Euskal herrizaletasun: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
«Baskismo» orrira zeraman birbideratzea ezabatu da Etiketa: Birbideratzea ezabatu da |
«Euskozaletasun» orrira birbideratua Etiketa: Birbideratze berria |
||
| 1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
#BIRZUZENDU[[euskozaletasun]] |
|||
'''Euskozaletasuna'''<ref>{{Erreferentzia|url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_oehberria&task=bilaketa&Itemid=413&lang=eu&query=euskozaletasun | artikulua=euskozaletasun | entziklopedia=[[Orotariko Euskal Hiztegia]]}}</ref> edo '''''baskismoa''''' ([[gaztelania]]zko ''vasquismo'' hitzetik eratorria) [[Euskal Herria]] edo [[Euskadi]] nahiz euskal kulturarekiko zaletasun, maitasun edota atxikimendu sentipenari deritzo. [[Euskaltzaletasun]]ak [[euskara]], eta, oro har, euskal kulturarekiko, konpromisoa eta zaletasuna oso modu zehatzean adierazten ditu, euskozaletasunak, ostera, praktikan horietatik harago, eta teorikoki modu zabalagoan, Euskal Herriko [[erdal]] kultura eta hizkuntzekiko atxikimendua ere barnebil dezake. |
|||
[[Kultura]], [[gizarte]]a, [[erti]]a, [[musika]], [[zinema]], [[edesti]]a eta [[politika]]n bai eta euskalduntasuna ukitzen duen edozein gaitan sustraitua dagoen higikundea edota pentsamoldea da. |
|||
Berez, [[1980ko hamarkada]]tik aurrera [[gaztelania]]z soilik erabiltzen den hitza da (''vasquista'' hitzak beste garaietako esan nahi berdineko gaztelaniazko ''vascófilo'', ''vascólogo'', ''euscariano'', ''euscalerriaco'' edota ''euscaro'' eta abar bezalako hitzak alboraturik), euskaraz [[euskaltzaletasun]]a erabiltzen baita, ziurrenik [[Katalunia]]n [[XIX. mendea]]n sortu eta geroztik indar handia duen [[katalanismo]]aren parekide izan nahirik sortua. |
|||
Hitz hau bere hiztegian jasoa duen munduko akademia bakarra [[Espainiako Errege Akademia]] da, bere hiztegian jartzen duenez Euskal Herria eta euskal kulturarekiko atxikimendua adierazteko nahiz gaztelaniak euskaratik jaso dituen euskal hitzak izendatzeko gaztelaniaz erabiltzen den hitza omen da. |
|||
Sarri, ''baskista'' hitza era gutxiesgarrian erabiltzen da, Euskadirekiko atxikimendua agertu baina euskara eta euskal kultura alde batera uzten dituztenak izendatzeko. |
|||
== Politikan == |
|||
Euskozaletasuna, [[eusko abertzaletasun|alderdi abertzaleez]] gain, abertzaleak ez diren alderdiek ere euren historian bere egin duten pentsamolde edo adar ideologikoa da, esate baterako, [[Euskal Autonomia Erkidegoa]]n [[Ezker Batua]], [[Ahal Dugu]] edota [[PSE]] alderdiek (azken honetan [[Jesus Egiguren]], [[Odon Elorza]] edo [[Gemma Zabaleta]] politikariak nabarmentzen dira). |
|||
Aldiz, [[Nafarroako Foru Erkidegoa]]n, [[PSN]]ek kontraesan garbian [[UPN]] eta [[Nafarroako Alderdi Popularra|NPPren]] [[nabarrismo|eskuindar nabarrismoaren]] eraginez edo presiopean [[1970eko hamarkada]]ko amaieran erakutsi zuen hasierako euskozaletasunaren aldeko jarrerari muzin egin dio, eta [[Geroa Bai]] ([[Nafarroa Bai]]), [[EH Bildu]], [[Eusko Alkartasuna]], [[EAJ]], [[Aralar (alderdia)|Aralar]], [[Batzarre]], [[Ahal Dugu]] edota [[Nafarroako Ezker Batua]] izan dira [[nabarrismo|nabarrismo aurrerakoia]] eta euskozaletasuna uztartu dituzten alderdiak. Salbuespen gisa, [[CDN]] alderdia legoke, [[1990eko hamarkada]]n arrakasta handirik gabe bi multzoen artean kokatzen saiatu zen alderdia. |
|||
== Ikus gainera == |
|||
* [[Euskaltzaletasun]]a |
|||
* [[Nabarrismo]]a |
|||
* [[Eusko abertzaletasun]]a |
|||
== Kanpo estekak == |
|||
{{autoritate kontrola}} |
|||
[[Kategoria:Euskal Herriko politika]] |
|||
[[Kategoria:Euskal Herriko kultura]] |
|||
[[Kategoria:Euskal Herriko gatazka]] |
|||
[[Kategoria:Nafarroako politika]] |
|||
21:31, 27 ekaina 2020ko berrikusketa
Hona birzuzenduta dago: