Aldude: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Autoritate kontrola jartzea |
|||
| 35. lerroa: | 35. lerroa: | ||
=== Etxeak eta Auzoak === |
=== Etxeak eta Auzoak === |
||
* Zamukegi |
|||
* Kamukegi |
|||
* Zelaia |
* Zelaia |
||
* Legarra |
* Legarra |
||
10:33, 4 abuztua 2020ko berrikusketa
| Aldude | |||
|---|---|---|---|
 Nafarroa Beherea, Euskal Herria | |||
 | |||
| |||
| Kokapena | |||
| Herrialdea |  Euskal Herria | ||
| Lurraldea | Nafarroa Beherea | ||
| Administrazioa | |||
| Estatua |  Frantzia | ||
| Eskualdea |  Akitania Berria | ||
| Departamendua |  Pirinio Atlantikoak | ||
| Elkargoa | Euskal Hirigune Elkargoa | ||
| Barrutia | Baiona | ||
| Kantonamendua | Euskal Mendialdea | ||
| Izen ofiziala | .svg){kind=small} Aldudes | ||
| Auzapeza | Jean-Michel Dendarieta (2014-2020) | ||
| Posta kodea | 64430 | ||
| INSEE kodea | 64016 | ||
| Herritarra | aldudar | ||
| Kokapena | |||
| Koordenatuak | 43°05′46″N 1°25′33″W / 43.0961°N 1.4258°W | ||
 | |||
| Azalera | 23,27 km2 | ||
| Garaiera | 345-1000 metro | ||
| Demografia | |||
| Biztanleria | 380 (2018:  −3) | ||
| Dentsitatea | 13,79 biztanle/km² | ||
| Zahartzea[1] | % 20,43 | ||
| Ugalkortasuna[1] | ‰ 18,83 | ||
| Ekonomia | |||
| Jarduera[1] | % 79,49 (2011) | ||
| Desberdintasuna[1] | % 1,11 (2011) | ||
| Langabezia[1] | % 2,78 (2013) | ||
| Euskara | |||
| Euskaldunak | % 52,78 (2010) | ||
| Erabilera | % 20,55 (2011) | ||
Aldude Nafarroa Behereko hego-mendebaldeko udalerri bat da, Baigorri-Ortzaize eskualdean kokatua.
Geografia
Baigorriko eskualdean dago kokaturik udalerria, mendi garaiez inguraturik: Adi (1.459) eta Iturrunburu (1.291) aipagarrienak izanik.
Urepele eta Bankarekin batera Kintoa osatzen du, Espainiak eta Frantziak elkarrekin dituzten larreak.
Etxeak eta Auzoak
- Zamukegi
- Zelaia
- Legarra
- Labiarin
- Esnazu
- Sarastegi
- Kinto
Udalerri mugakideak
- Banka ekialdean
- Urepele hego-ekialdean
- Nafarroako Foru Erkidegoarekin da mugakidea mendebalde (Baztan) eta hego-mendebaldean (Erroibar).
Historia
Presio demografikoak eta garapen ekonomikoak lagundu zuten XVI. mendean herriaren sorrerara, Baigorriko familien oinordeko ez ziren seme-alaben eskutik. Parrokia 1793. urtean eraiki zen.
Hurrengo urtean, Konbentzio gerrako Aldudeko guduaren ondorioz herria guztiz erre zuten.[2]
Demografia
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kultura
Euskara
Aldudeko euskara nafar-lapurteraren[6] aldaera bat da, erdiguneko azpieuskalkian[7] dagoen Baigorriko euskara[8] da herrian hitz egiten dena.
Ondasun nabarmenak
- Herriko plaza, elizaren eta herriko etxearen artean, pilotaleku izan zen XIX. mendetik 1952 arte. Bertan, laxoa izeneko pilota jokoa egiten zen, eskularruz hornitua eta hormarik gabe.
- Iguxkagerrea baserria[9]: XVIII. mendekoa
- Joalginenborda[10]: XIX. mendekoa
- Menementa baserria[11]: XIX. mendekoa
- Harrespilak: hiru Argibel izeneko lekuan.
- Jasokundeko kapera[12]: Esnazun, XIX. mendekoa. Kultura Ministerioak sailkatutako eskulturak ditu[13].
- Eliza[14]: Maximilien enperadorearen arrosarioa dago bertan.
- Hilerrian XIX. mendeko hilarriak daude, bi 1805koak.
Hedabideak
Aldudar ospetsuak
- Ernest Bidegain (1922-), idazlea.
- Perkain (1760-1770 inguruan sortua-), pilotaria.
- Suzanne Elosu (1901-1980),mediku eta politikaria. Baionako lehen hautetsi emaztea.
Erreferentziak
- ↑ a b c d e Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
- ↑ AL Harmonville. Dictionnaire des dates, des faits, des lieux et des hommes historiques. I.
- ↑ «Arambel, Leon - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-16).
- ↑ «Ahotsak.eus, Euskal Herriko hizkerak eta ahozko ondarea» www.ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-16).
- ↑ «Bizkaitarrekin gazteleraz Iparraldeko artzainek - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-16).
- ↑ «Nafar-lapurtarra - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-16).
- ↑ «Erdigunekoa (NL) - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-16).
- ↑ «Baigorrikoa - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-10-16).
- ↑ Iguxkagerrea: Frantziako Kultura Ministerioa, Mérimée datu basea
- ↑ Joalginenborda: Frantziako Kultura Ministerioa, Mérimée datu basea
- ↑ Menementa: Frantziako Kultura Ministerioa, Mérimée datu basea
- ↑ Jasokundeko kapera: Frantziako Kultura Ministerioa, Mérimée datu basea
- ↑ Esnazuko eliza: Frantziako Kultura Ministerioa, Palissy datu basea
- ↑ Andre Mariaren eliza: Frantziako Kultura Ministerioa, Mérimée datu basea
Ikus, gainera
Kanpo estekak
 |
Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Euskal Wikiatlasa |
- (Frantsesez) Kanalduderen webgunea
Datuak: Q839431
Multimedia: Aldudes / Q839431
Liburuak: Euskal Herriko bidaia-gida/Herriz herri/Aldude