Anjeles Iztueta Azkue: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
Ksarasola (eztabaida | ekarpenak)
26.950 edits
Erreferentziak
1. lerroa: 1. lerroa:
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Anjeles Iztueta Azkue''' ([[Tolosa]], [[Gipuzkoa]], [[1954]]ko [[urriaren 16]]a) [[politikari]]a eta [[matematikari]]a da. [[Eusko Alkartasuna|Eusko Alkartasuneko]] kidea da. Matematika Zientzietan lizentziaduna da [[Valladolideko Unibertsitatea]]n. 1977tik 1982ra Estatistika gaietarako irakaslea izan zen [[Sarriko parkea|Sarrikon]] eta [[Deustuko Unibertsitatea|Deustun]]. 1982tik 1988ra, berriz, Metodologia Arduraduna [[Eustat|EUSTATen]], eta 1989 eta 1991 bitartean, Ikerketa Plangintza eta Dokumentazio arduraduna [[Emakunde]]n.
'''Anjeles Iztueta Azkue''' ([[Tolosa]], [[Gipuzkoa]], [[1954]]ko [[urriaren 16]]a) [[politikari]]a eta [[matematikari]]a da. [[Eusko Alkartasuna|Eusko Alkartasuneko]] kidea da. Matematika Zientzietan lizentziaduna da [[Valladolideko Unibertsitatea]]n.<ref name=":1" />


== Irakaslea (1977-1982) ==
1997an [[Eusko Jaurlaritza]]ko Kanpo Harremanetarako Idazkari Nagusi izendatu zuten, 1999an Justizia, Lan eta Gizarte Segurantza Saileko Gizarte Arazoetarako sailburuordea, eta 2001ean, Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa sailburua.
1977tik 1982ra Estatistika gaietarako irakaslea izan zen [[Sarriko parkea|Sarrikon]] eta [[Deustuko Unibertsitatea|Deustun]].


== Matematikaria (1982-1991) ==
Egun Metodologia, Berrikuntza, Ikerketa eta Garapen arloko arduraduna da EUSTATen, [[Eusko Ikaskuntza]]ko Lehendakari ordea Arabatik eta [[Innobasque|In]]<ref name=":0" />[[Innobasque|nobasque]]-ko Zuzendaritza Batzordekoa.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Solasaldiak - Eusko Ikaskuntzako Solasaldiak: Anjeles Iztueta / Enrique Zuazua, -2017/05/04-Eusko Ikaskuntzako Solasaldiak: Anjeles Iztueta / Enrique Zuazua|hizkuntza=eu|url=http://www.eusko-ikaskuntza.org/eu/albisteak/eusko-ikaskuntzako-solasaldiak-anjeles-iztueta-enrique-zuazua/al-24611/|sartze-data=2017-06-23}}</ref>
1982tik 1988ra, berriz, Metodologia Arduraduna [[Eustat|EUSTATen]], eta 1989 eta 1991 bitartean, Ikerketa Plangintza eta Dokumentazio arduraduna [[Emakunde]]n.<ref>{{Erreferentzia|izena=Mikel|abizena=ASURMENDI|izenburua=Anjeles Iztueta Azkue. Matem&aacute;tica: La Matem&aacute;tica es principalmente lenguaje, el lenguaje de las Ciencias|hizkuntza=es|url=http://www.euskonews.eus/0518zbk/elkar_es.html|aldizkaria=www.euskonews.eus|sartze-data=2020-10-26}}</ref>
== Politikaria (1997-2005) ==
1997an [[Eusko Jaurlaritza]]ko Kanpo Harremanetarako Idazkari Nagusi izendatu zuten, 1999an Justizia, Lan eta Gizarte Segurantza Saileko Gizarte Arazoetarako sailburuordea, eta 2001ean, Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa sailburua.<ref>{{Erreferentzia|izena=Ismael|abizena=Diaz de Mendibil|urtea=2003-05-30|izenburua=Elkarrizketa: Anjeles Iztueta|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=|url=http://www.euskonews.eus/0212zbk/elkar21201eu.html|aldizkaria=www.euskonews.eus|sartze-data=2020-10-26}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=Anjeles Iztueta|hizkuntza=es|data=2004-06-26|url=https://elpais.com/diario/2004/06/27/domingo/1088307693_740215.html|aldizkaria=El País|issn=1134-6582|sartze-data=2020-10-26}}</ref>


== Eusko Ikaskuntzako lehendakari ordea ==
== Aitzindaria matematika euskaraz lantzen ==
Egun Metodologia, Berrikuntza, Ikerketa eta Garapen arloko arduraduna da EUSTATen,<ref>{{Erreferentzia|izena=Anakoz|abizena=Amenabar|urtea=2008-05-31|izenburua="Datuak eskuan, arazo bat dugu gazteekin, eta neurriak behar ditugu" - Araba|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=eu|url=https://alea.eus/araba/1527755504268-datuak-eskuan-arazo-bat-dugu-gazteekin-eta-neurriak-behar-ditugu|aldizkaria=Alea.eus|sartze-data=2020-10-26}}</ref> [[Eusko Ikaskuntza]]ko Lehendakari ordea Arabatik eta [[Innobasque|In]][[Innobasque|nobasque]]-ko Zuzendaritza Batzordekoa.<ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=DV|urtea=2020-09-19|izenburua=Ana Urkiza da Eusko Ikaskuntzako zuzendari berria|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=eu|data=2020-09-19|url=https://www.diariovasco.com/culturas/urkiza-eusko-ikaskuntzako-20200919182842-nt.html|aldizkaria=El Diario Vasco|sartze-data=2020-10-26}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Txema|abizena=Soria|urtea=2017-05-16|izenburua=Regreso al futuro|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=es-ES|data=2017-05-16|url=https://www.elcorreo.com/bizkaia/201705/17/regreso-futuro-20170516173248.html|aldizkaria=El Correo|sartze-data=2020-10-26}}</ref><ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Solasaldiak - Eusko Ikaskuntzako Solasaldiak: Anjeles Iztueta / Enrique Zuazua, -2017/05/04-Eusko Ikaskuntzako Solasaldiak: Anjeles Iztueta / Enrique Zuazua|hizkuntza=eu|url=http://www.eusko-ikaskuntza.org/eu/albisteak/eusko-ikaskuntzako-solasaldiak-anjeles-iztueta-enrique-zuazua/al-24611/|sartze-data=2017-06-23}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=[PDF] FUNDACIÓN ASMOZ DE EUSKO IKASKUNTZA - Free Download PDF|hizkuntza=en|url=https://silo.tips/download/fundacion-asmoz-de-eusko-ikaskuntza|aldizkaria=silo.tips|sartze-data=2020-10-26}}</ref>
[[Udako Euskal Unibertsitatea|Udako Euskal Unibertsitate]]<nowiki/>aren hastapenetan Matematika Sailean aritu zen oso aktibo. 1977an aitzindarietako bat izan zen matematika lantzen euskaraz Ustaritzen, lau hitzaldi eman zituen ([[Deribatu|Deribatuak]], [[Dinamika]], [[Ekuazio|Ekuazioak generalean]], eta [[Integral|Integrazioa]]). Urte bat geroago, [[Iruñea|Iruñean]] antolatu zen lehen udako ikastaroan. ''[[Estatistika|Estatistikari]] buruzko'' liburu bat plazaratu zuen eta bi hitzaldi eman zituen [[Astronomia]] eta [[Geometria|Geometriari]] buruz.<ref name=":0" />


== Liburuak ==
== Liburuak ==
Matematika orokorrean eta estatistika bewreziki euskaraz landu zituzten aitzindarietako bat izan zen '''Iztueta'''. Bi liburu hauek argitaratu zituen [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUko]] lehenengo urteetan:
Matematika orokorrean eta estatistika bewreziki euskaraz landu zituzten aitzindarietako bat izan zen '''Iztueta'''. Bi liburu hauek argitaratu zituen [[Udako Euskal Unibertsitatea|UEUko]] lehenengo urteetan:


