Gerra Soziala: berrikuspenen arteko aldeak

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

11:02, 6 ekaina 2020ko berrikusketa

Gizarte Gerra (K.a. 91-K.a. 88) edo, zuzenago esanda Aliatuen Gerra (Bellum Sociale)^[1], Erromako Errepublika eta Italiako bere aliatuen arteko gerra bat izan zen, erromatar hiritartasunaren emateagatik.

Gerraren aurrekariak

Gaio Mario Erromatik kanpo egon zen denboran (K.a. 99-K.a. 90), bakea egon zen, non, zirudienez, Senatuak kontrolatzen zuen boterea. Baina, K.a. 95ean Lex Licinia Mucia argitaratu zen, erromatar hiritartasuna iruzurrekin lortu zuten aliatuen aurka zuzendua eta horrek ezinegon indartsua eragiten du haien artean.

K.a. 92an tribuno aukeratzen duten Marko Livio Drusok liskarrak eragiten dituzten neurri demagogiko batzuk prestatzen ditu: lege frumentario berri bat eta zilarrezko sestertzioaren debaluazioa. Aliatuekin ezkutuko adostasun bat ere aurkezten du, hiritartasun eskubidea aginduz, lurren banaketa berri baten gastuen ardura hartzearen truke. Ofizialki senatuak gaitzetsia, bere etxean hiltzen dute, gerra pizten duena.

Guduak

Pizenarrek, lukaniarrek, marsiarrek, samnitek eta apuliarrek parte hartzen dute, hauei, etruriar eta umbriarrak batzen direlarik, Italia izeneko errepublika batean independente bezala aldarrikatuz, Korfinium hiriburu bezala zutela, Erromatik ekialdera, senatu batekin eta txanpon propioa egiteko eskumenarekin. Hasieran, erromatarren porrotak bata bestearen atzean datoz, K.a. 90ean, senatuak, armadaren agintea Silari ematen dion arte, baina Mario politikara itzultzen da eta agintea berreskuratzen du.

Azkenik, gerra, Silak Aeserniako banda samnitak suntsitzen dituenean amaitzen da.

Ondorioak

Aliatuek, garaituak izan arren, euren xedea lortzen dute, urte horien igaroan, italikoei erromatar hiritartasuna emango zieten hiru lege onartu baitziren.

1 Juliar legea K.a. 90ean. Erromak hiritartasuna ematen die leial mantendu ziren eta hala eskatu zuten hiri italikoei, eta jeneralak, hala merezi zuten erromatar jatorrikoak ez ziren soldaduei ematera ahalbidetu zituen.

2 Plautia-Papiria legea K.a. 89an. Erromak italiko orori ematen zion hiritartasuna, baita altxatutakoei ere, bi hilabeteko epean pretorioaren erregistroetan izena ematen bazuen

3 Ponpeiar legea K.a. 89an, eskubide latindarra, oraindik eskubide hau ez zuten Galia Zisalpinako hiriei emanez. Onura, batez ere, Po ibaiaren iparraldera zeuden hiriek jaso zuten.

Erreferentziak

↑ HEREDIA CHIMENO, Carlos. 2018. "Reflexiones sobre el acercamiento historiográfico al Bellum Sociale (91‐87 a.C.)". Revista Universitaria de Historia Militar. 7. lib., 14. zk. 228-240 or. ISSN: 2254-6111

Datuak: Q677316
Multimedia: Social War / Q677316

[1] HEREDIA CHIMENO, Carlos. 2018. "Reflexiones sobre el acercamiento historiográfico al Bellum Sociale (91‐87 a.C.)". Revista Universitaria de Historia Militar. 7. lib., 14. zk. 228-240 or. ISSN: 2254-6111

[1]

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
+[[Fitxategi:The Growth of Roman Power in Italy.jpg|alt=Itailako mapa. K. a. II eta I. mendeak|thumb|Erromaren boterearen zabalkunde prozesua Italiar penintsulan]]
-'''Gizarte Gerra''' ([[K.a. 91]]-[[K.a. 88]]) edo, zuzenago esanda ''Aliatuen Gerra'', [[Erromatar Errepublika|Erromako Errepublika]] eta [[Italia]]ko bere aliatuen arteko gerra bat izan zen, erromatar hiritartasunaren emateagatik.
+'''Gizarte Gerra''' ([[K.a. 91]]-[[K.a. 88]]) edo, zuzenago esanda '''''Aliatuen Gerra (Bellum Sociale)'''''<ref>HEREDIA CHIMENO, Carlos. 2018. "Reflexiones sobre el acercamiento historiográfico al Bellum Sociale (91‐87 a.C.)". ''Revista Universitaria de Historia Militar''.  7. lib., 14. zk. 228-240 or. ISSN: 2254-6111</ref>, [[Erromatar Errepublika|Erromako Errepublika]] eta [[Italia]]ko bere aliatuen arteko gerra bat izan zen, erromatar hiritartasunaren emateagatik.
+== Gerraren aurrekariak ==
-[[Gaio Mario]] [[Erroma]]tik kanpo egon zen denboran ([[K.a. 99]]-[[K.a. 90]]), bake erlatiboko urte batzuk egon ziren, non, zirudienez, Senatuak kontrolatzen zuen boterea. Baina, [[K.a. 95]]ean [[Lex Licinia Mucia]] argitaratu zen, erromatar hiritartasuna modu iruzurlean lortu zuten aliatuen aurka zuzendua, euren artean ezinegon indartsu bat eragiten duena.
+[[Gaio Mario]] [[Erroma]]tik kanpo egon zen denboran ([[K.a. 99]]-[[K.a. 90]]), bakea egon zen, non, zirudienez, Senatuak kontrolatzen zuen boterea. Baina, [[K.a. 95]]ean [[Lex Licinia Mucia]] argitaratu zen, erromatar hiritartasuna iruzurrekin lortu zuten aliatuen aurka zuzendua eta horrek ezinegon indartsua eragiten du haien artean.
-[[K.a. 92]]an [[Marko Livio Druso]] [[tribuno]] bezala aukeratua da, liskarrera daramaten neurri demagogiko batzuk prestatzen dituena, [[lege frumentario]] berri bat eta zilarrezko [[sestertzio]]aren debaluzioa. Aliatuekin ezkutuko adostasun bat ere aurkezten du, hiritartasun eskubidea aginduz, lurren banaketa berri baten gastuen ardura hartzearen truke. Ofizialki senatuak gaitzetsia, bere etxean hiltzen dute, gerra pizten duena.
+[[K.a. 92]]an [[tribuno]] aukeratzen duten [[Marko Livio Druso|Marko Livio Drusok]] liskarrak eragiten dituzten neurri demagogiko batzuk prestatzen ditu: [[lege frumentario]] berri bat eta zilarrezko [[sestertzio]]aren debaluazioa. Aliatuekin ezkutuko adostasun bat ere aurkezten du, hiritartasun eskubidea aginduz, lurren banaketa berri baten gastuen ardura hartzearen truke. Ofizialki senatuak gaitzetsia, bere etxean hiltzen dute, gerra pizten duena.
+== Guduak ==
-Pizenarrek, lukaniarrek, marsiarrek, samnitarrek eta apuliarrek parte hartzen dute, hauei, etruriar eta umbriarrak batzen direlarik, ''Italia'' izeneko errepublika batean independente bezala aldarrikatuz, [[Korfinium]] hiriburu bezala zutela, [[Erroma]]tik ekialdera, senatu batekin eta txanpon propioa egiteko eskumenarekin. Hasieran, erromatarren porrotak bata bestearen atzean datoz, [[K.a. 90]]ean, senatuak, armadaren agintea [[Luzio Kornelio Sila|Silari]] ematen dion arte, baina Mario politikara itzultzen da eta agintea berreskuratzen du.
+Pizenarrek, lukaniarrek, marsiarrek, [[Samnita|samnitek]] eta apuliarrek parte hartzen dute, hauei, etruriar eta [[Umbriar|umbriarrak]] batzen direlarik, ''Italia'' izeneko errepublika batean independente bezala aldarrikatuz, [[Korfinium]] hiriburu bezala zutela, [[Erroma]]tik ekialdera, senatu batekin eta txanpon propioa egiteko eskumenarekin. Hasieran, erromatarren porrotak bata bestearen atzean datoz, [[K.a. 90]]ean, senatuak, armadaren agintea [[Luzio Kornelio Sila|Silari]] ematen dion arte, baina Mario politikara itzultzen da eta agintea berreskuratzen du.
-Azkenik, gerra, Silak Aeserniako banda samnitarrak suntsitzen dituenean amaitzen da. Aliatuek, garaituak izan arren, euren xedea lortzen dute, urte horien igaroan, italikoei erromatar hiritartasuna emango zieten hiru lege onartu baitziren.
+Azkenik, gerra, Silak Aeserniako banda samnitak suntsitzen dituenean amaitzen da.
+== Ondorioak ==
+Aliatuek, garaituak izan arren, euren xedea lortzen dute, urte horien igaroan, italikoei erromatar hiritartasuna emango zieten hiru lege onartu baitziren.
 Juliar legea [[K.a. 90]]ean. Erromak hiritartasuna ematen die leial mantendu ziren eta hala eskatu zuten hiri italikoei, eta jeneralak, hala merezi zuten erromatar jatorrikoak ez ziren soldaduei ematera ahalbidetu zituen.
@@ 15. lerroa: / 21. lerroa: @@
 Ponpeiar legea [[K.a. 89]]an, eskubide latindarra, oraindik eskubide hau ez zuten [[Galia Zisalpina]]ko hiriei emanez. Onura, batez ere, [[Po]] ibaiaren iparraldera zeuden hiriek jaso zuten.
-== Kanpo estekak ==
+== Erreferentziak ==
-{{autoritate kontrola}}
+{{Erreferentzia zerrenda}}<br />{{autoritate kontrola}}
 [[Kategoria:Antzinako Erromako gerrak]]