Euskal herrizaletasun: berrikuspenen arteko aldeak

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

11:20, 28 ekaina 2020ko berrikusketa

Baskismoa (gaztelaniazko vasquismo hitzetik eratorria) edo euskozaletasuna^[1]^[2] Euskal Herriarekiko edo Euskadirekiko nahiz euskal herritar kulturarekiko zaletasun, maitasun edota atxikimendu sentipenari deritzo, ideia politikoak begiratu gabe.

Antzeko sentipena da euskaltzaletasuna. Euskaltzaletasunak euskararekiko —eta, oro har, euskal kulturarekiko— konpromisoa eta zaletasuna adierazten ditu; baskismoak, ostera, euskararekiko eta euskal kulturarekiko zaletasunaz gainera, gaztelaniarekiko eta Euskal Herriko gaztelaniazko kulturarekiko atxikimendua ere barne hartzen du.

Baskismoaren aldekoari baskista edo euskozale deritzo. Eskuarki, baskista hitza euskaraz gutxiesgarritzat erabiltzen da, Euskal Herriarekiko edo Euskadirekiko atxikimendua agertu bai baina euskara eta euskal kultura bazterrean uzten dituztenak izendatzeko. Esanahi positiboarekin euskozale,^[1] Euskal Herriaren zale, euskalerrizale, euskaltzale edo euskaltasunaren aldeko erabiltzen dira.^[3]^[4]^[5]^[6]

Politikan

Baskismoa alderdi abertzale nahiz ez abertzaleak euren historian bere egin duten pentsamolde edo adar ideologikoa da, esate baterako, Euskal Autonomia Erkidegoan Ezker Batua, Ahal Dugu edota PSE alderdiek (azken honetan Jesus Egiguren, Odon Elorza edo Gemma Zabaleta politikariak nabarmentzen dira).

Aldiz, Nafarroako Foru Erkidegoan, PSNek kontraesan garbian UPN eta NPPren eskuindar nabarrismoaren eraginez edo presiopean 1970eko hamarkadako amaieran erakutsi zuen hasierako euskaltasunaren aldeko jarrerari muzin egin dio. Geroa Bai (Nafarroa Bai), EH Bildu, Eusko Alkartasuna, EAJ, Aralar, Batzarre, Ahal Dugu edota Nafarroako Ezker Batua izan dira nafartasun aurrerakoia eta euskaltasuna uztartu dituzten alderdiak, Euskal Herri zaletasun nafartarra^{[oh 1]} jorratuz. Salbuespen gisa, CDN alderdia legoke, 1990eko hamarkadan arrakasta handirik gabe nabarrismo eta euskaltasunaren artean kokatzen saiatu zen alderdia.

Oharrak

↑ Euskaltzaindiaren arabera, nafartarra hitza nafarraren sinonimoa da. Hala ere, kasu honetan gaztelaniazko navarristaren ordez itzuli izan da. Euskaltar hitza ere existitzen da, baina ez dakigu inoiz vasquistaren esanahiarekin erabili izan den.

Ikus gainera

Kanpo estekak

Datuak: Q7284383

↑ ^a ^b «euskozaletasun» Orotariko Euskal Hiztegia. .
↑ Azurmendi, Joxe. (1999). «"La revelación que me fue la historia". Unamunoren Paz en la guerra-z ohar batzuk» Enseiukarrean (Jakin) 14: 25-79..
↑ «euskaltasun» Orotariko Euskal Hiztegia. .
↑ «Nafarroa Bai».
↑ «Geroa Bai».
↑ «Batzarre».

[7] Euskaltzaindiaren arabera, nafartarra hitza nafarraren sinonimoa da. Hala ere, kasu honetan gaztelaniazko navarristaren ordez itzuli izan da. Euskaltar hitza ere existitzen da, baina ez dakigu inoiz vasquistaren esanahiarekin erabili izan den.

[JoxeAzurmendi1999-1] «euskozaletasun» Orotariko Euskal Hiztegia. .

[2] Azurmendi, Joxe. (1999). «"La revelación que me fue la historia". Unamunoren Paz en la guerra-z ohar batzuk» Enseiukarrean (Jakin) 14: 25-79..