* ''Bariantz-analisia'' (1979)<ref>{{erreferentzia|url=http://www.ueu.eus/download/liburua/BARIANTZ_ANALISIA.pdf|izenburua=Bariantz-analisia|sartze-data=2017-06-23|egunkaria=|aldizkaria=Udako Euskal Unibertsitatea (1979)|abizena=Iztueta|izena=Anjeles|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=PDF}}</ref>
* ''[[Bariantza-analisi|Bariantz-analisia]]'' (1979)<ref>{{erreferentzia|url=http://www.ueu.eus/download/liburua/BARIANTZ_ANALISIA.pdf|izenburua=Bariantz-analisia|sartze-data=2017-06-23|egunkaria=|aldizkaria=Udako Euskal Unibertsitatea (1979)|abizena=Iztueta|izena=Anjeles|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=PDF}}</ref>
* ''Estatistika: errealitatearen ikerketa osagai nagusien analisiaren bidez'' (1978)<ref>{{erreferentzia|url=http://www.ueu.eus/download/liburua/ESTATISTIKA.Errealitatearen.pdf|izenburua=Estatistika: errealitatearen ikerketa osagai nagusien analisiaren bidez|sartze-data=2017-06-23|egunkaria=|aldizkaria=Udako Euskal Unibertsitatea|abizena=Iztueta|izena=Anjeles|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=PDF}}</ref>
* ''Estatistika: errealitatearen ikerketa osagai nagusien analisiaren bidez'' (1978)<ref>{{erreferentzia|url=http://www.ueu.eus/download/liburua/ESTATISTIKA.Errealitatearen.pdf|izenburua=Estatistika: errealitatearen ikerketa osagai nagusien analisiaren bidez|sartze-data=2017-06-23|egunkaria=|aldizkaria=Udako Euskal Unibertsitatea|abizena=Iztueta|izena=Anjeles|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=PDF}}</ref>


20. lerroa: 24. lerroa:


* 2000: UEUko sarrera-hitzaldia ''Matematikak: zenbaki eta eredu bizidunak''
* 2000: UEUko sarrera-hitzaldia ''Matematikak: zenbaki eta eredu bizidunak''
{{Esaera2|Nola sortu ziren zenbaki konplexuak? Zenbaki negatiboaren erroa askatu ezinik egon ziren —erraza ematen du baina zaila zen—, orduan esan zuten: -1 ren erroa, “i” da, eta horri zenbaki imajinarioa deituko diogu. Horrek bi arlotan pentsa arazten dit, zenbaki konplexuak beti dituzte bi zati, zati erreala eta zati imajinarioa. Errealitatean ere aurrera pausuak emateko beti erabili behar dugu errealismoa eta imajinazioa. Errealismotik bakarrik ez dugu ezer ez egiten eta imajinaziotik bakarrik ere ez, baina bien konbinazioa oso indartsua da aurrera egiteko. Formula horrek, errealismoa eta imajinazioa batze horrek, indar asko du|Anjeles Iztueta<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Anjeles Iztueta eta Enrique Zuazua. Matematikariak: Zenbaki konplexuek badituzte bi zati, erreala eta imajinarioa. Errealitatean ere aurrera pausuak emateko beti erabili behar dugu errealismoa eta imajinazioa|hizkuntza=eu|url=http://www.eusko-ikaskuntza.eus/es/solasaldiak/anjeles-iztueta-eta-enrique-zuazua-matematikariak-zenbaki-konplexuek-badituzte-bi-zati-erreala-eta-imajinarioa/ea-0719002001E/|aldizkaria=www.eusko-ikaskuntza.eus|sartze-data=2020-10-26}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Eusko|abizena=Ikaskuntza|urtea=2017|izenburua=(Bideoa) Eusko Ikaskuntzako Solasaldiak: Anjeles Iztueta - Enrique Zuazua|argitaletxea=Eusko Ikaskuntza|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=eu|data=2017-05-01|url=https://vimeo.com/215557525|sartze-data=2020-10-26}}</ref>}}


== Erreferentziak ==
== Erreferentziak ==
{{lur | data=2011/12/27}}
{{ lur | data=2011/12/27}}
{{erreferentzia zerrenda|30em}}
{{erreferentzia zerrenda}}


