Cayuse poni indiarra: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Autoritate kontrola jartzea Etiketa: Birbideratzea ezabatu da |
Etiketak: Birbideratze berria Desegin |
||
1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
#BIRZUZENDU [[Cayuse indiar poni]] |
|||
{| border="0" style="background:#ffffff" align="right" class="sortable wikitable" |
|||
|+ align="center" style="background:DarkSlateBlue; color:white"|<big>'''Nazioarteko Erreaktore Termonuklear Esperimentala'''</big> |
|||
|- |
|||
| align="center" style="background:#f9f9f9" |[[Fitxategi:ITER Logo NoonYellow.svg|erdian|250px|]] |
|||
[[Fitxategi:ITER participants.svg|erdian|250px|]] |
|||
<small>ITER proiektuaren logotipoa eta herrialde kideak</small> |
|||
|- |
|||
|} |
|||
'''ITER''' ('''International Thermonuclear Experimental Reactor'''; euskaraz Nazioarteko Erreaktore Termonuklear Esperimentala) nazioarteko proiektu zientifiko handi bat da, [[fusio nuklear]] bidez energia modu komertzialean ekoiz daitekeela frogatzeko sortua. Konplexutasun handiko proiektua da; proiektuaren ideia 1986an sortu zen, fusio nuklear bidezko erreaktore baten egingarritasun zientifikoa eta teknikoa frogatzeko asmoz. ITER [[Cadarache]]n ([[Bouches-du-Rhône]], [[Frantzia]]) ari da eraikia izaten, eta 14000 milioi euro inguru kostako da, historiako bosgarren proiektu garestiena [[Apollo programa|Apollo Programaren]], [[Nazioarteko Espazio Estazioa]]ren, [[Manhattan Proiektua]]ren eta [[GPS|GPS sistemaren]] ondoren. |
|||
ITER proiektuan zazpi herrialde eta erakundek hartzen dute parte: [[Europar Batasuna]]k, [[India]]k, [[Japonia]]k, [[Txinako Herri Errepublika]]k, [[Errusia]]k, [[Hego Korea]]k eta [[Ameriketako Estatu Batuak|AEBek]]. Europar Batasunak kostuaren ehuneko 45 inguru jarriko du, eta gainerakoek ehuneko 9 gutxi gorabehera. <ref>{{en}} Amos, Jonathan. (2010ko urriaren 14a) [http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-11541383 ''Key component contract for ITER fusion reactor'']. Bbc.co.uk.</ref><ref>{{en}} [http://fusionforenergy.europa.eu/understandingfusion/ourcontribution.aspx "ITER – Our Contribution"]. Fusionforenergy.europa.eu.</ref><ref>{{en}} [http://cordis.europa.eu/fetch?CALLER=NEWSLINK_EN_C&RCN=24051&ACTION=D "Lengthy ITER dispute concludes in favour of France"]. European Commission press release. Cordis.europa.eu (2005eko ekainaren 28a).</ref> |
|||
ITER fusio-erreaktorea [[Tokamak]] motakoa da, 500 [[Watt|MW]]-eko potentzia sortzeko diseinatua. Fusio prozesua abiarazi eta iraunarazteko eman behar zaiona baino energia gehiago sortzen duela frogatzea du helburu nagusia, gaur artean inongo fusio-erreaktorek lortu ez duena. ITERaren instalazioen eraikuntza 2007an hasi zen, baina proiektuak atzerapen eta gainkostu handiak izan ditu. Ez da espero eraikuntza-fasea 2019a baino lehen amaituko denik. Erreaktorearen abiaraztea urte horretan bertan izatea espero da eta plasma-saiakuntzak 2020an hasiko dira, baina deuterio-tritio fusio osoa ez da 2027a baino lehen hasiko<ref>{{en}}[http://www.iter.org/faq#When_will_ITER_be_operational "Noiz egongo da ITER hori erabilbarri"]</ref>, eta hori aurretik izango dituen arazo teknikoak arrakastaz konponduko balitu. |
|||
== Ikus, gainera == |
|||
* [[Tokamak]] |
|||
* [[Joint European Torus|JET]] (Joint European Torus) |
|||
* [[Stellarator]] |
|||
* [[Fusio nuklear]] |
|||
* [[Erreaktore nuklear]] |
|||
* [[Energia nuklear]] |
|||
== Kanpo estekak == |
|||
* [http://www.fusionforenergy.europa.eu Fusion for energy.] Ingelesez, ITER proiektuaren zati europarraren erantzulea. |
|||
* [http://web.gat.com/ General Atomics Fusion Group] (ingelesez) |
|||
* [http://www-fusion-magnetique.cea.fr/ Fusion magnetique; CEA.] Energia Atomikoaren Kontseiluaren web orria, fusio magnetikoari buruz. Frantsesez |
|||
{{autoritate kontrola}} |
|||
== Erreferentziak == |
|||
{{erreferentzia zerrenda}} |
|||
[[Kategoria:Erreaktore nuklearrak]] |
|||
[[Kategoria:Teknologia nuklearra]] |
Hauxe da oraingo bertsioa, 10:43, 10 urtarrila 2020 data duena
Hona birzuzenduta dago: