Lankide:Isabel Jaurena/Proba orria: berrikuspenen arteko aldeak
No edit summary |
No edit summary |
||
| 1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
{{Egunkari infotaula|izena=erran.eus|logotipoa=[[File:Erran.eus logoa.png|thumb|Erran.eus logoa]]|hizkuntza=Euskara|jabea=Ttipi-Ttapa Fundazioa|webgunea=https://erran.eus/|zuzendaria=Joxema Irigoien|ideologia=Euskaltzalea|formatua=Digitala|lurraldea=Baztan, Bertizarana, Bortziriak, Malerreka, Leitzaldea eta Xareta}} |
|||
'''''Erran.eus''''' 2015ean sortutako hedabide digitala da, [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaiko]] ipar-mendebaldeko ([[Bidasoa]], [[Leitzaran]] eta [[Urumea]] ibaien arroak) eta [[Lapurdi]] hegoaldeko ([[Xareta]]) informazioak biltzen dituena. 44 herrik osatzen dute komunikabidearen jarduera eremua, non, euskaldunen kopurua %85 ingurukoa zen 2020. urtean. |
|||
''[[Xorroxin Irratia|Xorroxin Irratiak]]'' eta [[Ttipi-Ttapa|''Ttipi-Ttapa'' aldizkariak]] aurrera eramandako proiektua da, [[Ttipi-Ttapa Fundazioa|Ttipi-Ttapa Fundazioaren]] babesean. Euskararen aldeko apustua egin dute medioan, hizkuntza horretan soilik argitaratzen baitituzte informazioak, urteko 365 egunetan. Informazio horien %62a plataforma horretarako propio sortutakoa da. Gainerako %38a ''Ttipi-Ttapa'' aldizkariko artikuluak eta ''Xorroxin Irratiko'' edukiak dira. |
'''''Erran.eus''''' 2015ean sortutako hedabide digitala da, [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garaiko]] ipar-mendebaldeko ([[Bidasoa]], [[Leitzaran]] eta [[Urumea]] ibaien arroak) eta [[Lapurdi]] hegoaldeko ([[Xareta]]) informazioak biltzen dituena. 44 herrik osatzen dute komunikabidearen jarduera eremua, non, euskaldunen kopurua %85 ingurukoa zen 2020. urtean.{{Egunkari infotaula|izena=erran.eus|logotipoa=[[File:Erran.eus logoa.png|thumb|Erran.eus logoa]]|hizkuntza=Euskara|jabea=Ttipi-Ttapa Fundazioa|webgunea=https://erran.eus/|zuzendaria=Joxema Irigoien|ideologia=Euskaltzalea|formatua=Digitala|lurraldea=Baztan, Bertizarana, Bortziriak, Malerreka, Leitzaldea eta Xareta|instagram=https://www.instagram.com/ttipittapa_erran/?hl=es|twitter=https://twitter.com/Erran_eus?s=20}}''[[Xorroxin Irratia|Xorroxin Irratiak]]'' eta [[Ttipi-Ttapa|''Ttipi-Ttapa'' aldizkariak]] aurrera eramandako proiektua da, [[Ttipi-Ttapa Fundazioa|Ttipi-Ttapa Fundazioaren]] babesean. Euskararen aldeko apustua egin dute medioan, hizkuntza horretan soilik argitaratzen baitituzte informazioak, urteko 365 egunetan. Informazio horien %62a plataforma horretarako propio sortutakoa da. Gainerako %38a ''Ttipi-Ttapa'' aldizkariko artikuluak eta ''Xorroxin Irratiko'' edukiak dira. |
||
Komunikabideak hiru helburu nagusi ditu: hurbileko informazioa sortu eta hedatzea, komunitatearen topaleku izatea eta euskara bultzatu eta indartzea. Bi norabidetako informazio truke horretarako ezinbertzekoa da komunitatearen presentzia, irakurleek ere [[berriemaile]] izateko aukera dutelarik. |
Komunikabideak hiru helburu nagusi ditu: hurbileko informazioa sortu eta hedatzea, komunitatearen topaleku izatea eta euskara bultzatu eta indartzea. Bi norabidetako informazio truke horretarako ezinbertzekoa da komunitatearen presentzia, irakurleek ere [[berriemaile]] izateko aukera dutelarik. |
||
== Hedabidearen sorrera == |
== Hedabidearen sorrera == |
||
1980. urtean [[Bera|Beran]] ([[Bortziriak]], Nafarroa) talde euskaltzale batek ''Ttipi-Ttapa'' aldizkaria sortu zuen. Lehenbiziko hamar urteetan hiruzpalau zenbaki argitaratzen zituen urte bakoitzean. 1990. urtetik aurrera, ordea, hamabostekari izaera hartu zuen, gaur egun ere maiztasun horrekin argitaratzen duelarik. Aldizkari fisikoa jasotzeko ezinbertzekoa zen hedabidera harpidetzea. Hasieran [[Harpidetza (argipena)|harpidetza]] doakoa zen, baina, 1998. urtetik aurrera ordainpeko bihurtu zen. |
1980. urtean [[Bera|Beran]] ([[Bortziriak]], Nafarroa) talde euskaltzale batek ''Ttipi-Ttapa'' aldizkaria sortu zuen. Lehenbiziko hamar urteetan hiruzpalau zenbaki argitaratzen zituen urte bakoitzean. 1990. urtetik aurrera, ordea, hamabostekari izaera hartu zuen, gaur egun ere maiztasun horrekin argitaratzen duelarik. Aldizkari fisikoa jasotzeko ezinbertzekoa zen hedabidera harpidetzea. Hasieran [[Harpidetza (argipena)|harpidetza]] doakoa zen, baina, 1998. urtetik aurrera ordainpeko bihurtu zen. |
||
1996an Interneteko edizioa martxan jarri zen |
1996an Interneteko edizioa martxan jarri zen eta bi urte beranduago ''[[Ttipi-Ttapa Telebista]]'' (2009an itxi zen). Hedabidearen egitura juridikoak ere aldaketak jasan ditu: 1997an Kultur Elkartea izateari utzi eta [[Fundazio (erakundea)|fundazio]] bihurtu zen. Batetik, ''Ttipi-Ttapa Telebistak'' egitura sendoa behar zuelako eta, bestetik, taldeko egitasmo guztien egonkortasun ekonomiko eta juridikoa ziurtatzeko. |
||
1997an finantzazio arrazioak zirela medio Fundazioak [[Kulturkari]] S.L.U. sortu zuen, diseinu grafikoko eta publizitateko lanak egiten zituen enpresa. 2011an Fundazioen Legean aldaketa bat gertatu zen, ondorioz, subrogazio prozesu bat ere |
1997an finantzazio arrazioak zirela medio Fundazioak [[Kulturkari]] S.L.U. sortu zuen, diseinu grafikoko eta publizitateko lanak egiten zituen enpresa. 2011an Fundazioen Legean aldaketa bat gertatu zen, ondorioz, subrogazio prozesu bat ere baiː Ttipi-Ttapa Fundazioak bere gain hartu zuen Kulturkari enpresaren jarduera. |
||
2015. urtean aldizkariaren webgunean (ttipi.net) hobekuntza nabariak eginez, ''erran.eus'' plataforma martxan jarri zen. Garai batean ''Xorroxin Irratiaren'' webgunean (xorroxinirratia.com) argitaratzen ziren edukiak ere ''erran.eus'' hedabidean aurkitu daitezke. |
2015. urtean aldizkariaren webgunean (ttipi.net) hobekuntza nabariak eginez, ''erran.eus'' plataforma martxan jarri zen. Garai batean ''Xorroxin Irratiaren'' webgunean (xorroxinirratia.com) argitaratzen ziren edukiak ere ''erran.eus'' hedabidean aurkitu daitezke. |
||
== Webgunearen egitura eta edukiak<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Mendialdeko albisteak - Erran.eus|url=https://erran.eus/|aldizkaria=erran.eus|sartze-data=2021-05-03}}</ref> == |
