Polimerasaren kate-erreakzioa: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
No edit summary
No edit summary
14. lerroa: 14. lerroa:
* [[COVID-19 pandemia|2020ko COVID-19 pandemian]], PCR test berezituak bihurtu dira gaitza detektatzeko giltzarria<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Cómo funcionan y en qué se diferencian las PCR y los test rápidos de coronavirus {{!}} Vidae|hizkuntza=es|data=2020-08-25|url=https://www.mundodeportivo.com/vidae/salud/20200825/482879099500/como-funcionan-y-en-que-se-diferencian-las-pcr-y-los-test-rapidos-de-coronavirus.html|aldizkaria=Mundo Deportivo|sartze-data=2020-09-10}}</ref>.
* [[COVID-19 pandemia|2020ko COVID-19 pandemian]], PCR test berezituak bihurtu dira gaitza detektatzeko giltzarria<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Cómo funcionan y en qué se diferencian las PCR y los test rápidos de coronavirus {{!}} Vidae|hizkuntza=es|data=2020-08-25|url=https://www.mundodeportivo.com/vidae/salud/20200825/482879099500/como-funcionan-y-en-que-se-diferencian-las-pcr-y-los-test-rapidos-de-coronavirus.html|aldizkaria=Mundo Deportivo|sartze-data=2020-09-10}}</ref>.


== PERURENA ==
== PERU ARTAZIRENA ==
PCRan [[DNA polimerasa]] [[entzima]] erabiltzen da, [[DNAren erreplikazio|ADNaren erreplikazioan]] parte hartzen duen entzima, hain zuzen ere. Entzima honek DNA molekulak kopiatzen ditu.
PCRan [[DNA polimerasa]] [[entzima]] erabiltzen da, [[DNAren erreplikazio|ADNaren erreplikazioan]] parte hartzen duen entzima, hain zuzen ere. Entzima honek DNA molekulak kopiatzen ditu.


12:10, 17 abendua 2020ko berrikusketa

Irudian PCRaren lehenengo 4 zikloak agertzen dira

AITOR JON KI, PCR ere deitua (ingelesatik: Polymerase Chain Reaction) biologia molekularrean erabilitako teknika bat DANI MAKINA BAT DA, DNAren zati batetik abiatuta DNA horren milioika kopia egiten dituena. Hasierako DNA kopurua oso txikia izan arren (molekula bakarra, esaterako), PCRaren bitartez molekulen kopurua izugarri ugaritzen da, gene jakinen baten kopia asko lortuz, klonatzeko edo sekuentziatzeko.

Teknika Kary Mullis estatubatuarrak asmatu zuen 1983an. Aurkikuntza honegatik Kimikako Nobel Saria eman zioten 1993an.

JON KI

Mariangels Kosovoren argitarazio potoloa

Tresna honen beste aplikazio batzuk aipa daitezke:

  • Medikuntza legalean, pertsonak identifikatzeko oso lagungarria da (kriminalak, lapurrak, hilotzak...). Aitatasun-frogetan ere erabiltzen da.
  • Ikerketa zientifikoetan, ugaritutako DNA zientzialarien eskura jartzen du.
  • Genetika molekularrean, geneen analisia erraztu eta herentziazko gaitzen diagnostikoan laguntzen du.
  • Paleontologian eta antropologian PCRak eskeleto, momia edo fosil batean hondatu ez diren ADNaren puska txikiak berreskuratu eta ugaritzen ditu, laginaren ikerketan asko laguntzen duena.
  • 2020ko COVID-19 pandemian, PCR test berezituak bihurtu dira gaitza detektatzeko giltzarria[1].

PERU ARTAZIRENA

PCRan DNA polimerasa entzima erabiltzen da, ADNaren erreplikazioan parte hartzen duen entzima, hain zuzen ere. Entzima honek DNA molekulak kopiatzen ditu.

