Virtongo gudua: berrikuspenen arteko aldeak
Aurrekariak eta Gudua (Hasiera) |
t Guduarekin jarraituta |
||
| 8. lerroa: | 8. lerroa: | ||
== Gudua == |
== Gudua == |
||
Gudu honetan frantziar Hirugarren eta Laugarren armadaren zati batzuk parte hartu zuten; [[Victor-René Boëlle|Boëlle]] eta [[Edgard de Trentinian|de Trentinian]] jeneralen aginpean zegoen lehenengoa eta [[Augustin Gerard|Gerard]] jeneralaren aginpean bigarrena.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=12. Combat de Virton (22 août 1914)|url=https://www.sambre-marne-yser.be/article.php3?id_article=94|aldizkaria=www.sambre-marne-yser.be|sartze-data=2020-01-02}}</ref> Alemaniar partetik, [[Prusiako Gilen|Gilen printze-oinordekoa]] Virtonen borrokatuko zuten armada guztien agintaria izango zen. |
Gudu honetan frantziar Hirugarren eta Laugarren armadaren zati batzuk parte hartu zuten; [[Victor-René Boëlle|Boëlle]] eta [[Edgard de Trentinian|de Trentinian]] jeneralen aginpean zegoen lehenengoa eta [[Augustin Gerard|Gerard]] jeneralaren aginpean bigarrena.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=12. Combat de Virton (22 août 1914)|url=https://www.sambre-marne-yser.be/article.php3?id_article=94|aldizkaria=www.sambre-marne-yser.be|sartze-data=2020-01-02}}</ref> Alemaniar partetik, [[Prusiako Gilen|Gilen printze-oinordekoa]]<nowiki/>k Virtonen borrokatuko zuten armada guztien agintaria izango zen. |
||
21aren goizeko 11ak aldera, [[Wallerand De Hauteclocque|Wallerand De Hauteclocque Koronelak]], Hussarren 14. erregimentuaren agintaria, alemaniar posizioak ustekabean aurkitu zituen eta tiroak hasi ziren. De Hauteclocqueren erregimentuaren betebeharra Laugarren armadaren aurretik joatea zen erasoak aurreikusteko. Informazioa jasota, bi armada gorputz bidali ziren Saint-Légerreko herria errekuperatzeko eta armadaren hegala mehatxatzen zuten alemaniar guztiekin akabatzeko.<ref name=":1">{{Cite book|izena=Fred|abizena=During|urtea=1934|izenburua=Military Review, Volume 14, Issue 52|argitaletxea=|orrialdea=19|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=}}</ref> Egun bereko arratsaldeko 6etan alemaniar armadaren 5. gorputzak hurrengo egunerako mugimenduen instrukzioak jaso zituen eta halakoak zirenː 9. Infanteria dibisioa Virton bera asaldatuko zuen eta 10.a, Etherantz mugituko zen bitartean, Virtonen hego-mendebaldean kokatutako herrian, handik frantziarrak hegaletik erasotzeko.<ref name=":1" /> Aurreko egunean, 20an, [[Ethe]] bera eta [[Saint-Léger-en-Gaume|Saint-Légerreko]] herriak jada okupatu zituzten ia erresitentziarik gabe.<ref name=":0" /> |
|||
1914ko abuztuaren 21an arratsaldeko 6etan alemaniar armadaren 5. gorputzak hurrengo egunean Virtongo herria asaldatzeko agindua jaso zuten. <ref>{{Cite book|izena=Fred|abizena=During|urtea=1934|izenburua=Military Review, Volume 14, Issue 52|argitaletxea=|orrialdea=19|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=}}</ref> |
|||
21-22aren gauan alemaniar 9. dibisioaren Ulano unitate batek Virtonen ertzera iristen dira eta frantziar armada nagusi batek Virtongo herria eta Etherantz doan ibilbidea okupatzen zuela ikusten du. Aurretik bidalitako errekonozimendu unitate batzuek tirokatuak izan dira. Eguna argitzen ari den bitartean lainoa sartzen da. Frantziar armadek bidalitako errefortzuzko tropek motelki mugituko dira honengatik. [[De Lartigue]] jeneralak Virtonen iristean herria jenderik gabe ikusten du eta bere tropak (Frantziar 8. dibisioa, Boëlle jeneral nagusiak bidalia) aurrerantz joateko agintzen ditu. Aurrerago, goizeko 4etan, errefortzu gehiago iristen dira Virtoneraː [[François Laffargue|Laffargue]] koronelaren 130. dibisioa. De Lartigue jeneralak azkeneko hauek Virtongo iparraldean kokatutako goi-ordokia babestera bidali zituen. Handik gertu tiroak egon dira gau osoan zehar, Bellevueko baserrian. Bellevuen Hussarren gorputz nagusia zegoen, baita lehen esandako Ulano unitatea ere, bata bestearen aurka borrokan. Patruila batzuk Robelmontera iristen zailatzen dute baina guztiak akabatuak izan ziren bidean. Virtonen hego-ekialdean Laffargue jeneralaren unitatearen zati handia, oraindik Virtonera iritsi ez zena, segadan harrapatua izan zen eta gustiz sarraskituak izan ziren. Laffargue jeneralaren aurrealdearen unitateek goi-ordokiaren ertzera iritsi eta gero ametrailadoreak ezartzen dituzte eta alemaniar posizioak tirokatzen hasten dituzte.<ref name=":0" /> |
|||
Goizeko 6etan, aurreko eguneko aginduak jarraituz, alemaniar eraso nagusia hasten da. Howitzer artilleria Virtongo iparraldea bonbardatzen du 130. infanteria dibisio ia osoarekin akabatuz, Laffargue jenerala bera barne egonda, tiro batez buruan joa izan eta gero. Ametrailadoreak botata utziz geratzen diren soldaduak ihes egiten dute Virtonera berriro. |
|||
== Erreferentziak == |
== Erreferentziak == |
||
{{Erreferentzia zerrenda}} |
{{Erreferentzia zerrenda}}<br /> |
||
21:15, 2 urtarrila 2020ko berrikusketa
 |
Artikulu hau hobetzeko lanean ari da SRAbian lankidea. Hori dela eta, beharbada hutsuneren batzuk izango dira edukian edo formatuan. Mesedez, aldaketa handi bat egin baino lehen, eztabaida ezazu haren lankide orrian edo artikuluaren eztabaida orrian, erredakzioa koordinatzeko. |
Virtongo gudua 1914ko abuztuaren 22an gertatutako gatazka bat izan zen, Virtonen (Belgika), Lehen Mundu Gerraren hirugarren astean gertatu zena. Borroka hau Mugen guduaren parte izan zen, Ardenetako guduarena espezifikoki, Mendebaldeko Fronteari hasiera eman zion alemaniar erasoa. Gudua Alemaniar garaipena izan zen.
Aurrekariak
Gerra hasi baino lehen frantziar Estatu Nagusiak Alemaniaren kontrako taktikak eta estrategiak prestatu egin zituen eta amaieran akordatutako eginbeharrari "XVII Plana" izena eman zioten. Plan honen puntu nagusia Alsazia-Lorrenako lurraldeen errekuperaketa zen, 1871an galduak Frantzia-Prusia gerraren ondorioz. XVII Plana aurrera eramateko 5 armada eta armada-gorputz bat bidali ziren alemaniar mugara: Lehenengo Armadak, Épinalen kokatuta, Sarrebourgerantz aurrera egin beharko zuen. Bigarren Armadak, Nancy-Charmes artean kokatuta, Metzeko ekialdeko egalerantz aurrera egin beharko zuen. Hirugarren Armadak, Saint-Mihieletik hurbil kokatuta, Thionvillerantz aurrera egin beharko zuen. Laugarren Armadak, Verdungo atzean kokatuta, Luxemburgoko hegoalderantz aurrera egin beharko zuen eta, azkenik, Bosgarren Armadak, Sedanen kokatuta, Luxemburgo osoa gurutzatu beharko zuen alemaniar erasoa gelditzeko.
Plan guztia, hala ere, ezertan gertatu zen alemaniar armadek Belgika inbaditzean eta Frantzia iparraldetik erasotzean. Eraso honek "Schlieffen Plana" ezizena jaso zuen, Alfred von Schlieffen alemaniar Estatu Nagusiaren agintariaren omenez. Eraso honengatik, XVII plana aurrera eramaten ari zuten hainbat unitate aldaratu behar izan ziren eta presaka iparralderantz bidali; Belgikako armadak bakarrik alemaniar erasoa gelditzea ezinezkoa zelako.
Gudua
Gudu honetan frantziar Hirugarren eta Laugarren armadaren zati batzuk parte hartu zuten; Boëlle eta de Trentinian jeneralen aginpean zegoen lehenengoa eta Gerard jeneralaren aginpean bigarrena.[1] Alemaniar partetik, Gilen printze-oinordekoak Virtonen borrokatuko zuten armada guztien agintaria izango zen.
21aren goizeko 11ak aldera, Wallerand De Hauteclocque Koronelak, Hussarren 14. erregimentuaren agintaria, alemaniar posizioak ustekabean aurkitu zituen eta tiroak hasi ziren. De Hauteclocqueren erregimentuaren betebeharra Laugarren armadaren aurretik joatea zen erasoak aurreikusteko. Informazioa jasota, bi armada gorputz bidali ziren Saint-Légerreko herria errekuperatzeko eta armadaren hegala mehatxatzen zuten alemaniar guztiekin akabatzeko.[2] Egun bereko arratsaldeko 6etan alemaniar armadaren 5. gorputzak hurrengo egunerako mugimenduen instrukzioak jaso zituen eta halakoak zirenː 9. Infanteria dibisioa Virton bera asaldatuko zuen eta 10.a, Etherantz mugituko zen bitartean, Virtonen hego-mendebaldean kokatutako herrian, handik frantziarrak hegaletik erasotzeko.[2] Aurreko egunean, 20an, Ethe bera eta Saint-Légerreko herriak jada okupatu zituzten ia erresitentziarik gabe.[1]
21-22aren gauan alemaniar 9. dibisioaren Ulano unitate batek Virtonen ertzera iristen dira eta frantziar armada nagusi batek Virtongo herria eta Etherantz doan ibilbidea okupatzen zuela ikusten du. Aurretik bidalitako errekonozimendu unitate batzuek tirokatuak izan dira. Eguna argitzen ari den bitartean lainoa sartzen da. Frantziar armadek bidalitako errefortzuzko tropek motelki mugituko dira honengatik. De Lartigue jeneralak Virtonen iristean herria jenderik gabe ikusten du eta bere tropak (Frantziar 8. dibisioa, Boëlle jeneral nagusiak bidalia) aurrerantz joateko agintzen ditu. Aurrerago, goizeko 4etan, errefortzu gehiago iristen dira Virtoneraː Laffargue koronelaren 130. dibisioa. De Lartigue jeneralak azkeneko hauek Virtongo iparraldean kokatutako goi-ordokia babestera bidali zituen. Handik gertu tiroak egon dira gau osoan zehar, Bellevueko baserrian. Bellevuen Hussarren gorputz nagusia zegoen, baita lehen esandako Ulano unitatea ere, bata bestearen aurka borrokan. Patruila batzuk Robelmontera iristen zailatzen dute baina guztiak akabatuak izan ziren bidean. Virtonen hego-ekialdean Laffargue jeneralaren unitatearen zati handia, oraindik Virtonera iritsi ez zena, segadan harrapatua izan zen eta gustiz sarraskituak izan ziren. Laffargue jeneralaren aurrealdearen unitateek goi-ordokiaren ertzera iritsi eta gero ametrailadoreak ezartzen dituzte eta alemaniar posizioak tirokatzen hasten dituzte.[1]
Goizeko 6etan, aurreko eguneko aginduak jarraituz, alemaniar eraso nagusia hasten da. Howitzer artilleria Virtongo iparraldea bonbardatzen du 130. infanteria dibisio ia osoarekin akabatuz, Laffargue jenerala bera barne egonda, tiro batez buruan joa izan eta gero. Ametrailadoreak botata utziz geratzen diren soldaduak ihes egiten dute Virtonera berriro.