== Webgunearen egitura eta edukiak<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Mendialdeko albisteak - Erran.eus|url=https://erran.eus/|aldizkaria=erran.eus|sartze-data=2021-05-03}}</ref> == |
||
| ⚫ | Plataformaren edukia bi bloke nagusitan banatzen da: informazioa (elkarrizketak, albisteak, iritziak…) eta zerbitzuak. Informazio desberdinak ikusi nahi izanez gero, irakurlearen beharretara egokitzen diren aukera desberdinak daude. Kontsumitzaileak albiste berrienak irakurri nahi baditu, adibidez, portadan topatuko ditu edukiok. Uneoro eguneratzen den atala da, editoreek webgunera informazio berriak sartzen dituzten bakoitzean orrialdearen goiko partean gehitzen direlarik. Irakurleak informazio jakin bat nahi badu, ordea, webguneko edukiak antolatzeko aukera ere badu. Bi aldagai dira informazioak sailkatzen dutenak: eskualdeak eta gaiak. Gainera, eduki horien izaera askotarikoa da. 2020. urtean, adibidez, 3.376 artikulu, 1.168 [[audio]], 560 [[bideo]], 527 [[argazki galeria]] eta 410 komunitateko eduki (hedabidearen jarduera esparruko elkarte eta gizarte erakundek ekoitzitakoak) argitaratu zituzten. Informazio horien ekoizpena ia bikoiztu da webguneak martxan daramatzan sei urteotan, honako hau izan delarik bilakaera: |
||
Plataformaren edukia bi bloke nagusitan banatzen da: informazioa (elkarrizketak, albisteak, iritziak…) eta zerbitzuak. |
|||
| ⚫ | Informazio desberdinak ikusi nahi izanez gero, irakurlearen beharretara egokitzen diren aukera desberdinak daude. Kontsumitzaileak albiste berrienak irakurri nahi baditu, adibidez, portadan topatuko ditu edukiok. Uneoro eguneratzen den atala da, editoreek webgunera informazio berriak sartzen dituzten bakoitzean orrialdearen goiko partean gehitzen direlarik. Irakurleak informazio jakin bat nahi badu, ordea, webguneko edukiak antolatzeko aukera ere badu. Bi aldagai dira informazioak sailkatzen dutenak: eskualdeak eta gaiak. Gainera, eduki horien izaera askotarikoa da. 2020. urtean, adibidez, 3.376 artikulu, 1.168 [[audio]], 560 [[bideo]], 527 [[argazki galeria]] eta 410 komunitateko eduki (hedabidearen jarduera esparruko elkarte eta gizarte erakundek ekoitzitakoak) argitaratu zituzten. Informazio horien ekoizpena ia bikoiztu da webguneak martxan daramatzan sei urteotan, honako hau izan delarik bilakaera: |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
|'''Urtea''' |
|'''Urtea''' |
||
| 42. lerroa: | 38. lerroa: | ||
|6.083 |
|6.083 |
||
|} |
|} |
||
Irakurleen eskura dauden zenbait zerbitzu ere baditu webguneak: agenda, gida komertziala, [[telefono gida]], eguraldia, eduki berezien kanala, iragarki sailkatuak, zorion agurrak eta [[Eskela|eskelak]]. |
Irakurleen eskura dauden zenbait zerbitzu ere baditu webguneak: agenda, gida komertziala, [[telefono gida]], eguraldia, eduki berezien kanala, iragarki sailkatuak, zorion agurrak eta [[Eskela|eskelak]]. Bi atal nagusi horietaz gain, bai ''Xorroxin Irratiko'' saioetara eta baita ''Ttipi-Ttapa'' aldizkariko aleetara bideratzen duten estekak daude. |
||
