zati bat, gutxienez, kooperatibaren jabetza komuna izan ohi da. Bazkideek normalean kalte-ordaina mugatua jasotzen dute, bazkide baldintza gisa harpidetutako kapitalagatik. Bazkideek soberakinak esleitzen dituzte helburu hauetakoren bat edo batzuetarako: beren kooperatiba garatzea, agian erreserbak eratuz; horien zati bat banaezina izango litzateke; kideei onura kooperatibarekin egindako eragiketen arabera; eta kideek onartutako beste jarduera batzuei laguntza emateko. ”Printzipio hori, bere osotasunean, osagai ugaritan zatitu daiteke.


'''• Kontrol demokratikoa'''
⚫
• Betebeharra - Batzuek komunitatean parte hartzea herritartasunarekin lotzen den erantzukizun gisa ikusten dute. Kasu honetan, agian ez dira beren burua boluntario gisa deskribatzen.


Printzipio honen lehenengo zatian, honako hau dio: “Bazkideek era ekitatiboan laguntzen dute, eta demokratikoki kontrolatzen dute, beren kooperatiba kapitala. Kapital horren zati bat kooperatibaren jabetza komuna izan ohi da. ”Horrek kooperatibaren gaineko kontrol demokratikoa eta bere kapitala nola erabiltzen den zehazten du.
⚫
• Karrera-esperientzia - Boluntariotzak karrerako irtenbideak gehitu ditzakeen esperientziak eskaintzen ditu.


'''• Bazideen kalte-ordainei eta soberakinen erabilera egokiari buruzko mugak'''
⚫
=== Bazkideen kontrol demokratikoa ===

⚫
Rochdaleko bigarren Printzipioak dio kooperatiba-sozietateek kideen kontrol demokratikoa izan behar dutela. ICAk Kooperatiba Identitateari buruzko adierazpenaren arabera, "Kooperatibak kideek kontrolatutako erakunde demokratikoak dira, aktiboki parte hartzen dutenak beren politikak ezartzen eta erabakiak hartzen. Hautatutako ordezkari gisa gizonezkoek eta emakumezkoek erantzukizuna dute kide izateko. Lehen mailako kooperatibetan kideek boto eskubide berdinak dituzte (kide bat, boto bat) eta beste mailetako kooperatibak ere modu demokratikoan antolatzen dira.”
Printzipioaren bigarren zatia kideak kooperatiba batean inbertitutako fondoak nola ordaintzen diren eta nola soberakinak nola erabili behar diren aztertzen da. Irabazi asmorik gabeko korporazioak ez bezala, kooperatibak enpresa sozialaren forma dira. Hori kontuan hartuta, gutxienez hiru helburu daude kooperatiba batek soberakinak erabili edo banatu ahal izateko.

* "Bazkideek, oro har, kalte-ordaina mugatua jasotzen dute, bazkide baldintza gisa harpidetuta."
* "Kooperatiba garatzea, agian erreserbak eratuz. Horietako zati bat banaezina izango litzateke;" bestela esanda, soberakina kooperatiban berriz inbertitu daiteke.
* "Bazkideei onura kooperatibarekin egindako transakzioen proportzioan;" esate baterako, Kontsumitzaileen Kooperatiba batek eros ditzakezu (edo "banaketa") oinarritutako dibidenduak ordaintzea erabaki dezake.
* "Kideek onartutako beste jarduera batzuei laguntza ematea."

=== Autonomia eta independentzia ===
Rochdale Printzipioen laugarrenak dio kooperatiba-elkarteek autonomoak eta independenteak izan behar dutela. ICAk Kooperatiba Identitateari buruzko adierazpenaren arabera, "kooperatibak bere kideek kontrolatutako erakunde autonomoak dira. Beste erakunde batzuekin hitzarmenak lortzen badituzte, gobernuak barne, edo kapitala kanpoko iturrietatik jasotzen badute, kideek kontrol demokratikoa bermatzen duten eta kooperatiba autonomia mantentzen duten baldintzetan egiten dute."

=== Hezkuntza, prestakuntza eta informazioa ===
Rochdale Printzipioen bosgarrenak dio kooperatiba-sozietateek hezkuntza eta prestakuntza eskaini behar diela kideei eta herritarrei. ICAk Kooperatiba Identitateari buruzko adierazpenaren arabera, "kooperatibek hezkuntza eta prestakuntza eskaintzen diete kideei, hautetsiei, zuzendariei eta langileei, kooperatiben garapenean eraginkortasunez lagundu dezaten. Herritarrei, batez ere gazteei eta iritzi arduradunei, lankidetzaren izaera eta onurei buruz informatzen dute. "

=== Kooperatiben arteko lankidetza ===
Rochdale Printzipioen seigarrena kooperatibek elkarlanean aritzen direla dio. ICAren Kooperatiba Identitateari buruzko adierazpenaren arabera, "kooperatibek kideei modu eraginkorrean zerbitzatzen diete eta kooperatiba mugimendua indartzen dute tokian tokiko, estatuko, eskualdeko eta nazioarteko egituren bidez elkarrekin lan eginez."


=== Komunitatearekiko konpromisoa ===
Rochdale Printzipioetako zazpigarrenak dio kooperatiba-elkarteek kezka izan behar dutela beren komunitateekin. ICAren Kooperatiba Identitateari buruzko adierazpenaren arabera, "kooperatibek beren komunitateen garapen iraunkorraren alde lan egiten dute kideek onartutako politiken bidez."


[[Fitxategi:The Co-op Museum, Toad Lane, Rochdale. - geograph.org.uk - 423498.jpg|thumb|Rochdaleko museoa]]
[[Fitxategi:The Co-op Museum, Toad Lane, Rochdale. - geograph.org.uk - 423498.jpg|thumb|Rochdaleko museoa]]

12:10, 22 abendua 2019ko berrikusketa

Fitxategi:Rochdale pioneers group photograph.jpg
Rochdaleko Aitzindariak

Rochdaleko Aitzindarien Bidezko Elkartea (Rochdale Society of Equitable Pioneers[1]) 1844an sortu zen, kontsumitzaile kooperatiba bezala[2], Ingalaterrako Manchester ondoko Rochdale hirian.

Rochdaleren garrantzia

Bazkideei dibidendua ordaintzen hasi zen lehenengoetako enpresa izan zen, kooperatiba mugimendu modernoaren oinarria bilakatuz[3]. Aurretik beste kooperatiba batzuk sortuak izan arren, Rochdaleko Aitzindariena gizarte-kooperatiben prototipoa bihurtu zen Britainia Handian.

Aitzindariak ospetsuak dira Rochdaleko Printzipioak diseinatzeagatik, eta beraien lankidetza-printzipio multzoa, mundu osoko kooperatibek gaur egun arte funtzionatzen duten printzipioen oinarria izan ziren. Rochdaleko Aintzindariak erabilitako eredua, ekonomia kooperatibako ikerketen iturri izan da[4].

Elkartearen historia

Fitxategi:Jb09505.jpg
Ehunlaria

Aurrekariak

Rochdale ehungintzan oinarritutako manufakturako hiria zen, eta industria iraultzagatik langabezia handitu egin zen. Mendeetan zehar, Rochdale flanelaren fabrikazio zentro bat izan zen, baina XIX. mendearen hasierako hamarkadetan, ehularen eskulangileek merkatuen galera pairatu zuten, prezio baxuagoko produktuengatik eta Ameriketako merkatuaren beherakadagatik, tarifa politiken ondorioz[5].

Rochdaleko haserre nagusia ehularien artean zentratu zen. Lan ezinegonagatik 1808an eta 1829an greba bortitzak egin ziren, eta gertaeren larriaren ondoren, tropak Rochdalen mantendu ziren 1846 arte.

Aitzindarien ondorengo arrakastarako, funtsezkoa izan zen 1830an hirurogei ehularik sortu zuten "Rochdaleko lagun arteko elkarte kooperatiboa" (Rochdale Friendly Co-operative Society)[6]. Elkarteak, 1833tik 1835era denda txiki bat ere izan zuen, eta bertako partaide batzuk ondoren Aintzidari izango ziren.

