Krates Tebaskoa: berrikuspenen arteko aldeak
Artikulua osatu dut |
No edit summary |
||
| 7. lerroa: | 7. lerroa: | ||
Atenasera joan zen, non tradizioak Diogenes Sinopekoaren ikasle bihurtu zela dioen, Krates eta Diogenesen arteko harreman zehatza zalantzazkoa da, baina itxurazko erreferentzia bat dago, bere burua "Diogenesen hirikide bat" bezala aipatzen duena, "inbidiaren trama guztiak desafiatu zituena". |
Atenasera joan zen, non tradizioak Diogenes Sinopekoaren ikasle bihurtu zela dioen, Krates eta Diogenesen arteko harreman zehatza zalantzazkoa da, baina itxurazko erreferentzia bat dago, bere burua "Diogenesen hirikide bat" bezala aipatzen duena, "inbidiaren trama guztiak desafiatu zituena". |
||
Diogenes Laerziok, greziar [[Filosofoen bizitzak|filosofo askoren bizitza]]<nowiki/>ri buruz idatzi zuena, Kratesi buruz ere idatzi zuen. Dioenez, Krates "ateen irekitzailea" bezala ezagutzen zen, erregularki pertsonen etxeetan sartzen zelako aholkuak emateko<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Life of Crates of Thebes in Diogenes Laertius|url=https://www.ancient.eu/article/742/the-life-of-crates-of-thebes-in-diogenes-laertius/|aldizkaria=Ancient History Encyclopedia|sartze-data=2020-04-27}}</ref>. |
Diogenes Laerziok, greziar [[Filosofoen bizitzak|filosofo askoren bizitza]]<nowiki/>ri buruz idatzi zuena, Kratesi buruz ere idatzi zuen. Dioenez, Krates "ateen irekitzailea" bezala ezagutzen zen, erregularki pertsonen etxeetan sartzen zelako aholkuak emateko<ref>{{Erreferentzia|izenburua=The Life of Crates of Thebes in Diogenes Laertius|url=https://www.ancient.eu/article/742/the-life-of-crates-of-thebes-in-diogenes-laertius/|aldizkaria=Ancient History Encyclopedia|sartze-data=2020-04-27}}</ref>. |
||
Fisikoki erakargarria ez zen gizona zen, baina hain izpiritu ona zuen, eta hain zen alaia beti, ezen Atenaseko jendeak etxean hartu baitzuen. Izan ere, "Ateen irekitzailea" ez ezik, "Espiritu ona" ere esaten zitzaion, eta behar zuen edonori laguntzen zion, baita une horretan bere laguntza behar zutela konturatzen ez baziren ere. |
Fisikoki erakargarria ez zen gizona zen, baina hain izpiritu ona zuen, eta hain zen alaia beti, ezen Atenaseko jendeak etxean hartu baitzuen. Izan ere, "Ateen irekitzailea" ez ezik, "Espiritu ona" ere esaten zitzaion, eta behar zuen edonori laguntzen zion, baita une horretan bere laguntza behar zutela konturatzen ez baziren ere. |
||
| 14. lerroa: | 14. lerroa: | ||
== Filosofia == |
== Filosofia == |
||
Kratesen pentsamendua bere bizimoduaren eta horri lotutako istorioen bidez ulertzen da batez ere. [[Sokrates]]<nowiki/>ek bere oinaze edo atseginarekiko mespretxua azpimarratu zuen, eta Kratesek bizimodu [[Zinismo (filosofia)|zinikoa]]<nowiki/>ren araberako atsekabezko bizitza eraman zuen. |
|||
Kratesek buruaskitasunean jarri zuen arreta, eta sarritan esaten zuten filosofo bat aberatsa dela, ez duelako ez duena behar. Naturaren arabera bizi nahi izan zuen, oinarrizkoena. ''Anaideia'' (lotsagabekeria) ere praktikatzen zuen, intimitatean egiteko bezain bertutetsua den guztia jendaurrean eginez<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Crates of Thebes - New World Encyclopedia|url=https://www.newworldencyclopedia.org/entry/Crates_of_Thebes|aldizkaria=www.newworldencyclopedia.org|sartze-data=2020-04-27}}</ref>. |
|||
Ezaguna zen bere ezagunen apaltasuna iruzkinez edo keinuz desafiatzeagatik. Erretorika eta diskurtsoa erabili zituen herri-sinesmenen ahuleziak azaltzeko. Hiparkia eta Kratesen ezkontza ere, euren printzipio zinikoen adierazpen bat izan zen. Antza denez, Zitio Zenonengan eragin sakona izan zuten, zeinak, estatu ideal baten deskribapenean, gizon eta emakumeentzako berdintasuna, jendaurreko ariketa publikoa eta maitasun lotsagabea sartu zituen<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Hipparchia {{!}} Internet Encyclopedia of Philosophy|url=https://www.iep.utm.edu/hipparch/|aldizkaria=www.iep.utm.edu|sartze-data=2020-04-27}}</ref>. |
|||
Kratesek gai filosofiko ezberdinei buruz idatzi zuen, Diogenes Laerziok Platonenarekin alderatzen duen estilo batean. Zoritxarrez, idazki horiek ez ziren bizirik atera. Beste alde batetik, Kratesi esleitutako 36 epistola ziniko daude, baina hauek I. mendeko ondorengo konposizioak dira, nahiz eta bere filosofiaren zenbait alderdi agertu ez ziren Kratesen lanak. |
Kratesek gai filosofiko ezberdinei buruz idatzi zuen, Diogenes Laerziok Platonenarekin alderatzen duen estilo batean. Zoritxarrez, idazki horiek ez ziren bizirik atera. Beste alde batetik, Kratesi esleitutako 36 epistola ziniko daude, baina hauek I. mendeko ondorengo konposizioak dira, nahiz eta bere filosofiaren zenbait alderdi agertu ez ziren Kratesen lanak. |
||
[[Fitxategi:Ms297-folio99recto - Diogène et Crates.jpg|thumb|272x272px|Krates eta Diogenes]] |
[[Fitxategi:Ms297-folio99recto - Diogène et Crates.jpg|thumb|272x272px|Krates eta Diogenes]] |
||
Krates ere tragedia filosofiko batzuen eta olerki batzuen egilea izan zen, eta horietako batzuen aztarnak bai iritsi dira gaur egun arte. Bere idazki filosofikoetako batzuk umorez beteak zeuden. |
Krates ere tragedia filosofiko batzuen eta olerki batzuen egilea izan zen, eta horietako batzuen aztarnak bai iritsi dira gaur egun arte<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Elegy and Iambus, Volume II, volume 2, CRATES|url=http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:2008.01.0480:volume=2:text=15#note6|aldizkaria=www.perseus.tufts.edu|sartze-data=2020-04-27}}</ref>. Bere idazki filosofikoetako batzuk umorez beteak zeuden. |
||
Jendeari bere otorduetan dilistak baino ezer nahiago ez izateko eskatu zion, luxua eta bitxikeria baitziren hiri batean sedizioen eta matxinaden kausa nagusiak. Badira, halaber, Kratesek Kretaren deskribapen homerikoaren parodia eginez hasten den egoera ziniko ideala deskribatuz idatzi zuen poema batetik bizirik irauten duten zenbait pasarte. Krates hiria ''Pera'' deitzen da, grezieraz Kretesen diru-zorroari erreferentzia egiten diona.{{commonskat}} |
Jendeari bere otorduetan dilistak baino ezer nahiago ez izateko eskatu zion, luxua eta bitxikeria baitziren hiri batean sedizioen eta matxinaden kausa nagusiak. Badira, halaber, Kratesek Kretaren deskribapen homerikoaren parodia eginez hasten den egoera ziniko ideala deskribatuz idatzi zuen poema batetik bizirik irauten duten zenbait pasarte. Krates hiria ''Pera'' deitzen da, grezieraz Kretesen diru-zorroari erreferentzia egiten diona.{{commonskat}} |
||
18:28, 27 apirila 2020ko berrikusketa
| Krates Tebaskoa | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Tebas, c. K.a. 365 |
| Herrialdea | Tebas |
| Heriotza | Beozia, c. K.a. 285 (79/80 urte) |
| Hobiratze lekua | Boeotia (en)  |
| Familia | |
| Aita | Ascondus |
| Ezkontidea(k) | Hiparkia |
| Seme-alabak | ikusi
|
| Anai-arrebak | ikusi
|
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | antzinako greziera |
| Irakaslea(k) | Bryson of Achaea (en) Stilpo (en) Diogenes Sinopekoa |
| Ikaslea(k) | ikusi
|
| Jarduerak | |
| Jarduerak | filosofoa |
| Lantokia(k) | Antzinako Grezia |
| Mugimendua | Zinismoa |
Krates Tebaskoa (antzinako grezieraz: Κράτης ὁ Θηβαῖος; c. K.a. 365-c. K.a. 285) Antzinako Greziako filosofo ziniko bat izan zen. Diogenes Sinopekoaren jarraitzailea eta estoizismoaren sortzaile den Zenon Zitiokoaren maisu izan zen. Aberatsa izanik, bere ondasun guztiak eman eta pobrezia materialez bizi izan zen, bere pentsaera zinikoari jarraiki. Hiparkia Maroneiakoarekin ezkondu zen, modu zinikoan bizi izan zena. Kratesen irakaskuntzen zati batzuk bizirik diraute, Estatu ziniko idealaren deskribapena barne.
Bizitza
Krates K. a. 365 inguruan jaio zen. Tebasen. Ascondusen semea zen, eta ondasun handi baten oinordekoa, Atenasen pobrezia zinikoan bizitzeko uko egin ziola esaten da. Diogenes Laerziok, gai honen bertsio ezberdin batzuk eskaintzen ditu, horietako batek bere dirua Tebaseko hiritarrei oparituz aurkezten du Krates; beste batek, bere dirua bankari baten eskuetan jarriz, bere seme-alabei eman behar diela adostuz, hauek ere filosofo bihurtzen ez badira, kasu honetan, behartsuen artean banatu behar duelarik[1].
Atenasera joan zen, non tradizioak Diogenes Sinopekoaren ikasle bihurtu zela dioen, Krates eta Diogenesen arteko harreman zehatza zalantzazkoa da, baina itxurazko erreferentzia bat dago, bere burua "Diogenesen hirikide bat" bezala aipatzen duena, "inbidiaren trama guztiak desafiatu zituena".
Diogenes Laerziok, greziar filosofo askoren bizitzari buruz idatzi zuena, Kratesi buruz ere idatzi zuen. Dioenez, Krates "ateen irekitzailea" bezala ezagutzen zen, erregularki pertsonen etxeetan sartzen zelako aholkuak emateko[2].
Fisikoki erakargarria ez zen gizona zen, baina hain izpiritu ona zuen, eta hain zen alaia beti, ezen Atenaseko jendeak etxean hartu baitzuen. Izan ere, "Ateen irekitzailea" ez ezik, "Espiritu ona" ere esaten zitzaion, eta behar zuen edonori laguntzen zion, baita une horretan bere laguntza behar zutela konturatzen ez baziren ere.
Atenasko kaleetan hil zen, eta bere eskola filosofikoa, beharbada, bere emazte Hiparkiak zuzenduko zuen hil ondoren. Bere sinesmenak eta irakaspenak erabat bizitzeko bere ereduak, Zenon Zitiokoaren lanen bidez, bere ondorengo belaunaldi ugariengan eragina izango zuen.
Filosofia
Kratesen pentsamendua bere bizimoduaren eta horri lotutako istorioen bidez ulertzen da batez ere. Sokratesek bere oinaze edo atseginarekiko mespretxua azpimarratu zuen, eta Kratesek bizimodu zinikoaren araberako atsekabezko bizitza eraman zuen.
Kratesek buruaskitasunean jarri zuen arreta, eta sarritan esaten zuten filosofo bat aberatsa dela, ez duelako ez duena behar. Naturaren arabera bizi nahi izan zuen, oinarrizkoena. Anaideia (lotsagabekeria) ere praktikatzen zuen, intimitatean egiteko bezain bertutetsua den guztia jendaurrean eginez[3].
Ezaguna zen bere ezagunen apaltasuna iruzkinez edo keinuz desafiatzeagatik. Erretorika eta diskurtsoa erabili zituen herri-sinesmenen ahuleziak azaltzeko. Hiparkia eta Kratesen ezkontza ere, euren printzipio zinikoen adierazpen bat izan zen. Antza denez, Zitio Zenonengan eragin sakona izan zuten, zeinak, estatu ideal baten deskribapenean, gizon eta emakumeentzako berdintasuna, jendaurreko ariketa publikoa eta maitasun lotsagabea sartu zituen[4].
Kratesek gai filosofiko ezberdinei buruz idatzi zuen, Diogenes Laerziok Platonenarekin alderatzen duen estilo batean. Zoritxarrez, idazki horiek ez ziren bizirik atera. Beste alde batetik, Kratesi esleitutako 36 epistola ziniko daude, baina hauek I. mendeko ondorengo konposizioak dira, nahiz eta bere filosofiaren zenbait alderdi agertu ez ziren Kratesen lanak.
Krates ere tragedia filosofiko batzuen eta olerki batzuen egilea izan zen, eta horietako batzuen aztarnak bai iritsi dira gaur egun arte[5]. Bere idazki filosofikoetako batzuk umorez beteak zeuden.
Jendeari bere otorduetan dilistak baino ezer nahiago ez izateko eskatu zion, luxua eta bitxikeria baitziren hiri batean sedizioen eta matxinaden kausa nagusiak. Badira, halaber, Kratesek Kretaren deskribapen homerikoaren parodia eginez hasten den egoera ziniko ideala deskribatuz idatzi zuen poema batetik bizirik irauten duten zenbait pasarte. Krates hiria Pera deitzen da, grezieraz Kretesen diru-zorroari erreferentzia egiten diona.
 |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Krates Tebaskoa  |
|
Artikulu hau biografia baten zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |
Datuak: Q317947
Multimedia: Crates of Thebes / Q317947
- ↑ «Diogenes Laertius: Life of Crates, from Lives of the Philosophers, translated by C.D. Yonge» web.archive.org 2007-10-13 (Noiz kontsultatua: 2020-04-27).
- ↑ «The Life of Crates of Thebes in Diogenes Laertius» Ancient History Encyclopedia (Noiz kontsultatua: 2020-04-27).
- ↑ «Crates of Thebes - New World Encyclopedia» www.newworldencyclopedia.org (Noiz kontsultatua: 2020-04-27).
- ↑ «Hipparchia | Internet Encyclopedia of Philosophy» www.iep.utm.edu (Noiz kontsultatua: 2020-04-27).
- ↑ «Elegy and Iambus, Volume II, volume 2, CRATES» www.perseus.tufts.edu (Noiz kontsultatua: 2020-04-27).