Bi atal nagusi horietaz gain, bai ''Xorroxin Irratiko'' saioetara eta baita ''Ttipi-Ttapa'' aldizkariko aleetara bideratzen duten estekak daude. |
|||
== Ildo editoriala == |
== Ildo editoriala == |
||
Komunikabidearen ildo editoriala garbi erakusten duen iritzi edo [[Editorial|editorialik]] ez dago, ez behintzat medioak bere izenean argitaratutakorik. Hedabidearen komunitatearen parte diren erakunde, aditu eta herritarrek, ordea, hamaika gaien inguruko iritziak argitaratzen dituzte bertan (politika, hezkuntza, ekonomia…). |
Komunikabidearen ildo editoriala garbi erakusten duen iritzi edo [[Editorial|editorialik]] ez dago, ez behintzat medioak bere izenean argitaratutakorik. Hedabidearen komunitatearen parte diren erakunde, aditu eta herritarrek, ordea, hamaika gaien inguruko iritziak argitaratzen dituzte bertan (politika, hezkuntza, ekonomia…). |
||
Plataformaren jatorrian dagoen aldizkaria talde euskaltzale batek sortu zuen. Ideia horiek webgunean ere atzeman daitezke, euskararentzat propio sortutako atala dutelarik. Gainera, hedabidearen jarduera eremuan pil-pilean dauden gai batzuekiko jarrerak bere ildoaren nondik-norakoak ulertzen ahalbidetzen du. |
Plataformaren jatorrian dagoen aldizkaria talde euskaltzale batek sortu zuen. Ideia horiek webgunean ere atzeman daitezke, euskararentzat propio sortutako atala dutelarik. Gainera, hedabidearen jarduera eremuan pil-pilean dauden gai batzuekiko jarrerak bere ildoaren nondik-norakoak ulertzen ahalbidetzen du. [[Lekaroz|Lekarozko]] [[Aroztegia (proiektua)|Aroztegia]] eta [[Erdizko harrobia|Erdizko Harrobiaren]] proiektuen inguruko estaldura informatiboa egin du hedabideak, adibidez. Lan horretan herritarrei eman diete hitza, baita “[[Erdiz Bizirik]]”, “[[Aroztak]]” eta “[[Aroztegia eta gero zer?]]” plataforma eta elkarteei ere. |
||
Hizkuntzarekiko eta herri ekimen desberdinekiko konpromiso horrek hedabidearen ildo ezkertiar eta euskaltzalea agerian uzten ditu. |
Hizkuntzarekiko eta herri ekimen desberdinekiko konpromiso horrek hedabidearen ildo ezkertiar eta euskaltzalea agerian uzten ditu. |
||
== Hedabidearen egitura eta antolaketa == |
== Hedabidearen egitura eta antolaketa == |
||
=== Enpresa egitura === |
=== Enpresa egitura === |
||
Webgunea Ttipi-Ttapa Fundazioaren baitan dago, beraz, hau da ''erran.eus'' hedabidearen jabea<ref name=": |
Webgunea Ttipi-Ttapa Fundazioaren baitan dago, beraz, hau da ''erran.eus'' hedabidearen jabea<ref name=":02">{{Erreferentzia|izenburua=Geure buruaz - Erran.eus|url=https://erran.eus/honi-buruz/|aldizkaria=erran.eus|sartze-data=2021-05-03}}</ref>. [[Fundazio (erakundea)|Fundazioa]] interes sozialeko eta dirua irabazteko asmorik gabeko entitatea da, oinarrian [[Ondare (ekonomia)|ondarea]] duena. Hau da, [[Elkarte|elkarteak]] sortzeko pertsona kopuru bat elkartu behar da, [[Bazkide|bazkideak]] behar dira. Fundazioaren kasuan, ordea, ondare jakin batekin nahikoa da -normalean dirua izan ohi da-. |
||
Ttipi-Ttapa Fundazioaren organo nagusia [[patronatua]] da, sei pertsonek osatzen dutena. Urtean behin egiten dute batzar nagusia, gai puntual batengatik lehenago bildu ez badira behintzat. Patronatuaren eta lan-taldearen arteko harremanak kudeatzaileak koordinatzen ditu. |