== Kanpo estekak ==
== Kanpo estekak ==
29. lerroa: 34. lerroa:
* {{es}} Mikel, ASURMENDI,, Anjeles Iztueta Azkue. Matemática: La Matemática es principalmente lenguaje, el lenguaje de las Ciencias. Noiz kontsultatua: 2017-06-23. http://www.euskonews.com/0518zbk/elkar_es.html
* {{es}} Mikel, ASURMENDI,, Anjeles Iztueta Azkue. Matemática: La Matemática es principalmente lenguaje, el lenguaje de las Ciencias. Noiz kontsultatua: 2017-06-23. http://www.euskonews.com/0518zbk/elkar_es.html
* Anjeles Iztuetaren perfila [http://www.euskadi.eus/gobierno-vasco/contenidos/informacion/equipo_gobierno/eu_9464/iztueta_7.html euskadi.eus] webgunean.
* Anjeles Iztuetaren perfila [http://www.euskadi.eus/gobierno-vasco/contenidos/informacion/equipo_gobierno/eu_9464/iztueta_7.html euskadi.eus] webgunean.
*[https://www.berria.eus/bilatzailea/?q=Anjeles+Iztueta Anjeles Iztueta] berria egunkarian


{{Eusko Jaurlaritza 2001}}
{{Eusko Jaurlaritza 2001}}

18:59, 26 urria 2020ko berrikusketa

Anjeles Iztueta Azkue


Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerkuntza Sailburua

2001 - 2005
Bizitza
JaiotzaTolosa, 1954ko urriaren 16a (69 urte)
Herrialdea Gipuzkoa, Euskal Herria
Hezkuntza
HeziketaValladolideko Unibertsitatea
Hizkuntzakeuskara
gaztelania
Jarduerak
Jarduerakestatistikaria, politikaria eta unibertsitateko irakaslea
Enplegatzailea(k)UNED
Euskal Herriko Unibertsitatea
Deustuko Unibertsitatea
EUSTAT  (1982 -  2018)
Emakunde  (1989 -  1993)
Lan nabarmenak
KidetzaEusko Ikaskuntza
Emakunde
Udako Euskal Unibertsitatea
Innobasque
International Statistical Institute
Asmoz Fundazioa
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa Eusko Alkartasuna
Inguma: anjeles-iztueta-azkue

Anjeles Iztueta Azkue (Tolosa, Gipuzkoa, 1954ko urriaren 16a) politikaria eta matematikaria da. Eusko Alkartasuneko kidea da. Matematika Zientzietan lizentziaduna da Valladolideko Unibertsitatean.[1]

Irakaslea (1977-1982)

1977tik 1982ra Estatistika gaietarako irakaslea izan zen Sarrikon eta Deustun.

Matematikaria (1982-1991)

1982tik 1988ra, berriz, Metodologia Arduraduna EUSTATen, eta 1989 eta 1991 bitartean, Ikerketa Plangintza eta Dokumentazio arduraduna Emakunden.[2]

Politikaria (1997-2005)

1997an Eusko Jaurlaritzako Kanpo Harremanetarako Idazkari Nagusi izendatu zuten, 1999an Justizia, Lan eta Gizarte Segurantza Saileko Gizarte Arazoetarako sailburuordea, eta 2001ean, Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa sailburua.[3][4]

Eusko Ikaskuntzako lehendakari ordea

Egun Metodologia, Berrikuntza, Ikerketa eta Garapen arloko arduraduna da EUSTATen,[5] Eusko Ikaskuntzako Lehendakari ordea Arabatik eta Innobasque-ko Zuzendaritza Batzordekoa.[6][7][1][8]

Liburuak

Matematika orokorrean eta estatistika bewreziki euskaraz landu zituzten aitzindarietako bat izan zen Iztueta. Bi liburu hauek argitaratu zituen UEUko lehenengo urteetan:

Euskal komunitate zientifikoaren Inguma datu-basean, berak sorturiko 15 lan baino gehiago bildu dira.[11]

Errekonozimenduak

  • 2000: UEUko sarrera-hitzaldia Matematikak: zenbaki eta eredu bizidunak
« Nola sortu ziren zenbaki konplexuak? Zenbaki negatiboaren erroa askatu ezinik egon ziren —erraza ematen du baina zaila zen—, orduan esan zuten: -1 ren erroa, “i” da, eta horri zenbaki imajinarioa deituko diogu. Horrek bi arlotan pentsa arazten dit, zenbaki konplexuak beti dituzte bi zati, zati erreala eta zati imajinarioa. Errealitatean ere aurrera pausuak emateko beti erabili behar dugu errealismoa eta imajinazioa. Errealismotik bakarrik ez dugu ezer ez egiten eta imajinaziotik bakarrik ere ez, baina bien konbinazioa oso indartsua da aurrera egiteko. Formula horrek, errealismoa eta imajinazioa batze horrek, indar asko du »

