Lankide:Ibai1984/Proba orria: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
1. lerroa: 1. lerroa:
{{Biografia infotaula automatikoa
{{Biografia infotaula automatikoa
}}'''Francisco Buarque de Hollanda''' (Río de Janeiro, 1944ko ekainak 19), '''Chico Buarque''' bezala ezagunagoa, brasildar musikari, aktore eta idazlea da.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Vida {{!}} Um olhar sobre a obra de Chico Buarque|hizkuntza=pt-BR|url=http://biblioteca.ufla.br/slbu9/?page_id=29|sartze-data=2021-02-27}}</ref>
}}'''Francisco Buarque de Hollanda''' ([[Rio de Janeiro]], 1944ko ekainak 19), '''Chico Buarque''' bezala ezagunagoa, [[Brasil|brasildar]] musikari, aktore eta idazlea da.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Vida {{!}} Um olhar sobre a obra de Chico Buarque|hizkuntza=pt-BR|url=http://biblioteca.ufla.br/slbu9/?page_id=29|sartze-data=2021-02-27}}</ref>


== Bizitza ==
== Bizitza ==
Bere aita Sérgio Buarque de Holanda historialaria zen. Eta ama Maria Amélia Cesário Alvim pianista. Aitaren lana zelan eta São Paulo eta Italian igaro zuen haurtzaroa.
Bere aita Sérgio Buarque de Hollanda historialaria zen. Eta ama Maria Amélia Cesário Alvim pianista. Aitaren lana zela eta [[São Paulo]] eta [[Italia]]<nowiki/>n igaro zuen haurtzaroa.


1963an arkitektura eta urbanismo ikasketak hasi zituen São Pauloko unibertsitatean, eta ikasle mugimenduan parte hartzen hasi zen.
1963an arkitektura eta urbanismo ikasketak hasi zituen São Pauloko unibertsitatean, eta ikasle mugimenduan parte hartzen hasi zen.


Urte hartan bertan Balanço do Orfeu musikalean parte hartu zuen ''Tem mais Samba'' abestia konposatuz. Buarquek berak onartu du hori izan zela bere musika ibilbidearen hasiera.<ref name=":0" />
Urte hartan bertan ''Balanço do Orfeu'' ikuskizunean parte hartu zuen ''Tem mais Samba'' abestia konposatuz. Buarquek berak onartu du hori izan zela bere musika ibilbidearen hasiera.<ref name=":0" />


1965ean Caetano Veloso eta Gilberto Gil ezagutu zituen. Eta 1966ean kaleratu zuen bere lehen diskoa.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Chico Buarque|url=http://www.chicobuarque.com.br/construcao/index.html|aldizkaria=www.chicobuarque.com.br|sartze-data=2021-02-27}}</ref>
1965ean [[Caetano Veloso]] eta [[Gilberto Gil]] ezagutu zituen. Eta 1966ean kaleratu zuen bere lehen diskoa.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Chico Buarque|url=http://www.chicobuarque.com.br/construcao/index.html|aldizkaria=www.chicobuarque.com.br|sartze-data=2021-02-27}}</ref>


1966an Marieta Severo aktorearekin ezkondu zen, eta harekin eduki zituen hiru alaba.
1966an Marieta Severo aktorearekin ezkondu zen, eta harekin eduki zituen hiru alaba.
[[Fitxategi:Chico Buarque cantando na TV Rio.tif|thumb|Chico Buarque telebistan, 1967an]]
Diktadura militarrak Buarqueren lana baldintzatu zuen eta bere ''Roda Viva'' espektakulua zentsuratu egin zuen.


1969an ''Ehun milen martxan'' parte hartu zuen, diktaduraren kontrako manifestazio batean. Eta ondoren [[Erroma|Erromara]] erbesteratu zen.
Diktadura militarrak Buarqueren lana baldintzatu zuen eta bere ''Roda-Viva'' espektakulua zentsuratu egin zuten.


1970ean Brasilera itzuli zen, eta zentsurarekin arazoak edukitzen jarraitu zuen. Adibidez, ''Apesar de Você'' abestia debekatu egin zuten eta dendetatik erretiratu (nahiz eta ordurako 100.000 kopia salduta zituen). 1973an berak eta [[Ruy Guerra|Ruy Guerrak]] idatzitako ''Calabar, o Elogio da Traição'' antzezlana ere debekatu egin zuten.<ref name=":0" />
1969an "Ehun milen martxan" parte hartu zuen, diktaduraren kontrako manifestazio batean. Eta ondoren Erromara exiliatu zen.


1974an bere lehen nobela argitaratu zuen: ''Fazenda modelo.''<ref name=":1" /> Hamarkada batzuk beranduago Buarquek onartu zuen ez zegoela liburu horretaz harro literaturaren ikuspegitik, amorruarekin idatzitako liburua zelako.<ref>{{Erreferentzia|izena=Jemima|abizena=Hunt|izenburua=Interview: Chico Buarque|hizkuntza=en|data=2004-07-17|url=http://www.theguardian.com/books/2004/jul/18/fiction.features3|aldizkaria=the Guardian|sartze-data=2021-02-27}}</ref>
1970ean Brasilera itzuli zen, eta zentsurarekin arazoak edukitzen jarraitu zuen. Adibidez, ''Apesar de Você'' abestia debekatu egin zuten eta dendetatik erretiratu (nahiz eta ordurako 100.000 kopia salduta zituen). 1973an berak eta Ruy Guerrak idatzitako ''Calabar, o Elogio da Traição'' antzezlana ere debekatu egin zuten.<ref name=":0" />

1974an bere lehen nobela argitaratu zuen: ''Fazenda modelo.''<ref name=":1" />


1990ko hamarkadatik aurrera argitaratu zituen nobelek arrakasta handia lortu zuten.<ref name=":0" />
1990ko hamarkadatik aurrera argitaratu zituen nobelek arrakasta handia lortu zuten.<ref name=":0" />
[[Fitxategi:Plenário do Senado (28693515674).jpg|thumb|Chico Buarque eta Lula da Silva Brasilgo senatuan 2016an, Dilma Rousseff presidentearen kontrako impeachmenta bozkatu zen egunean]]
[[Fitxategi:Chico Buarque no Alvorada (29233902801).jpg|thumb|Chico Buarque eta Dilma Rousseff]]
Hauteskundeetan [[Langileen Alderdia (Brasil)|Partido dos Trabalhadores]] (PT) eta [[Lula da Silva]] babestu izan ditu, eta [[Jair Bolsonaro|Jair Bolsonaroren]] gobernuarekiko kritikoa izan da.<ref name=":2">{{Erreferentzia|izena=PÚBLICO|abizena=Lusa|izenburua=Chico Buarque lança novo romance em Novembro no Brasil e também em Portugal|hizkuntza=pt|url=https://www.publico.pt/2019/10/11/culturaipsilon/noticia/chico-buarque-lanca-novo-romance-novembro-1889655|aldizkaria=PÚBLICO|sartze-data=2021-02-27}}</ref>
== Sariak ==
== Sariak ==
Hauek dira Chico Buarquek irabazitako sari batzuk.
Hauek dira Chico Buarquek irabazitako sari batzuk.


* 1978an ''Prêmio Molière'' saria irabazi zuen ''Ópera do Malandro'' laneko abestiak idatzi eta konposatzearren.<ref name=":0" />
* 1978an ''Molière saria'' saria irabazi zuen ''Ópera do Malandro'' antzezlaneko abestiak idatzi eta konposatzearren.<ref name=":0" />
* 1992, 2004 eta 2010 urteetan ''Prêmio Jabuti de Livro do ano'' irabazi zuen bere nobelengatik. <ref name=":0" />
* 1992, 2004 eta 2010 urteetan ''Jabuti saria i''rabazi zuen bere nobelengatik. <ref name=":0" />
*2019an [[Camões saria|''Camões'' ''saria'']] saria eman zioten.<ref>{{Erreferentzia|izena=Isabel|abizena=Lucas|izenburua=Chico Buarque, um Prémio Camões com mensagem artística e política|hizkuntza=pt|url=https://www.publico.pt/2019/05/21/culturaipsilon/noticia/chico-buarque-premio-camoes-2019-1873609|aldizkaria=PÚBLICO|sartze-data=2021-02-27}}</ref>


== Diskografia ==
== Diskografia ==
71. lerroa: 75. lerroa:


== Literatura ==
== Literatura ==
Hauek dira Chico Buarquek argitaratutako nobela batzuk:<ref name=":1" />
Hauek dira Chico Buarquek argitaratutako nobela batzuk:<ref name=":1" /><ref name=":2" />


* 1991 - Estorvo
* 1974 - Fazenda modelo
*1991 - Estorvo
* 1995 - Benjamin
* 1995 - Benjamin
* 2003 - Budapeste
* 2003 - Budapeste
* 2009 - Leite derramada
* 2009 - Leite derramada
*2014 - O Irmão Alemão
*2019 - Essa gente


== Erreferentziak ==
== Erreferentziak ==

15:59, 27 otsaila 2021ko berrikusketa

Ibai1984/Proba orria
Bizitza
Jarduerak

Francisco Buarque de Hollanda (Rio de Janeiro, 1944ko ekainak 19), Chico Buarque bezala ezagunagoa, brasildar musikari, aktore eta idazlea da.[1]

Bizitza

Bere aita Sérgio Buarque de Hollanda historialaria zen. Eta ama Maria Amélia Cesário Alvim pianista. Aitaren lana zela eta São Paulo eta Italian igaro zuen haurtzaroa.

1963an arkitektura eta urbanismo ikasketak hasi zituen São Pauloko unibertsitatean, eta ikasle mugimenduan parte hartzen hasi zen.

Urte hartan bertan Balanço do Orfeu ikuskizunean parte hartu zuen Tem mais Samba abestia konposatuz. Buarquek berak onartu du hori izan zela bere musika ibilbidearen hasiera.[1]

1965ean Caetano Veloso eta Gilberto Gil ezagutu zituen. Eta 1966ean kaleratu zuen bere lehen diskoa.[2]

1966an Marieta Severo aktorearekin ezkondu zen, eta harekin eduki zituen hiru alaba.

Chico Buarque telebistan, 1967an

Diktadura militarrak Buarqueren lana baldintzatu zuen eta bere Roda Viva espektakulua zentsuratu egin zuen.

1969an Ehun milen martxan parte hartu zuen, diktaduraren kontrako manifestazio batean. Eta ondoren Erromara erbesteratu zen.

1970ean Brasilera itzuli zen, eta zentsurarekin arazoak edukitzen jarraitu zuen. Adibidez, Apesar de Você abestia debekatu egin zuten eta dendetatik erretiratu (nahiz eta ordurako 100.000 kopia salduta zituen). 1973an berak eta Ruy Guerrak idatzitako Calabar, o Elogio da Traição antzezlana ere debekatu egin zuten.[1]

1974an bere lehen nobela argitaratu zuen: Fazenda modelo.[2] Hamarkada batzuk beranduago Buarquek onartu zuen ez zegoela liburu horretaz harro literaturaren ikuspegitik, amorruarekin idatzitako liburua zelako.[3]

1990ko hamarkadatik aurrera argitaratu zituen nobelek arrakasta handia lortu zuten.[1]

Chico Buarque eta Lula da Silva Brasilgo senatuan 2016an, Dilma Rousseff presidentearen kontrako impeachmenta bozkatu zen egunean
Chico Buarque eta Dilma Rousseff

Hauteskundeetan Partido dos Trabalhadores (PT) eta Lula da Silva babestu izan ditu, eta Jair Bolsonaroren gobernuarekiko kritikoa izan da.[4]

Sariak

Hauek dira Chico Buarquek irabazitako sari batzuk.

  • 1978an Molière saria saria irabazi zuen Ópera do Malandro antzezlaneko abestiak idatzi eta konposatzearren.[1]
  • 1992, 2004 eta 2010 urteetan Jabuti saria irabazi zuen bere nobelengatik. [1]
  • 2019an Camões saria saria eman zioten.[5]

Diskografia

Hauek dira Chico Buarquek kaleratu dituen estudioko disko batzuk:[6]

  • 1966    Chico Buarque de Hollanda
  • 1966    Morte e Vida Severina
  • 1967    Chico Buarque de Hollanda vol. 2
  • 1968    Chico Buarque de Hollanda vol. 3
  • 1969    Chico Buarque na Itália
  • 1970    Per un Pugno di Samba
  • 1970    Chico Buarque de Hollanda – Nº4
  • 1971    Construção
  • 1972    Quando o Carnaval Chegar
  • 1973    Chico Canta
  • 1974    Sinal Fechado
  • 1976    Meus Caros Amigos
  • 1977    Os Saltimbancos
  • 1977    Gota d’Água
  • 1978    Chico Buarque
  • 1979    Ópera do Malandro
  • 1980    Vida
  • 1981    Almanaque
  • 1981    Saltimbancos Trapalhões
  • 1982    Chico Buarque en Español
  • 1983    Para Viver um Grande Amor (trilha sonora)
  • 1983    O Grande Circo Místico
  • 1984    Chico Buarque
  • 1985    O Corsário do Rei
  • 1985    Malandro
  • 1986    Ópera do Malandro
  • 1987    Francisco
  • 1988    Dança da Meia-Lua
  • 1989    Chico Buarque
  • 1993    Paratodos
  • 1995    Uma Palavra
  • 1998    As Cidades
  • 1998    Chico Buarque de Mangueira
  • 2001    Cambaio
  • 2002    Chico Buarque – Duetos
  • 2005    Chico No Cinema
  • 2006    Carioca
  • 2011    Chico

Literatura

Hauek dira Chico Buarquek argitaratutako nobela batzuk:[2][4]

  • 1974 - Fazenda modelo
  • 1991 - Estorvo
  • 1995 - Benjamin
  • 2003 - Budapeste
  • 2009 - Leite derramada
  • 2014 - O Irmão Alemão
  • 2019 - Essa gente

Erreferentziak

  1. a b c d e f (Portugesez) Vida | Um olhar sobre a obra de Chico Buarque. (Noiz kontsultatua: 2021-02-27).
  2. a b c «Chico Buarque» www.chicobuarque.com.br (Noiz kontsultatua: 2021-02-27).
  3. (Ingelesez) Hunt, Jemima. (2004-07-17). «Interview: Chico Buarque» the Guardian (Noiz kontsultatua: 2021-02-27).
  4. a b (Portugesez) Lusa, PÚBLICO. «Chico Buarque lança novo romance em Novembro no Brasil e também em Portugal» PÚBLICO (Noiz kontsultatua: 2021-02-27).
  5. (Portugesez) Lucas, Isabel. «Chico Buarque, um Prémio Camões com mensagem artística e política» PÚBLICO (Noiz kontsultatua: 2021-02-27).
  6. (Portugesez) Discografia | Um olhar sobre a obra de Chico Buarque. (Noiz kontsultatua: 2021-02-27).