[3] «euskaltasun» Orotariko Euskal Hiztegia. .

[4] «Nafarroa Bai».

[5] «Geroa Bai».

[6] «Batzarre».

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[oh 1]

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
-'''''Baskismoa''''' ([[gaztelania]]zko ''{{lang|es|vasquismo}}'' hitzetik eratorria) edo '''euskozaletasuna'''<ref>{{Erreferentzia|url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_oehberria&task=bilaketa&Itemid=413&lang=eu&query=euskozaletasun | artikulua=euskozaletasun | entziklopedia=[[Orotariko Euskal Hiztegia]]}}</ref><ref>{{erreferentzia|izena=Joxe|abizena=Azurmendi|urtea=1999|izenburua="La revelación que me fue la historia". Unamunoren ''Paz en la guerra''-z ohar batzuk|argitaletxea=Jakin|orrialdeak=25-79|ISBN=|hizkuntza=eu|aldizkaria=Enseiukarrean|zenbakia=14}}</ref> [[Euskal Herria]]rekiko edo [[Euskal Autonomia Erkidegoa|Euskadirekiko]] nahiz [[euskal herritar]] kulturarekiko zaletasun, maitasun edota atxikimendu sentipenari deritzo, ideia politikoak begiratu gabe.
+'''''Baskismoa''''' ([[gaztelania]]zko ''{{lang|es|vasquismo}}'' hitzetik eratorria) edo '''euskozaletasuna'''<ref name = JoxeAzurmendi1999>{{Erreferentzia|url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_oehberria&task=bilaketa&Itemid=413&lang=eu&query=euskozaletasun | artikulua=euskozaletasun | entziklopedia=[[Orotariko Euskal Hiztegia]]}}</ref><ref>{{erreferentzia | izena = Joxe | abizena = Azurmendi | urtea = 1999 | izenburua = "La revelación que me fue la historia". Unamunoren ''Paz en la guerra''-z ohar batzuk | argitaletxea = Jakin | orrialdeak = 25-79 | hizkuntza = eu | aldizkaria = Enseiukarrean | zenbakia = 14 | url = https://www.jakin.eus/uploads/albisteak/dossierrak/unamuno/Enseiukarrean_14.pdf}}</ref> [[Euskal Herria]]rekiko edo [[Euskal Autonomia Erkidegoa|Euskadirekiko]] nahiz [[euskal herritar]] kulturarekiko zaletasun, maitasun edota atxikimendu sentipenari deritzo, ideia politikoak begiratu gabe.
 Antzeko sentipena da [[euskaltzaletasun]]a. Euskaltzaletasunak [[euskara]]rekiko —eta, oro har, euskal kulturarekiko— konpromisoa eta zaletasuna adierazten ditu; baskismoak, ostera, euskararekiko eta euskal kulturarekiko zaletasunaz gainera, [[gaztelania]]rekiko eta Euskal Herriko gaztelaniazko kulturarekiko atxikimendua ere barne hartzen du.
-Baskismoaren aldekoari ''baskista'' deritzo. Eskuarki, ''baskista'' hitza euskaraz gutxiesgarritzat erabiltzen da, Euskal Herriarekiko edo Euskadirekiko atxikimendua agertu bai baina euskara eta euskal kultura bazterrean uzten dituztenak izendatzeko. Esanahi positiboarekin ''Euskal Herri zale'', ''euskalerrizale'', ''euskaltzale'' edo ''euskaltasunaren aldeko'' erabiltzen dira<ref>{{Erreferentzia|url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_oehberria&task=bilaketa&Itemid=413&lang=eu&query=euskaltasun | artikulua=euskaltasun | entziklopedia=[[Orotariko Euskal Hiztegia]]}}</ref><ref>{{Erreferentzia|url=http://www.nafarroabai.org/noticias/noticia.php?id=40&idioma=eus | artikulua=[[Nafarroa Bai]]}}</ref><ref>{{Erreferentzia|url=http://www.zabaltzen.net/wp-content/uploads/2011/11/OIHUA_api_2011.pdf | artikulua=[[Geroa Bai]]}}</ref><ref>{{Erreferentzia|url=http://www.batzarre.org/conocenos-eu.html | artikulua=[[Batzarre]]}}</ref>.