—Anjeles Iztueta[12][13]


Erreferentziak

  1. ↑ a b Solasaldiak - Eusko Ikaskuntzako Solasaldiak: Anjeles Iztueta / Enrique Zuazua, -2017/05/04-Eusko Ikaskuntzako Solasaldiak: Anjeles Iztueta / Enrique Zuazua. (Noiz kontsultatua: 2017-06-23).
  2. ↑ (Gaztelaniaz) ASURMENDI, Mikel. «Anjeles Iztueta Azkue. Matemática: La Matemática es principalmente lenguaje, el lenguaje de las Ciencias» www.euskonews.eus (Noiz kontsultatua: 2020-10-26).
  3. ↑ Diaz de Mendibil, Ismael. (2003-05-30). «Elkarrizketa: Anjeles Iztueta» www.euskonews.eus (Noiz kontsultatua: 2020-10-26).
  4. ↑ (Gaztelaniaz) «Anjeles Iztueta» El País 2004-06-26 ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2020-10-26).
  5. ↑ Amenabar, Anakoz. (2008-05-31). «"Datuak eskuan, arazo bat dugu gazteekin, eta neurriak behar ditugu" - Araba» Alea.eus (Noiz kontsultatua: 2020-10-26).
  6. ↑ DV. (2020-09-19). «Ana Urkiza da Eusko Ikaskuntzako zuzendari berria» El Diario Vasco (Noiz kontsultatua: 2020-10-26).
  7. ↑ (Gaztelaniaz) Soria, Txema. (2017-05-16). «Regreso al futuro» El Correo (Noiz kontsultatua: 2020-10-26).
  8. ↑ (Ingelesez) «[PDF FUNDACIÓN ASMOZ DE EUSKO IKASKUNTZA - Free Download PDF»] silo.tips (Noiz kontsultatua: 2020-10-26).
  9. ↑ Iztueta, Anjeles. (PDF) Bariantz-analisia. (Noiz kontsultatua: 2017-06-23).
  10. ↑ Iztueta, Anjeles. (PDF) Estatistika: errealitatearen ikerketa osagai nagusien analisiaren bidez. (Noiz kontsultatua: 2017-06-23).
  11. ↑ Anjeles Iztuetaren produkzioa Inguma datu-basearen arabera (15 produktu).
  12. ↑ «Anjeles Iztueta eta Enrique Zuazua. Matematikariak: Zenbaki konplexuek badituzte bi zati, erreala eta imajinarioa. Errealitatean ere aurrera pausuak emateko beti erabili behar dugu errealismoa eta imajinazioa» www.eusko-ikaskuntza.eus (Noiz kontsultatua: 2020-10-26).
  13. ↑ Ikaskuntza, Eusko. (2017). (Bideoa) Eusko Ikaskuntzako Solasaldiak: Anjeles Iztueta - Enrique Zuazua. Eusko Ikaskuntza (Noiz kontsultatua: 2020-10-26).

Kanpo estekak


Eusko Jaurlaritza (2001-2005)

Juan Jose Ibarretxe (Lehendakaritza)
Idoia Zenarruzabeitia (Lehendakariordetza eta Ogasuna eta Herri Administrazioa) • Anjeles Iztueta (Hezkuntza, Unibertsitateak eta Ikerketa) • Javier Balza (Herrizaingoa) • Ana Aguirre (Industria, Merkataritza eta Turismoa) • Javier Madrazo (Etxebizitza eta Gizarte Gaiak) • Joseba Azkarraga (Justizia, Lana eta Gizarte Segurantza) • Gabriel Maria Inclan (Osasuna) • Miren Azkarate (Kultura eta bozeramailea) • Sabin Intxaurraga (Lurralde Antolamendua eta Ingurumena) • Alvaro Amann (Garraioa eta Herri Lanak) • Gonzalo Saenz de Samaniego (Nekazaritza eta Arrantza)

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Anjeles_Iztueta_Azkue&oldid=8207252"(e)tik eskuratuta