Beste modu batera esanda, Rochdaleko Aintzindarien 1844ko arrakasta, magikoa iruditu arren, atzera begiratuz gero hamarkadetako lan gogorraren, porroten eta etsipenen emaitza izan zen.

Hogeita zortzi bazkide

Industrializazioa 1840an

Aitzindariek 1844an eratu zuten taldean 28 bazkide zeuden. Erdiak inguru Rochdaleko ehuleak ziren, eta Industria Iraultzaren mekanizazioak gero eta langile trebeagoak pobreziara behartzen zituenez, beraien artean elkartzea erabaki zuten. Janaria erosteko diruz larri ibiltzen zirenez, premiak eraginda denda bat irekitzea pentsatu  zuten.[7]

Aldez aurretik lankidetzan egindako huts egitearen ikasgaiak kontuan hartuta, Rochdaleko Printzipioak ospetsuak adostu zituzten, eta lau hilabetetan pertsona bakoitzeko £ 1 biltzeko ahalegina egin zuten, guztira 28 librako  kapitala lortuz.[8] 1844ko abenduaren 21ean ireki zuten denda apal bat, gurina, azukrea, irina, oloa eta kandela batzuk eskainiz.

Hiru hilabeteko epean, aukeraketa zabaldu egin zuten tea eta tabakoa gehituz, eta laster bilakatu ziren ezagun kalitate handiko produktuak saltzen zituztelako.

Kooperatiben garapena

1900. urterako, Britainia Handiko kooperatiba mugimendua 1.439 kooperatiba izatera igaro zen, Erresuma Batuko ia eremu guztietara hedatuz[9].

Rochdale kooperatiba mugimenduko artxiboa Tokiko Ikaskuntzen egoitzan dago, Rochdale Boroughwide Cultural Fundazioan. 1991. arte Aitzindarien Kooperatiba Elkarteak modu independentean jardun zuen merkataritzan, izen aldaketa txiki batzuk izan arren.

1991n ordea, Elkarteak Manchesterren kokatutako Kooperatiba Talde hibrido nazionalera bideratu zuen bere jarduera.

Rochdaleko Aitzindarien printzipioak

1835.eko ehun tailerra

1844ko hasiera hartan, Aitzindariek gaur egun ”printzipioak” deitzen diegun multzo garbiari "objektuak" deitzen zizkieten.

Elkartearen objektuak, arauetan "Legea Lehenik" bezala ziren ezagunak, honako hauek zirela[10]:

Zazpi printzipioak

- Elkartearen objektuak eta egitasmoak onura ekonomikoa lortzeko, eta kideen egoera soziala eta etxekoa hobetzea dira, libra bateko akzioetan nahiko kapital pilatuz, honako egitasmoak martxan jartzeko:

- Hornidurak, arropak eta abar saltzeko denda bat ezartzea.

- Etxebizitzak egin, erosi edo eraiki, elkar lagundu ahal izateko beren etxeko eta giza egoera soziala hobetzea nahi dutenei,  bertan bizitzea ahalbidetuz.

- Elkarteak erabaki dezakeen artikuluak ekoizten hastea, enplegurik gabe egon daitezkeen kideentzat, edo beren soldatetan murrizketak jasateagatik sufritu dezaketen kideentzat.

- Elkarte honen kideentzako onura eta segurtasun gehiago lortzeko, Elkarteak lursail bat edo hainbat lursail  erosi edo alokatu beharko ditu, lanik gabe egon daitezkeen kideek edo beren lana gaizki ordainduta dutenek lur horiek landatzeko.

- Ahalik eta bideragarria den lasterren, Elkarteak botereak antolatu beharko ditu ekoizteko, banatzeko, hezkuntzarako eta gobernurako, edo beste hitz batuekin adierazita, auto-lagundutako interes bateratuen kolonia bat ezarri, edo beste elkarte batzuei lagundu horrelako koloniak ezartzen.

-  Soiltasuna sustatzeko, komeni den agudoen hotel apal bat irekiko da Elkartearen etxeren baten.

Printzipioen eredua

Printzipioek garrantzi handia izan dute kooperatiba modernoen ulermenean eta garapenean[11]. Elkartea existitzen ziren kooperatibetatik bereizi egin zen Printzipioekin, klase sozial, diru-sarreren maila, arrazaren edo bestelako banaketa sozial, politiko, erlijioso eta ekonomikoen arabera definitu gabeko sozietate bat ezarriz.

Fitxategi:Co-op alliance logo.png
ICAren logoa

ICAren eguneraketa

Mundu mailako mugimendu kooperatibo modernoek, bereziki Nazioarteko Aliantza Kooperatiboak (International Co-operative Alliance[12]), hainbat aldiz hartu dituzte Rochdaleko Printzipioak oinarritzat. ICAk 1937an hartu zituen lehenengoz, eta 1966an zein 1995ean garatu egin zuen bertsio eguneratua.

Rochdale printzipioak, 1995eko ICA berrikuspenaren arabera, honela laburbildu daitezke.

Bazkide borondatezkoa eta irekia

Fitxategi:1 Z ZjOpYV4iiy7ik3JM0Lvw.jpg
Diskriminaziorik gabe

Rochdale Printzipioetako lehenengoak dio kooperatiba-elkarteek bazkide irekia eta borondatezkoa izatea. ICAren Kooperatiben Identitateari buruzko adierazpenaren arabera, "Kooperatibak borondatezko erakundeak dira, beren zerbitzuak erabili ahal izateko eta bazkideen erantzukizunak onartzeko prest dauden pertsona guztiei irekiak, sexu, gizarte, arraza, politika edo erlijio bereizkeria edo diskriminaziorik gabe. "

• Anti.diskriminatzailea

Sozialki diskriminatzea pertsonen arteko bereizketa egitea da, gizarte klasea edo kategoria oinarri hartuta. Gizarte-bereizkeriaren adibideen artean, arraza, erlijio, sexu, orientazio sexual, ezintasun eta etnia diskriminazioa daude. Rochdaleko lehen printzipioa betetzeko, kooperatiba-elkarteak ez lioke eragotzi beharko, parte hartzeko prest dagoen inori, arrazoi hauetakoren bategatik. Hala ere, horrek ez du debekatzen kooperatibak bazkide izateko oinarri arrazoizko eta garrantzitsuak diren arauak ezartzea, esate baterako, eremu geografiko jakin baten bizi, edo bazkide izateko sarrera-kuota ordaintzea, beti ere irizpideak betetzen dituzten pertsona guztiek aukeratu ahal izango badute.

• Motibazioak eta sariak

Kooperatiben borondatezko izaera kontuan hartuta, kideek parte hartzeko arrazoiak behar dituzte. Pertsona bakoitzaren motibazioak bakarrak izango dira eta kooperatiba batetik bestera aldatu egingo dira, baina askotan honako hau konbinatuko dira:

  • Finantzarioak - Kooperatiba batzuek bazkideei abantaila ekonomikoak emateko gai dira.
  • Bizi kalitatea - Komunitateari kooperatiba baten bidez zerbitzatzea, zerbitzua egiteak norberaren bizitza hobetzen duelako da, agian, boluntariotzarako motibazio garrantzitsuena. Jendea beste pertsona batzuekin izateak lortzen dituen onurak barneratuko lirateke, aktibo egoteaz gain, batez ere bizitzako beste arloetan bezain argi ez dagoen gizartean dugun balioa.
  • Altruismoa - Batzuk boluntarioak beste batzuen mesederako.
  • Betebeharra - Batzuek komunitatean parte hartzea herritartasunarekin lotzen den erantzukizun gisa ikusten dute. Kasu honetan, agian ez dira beren burua boluntario gisa deskribatzen.
  • Karrera-esperientzia - Boluntariotzak karrerako irtenbideak gehitu ditzakeen esperientziak eskaintzen ditu.

