Euskal herrizaletasun: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
No edit summary
Etiketak: Mugikor edizioa Mugikor web edizioa Advanced mobile edit
No edit summary
3. lerroa: 3. lerroa:
Antzeko sentipena da [[euskaltzaletasun]]a. Euskaltzaletasunak [[euskara]]rekiko —eta, oro har, euskal kulturarekiko— konpromisoa eta zaletasuna adierazten ditu; baskismoak, ostera, euskararekiko eta euskal kulturarekiko zaletasunaz gainera, [[gaztelania]]rekiko eta Euskal Herriko gaztelaniazko kulturarekiko atxikimendua ere barne hartzen du.
Antzeko sentipena da [[euskaltzaletasun]]a. Euskaltzaletasunak [[euskara]]rekiko —eta, oro har, euskal kulturarekiko— konpromisoa eta zaletasuna adierazten ditu; baskismoak, ostera, euskararekiko eta euskal kulturarekiko zaletasunaz gainera, [[gaztelania]]rekiko eta Euskal Herriko gaztelaniazko kulturarekiko atxikimendua ere barne hartzen du.


Euskozaletasunaren aldekoari esanahi neutroarekin ''euskozale''<ref>{{Erreferentzia|url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_oehberria&task=bilaketa&Itemid=413&lang=eu&query=euskozale | artikulua=euskozale | entziklopedia=[[Orotariko Euskal Hiztegia]]}}</ref> edo ''euskalerrizale''<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.nafarroabai.org/noticias/noticia.php?id=40&idioma=eus | izenburua = Anaitasunan gaur ahotsa izanen dute hondarreko 25 urteotan izan ez dutenek | data = 2004-03-05 | aldizkaria = NafarroaBai.org | egilea = [[Nafarroa Bai]]}}</ref> deritzo. Bestalde, eskuarki, ''baskista'' hitza euskaraz gutxiesgarritzat erabiltzen da, Euskadirekiko atxikimendua agertu bai baina euskara eta euskal kultura bazterrean uzten dituztenak izendatzeko.
Euskozaletasunaren aldekoari esanahi neutroarekin ''euskozale''<ref>{{Erreferentzia|url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_oehberria&task=bilaketa&Itemid=413&lang=eu&query=euskozale | artikulua=euskozale | entziklopedia=[[Orotariko Euskal Hiztegia]]}}</ref> edo ''euskalerrizale''<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.nafarroabai.org/noticias/noticia.php?id=40&idioma=eus | izenburua = Anaitasunan gaur ahotsa izanen dute hondarreko 25 urteotan izan ez dutenek | data = 2004-03-05 | aldizkaria = NafarroaBai.org | egilea = [[Nafarroa Bai]]}}</ref> deritzo. Bestalde, eskuarki, ''baskista'' hitza euskaraz gutxiesgarritzat erabiltzen da, Euskadirekiko atxikimendua agertu bai baina euskara eta euskal kultura bazterrean uzten dituztenak izendatzeko. Berebat, ''euzkozale'' eta ''euzkotar'' gaitzesgarritzat erabili izan dira, [[euskaldun]]a ez den [[abertzale]]a izendatzeko <ref>{{Erreferentzia|url=http://www.idazleak.eus/fitxategiak/dokumentuak/aldizkariak/txillardegi.pdf | izenburua = Txillardegi, euskara eta marxismoa | data = 2012 | aldizkaria = Hegats: literatur aldizkaria |alea= 49 |izena= Alaitz |abizena= Aizpuru Joaristi |orrialdea= 113-136}}</ref>.


== Politikan ==
== Politikan ==
20. lerroa: 20. lerroa:
* [[Nabarrismo]]a
* [[Nabarrismo]]a
* [[Euskal abertzaletasun]]a
* [[Euskal abertzaletasun]]a
* [[Euskotar (hitza)]]
* [[Euskadi (terminoaren historia)]]


== Kanpo estekak ==
== Kanpo estekak ==

22:12, 10 abuztua 2020ko berrikusketa

Euskozaletasuna[1][2], euskalerrizaletasuna[3] edo baskismoa (eskuarki gaitzesgarritzat erabilia, gaztelaniazko vasquismo hitzetik eratorria) Euskal Herriarekiko edo Euskal Autonomia Erkidegoarekiko nahiz Euskadiko kulturarekiko zaletasun, maitasun edota atxikimendu sentipenari deritzo, ideia politikoak begiratu gabe.

Antzeko sentipena da euskaltzaletasuna. Euskaltzaletasunak euskararekiko —eta, oro har, euskal kulturarekiko— konpromisoa eta zaletasuna adierazten ditu; baskismoak, ostera, euskararekiko eta euskal kulturarekiko zaletasunaz gainera, gaztelaniarekiko eta Euskal Herriko gaztelaniazko kulturarekiko atxikimendua ere barne hartzen du.

Euskozaletasunaren aldekoari esanahi neutroarekin euskozale[4] edo euskalerrizale[5] deritzo. Bestalde, eskuarki, baskista hitza euskaraz gutxiesgarritzat erabiltzen da, Euskadirekiko atxikimendua agertu bai baina euskara eta euskal kultura bazterrean uzten dituztenak izendatzeko. Berebat, euzkozale eta euzkotar gaitzesgarritzat erabili izan dira, euskalduna ez den abertzalea izendatzeko [6].

Politikan

Euskozaletasuna alderdi abertzale nahiz ez abertzaleek euren historian bere egin duten pentsamolde edo adar ideologikoa da; esate baterako, Euskal Autonomia Erkidegoan Ezker Batua, Ahal Dugu eta PSE alderdiek (azken honetan Jesus Egiguren, Odon Elorza edo Gemma Zabaleta politikariak nabarmentzen dira).

Aldiz, Nafarroako Foru Erkidegoan, PSNek kontraesan garbian UPN eta NPPren eskuindar nabarrismoaren eraginez edo presiopean 1970eko hamarkadako amaieran erakutsi zuen hasierako jarrera euskozaleari muzin egin dio. Geroa Bai (Nafarroa Bai), EH Bildu, Eusko Alkartasuna, EAJ, Aralar, Batzarre, Ahal Dugu edota Nafarroako Ezker Batua izan dira nabarrismo nagusiki aurrerakoia eta euskozaletasuna uztartu dituzten alderdiak. Geroa Baik Euskal Herri zaletasun nafartarra[3] erabili izan du: "euskaltzale, Nafarroako nortasun guztiekiko errespetua gordeko duena, eta Nafarroan errotutako planteamendu politikoak mantenduko dituena"[oh 1]. Salbuespen gisa, CDN alderdia legoke, 1990eko hamarkadan arrakasta handirik gabe nabarrismoaren eta euskozaletasunaren artean kokatzen saiatu zen alderdia.

Oharrak

  1. ↑ Euskal Herrizaletasun nafartarraren gaztelaniazko itzulpena vasquismo navarrista da.

Erreferentziak

  1. ↑ «euskozaletasun» Orotariko Euskal Hiztegia. .
  2. ↑ Azurmendi, Joxe. (1999). «"La revelación que me fue la historia". Unamunoren Paz en la guerra-z ohar batzuk» Enseiukarrean (Jakin) 14: 25-79..
  3. ↑ a b «Atarrabia Taldeak Uxue Barkosi (GEROA BAI) ematen dio bere babesa» Atarrabiako Oihua (Zabaltzen.net) 2011ko azaroa.
  4. ↑ «euskozale» Orotariko Euskal Hiztegia. .
  5. ↑ Nafarroa Bai. (2004-03-05). «Anaitasunan gaur ahotsa izanen dute hondarreko 25 urteotan izan ez dutenek» NafarroaBai.org.
  6. ↑ Aizpuru Joaristi, Alaitz. (2012). «Txillardegi, euskara eta marxismoa» Hegats: literatur aldizkaria (49): 113-136..

Ikus gainera

Kanpo estekak

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Euskal_herrizaletasun&oldid=8008504"(e)tik eskuratuta