Diru-paper: berrikuspenen arteko aldeak
| 7. lerroa: | 7. lerroa: | ||
XIII. mendean, Marko Polo izeneko herritar veneziar batek bidaia luze bati ekin zion Txinara, garai hartako enpresa harrigarria. Gertaera berezi horrek ospetsu egin zuen. Bidaia horretan egindako oharrek Mendebaldean txanpon-paperaren ekoizpenari eta erabilerari buruz dauden lehen erreferentziak biltzen dituzte. Paper hori Europan garai hartan nagusi ziren baldintzetarako ordainketa ulertezina da. Marco Poloren garaikideentzat, informazio horrek fantasiazkoa eta sinesgarritasunik gabea zirudien. Esploratzaile ezagunaren baieztapenak urte batzuk geroago baino ezin izan ziren egiaztatu, Ming.3 dinastiak XIV. mendean jaulkitako billeteekin. Txinatarrek diru hegalaria deitu zieten billeteei, pisu txikia zutelako eta eremu handi samarrean ibiltzeko erraztasunagatik. X. mende inguruan oso ondo egituratutako zirkulazio-sistema zuten. Txanpon-papera existitzen hasi eta gutxira, ordainbide horren faltsutzaile saihestezinak agertu ziren. Artxibo batzuek arazo horren aurka Txinako agintariek egin zuten borroka deskribatzen dute. Aplikatutako zigorrak ez ziren txikiak, eta faltsukeria heriotzarekin zigortzen zen. |
XIII. mendean, Marko Polo izeneko herritar veneziar batek bidaia luze bati ekin zion Txinara, garai hartako enpresa harrigarria. Gertaera berezi horrek ospetsu egin zuen. Bidaia horretan egindako oharrek Mendebaldean txanpon-paperaren ekoizpenari eta erabilerari buruz dauden lehen erreferentziak biltzen dituzte. Paper hori Europan garai hartan nagusi ziren baldintzetarako ordainketa ulertezina da. Marco Poloren garaikideentzat, informazio horrek fantasiazkoa eta sinesgarritasunik gabea zirudien. Esploratzaile ezagunaren baieztapenak urte batzuk geroago baino ezin izan ziren egiaztatu, Ming.3 dinastiak XIV. mendean jaulkitako billeteekin. Txinatarrek diru hegalaria deitu zieten billeteei, pisu txikia zutelako eta eremu handi samarrean ibiltzeko erraztasunagatik. X. mende inguruan oso ondo egituratutako zirkulazio-sistema zuten. Txanpon-papera existitzen hasi eta gutxira, ordainbide horren faltsutzaile saihestezinak agertu ziren. Artxibo batzuek arazo horren aurka Txinako agintariek egin zuten borroka deskribatzen dute. Aplikatutako zigorrak ez ziren txikiak, eta faltsukeria heriotzarekin zigortzen zen. |
||
== Faltsifikazioa eta segurtasun neurriak == |
|||
Urrezko eta zilarrezko txanponak faltsutzea ez zen hain errentagarria. Billeteak papera besterik ez dira, eta, beraz, iruzurrerako pieza erakargarriak dira. Hori dela eta, bankuek segurtasun-neurri batzuk hartzen dituzte. Gaur egungo billeteak paper bereziarekin egiten dira, kotoizko zuntz luzangak erabiliz eta inprimatzeko teknika konplexuekin. Askotan, paperaren konposizioan lihoa, kotoia edo beste ehun-zuntz batzuk sartzen dira. Zenbait herrialdek, hala nola Australiak, Mexikok, Brasilek, Paraguayk, Txilek, Guatemalak, Zeelanda Berriak eta Hong Kong-ek, polimerozko billeteak sortzen dituzte, erabili bitartean erresistentzia handitzeko eta milimetro gutxi batzuetako leihatila garden bat sartzeko. Gainera, hainbat holograma-mota txertatu dira, eta ezaugarri horiek oso zailak dira inprimatzeko teknika normalekin erreproduzitzeko. |
|||
== Abantailak eta desabantailak == |
|||
== Erreferentziak == |
|||
== Kanpo estekak == |
== Kanpo estekak == |
||
16:39, 9 martxoa 2020ko berrikusketa
Diru-papera edo billetea paperean inprimatutako dirua da, zehazkiago diru fiduziarioa (balio materialik ez duelako) egungo txanpon gehienek bezalaxe. Herrialde edo lurralde bateko banku zentralak edo legezko beste erakunde batek inprimatu eta jaulkitzen du, herrialde horretako erabilera legaleko diru moduan. Txanponak diru kopuru txikietarako erabiltzen den bitartean, diru papera kopuru handietarako erabili ohi da, kopuru handietarako txanponak erosoak ez direlako.
Historia
Diru-papera Txinan sortu zen VII. mendean, baina ez zen ofizialki erabili 812. urtera arte (IX. mendea). Biztanleria baten artean merkataritza erraztuko zuen kanbio-bide baten garrantziak moneta kanbio-bide gisa sortu zuen.
XIII. mendean, Marko Polo izeneko herritar veneziar batek bidaia luze bati ekin zion Txinara, garai hartako enpresa harrigarria. Gertaera berezi horrek ospetsu egin zuen. Bidaia horretan egindako oharrek Mendebaldean txanpon-paperaren ekoizpenari eta erabilerari buruz dauden lehen erreferentziak biltzen dituzte. Paper hori Europan garai hartan nagusi ziren baldintzetarako ordainketa ulertezina da. Marco Poloren garaikideentzat, informazio horrek fantasiazkoa eta sinesgarritasunik gabea zirudien. Esploratzaile ezagunaren baieztapenak urte batzuk geroago baino ezin izan ziren egiaztatu, Ming.3 dinastiak XIV. mendean jaulkitako billeteekin. Txinatarrek diru hegalaria deitu zieten billeteei, pisu txikia zutelako eta eremu handi samarrean ibiltzeko erraztasunagatik. X. mende inguruan oso ondo egituratutako zirkulazio-sistema zuten. Txanpon-papera existitzen hasi eta gutxira, ordainbide horren faltsutzaile saihestezinak agertu ziren. Artxibo batzuek arazo horren aurka Txinako agintariek egin zuten borroka deskribatzen dute. Aplikatutako zigorrak ez ziren txikiak, eta faltsukeria heriotzarekin zigortzen zen.
Faltsifikazioa eta segurtasun neurriak
Urrezko eta zilarrezko txanponak faltsutzea ez zen hain errentagarria. Billeteak papera besterik ez dira, eta, beraz, iruzurrerako pieza erakargarriak dira. Hori dela eta, bankuek segurtasun-neurri batzuk hartzen dituzte. Gaur egungo billeteak paper bereziarekin egiten dira, kotoizko zuntz luzangak erabiliz eta inprimatzeko teknika konplexuekin. Askotan, paperaren konposizioan lihoa, kotoia edo beste ehun-zuntz batzuk sartzen dira. Zenbait herrialdek, hala nola Australiak, Mexikok, Brasilek, Paraguayk, Txilek, Guatemalak, Zeelanda Berriak eta Hong Kong-ek, polimerozko billeteak sortzen dituzte, erabili bitartean erresistentzia handitzeko eta milimetro gutxi batzuetako leihatila garden bat sartzeko. Gainera, hainbat holograma-mota txertatu dira, eta ezaugarri horiek oso zailak dira inprimatzeko teknika normalekin erreproduzitzeko.
Abantailak eta desabantailak
Erreferentziak
Kanpo estekak
|
Artikulu hau ekonomiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |