Euskal alfabetoa: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
t Autoritate kontrola jartzea
Urtar (eztabaida | ekarpenak)
2.536 edits
No edit summary
1. lerroa: 1. lerroa:
'''Euskal alfabetoa''' [[euskara]]z idazteko erabiltzen den [[alfabeto]]a da; [[euskara]] [[Mendebaldea (kultura)|Mendebaldeko]] hizkuntza bat denez, [[latindar alfabetoa]] du oinarri. [[Euskaltzaindia]]k [[1994]]ko [[azaroaren 25]]ean erabaki eta bere 17. arauan bildu zuenaren arabera,<ref>[[Euskaltzaindia]]: [http://www.euskaltzaindia.net/arauak/dok/ProNor0017.htm 17. araua, ''Euskal alfabetoaren letren izenak''].</ref> 27 letraz osatuta dago:
'''Euskal alfabetoa''' [[euskara]]z idazteko erabiltzen den [[alfabeto]]a da; [[euskara]] [[Mendebaldea (kultura)|Mendebaldeko]] hizkuntza bat denez, [[latindar alfabetoa]] du oinarri. [[Euskaltzaindia]]k [[1994]]ko [[azaroaren 25]]ean erabaki eta bere 17. arauan bildu zuenaren arabera,<ref>[[Euskaltzaindia]]: [http://www.euskaltzaindia.net/arauak/dok/ProNor0017.htm 17. araua, ''Euskal alfabetoaren letren izenak''].</ref> 27 letraz osatuta dago:
[[File:Euskara - aspirazio.svg|thumb|right|Isoglosek erakusten dutenez, ''hatxe'' letra Euskal Herriko ipar-ekialdean ahoskatzen da soilik.]]

[[File:Diaphonej.svg|thumb|right|''Jota'' letraren tokiko ahoskerak]]
<center>
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|-
|-
! Letra
! Letra
! Izena
! Izena
! Ahoskera
|-
|-
| style="text-align: center" | [[A]]
| style="text-align: center" | [[A]]
| a
| ''a''
| {{IPA|/a/}}
|-
|-
| style="text-align: center" | [[B]]
| style="text-align: center" | [[B]]
| be
| ''be''
| {{IPA|/b/}}, {{IPA|[β̞]}}
|-
|-
| style="text-align: center" | [[C]]
| style="text-align: center" | [[C]]
| ze* (eta haren aldaera, [[Ç]] [ze hautsia*])
| ''ze*'' (eta haren aldaera, [[Ç]] [ze hautsia*])
| {{IPA|/s/}}, {{IPA|/k/}}
|-
|-
| style="text-align: center" | [[D]]
| style="text-align: center" | [[D]]
| de
| ''de''
| {{IPA|/d̪/}}, {{IPA|[ð̞]}}
|-
|-
| style="text-align: center" | [[E]]
| style="text-align: center" | [[E]]
| e
| ''e''
| {{IPA|/e/}}
|-
|-
| style="text-align: center" | [[F]]
| style="text-align: center" | [[F]]
| efe
| ''efe''
| {{IPA|/f/}}
|-
|-
| style="text-align: center" | [[G]]
| style="text-align: center" | [[G]]
| ge
| ''ge''
| {{IPA|/ɡ/}}, {{IPA|[ɣ̞]}}
|-
|-
| style="text-align: center" | [[H]]
| style="text-align: center" | [[H]]
| hatxe
| ''hatxe''
| {{IPA|∅}}, {{IPA|/ɦ/}}
|-
|-
| style="text-align: center" | [[I]]
| style="text-align: center" | [[I]]
| i
| ''i''
| {{IPA|/i/}}, {{IPA|/i̭/}}
|-
|-
| style="text-align: center" | [[J]]
| style="text-align: center" | [[J]]
| jota
| ''jota''
| {{IPA|/j/}}, tokiko aldaera hauekin: {{IPA|/ʝ/}}, {{IPA|/ɟ/}}, {{IPA|/dʒ/}}, {{IPA|/ʒ/}}, {{IPA|/ʃ/}}, {{IPA|/χ/}}
|-
|-
| style="text-align: center" | [[K]]
| style="text-align: center" | [[K]]
| ka
| ''ka''
| {{IPA|/k/}}
|-
|-
| style="text-align: center" | [[L]]
| style="text-align: center" | [[L]]
| ele
| ''ele''
| {{IPA|/l/}}
|-
|-
| style="text-align: center" | [[M]]
| style="text-align: center" | [[M]]
| eme
| ''eme''
| {{IPA|/m/}}
|-
|-
| style="text-align: center" | [[N]]
| style="text-align: center" | [[N]]
| ene
| ''ene''
| {{IPA|/n/}}
|-
|-
| style="text-align: center" | [[Ñ]]
| style="text-align: center" | [[Ñ]]
| eñe
| ''eñe''
| {{IPA|/ɲ/}}
|-
|-
| style="text-align: center" | [[O]]
| style="text-align: center" | [[O]]
| o
| ''o''
| {{IPA|/o/}}
|-
|-
| style="text-align: center" | [[P]]
| style="text-align: center" | [[P]]
| pe
| ''pe''
| {{IPA|/p/}}
|-
|-
| style="text-align: center" | [[Q]]
| style="text-align: center" | [[Q]]
| ku*
| ''ku*''
| {{IPA|/k/}}
|-
|-
| style="text-align: center" | [[R]]
| style="text-align: center" | [[R]]
| erre
| ''erre''
| {{IPA|/r/}}, {{IPA|/ɾ/}}
|-
|-
| style="text-align: center" | [[S]]
| style="text-align: center" | [[S]]
| ese
| ''ese''
| {{IPA|/s̺/}}
|-
|-
| style="text-align: center" | [[T]]
| style="text-align: center" | [[T]]
| te
| ''te''
| {{IPA|/t̪/}}
|-
|-
| style="text-align: center" | [[U]]
| style="text-align: center" | [[U]]
| u
| ''u''
| {{IPA|/u/}}, {{IPA|/u̯/}}
|-
|-
| style="text-align: center" | [[V]]
| style="text-align: center" | [[V]]
| uve*
| ''uve*''
| {{IPA|/b/}}, {{IPA|[β̞]}}
|-
|-
| style="text-align: center" | [[W]]
| style="text-align: center" | [[W]]
| uve bikoitza*
| ''uve bikoitza*''
| {{IPA|/u̯/}}
|-
|-
| style="text-align: center" | [[X]]
| style="text-align: center" | [[X]]
| ixa
| ''ixa''
| {{IPA|/ʃ/}}
|-
|-
| style="text-align: center" | [[Y]]
| style="text-align: center" | [[Y]]
| i grekoa*
| ''i grekoa*''
| {{IPA|/i/}}, {{IPA|/i̭/}}, {{IPA|/j/}}
|-
|-
| style="text-align: center" | [[Z]]
| style="text-align: center" | [[Z]]
| zeta
| ''zeta''
| {{IPA|/s̻/}}
|}
|}
</center>
<nowiki>*</nowiki> Ze, ze hautsia, ku, uve, uve bikoitza eta i grekoa ohiko euskal hitzak idazteko erabiltzen ez diren arren, beste hizkuntza batzuetako hitzak idazteko beharrezkoak direlako sartu dira euskal alfabetoan.
<nowiki>*</nowiki> Ze, ze hautsia, ku, uve, uve bikoitza eta i grekoa ohiko euskal hitzak idazteko erabiltzen ez diren arren, beste hizkuntza batzuetako hitzak idazteko beharrezkoak direlako sartu dira euskal alfabetoan.


18:00, 4 ekaina 2020ko berrikusketa

Euskal alfabetoa euskaraz idazteko erabiltzen den alfabetoa da; euskara Mendebaldeko hizkuntza bat denez, latindar alfabetoa du oinarri. Euskaltzaindiak 1994ko azaroaren 25ean erabaki eta bere 17. arauan bildu zuenaren arabera,[1] 27 letraz osatuta dago:

Isoglosek erakusten dutenez, hatxe letra Euskal Herriko ipar-ekialdean ahoskatzen da soilik.
Jota letraren tokiko ahoskerak
Letra Izena Ahoskera
A a /a/
B be /b/, [β̞]
C ze* (eta haren aldaera, Ç [ze hautsia*]) /s/, /k/
D de /d̪/, [ð̞]
E e /e/
F efe /f/
G ge /ɡ/, [ɣ̞]
H hatxe ∅, /ɦ/
I i /i/, /i̭/
J jota /j/, tokiko aldaera hauekin: /ʝ/, /ɟ/, /dʒ/, /ʒ/, /ʃ/, /χ/
K ka /k/
L ele /l/
M eme /m/
N ene /n/
Ñ eñe /ɲ/
O o /o/
P pe /p/
Q ku* /k/
R erre /r/, /ɾ/
S ese /s̺/
T te /t̪/
U u /u/, /u̯/
V uve* /b/, [β̞]
W uve bikoitza* /u̯/
X ixa /ʃ/
Y i grekoa* /i/, /i̭/, /j/
Z zeta /s̻/

* Ze, ze hautsia, ku, uve, uve bikoitza eta i grekoa ohiko euskal hitzak idazteko erabiltzen ez diren arren, beste hizkuntza batzuetako hitzak idazteko beharrezkoak direlako sartu dira euskal alfabetoan.

Erreferentziak

  1. ↑ Euskaltzaindia: 17. araua, Euskal alfabetoaren letren izenak.

Kanpo estekak

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Euskal_alfabetoa&oldid=7953037"(e)tik eskuratuta