Ziklo termiko desberdinak erabiltzen ditu tresna honek: tenperatura altuko eta baxuko zikloak, alegia. Tenperatura altuko zikloak DNA desnaturalizatzen du, hots, erreplikazio fase bakoitzean sortu diren bi harizpiak banantzen ditu; gero, tenperatura baxuko zikloetan polimerasek harizpi horiek bikoizten dituzte berriz.

Hasiera batean Escherichia Coli bakterioaren DNA polimerasa erabiltzen zen DNA erreplikatzeko, baina arazoak gertatzen ziren: tenperatura altuko zikloetan bakterioaren polimerasa ere desnaturalizatu egiten zen, eta ziklo bakoitzean gehitu behar zen. Hori ekiditeko DNA polimerasa termoegonkorra erabiltzen hasi zen: Thermus aquaticus bakterio termofilotik lortutakoa, ziklo ugari desnaturalizatu gabe jasaten dituena.

PCRaren faseak

PCRa oso teknika eraginkorra da, ordu gutxi batzuetan gene baten edo DNAren puska baten milioika kopia egiten baititu. Teknika honek etengabeko zikloetan burutzen da, eta ziklo bakoitzean produktuaren kopurua bikoiztu egiten da.

Ziklo batek hiru etapa edo fase ditu, fase bakoitzean tenperatura bat erabiltzen delarik. Termoziklagailu izeneko tresna batean burutzen da: bertan sartzen dira DNA duten saiodi txikiak, eta gailu horrek fase bakoitzak behar duen tenperatura sortzen du.

Zikloaren hiru etapak honako hauek dira:

  • Desnaturalizazioa: 95 °C-tan gertatzen da. Tenperatura horretan DNAren bi harizpiak banandu egiten dira.
  • Hibridazioa: fase honetan tenperatura 55-65 °C ingurura jaisten da. Berebiziko garrantzia dute etapa honetan "primers" edo abiarazle deitutakoak, DNAren harizpi bakoitzaren 3´ muturrari atxikitzen direnak. Abiarazle horiek beharrezkoak dira DNA polimerasa entzimak bere lana has dezan (abiarazlerik ezean DNA ez baita erreplikatzen). Abiarazleek 20 nukleotido inguru dute, zati laburrak dira, baina oso garrantzitsuak: DNAren kate-moldera atxikitzen dira haien baseak katearen osagarriak direlako, eta honek ugaldu nahi diren DNA-zatiak aukeratzea ahalbidetzen du.
  • Elongazioa: 72 °C-tan burutzen da. DNA polimerasak kate berriak kopiatzen ditu, kate edo harizpi zaharrak molde gisa jarduten duelarik. Kate berriaren norabidea 5'→ 3' da, eta bera sintetizatzeko DNA polimerasak inguruan dauden nukleotidoak erabiltzen ditu.

Kontuan hartu behar da abiarazle batekin sortzen den harizpi berriak beste abiarazle baten molde gisa jokatuko duela hurrengo zikloan.

Lehenengo zikloa bukatutakoan hasierako DNA zatiaren 2 kopia izango dira. Bigarren zikloa bukatutakoan 4 kopia izanen dira, eta 3. zikloaren bukaeran 8. Hots, ziklo bakoitzean DNAren kopiak bikoiztu egiten dira.

PCRa bukatutakoan, sortutako DNA-kopiak elektroforesiaren bitartez analizatzen dira, eta patroi batzuekin konparatu. Adibidez, birus edo bakterioen identifikazioan mikrobio horien gene zehatzak bilatzen dira. PCRaren bitartez gene horiek ugaritzen dira, eta elektroforesiaren bidez antzeman, patroiekin konparatuz.

Erreferentziak

  1. ↑ (Gaztelaniaz) «Cómo funcionan y en qué se diferencian las PCR y los test rápidos de coronavirus | Vidae» Mundo Deportivo 2020-08-25 (Noiz kontsultatua: 2020-09-10).

Ikus, gainera

Kanpo estekak

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Polimerasaren_kate-erreakzioa&oldid=8306999"(e)tik eskuratuta