Bazkideen kontrol demokratikoa

Rochdaleko bigarren Printzipioak dio kooperatiba-sozietateek kideen kontrol demokratikoa izan behar dutela. ICAk Kooperatiba Identitateari buruzko adierazpenaren arabera, "Kooperatibak kideek kontrolatutako erakunde demokratikoak dira, aktiboki parte hartzen dutenak beren politikak ezartzen eta erabakiak hartzen. Hautatutako ordezkari gisa gizonezkoek eta emakumezkoek erantzukizuna dute kide izateko. Lehen mailako kooperatibetan kideek boto eskubide berdinak dituzte (kide bat, boto bat) eta beste mailetako kooperatibak ere modu demokratikoan antolatzen dira.”

Kideen partaidetza ekonomikoa

Bazkideen partaidetza ekonomikoa kooperatiba-sozietateen ezaugarri bereizgarrietako bat da eta hirugarren Rochdale printzipioa osatzen du ICAren Adierazpen Kooperatiboaren gaineko adierazpenean. ICAren arabera, kooperatibek “kideek ekitatez laguntzen dute, eta demokratikoki kontrolatzen dute, beren kooperatiba kapitala. Kapital horren zati bat, gutxienez, kooperatibaren jabetza komuna izan ohi da. Bazkideek normalean kalte-ordaina mugatua jasotzen dute, bazkide baldintza gisa harpidetutako kapitalagatik. Bazkideek soberakinak esleitzen dituzte helburu hauetakoren bat edo batzuetarako: beren kooperatiba garatzea, agian erreserbak eratuz; horien zati bat banaezina izango litzateke; kideei onura kooperatibarekin egindako eragiketen arabera; eta kideek onartutako beste jarduera batzuei laguntza emateko. ”Printzipio hori, bere osotasunean, osagai ugaritan zatitu daiteke.

• Kontrol demokratikoa

Printzipio honen lehenengo zatian, honako hau dio: “Bazkideek era ekitatiboan laguntzen dute, eta demokratikoki kontrolatzen dute, beren kooperatiba kapitala. Kapital horren zati bat kooperatibaren jabetza komuna izan ohi da. ”Horrek kooperatibaren gaineko kontrol demokratikoa eta bere kapitala nola erabiltzen den zehazten du.

• Bazideen kalte-ordainei eta soberakinen erabilera egokiari buruzko mugak

Printzipioaren bigarren zatia kideak kooperatiba batean inbertitutako fondoak nola ordaintzen diren eta nola soberakinak nola erabili behar diren aztertzen da. Irabazi asmorik gabeko korporazioak ez bezala, kooperatibak enpresa sozialaren forma dira. Hori kontuan hartuta, gutxienez hiru helburu daude kooperatiba batek soberakinak erabili edo banatu ahal izateko.

  • "Bazkideek, oro har, kalte-ordaina mugatua jasotzen dute, bazkide baldintza gisa harpidetuta."
  • "Kooperatiba garatzea, agian erreserbak eratuz. Horietako zati bat banaezina izango litzateke;" bestela esanda, soberakina kooperatiban berriz inbertitu daiteke.
  • "Bazkideei onura kooperatibarekin egindako transakzioen proportzioan;" esate baterako, Kontsumitzaileen Kooperatiba batek eros ditzakezu (edo "banaketa") oinarritutako dibidenduak ordaintzea erabaki dezake.
  • "Kideek onartutako beste jarduera batzuei laguntza ematea."

Autonomia eta independentzia

Rochdale Printzipioen laugarrenak dio kooperatiba-elkarteek autonomoak eta independenteak izan behar dutela. ICAk Kooperatiba Identitateari buruzko adierazpenaren arabera, "kooperatibak bere kideek kontrolatutako erakunde autonomoak dira. Beste erakunde batzuekin hitzarmenak lortzen badituzte, gobernuak barne, edo kapitala kanpoko iturrietatik jasotzen badute, kideek kontrol demokratikoa bermatzen duten eta kooperatiba autonomia mantentzen duten baldintzetan egiten dute."

Hezkuntza, prestakuntza eta informazioa

Rochdale Printzipioen bosgarrenak dio kooperatiba-sozietateek hezkuntza eta prestakuntza eskaini behar diela kideei eta herritarrei. ICAk Kooperatiba Identitateari buruzko adierazpenaren arabera, "kooperatibek hezkuntza eta prestakuntza eskaintzen diete kideei, hautetsiei, zuzendariei eta langileei, kooperatiben garapenean eraginkortasunez lagundu dezaten. Herritarrei, batez ere gazteei eta iritzi arduradunei, lankidetzaren izaera eta onurei buruz informatzen dute. "

Kooperatiben arteko lankidetza

Rochdale Printzipioen seigarrena kooperatibek elkarlanean aritzen direla dio. ICAren Kooperatiba Identitateari buruzko adierazpenaren arabera, "kooperatibek kideei modu eraginkorrean zerbitzatzen diete eta kooperatiba mugimendua indartzen dute tokian tokiko, estatuko, eskualdeko eta nazioarteko egituren bidez elkarrekin lan eginez."

Komunitatearekiko konpromisoa

Rochdale Printzipioetako zazpigarrenak dio kooperatiba-elkarteek kezka izan behar dutela beren komunitateekin. ICAren Kooperatiba Identitateari buruzko adierazpenaren arabera, "kooperatibek beren komunitateen garapen iraunkorraren alde lan egiten dute kideek onartutako politiken bidez."

Rochdaleko museoa

Rochdaleko Aitzindarien museoa

Rochdaleeko Aitzindarien Museoa, abian jarri zen 1844ko abenduaren 21ean merkataritza negozioan zegoen eraikinean dago. Museoa kooperatiba mugimendu modernoaren sorlekutzat hartzen da. Museoak jatorrizko dendaren aisialdia biltzen du, bere altzariak, eskalak, dendan saltzen ziren elementuak eta abar biltzen dituena. Gainera, museoak kooperatiben mugimenduak emakumeen eskubideetan, pobrezian, bidezko merkataritzan eta gizarte erreforma hezkuntzan duen eragina transmititzen du.

Erreferentziak

  1. ↑ (Ingelesez) Rochdale Society of Equitable Pioneers. 2019-10-29 (Noiz kontsultatua: 2019-12-05).
  2. ↑ (Ingelesez) Consumers' co-operative. 2019-11-03 (Noiz kontsultatua: 2019-12-05).
  3. ↑ «Rochdale Society Of Equitable Pioneers | Encyclopedia.com» www.encyclopedia.com (Noiz kontsultatua: 2019-12-05).
  4. ↑ Otra economía es posible : cultura y economía en tiempos de crisis. Alianza 2017 ISBN 978-84-9104-686-8. PMC 1010703053. (Noiz kontsultatua: 2019-12-05).
  5. ↑ Fairbairn, Brett, 1959-. (1994). The meaning of Rochdale : the Rochdale Pioneers and the co-operative principles. Centre for the Study of Co-operatives, University of Saskatchewan ISBN 0-88880-317-6. PMC 37341097. (Noiz kontsultatua: 2019-12-05).
  6. ↑ «Rochdale Pioneers & Early Cooperation | Co-op Mastery» u.osu.edu (Noiz kontsultatua: 2019-12-05).
  7. ↑ Txantiloi:Er Holyoake, George Jakob. (1973). Historia de los pioneros de Rochdale. , 132 or. ISBN 978-84-500-5946-5..
  8. ↑ (Ingelesez) How Rochdale Pioneers changed commerce forever. (Noiz kontsultatua: 2010).
  9. ↑ Limited, Palgrave Macmillan.. (2015). British Working Class Movements. Palgrave Macmillan Limited ISBN 978-1-349-86219-1. PMC 1083467180. (Noiz kontsultatua: 2019-12-05).
  10. ↑ Txantiloi:Er Los Pioneros de Rochdale. (Noiz kontsultatua: 21.12.2019).
  11. ↑ Economía social y cooperativismo. (1a. ed. argitaraldia) Lex Nova 2006 ISBN 84-8406-257-0. PMC 434179841. (Noiz kontsultatua: 2019-12-05).
  12. ↑ «International Co-operative Alliance | ICA» www.ica.coop (Noiz kontsultatua: 2019-12-05).

Ikus, gainera

Kanpo estekak

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Rochdaleko_Aitzindariak&oldid=7471003"(e)tik eskuratuta