+Baskismoaren aldekoari ''baskista'' edo ''euskozale'' deritzo. Eskuarki, ''baskista'' hitza euskaraz gutxiesgarritzat erabiltzen da, Euskal Herriarekiko edo Euskadirekiko atxikimendua agertu bai baina euskara eta euskal kultura bazterrean uzten dituztenak izendatzeko. Esanahi positiboarekin ''euskozale'',<ref name = JoxeAzurmendi1999 /> ''Euskal Herriaren zale'', ''euskalerrizale'', ''euskaltzale'' edo ''euskaltasunaren aldeko'' erabiltzen dira.<ref>{{Erreferentzia|url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_oehberria&task=bilaketa&Itemid=413&lang=eu&query=euskaltasun | artikulua=euskaltasun | entziklopedia=[[Orotariko Euskal Hiztegia]]}}</ref><ref>{{Erreferentzia|url=http://www.nafarroabai.org/noticias/noticia.php?id=40&idioma=eus | artikulua=[[Nafarroa Bai]]}}</ref><ref>{{Erreferentzia|url=http://www.zabaltzen.net/wp-content/uploads/2011/11/OIHUA_api_2011.pdf | artikulua=[[Geroa Bai]]}}</ref><ref>{{Erreferentzia|url=http://www.batzarre.org/conocenos-eu.html | artikulua=[[Batzarre]]}}</ref>
 == Politikan ==
-Baskismoa [[eusko abertzaletasun|alderdi abertzale]] nahiz ez abertzaleak euren historian zehar bere egin duten pentsamolde edo adar ideologikoa da, esate baterako, [[Euskal Autonomia Erkidegoa]]n [[Ezker Batua]], [[Ahal Dugu]] edota [[PSE]] alderdiek (azken honetan [[Jesus Egiguren]], [[Odon Elorza]] edo [[Gemma Zabaleta]] politikariak nabarmentzen dira).
+Baskismoa [[eusko abertzaletasun|alderdi abertzale]] nahiz ez abertzaleak euren historian bere egin duten pentsamolde edo adar ideologikoa da, esate baterako, [[Euskal Autonomia Erkidegoa]]n [[Ezker Batua]], [[Ahal Dugu]] edota [[PSE]] alderdiek (azken honetan [[Jesus Egiguren]], [[Odon Elorza]] edo [[Gemma Zabaleta]] politikariak nabarmentzen dira).
 Aldiz, [[Nafarroako Foru Erkidegoa]]n, [[PSN]]ek kontraesan garbian [[UPN]] eta [[Nafarroako Alderdi Popularra|NPPren]] [[nabarrismo|eskuindar nabarrismoaren]] eraginez edo presiopean [[1970eko hamarkada]]ko amaieran erakutsi zuen hasierako euskaltasunaren aldeko jarrerari muzin egin dio. [[Geroa Bai]] ([[Nafarroa Bai]]), [[EH Bildu]], [[Eusko Alkartasuna]], [[EAJ]], [[Aralar (alderdia)|Aralar]], [[Batzarre]], [[Ahal Dugu]] edota [[Nafarroako Ezker Batua]] izan dira [[nafartasun|nafartasun aurrerakoia]] eta euskaltasuna uztartu dituzten alderdiak, ''Euskal Herri zaletasun nafartarra''<ref group="oh">Euskaltzaindiaren arabera, ''nafartarra'' hitza ''nafarra''ren sinonimoa da. Hala ere, kasu honetan gaztelaniazko ''navarrista''ren ordez itzuli izan da. ''Euskaltar'' hitza ere existitzen da, baina ez dakigu inoiz ''vasquista''ren esanahiarekin erabili izan den.</ref> jorratuz. Salbuespen gisa, [[CDN]] alderdia legoke, [[1990eko hamarkada]]n arrakasta handirik gabe [[nabarrismo]] eta euskaltasunaren artean kokatzen saiatu zen alderdia.