Napalm: berrikuspenen arteko aldeak

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

Lerroan

10:44, 20 urria 2020ko berrikusketa

Napalm petrolioaren gai eratorriez (gasolina maizenik) eta nahastura loditzen duen bestelako gaiez (aluminio gatza edo poliesterra esate baterako) osaturiko nahastura solidoa gel bihurtua da. Izena azido nafteniko eta palmitikotik dator. Harvard Unibertsitatean prestatu zuten 1942an Louis F. Fieser eta bere laguntzaileek. Bonbetan eta su-jaurtigailuetan erabiltzen da.

Napalm neska

1972. urtean, Estatu Batuen eta Vietnamen arteko guda garaian, "napalm" izeneko bonba mota sortu zuten estatu batuarrek. Napalma, petrolioaren gai eratorriez eta nahastura loditzen dituzten bestelako gaiez osaturiko gela da. Likido honek, gorpuarekin kontaktua egitekotan guztiz erretzen ditu, 800- 1200 graduko tenperatura hartzen baitu.

Vietnameko soldatuak, ohian barruan ezkutatzen ziren, non eremua ezagutzen zutenez, soldadu estatubatuarrak baino hobeto mugitzen ziren. Hortaz, armada inbaditzaileak "Napalm" bonba sortzea erabaki zuen.

1972. ekainaren 8-an Napalma bota zuten Trang Bang-en. Hildako ugari egon ziren bertan, hala ere, pertsona batzuk bizirik irten ziren infernu hartatik, adibidez, Phan Thị Kim Phúc izeneko 9 urteko neskatoa. Neskato hau "napalm neska" bezala ezagutzen dugu, izan ere, bonba zela eta, neskatoaren arropak sua hartu zuten, eta bere bizitza salbatzeko asmoz korrika hasi zen. Orduan, Nick Ut deituriko argazkilaria agertu zen, Nick-ek argazki bat hartu eta neskatoa ospitalera bidali zuen. Bertan, 14 hilabete egon zen ospitalean eta 17 ebakuntza behar izan ziren bere bizitza salbatzeko.

Gaur egun, bere gorputzaren zati handi bat guztiz erreta eta deformaturik dago. Halere, aurrera joatea lortu zuen eta orain beraren senarra eta bi semeekin bizitzen da.

Bestalde, gaur egun oraindik bere ohean mugitzean izugarrizko minak izaten dituela aitortu zuen elkarrizketa batean. Gainera, eguraldi beroa egiten duenean buruko min handiak izaten ditu.

Azkenik esan beharra dago, argazki honek hainbat sari irabazi dituela, garrantzitsuena Pulitzer saria.

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2014-11-12 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Kanpo estekak

Datuak: Q181822
Multimedia: Napalm / Q181822

Artikulu hau kimikari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
 [[Fitxategi:French indochina napalm 1953-12 1.png|thumb|Napalm bonbardaketa Viet Minhen aurka, [[Indotxinako Gerra]] (1953).]]
-'''Napalm''' [[petrolio]]aren gai eratorriez ([[gasolina]] maizenik) eta nahastura loditzen duen bestelako gaiez ([[aluminio gatz]]a edo [[poliester]]ra esate baterako) osaturiko nahastura solidoa gel bihurtua da. Izena azido nafteniko eta palmitikotik dator. [[Harvard Unibertsitatea]]n prestatu zuten 1942an [[Louis Fieser|Louis F. Fieser]] eta bere laguntzaileek. Bonbetan eta su-jaurtigailuetan erabiltzen da.
+'''Napalm''' [[petrolio]]aren gai eratorriez ([[gasolina]] maizenik) eta nahastura loditzen duen bestelako gaiez ([https://www.unilever.es/about/whats-in-our-products/your-ingredient-questions-answered/aluminium-salts.html aluminio gatza] edo [[poliester]]ra esate baterako) osaturiko nahastura solidoa gel bihurtua da. Izena [[:it:Acido_naftenico|azido nafteniko]] eta [[Azido palmitiko|palmitikotik]] dator. [[Harvard Unibertsitatea]]n prestatu zuten 1942an [[:en:Louis_Fieser|Louis F. Fieser]] eta bere laguntzaileek. [[Bonba (lehergailua)|Bonbetan]] eta [[Su-jaurtigailu|su-jaurtigailuetan]] erabiltzen da.
 == ''Napalm neska'' ==
 {{erreferentzia falta |Atal |data = 2017ko urtarrila}}
-. urtean, Estatu Batuen eta Vietnamen arteko guda garaian, "napalm" izeneko bonba mota sortu zuten estatu batuarrek. Napalma, [[petrolio]]aren gai eratorriez eta nahastura loditzen dituzten bestelako gaiez osaturiko gela da. Likido honek, gorpuarekin kontaktua egitekotan guztiz erretzen ditu, 800- 1200 graduko tenperatura hartzen baitu.
+. urtean, [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuen]] eta Vietnamen arteko guda garaian, "napalm" izeneko bonba mota sortu zuten estatu batuarrek. Napalma, [[petrolio]]aren gai eratorriez eta nahastura loditzen dituzten bestelako gaiez osaturiko gela da. Likido honek, gorpuarekin kontaktua egitekotan guztiz erretzen ditu, 800- 1200 graduko tenperatura hartzen baitu.
 Vietnameko soldatuak, ohian barruan ezkutatzen ziren, non eremua ezagutzen zutenez, soldadu estatubatuarrak baino hobeto mugitzen ziren. Hortaz, armada inbaditzaileak "Napalm" bonba sortzea erabaki zuen.