Erradiazio-kutsadura: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
t Autoritate kontrola jartzea
tNo edit summary
4. lerroa: 4. lerroa:
'''Kutsadura erradiaktiboa''' esaten zaio [[energia nuklear]]rak eragiten duen kutsadurari. Kutsadura hau isotopo erradioaktibo artifizial zein naturalek eragindakoa izan daiteke.
'''Kutsadura erradiaktiboa''' esaten zaio [[energia nuklear]]rak eragiten duen kutsadurari. Kutsadura hau isotopo erradioaktibo artifizial zein naturalek eragindakoa izan daiteke.


[[Energia nuklear]]rak erradiaktibitate handiko hondakinak sortzen ditu, desintegratzeko 600 eta 2 130 000 urte bitartean behar dituztenak. Batzuek milaka urtetaz sor dezakete erradiaktibitatea. Erradiaktibitatearen ondorioak guztiz kaltegarriak izan ohi dira. Denboran zehar organismo batzuetatik besteetara transmititzen da erradiaktibitatea kate trofikoaren bidez, goi mailako organismoetan, eta gizakiengan azkenik, metatuz. Plutonio gramo batek milioi bat pertsonetan minbizia sortzeko ahalmena du. Erradiaktibitate isurketek ondorio larriak izan ditzakete inguruan bizi diren pertsonen osasunean: abortuak, mutazio genetikoak, leuzemia, tiroide minbizia, psikologia-arazoak...
[[Energia nuklear]]rak erradiaktibitate handiko hondakinak sortzen ditu, desintegratzeko 600 eta 2 130 000 urte bitartean behar dituztenak. Batzuek milaka urtez sor dezakete erradiaktibitatea. Erradiaktibitatearen ondorioak kaltegarriak izan ohi dira, luzez jasaten badira edo intentsitate handikoak baldin badira.
Denboran zehar organismo batzuetatik besteetara transmiti daitezke substantzia erradiaktiboak kate trofikoaren bidez, azkenik goi mailako organismoetan, eta gizakiengan, metatuz. Plutonio gramo batek milioi bat pertsonetan minbizia sortzeko ahalmena du. Erradiaktibitate isurketek ondorio larriak izan ditzakete inguruan bizi diren pertsonen osasunean: abortuak, mutazio genetikoak, leuzemia, tiroide minbizia, psikologia-arazoak...


== Kutsadura posibleak ==
== Kutsadura posibleak ==
13. lerroa: 15. lerroa:
# Lurraren kutsadura:Izan daiteke gainazalekoa edo sakona
# Lurraren kutsadura:Izan daiteke gainazalekoa edo sakona
# Edateko uraren kutsadura:hau [[isotopo erradioaktibo|isotopo erradiaktibo]] bezala disolbatuta agertuko da.
# Edateko uraren kutsadura:hau [[isotopo erradioaktibo|isotopo erradiaktibo]] bezala disolbatuta agertuko da.





43. lerroa: 46. lerroa:
|+''Erradiazioa ohartaratzeko simboloak eta bere deitura''<ref name="RDPSRI" />
|+''Erradiazioa ohartaratzeko simboloak eta bere deitura''<ref name="RDPSRI" />
|-
|-
|'''Simboloa'''||'''trebolaren kolorea'''||'''Kutsatseko arriskua'''||'''Kanpo irradiaziozko arriskua'''||'''Deitura'''
|'''Simboloa'''||'''trebolaren kolorea'''||'''Kutsatseko arriskua'''||'''Kanpo irradiaziozko arriskua'''||'''Izendapena'''
|-
|-
|[[Fitxategi:Radiación zona controlada.png|100px]]||Berdea||{{ez}}||{{bai}}||Eremu kontrolatua.
|[[Fitxategi:Radiación zona controlada.png|100px]]||Berdea||{{ez}}||{{bai}}||Eremu kontrolatua.

16:29, 12 martxoa 2020ko berrikusketa

 Artikulu edo pasarte honek eduki, gramatika, hiztegi edota ortografia akatsak ditu.
Lagundu nahi baduzu, zuzendu ezazu.
2007 hartutako simbolo berria

Kutsadura erradiaktiboa esaten zaio energia nuklearrak eragiten duen kutsadurari. Kutsadura hau isotopo erradioaktibo artifizial zein naturalek eragindakoa izan daiteke.

Energia nuklearrak erradiaktibitate handiko hondakinak sortzen ditu, desintegratzeko 600 eta 2 130 000 urte bitartean behar dituztenak. Batzuek milaka urtez sor dezakete erradiaktibitatea. Erradiaktibitatearen ondorioak kaltegarriak izan ohi dira, luzez jasaten badira edo intentsitate handikoak baldin badira.

Denboran zehar organismo batzuetatik besteetara transmiti daitezke substantzia erradiaktiboak kate trofikoaren bidez, azkenik goi mailako organismoetan, eta gizakiengan, metatuz. Plutonio gramo batek milioi bat pertsonetan minbizia sortzeko ahalmena du. Erradiaktibitate isurketek ondorio larriak izan ditzakete inguruan bizi diren pertsonen osasunean: abortuak, mutazio genetikoak, leuzemia, tiroide minbizia, psikologia-arazoak...

Kutsadura posibleak

Kutsadura motak:

  1. Pertsonen kutsadura: kanpoaldeko zein barnekoa izan daiteke, lehenengoan azala edo arropa material erradiaktiboarekin sartzen da kontaktuan; bigarrenean ordea, ingestio, arnasketa, absortzio edo injekzio bidez gertatu daiteke.
  2. Elikagaiek kutsadura: material erradiaktiboak elikagaieking kontaktuan sartzerakoan sortzen da.
  3. Lurraren kutsadura:Izan daiteke gainazalekoa edo sakona
  4. Edateko uraren kutsadura:hau isotopo erradiaktibo bezala disolbatuta agertuko da.


Erradiakzioak hainbat jatorri izan ditzake: naturala radona bezela edo artifiziala plutonioa bezala.

Isotopo erradiaktiboetaz hiz egiten denean ez da esaten kutsadura dela naturala dela baina artifiziala denean bai.Eta izan daiteke:

  • Medikuntzakoa: Medikuntza nuklearrean eta erradioterapian hondakin erradiaktiboak sortzen dira.
  • Industriakoa
    • Energia nuklearragatik atmosferara gas erradiaktiboak isurtzen dira.
    • Meategietan sortzen dira metrial berriak osos kutsakorrak direla.
  • Militarra: bomba atomikoen ikerketak eta erabilpenak, ere aipatzeko da munizioa egiteko uranio empobrezitua erabiltzen dela naiz eta ez izan oso radiaktiboa.
  • Ustekabezkoa: Material erradiaktiboak manipulatzerakoan gerta daiteke ezbeharrak gertatzea oso adibide nabarmena da Txernobylgo hondamendia.

Ohartaratzeko simboloak erradiazioari buruz

Erabilitako neurriak simbolorako.

Erradiazioaz ohartaratzeko erbiltzen den simboloa hiru hostoko trebola da.

Simbolo hau ikusten denean esan nahi du kutsatseko edo irradiatzeko arriskua dagoela horretaz aparte indikazio gehiago agertzen ohi dira.

  • Kolorea: trebolaren kolorea erradiazioen intentsitatea adierazten du.Kolorea da itentsitate txikitik handira grisa, urdina verdea horia laranja eta gorria.
  • Ohar gehigarriak: Trebola bakarrik agertzen denean edo punto radialekin esan nahi du kontaminazioa bakarrik kanpoaldekoa izan daitekela adibidez X-ispien antzera.Simboloa puntekin agrertzen denean esan nahi du kutsatseko arriskua dagoela.


  • Leindak: Gainera eremu mota agertzen da simboloaren gainean eta arriskua behealdean.
Erradiazioa ohartaratzeko simboloak eta bere deitura[1]
Simboloa trebolaren kolorea Kutsatseko arriskua Kanpo irradiaziozko arriskua Izendapena
Berdea Ez Bai Eremu kontrolatua.
berdea Bai Ez Eremu kontrolatua.
berdea Bai Bai Eremu kontrolatua.
horia Ez Bai Iraunkortasun mugatutako eremua.
horia Bai Ez Iraunkortasun mugatutako eremua.
horia Bai Bai Iraunkortasun mugatutako eremua.
laranja - - Iraunkortasun araututako eremua.
gorria Ez Bai Ezin daiteke sartu eremuan.
gorria Bai Ez Ezin daiteke sartu eremuan.
gorria Bai Bai Ezin daiteke sartu eremuan.

Ikus, gainera

Erreferentziak

  1. ↑ Aipuaren errorea: Konpondu beharreko erreferentzia kodea dago orri honetan: ez da testurik eman RDPSRI izeneko erreferentziarako

Kanpo Loturak


Kanpo estekak


Zirriborro Artikulu hau zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Erradiazio-kutsadura&oldid=7774566"(e)tik eskuratuta