Kultura-ondare: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
1. lerroa: 1. lerroa:
[[Fitxategi:Flag_of_UNESCO.svg|thumb| UNESCOren bandera. ]]
[[Fitxategi:Flag_of_UNESCO.svg|thumb| UNESCOren bandera. ]]
'''Kultura-ondarea''' komunitate baten iraganaren berezko jaraunspen kulturala da, gaur egunera arte mantendu eta gaur egungo belaunaldiei helarazi zaiena.
'''Kultura-ondarea''' komunitate baten iraganaren berezko jaraunspen kulturala da, gaur egunera arte mantendu eta gaur egungo belaunaldiei helarazi zaiena.
[[Fitxategi:Mezquita Shah, Isfahán, Irán, 2016-09-20, DD 65-67 HDR.jpg|alt=Mezkitako kupula eraikinaren barrutik ikusia|thumb|Shah mezkita, [[Isfahan|Isfahanen]], Iranen. Islamiar artearen obra gorenetako bat.]]
[[Fitxategi:Mezquita Shah, Isfahán, Irán, 2016-09-20, DD 65-67 HDR.jpg|alt=Mezkitako kupula eraikinaren barrutik ikusia|thumb|Shah mezkita, [[Isfahan]]en, Iranen. Islamiar artearen obra gorenetako bat.]]


== Lege babesa ==
== Lege babesa ==
Eremu politiko eta legalean, [[ondasun]] jakin batzuk [[herri]], [[eskualde]], [[estatu]] edo [[Gizaki|gizateria]] osoaren kulturarako garrantzitsutzat jotzen dira eta juridikoki horrela sailkatzen dituzten entitateek ondasun horien zaintza eta babesa bermatzen dituzte. Horrela, etorkizuneko belaunaldientzako behar bezala kontserbatu nahi da, eta horiek erabili, gozatu edo bisitatzen dituzten guztientzat aztergai eta esperientzia emozionalen iturri izan daitezen.
Eremu politiko eta legalean, [[ondasun]] jakin batzuk [[herri]], [[eskualde]], [[estatu]] edo [[Gizaki|gizateria]] osoaren kulturarako garrantzitsutzat jotzen dira eta juridikoki horrela sailkatzen dituzten entitateek ondasun horien zaintza eta babesa bermatzen dituzte. Horrela, etorkizuneko belaunaldientzako behar bezala kontserbatu nahi da, eta horiek erabili, gozatu edo bisitatzen dituzten guztientzat aztergai eta esperientzia emozionalen iturri izan daitezen.


Egungo kultur ondasun kontzeptua zehaztu zen ofizialki lehenengoz Europan 1945. urtean [[Haga|Hagan]] egin zen Gatazka Armatuetan Kultur Ondasunak Babesteko Konbentzioa.<ref>GARCÍA CUETOS, Maria Pilar. El patrimonio cultural. Conceptos básicos. Zaragoza. Prensas Universitarias de Zaragoza, 2011. ISBN 978-84-15274-56-8 [https://cpalsocial.org/documentos/526.pdf Ikusi hemen] [ikusia: 2020-05-20]</ref>
Egungo kultur ondasun kontzeptua zehaztu zen ofizialki lehenengoz Europan 1945. urtean [[Haga]]n egin zen Gatazka Armatuetan Kultur Ondasunak Babesteko Konbentzioa.<ref>GARCÍA CUETOS, Maria Pilar. El patrimonio cultural. Conceptos básicos. Zaragoza. Prensas Universitarias de Zaragoza, 2011. ISBN 978-84-15274-56-8 [https://cpalsocial.org/documentos/526.pdf Ikusi hemen] [ikusia: 2020-05-20]</ref>


Uneskok, [[Gizateriaren ondare]] sailkapenaren izendapena ematen du. Estatu bakoitzak, bere kultura ondasun eta sailkapen mailak garatu ditu. Adibidez, Frantziak [[Monumentu historiko (Frantzia)|Monumentu historiko]] irudi legala dauka, eta Espainiak, aldiz, [[Kultura ondasun (Espainia)|Kultura Ondasuna]]. Erresuma Batuan, Scheduled monument irudia erabiltzen da.
Uneskok, [[Gizateriaren ondare]] sailkapenaren izendapena ematen du. Estatu bakoitzak, bere kultura ondasun eta sailkapen mailak garatu ditu. Adibidez, Frantziak [[Monumentu historiko (Frantzia)|Monumentu historiko]] irudi legala dauka, eta Espainiak, aldiz, [[Kultura ondasun (Espainia)|Kultura Ondasuna]]. Erresuma Batuan, Scheduled monument irudia erabiltzen da.


Estatu barruko lurralde batzuk ere bere legedia garatu dute, hala nola Euskadiko Autonomia Elkargoak eta Nafarroako Foru Erkidegoak.
Estatu barruko lurralde batzuk ere bere legedia garatu dute, hala nola Euskadiko Autonomia Elkargoak eta Nafarroako Foru Erkidegoak.


Kultura ondasunak fisikoak edo ukiezina izan daiteke. Azken kasu horretan Kultura Ondare Immaterial izena ematen zaio, eta babes maila altuena ematen du UNESCOk irudi honetaz baliatuta: [[Gizateriaren Kultura Ondare Immaterial]]. Kultur ondasun materialen artean, ondare arkitektonikoa izaten da ezagunena. Bestalde, aurretik garrantzia ematen ez zitzaion [[Industria-ondare|industria ondarea]]<nowiki/>ri balio handiagoa eman zaio azken urteetan. Beste azpikategoria gisa ikus dezakegu ondare arkeologikoa, batzuetan, bere balioa ez baita agerikoa.
Kultura ondasunak fisikoak edo ukiezina izan daiteke. Azken kasu horretan Kultura Ondare Immaterial izena ematen zaio, eta babes maila altuena ematen du UNESCOk irudi honetaz baliatuta: [[Gizateriaren Kultura Ondare Immaterial]]. Kultur ondasun materialen artean, ondare arkitektonikoa izaten da ezagunena. Bestalde, aurretik garrantzia ematen ez zitzaion [[Industria-ondare|industria ondarea]]<nowiki/>ri balio handiagoa eman zaio azken urteetan. Beste azpikategoria gisa ikus dezakegu ondare arkeologikoa, batzuetan, bere balioa ez baita agerikoa.


Beste ondare mota batzuek ere ezagutza ofiziala lortu dute, hala nola, [[Natur ondare|Natur ondareak]].
Beste ondare mota batzuek ere ezagutza ofiziala lortu dute, hala nola, [[Natur ondare]]ak.


== Erreferentziak ==
== Erreferentziak ==
20. lerroa: 20. lerroa:


== Kanpo estekak ==
== Kanpo estekak ==
*{{Es}} [https://es.unesco.org/creativity/sites/creativity/files/digital-library/cdis/Patrimonio.pdf Patrimonio]. Indicadores UNESCO de Cultura para el desarrollo. Manual metodológico. UNESCO, 2014. <nowiki>ISBN 978-92-3-300001-8</nowiki>
* {{Es}} [https://es.unesco.org/creativity/sites/creativity/files/digital-library/cdis/Patrimonio.pdf Patrimonio]. Indicadores UNESCO de Cultura para el desarrollo. Manual metodológico. UNESCO, 2014. <nowiki>ISBN 978-92-3-300001-8</nowiki>
*{{Es}} [https://esaturservicios.com/patrimonio-cultural/ Esatur servicios. Patrimonio cultural: concepto y tipos]. Artículo gestión cultural. 2018-08-03
* {{Es}} [https://esaturservicios.com/patrimonio-cultural/ Esatur servicios. Patrimonio cultural: concepto y tipos]. Artículo gestión cultural. 2018-08-03
* [https://www.youtube.com/watch?v=XWUyvFoHGRw Kultura Ondarea - Zer da Kultura Ondarea]. Kultura ondarea. 2013-11-24
* [https://www.youtube.com/watch?v=XWUyvFoHGRw Kultura Ondarea - Zer da Kultura Ondarea]. Kultura ondarea. 2013-11-24
*[http://modulu-lana.blogspot.com/ Modulu-lana]. 2011-12-08
* [http://modulu-lana.blogspot.com/ Modulu-lana]. 2011-12-08
*{{Es}} ALTUNA, JESÚS. [https://www.euskadi.eus/contenidos/informacion/pv_patr_arqueologico/es_6595/adjuntos/patrimonio_arqueologico_c.pdf El Patrimonio arqueológico. Kulturaren Euskal Kontseilua. Kulturaren euskal plana]. Txostenak. Área 1- Patrimonio Cultural 1. Arloa- Kultura Ondarea 2003ko otsaila.<br />
* {{Es}} ALTUNA, JESÚS. [https://www.euskadi.eus/contenidos/informacion/pv_patr_arqueologico/es_6595/adjuntos/patrimonio_arqueologico_c.pdf El Patrimonio arqueológico. Kulturaren Euskal Kontseilua. Kulturaren euskal plana]. Txostenak. Área 1- Patrimonio Cultural 1. Arloa- Kultura Ondarea 2003ko otsaila.<br />
{{autoritate kontrola}}
{{autoritate kontrola}}


13:04, 8 iraila 2020ko berrikusketa

UNESCOren bandera.

Kultura-ondarea komunitate baten iraganaren berezko jaraunspen kulturala da, gaur egunera arte mantendu eta gaur egungo belaunaldiei helarazi zaiena.

Mezkitako kupula eraikinaren barrutik ikusia
Shah mezkita, Isfahanen, Iranen. Islamiar artearen obra gorenetako bat.

Lege babesa

Eremu politiko eta legalean, ondasun jakin batzuk herri, eskualde, estatu edo gizateria osoaren kulturarako garrantzitsutzat jotzen dira eta juridikoki horrela sailkatzen dituzten entitateek ondasun horien zaintza eta babesa bermatzen dituzte. Horrela, etorkizuneko belaunaldientzako behar bezala kontserbatu nahi da, eta horiek erabili, gozatu edo bisitatzen dituzten guztientzat aztergai eta esperientzia emozionalen iturri izan daitezen.

Egungo kultur ondasun kontzeptua zehaztu zen ofizialki lehenengoz Europan 1945. urtean Hagan egin zen Gatazka Armatuetan Kultur Ondasunak Babesteko Konbentzioa.[1]

Uneskok, Gizateriaren ondare sailkapenaren izendapena ematen du. Estatu bakoitzak, bere kultura ondasun eta sailkapen mailak garatu ditu. Adibidez, Frantziak Monumentu historiko irudi legala dauka, eta Espainiak, aldiz, Kultura Ondasuna. Erresuma Batuan, Scheduled monument irudia erabiltzen da.

Estatu barruko lurralde batzuk ere bere legedia garatu dute, hala nola Euskadiko Autonomia Elkargoak eta Nafarroako Foru Erkidegoak.

Kultura ondasunak fisikoak edo ukiezina izan daiteke. Azken kasu horretan Kultura Ondare Immaterial izena ematen zaio, eta babes maila altuena ematen du UNESCOk irudi honetaz baliatuta: Gizateriaren Kultura Ondare Immaterial. Kultur ondasun materialen artean, ondare arkitektonikoa izaten da ezagunena. Bestalde, aurretik garrantzia ematen ez zitzaion industria ondareari balio handiagoa eman zaio azken urteetan. Beste azpikategoria gisa ikus dezakegu ondare arkeologikoa, batzuetan, bere balioa ez baita agerikoa.

Beste ondare mota batzuek ere ezagutza ofiziala lortu dute, hala nola, Natur ondareak.

Erreferentziak

  1. ↑ GARCÍA CUETOS, Maria Pilar. El patrimonio cultural. Conceptos básicos. Zaragoza. Prensas Universitarias de Zaragoza, 2011. ISBN 978-84-15274-56-8 Ikusi hemen [ikusia: 2020-05-20]

Kanpo estekak

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Kultura-ondare&oldid=8098553"(e)tik eskuratuta