Ttipi-Ttapa Fundazioaren organo nagusia [[patronatua]] da, sei pertsonek osatzen dutena. Urtean behin egiten dute batzar nagusia, gai puntual batengatik lehenago bildu ez badira behintzat. Patronatuaren eta lan-taldearen arteko harremanak kudeatzaileak koordinatzen ditu. |
||
=== Barne antolaketa === |
=== Barne antolaketa === |
||
2020ko datuen arabera, 10 pertsonek lan egiten dute hedabidean eta hiru arlo nagusitan banatuta daude: lau [[Kazetari|kazetarik]] paperezko eta webguneko edizioan lan egiten dute, hiru langile diseinu taldean daude eta bi salmenta eta sustapen arloan. Arlo horietako bakoitzak bere barne komunikazioa kudeatzen du, baita bere ataleko pertsonen hautaketa, harrera eta garapena ere. Hala ere, zuzendaritzaren lana da enpresaren lidergoa kudeatzea, [[Joxema Irigoien]] delarik hedabideko zuzendaria. Komunikabideko [[kolaboratzaile]] sareak informazioak webgunean argitaratzen ditu, herritarrek ere berriemaile eta [[zutabegile]] lanak egiten baitituzte <ref name=": |
2020ko datuen arabera, 10 pertsonek lan egiten dute hedabidean eta hiru arlo nagusitan banatuta daude: lau [[Kazetari|kazetarik]] paperezko eta webguneko edizioan lan egiten dute, hiru langile diseinu taldean daude eta bi pertsona salmenta eta sustapen arloan. Arlo horietako bakoitzak bere barne komunikazioa kudeatzen du, baita bere ataleko pertsonen hautaketa, harrera eta garapena ere. Hala ere, zuzendaritzaren lana da enpresaren lidergoa kudeatzea, [[Joxema Irigoien]] delarik hedabideko zuzendaria. Komunikabideko [[kolaboratzaile]] sareak informazioak webgunean argitaratzen ditu, herritarrek ere berriemaile eta [[zutabegile]] lanak egiten baitituzte <ref name=":02" />. |
||
Aliantzak baditu ''erran.eus'' hedabideak, bere helburu estrategikoak betetzen laguntzeko aliatu dira [[Tokikom]], [[CodeSyntax]], Gertu eta ''Xorroxin Irratia''. Berrikuntzak egiteko, erraterako, Tokikomen laguntza izan du medioak: produktu eta azpiegitura teknikoak eguneratzeko, arlo komertzialerako edota ume eta gazteen sektorera iristeko. Azken sektore horrekin lotuta ''[[Plazan Bazan]]'' atala argitaratzen hasi ziren 2017an. [[Hornitzaile|Hornitzaileak]] ere garrantzitsuak dira medioarentzat, eskaintzen dituzten zerbitzuak garatu ahal izateko. |
Aliantzak baditu ''erran.eus'' hedabideak, bere helburu estrategikoak betetzen laguntzeko aliatu dira [[Tokikom]], [[CodeSyntax]], Gertu eta ''Xorroxin Irratia''. Berrikuntzak egiteko, erraterako, Tokikomen laguntza izan du medioak: produktu eta azpiegitura teknikoak eguneratzeko, arlo komertzialerako edota ume eta gazteen sektorera iristeko. Azken sektore horrekin lotuta ''[[Plazan Bazan]]'' atala argitaratzen hasi ziren 2017an. [[Hornitzaile|Hornitzaileak]] ere garrantzitsuak dira medioarentzat, eskaintzen dituzten zerbitzuak garatu ahal izateko. |
||
| 86. lerroa: | 79. lerroa: | ||
|140€ |
|140€ |
||
|} |
|} |
||
[[Publizitate|Publizitatearen]] bidez ere dirua irabazten du ''erran.eus'' hedabideak. Hiru aukera desberdin eskaintzen |
[[Publizitate|Publizitatearen]] bidez ere dirua irabazten du ''erran.eus'' hedabideak. Hiru aukera desberdin eskaintzen dituː <ref name=":12">{{Erreferentzia|izenburua=Publizitate tarifak - Erran.eus|url=https://erran.eus/publizitatea/|aldizkaria=erran.eus|sartze-data=2021-05-03}}</ref> |
||
* Iragarkia ordenagailuko formatuan agertzeko sei euro ordaindu beharko ditu iragarleak. Bost tamaina izanik aukeran: 980 x 90px, 728 x 90 px, 300 x 250 px, 300 x 600 px eta 220 x 90 px. |
* [[Iragarki (publizitatea)|Iragarkia]] ordenagailuko formatuan agertzeko sei euro ordaindu beharko ditu iragarleak. Bost tamaina izanik aukeran: 980 x 90px, 728 x 90 px, 300 x 250 px, 300 x 600 px eta 220 x 90 px. |
||
* Iragarkia mugikorreko formatuan agertzeko ere sei euro ordaindu behar dira. Bi tamainaren artean aukeratu daiteke: 300 x 250 px eta 320 x 50 px. |
* Iragarkia mugikorreko formatuan agertzeko ere, sei euro ordaindu behar dira. Bi tamainaren artean aukeratu daiteke: 300 x 250 px eta 320 x 50 px. |
||
* Baner bat [[GIF]] formatuan ekoizteak 50€-ko prezioa du. |
* [[Baner]] bat [[GIF]] formatuan ekoizteak 50€-ko prezioa du. |
||
Aparteko finantzazio bideak ere baditu, hala nola, zerbitzuen atala. Herritarrek iragarkiak edo mezuak zintzilikatzeko espazioa erosteko aukera dute. [[Eskela|Eskelak]] jartzeko edo oroigarriak egiteko, adibidez, 90€ -harpidedun izanez gero %10 gutxiago- ordaindu behar dira paperezko zein webguneko bertsioan mezua argitaratzeko. |
Aparteko finantzazio bideak ere baditu, hala nola, zerbitzuen atala. Herritarrek iragarkiak edo mezuak zintzilikatzeko espazioa erosteko aukera dute. [[Eskela|Eskelak]] jartzeko edo oroigarriak egiteko, adibidez, 90€ -harpidedun izanez gero %10 gutxiago- ordaindu behar dira paperezko zein webguneko bertsioan mezua argitaratzeko. |
||
Kanpotik etorritako diru-sarrerak ere izan ditu hedabideak. 2018an, adibidez, 133.736€-ko dirulaguntza bat jaso zuen Ttipi-Ttapa Fundazioak, [[Nafarroako Gobernua|Nafarroako Gobernuak]] 629.997€ banatu baitzituen euskaraz aritzen ziren zenbait komunikabideren artean. [[Fundazio (erakundea)|Fundazioak]] duen hizkuntzaren erabilera aktiboa izan zen laguntza hori jasotzearen arrazoia |
Kanpotik etorritako diru-sarrerak ere izan ditu hedabideak. 2018an, adibidez, 133.736€-ko dirulaguntza bat jaso zuen Ttipi-Ttapa Fundazioak, [[Nafarroako Gobernua|Nafarroako Gobernuak]] 629.997€ banatu baitzituen euskaraz aritzen ziren zenbait komunikabideren artean. [[Fundazio (erakundea)|Fundazioak]] duen hizkuntzaren erabilera aktiboa izan zen laguntza hori jasotzearen arrazoia <ref>{{Erreferentzia|abizena=20minutos|izenburua=El Gobierno de Navarra destina 630.000 euros para la utilización del euskera en prensa, radios y medios on-line|hizkuntza=es|data=2018-08-20|url=https://www.20minutos.es/noticia/3420641/0/gobierno-navarra-destina-630-000-euros-para-utilizacion-euskera-prensa-radios-medios-on-line/|aldizkaria=www.20minutos.es - Últimas Noticias|sartze-data=2021-05-06}}</ref>. |
||
== Hedapena == |
== Hedapena == |
||
Zabalkunde datuak positiboak dira, %30,7ko gorakada izan baitzuen ''erran.eus'' hedabideak 2020an. Hilabeteko, bataz beste, 30.657 erabiltzaile eta 129.744 bisita izan zituen eta 280.947 orrialde ikusi zituzten kontsumitzaileek <ref name=": |
Zabalkunde datuak positiboak dira, %30,7ko gorakada izan baitzuen ''erran.eus'' hedabideak 2020an. Hilabeteko, bataz beste, 30.657 erabiltzaile eta 129.744 bisita izan zituen eta 280.947 orrialde ikusi zituzten kontsumitzaileek <ref name=":12" />. 2014-2021 bitartean honako eboluzioa izan du hedabideak: |
||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
| |
| |
||
| 139. lerroa: | 132. lerroa: | ||
|2.572.898 |
|2.572.898 |
||
|} |
|} |
||
Webgunean sartzeko gero eta gehiago erabiltzen da mugikorra. 2020an, |
Webgunean sartzeko gero eta gehiago erabiltzen da mugikorra. 2020an, erraterako, 1.023.101 sesio egin ziren mugikorretik, sesio guztien %82,27a. Ordenagailutik %16,19a sartu ziren eta gainerakoak (%1,55) tabletetik <ref>{{Erreferentzia|izenburua=erran.eus - Infogram|hizkuntza=en|url=https://infogram.com/erraneus-1hxr4zqoozyq4yo|aldizkaria=infogram.com|sartze-data=2021-05-06}}</ref>. |
||
== Erreferentziak == |
== Erreferentziak == |
||
<references /> |
|||
12:58, 6 maiatza 2021ko berrikusketa
Erran.eus 2015ean sortutako hedabide digitala da, Nafarroa Garaiko ipar-mendebaldeko (Bidasoa, Leitzaran eta Urumea ibaien arroak) eta Lapurdi hegoaldeko (Xareta) informazioak biltzen dituena. 44 herrik osatzen dute komunikabidearen jarduera eremua, non, euskaldunen kopurua %85 ingurukoa zen 2020. urtean.
| erran.eus | |
|---|---|
[[Fitxategi: | |
| Fitxa teknikoa | |
| Hizkuntza | Euskara |
| Formatua | Digitala |
| Banaketa | |
| Banatze-eremua | Baztan, Bertizarana, Bortziriak, Malerreka, Leitzaldea eta Xareta |
| Historia | |
| Ideologia | Euskaltzalea |
| Zuzendaria | Joxema Irigoien |
| https://erran.eus/ | |
Xorroxin Irratiak eta Ttipi-Ttapa aldizkariak aurrera eramandako proiektua da, Ttipi-Ttapa Fundazioaren babesean. Euskararen aldeko apustua egin dute medioan, hizkuntza horretan soilik argitaratzen baitituzte informazioak, urteko 365 egunetan. Informazio horien %62a plataforma horretarako propio sortutakoa da. Gainerako %38a Ttipi-Ttapa aldizkariko artikuluak eta Xorroxin Irratiko edukiak dira.
Komunikabideak hiru helburu nagusi ditu: hurbileko informazioa sortu eta hedatzea, komunitatearen topaleku izatea eta euskara bultzatu eta indartzea. Bi norabidetako informazio truke horretarako ezinbertzekoa da komunitatearen presentzia, irakurleek ere berriemaile izateko aukera dutelarik.
Hedabidearen sorrera
1980. urtean Beran (Bortziriak, Nafarroa) talde euskaltzale batek Ttipi-Ttapa aldizkaria sortu zuen. Lehenbiziko hamar urteetan hiruzpalau zenbaki argitaratzen zituen urte bakoitzean. 1990. urtetik aurrera, ordea, hamabostekari izaera hartu zuen, gaur egun ere maiztasun horrekin argitaratzen duelarik. Aldizkari fisikoa jasotzeko ezinbertzekoa zen hedabidera harpidetzea. Hasieran harpidetza doakoa zen, baina, 1998. urtetik aurrera ordainpeko bihurtu zen.
1996an Interneteko edizioa martxan jarri zen eta bi urte beranduago Ttipi-Ttapa Telebista (2009an itxi zen). Hedabidearen egitura juridikoak ere aldaketak jasan ditu: 1997an Kultur Elkartea izateari utzi eta fundazio bihurtu zen. Batetik, Ttipi-Ttapa Telebistak egitura sendoa behar zuelako eta, bestetik, taldeko egitasmo guztien egonkortasun ekonomiko eta juridikoa ziurtatzeko.
1997an finantzazio arrazioak zirela medio Fundazioak Kulturkari S.L.U. sortu zuen, diseinu grafikoko eta publizitateko lanak egiten zituen enpresa. 2011an Fundazioen Legean aldaketa bat gertatu zen, ondorioz, subrogazio prozesu bat ere baiː Ttipi-Ttapa Fundazioak bere gain hartu zuen Kulturkari enpresaren jarduera.
2015. urtean aldizkariaren webgunean (ttipi.net) hobekuntza nabariak eginez, erran.eus plataforma martxan jarri zen. Garai batean Xorroxin Irratiaren webgunean (xorroxinirratia.com) argitaratzen ziren edukiak ere erran.eus hedabidean aurkitu daitezke.
Webgunearen egitura eta edukiak[1]
Plataformaren edukia bi bloke nagusitan banatzen da: informazioa (elkarrizketak, albisteak, iritziak…) eta zerbitzuak. Informazio desberdinak ikusi nahi izanez gero, irakurlearen beharretara egokitzen diren aukera desberdinak daude. Kontsumitzaileak albiste berrienak irakurri nahi baditu, adibidez, portadan topatuko ditu edukiok. Uneoro eguneratzen den atala da, editoreek webgunera informazio berriak sartzen dituzten bakoitzean orrialdearen goiko partean gehitzen direlarik. Irakurleak informazio jakin bat nahi badu, ordea, webguneko edukiak antolatzeko aukera ere badu. Bi aldagai dira informazioak sailkatzen dutenak: eskualdeak eta gaiak. Gainera, eduki horien izaera askotarikoa da. 2020. urtean, adibidez, 3.376 artikulu, 1.168 audio, 560 bideo, 527 argazki galeria eta 410 komunitateko eduki (hedabidearen jarduera esparruko elkarte eta gizarte erakundek ekoitzitakoak) argitaratu zituzten. Informazio horien ekoizpena ia bikoiztu da webguneak martxan daramatzan sei urteotan, honako hau izan delarik bilakaera:
| Urtea | Eduki kopurua |
| 2015 | 3.659 |
| 2016 | 4.007 |
| 2017 | 4.554 |
| 2018 | 4.162 |
| 2019 | 5.461 |
| 2020 | 6.083 |
Irakurleen eskura dauden zenbait zerbitzu ere baditu webguneak: agenda, gida komertziala, telefono gida, eguraldia, eduki berezien kanala, iragarki sailkatuak, zorion agurrak eta eskelak. Bi atal nagusi horietaz gain, bai Xorroxin Irratiko saioetara eta baita Ttipi-Ttapa aldizkariko aleetara bideratzen duten estekak daude.
Ildo editoriala
Komunikabidearen ildo editoriala garbi erakusten duen iritzi edo editorialik ez dago, ez behintzat medioak bere izenean argitaratutakorik. Hedabidearen komunitatearen parte diren erakunde, aditu eta herritarrek, ordea, hamaika gaien inguruko iritziak argitaratzen dituzte bertan (politika, hezkuntza, ekonomia…).
Plataformaren jatorrian dagoen aldizkaria talde euskaltzale batek sortu zuen. Ideia horiek webgunean ere atzeman daitezke, euskararentzat propio sortutako atala dutelarik. Gainera, hedabidearen jarduera eremuan pil-pilean dauden gai batzuekiko jarrerak bere ildoaren nondik-norakoak ulertzen ahalbidetzen du. Lekarozko Aroztegia eta Erdizko Harrobiaren proiektuen inguruko estaldura informatiboa egin du hedabideak, adibidez. Lan horretan herritarrei eman diete hitza, baita “Erdiz Bizirik”, “Aroztak” eta “Aroztegia eta gero zer?” plataforma eta elkarteei ere.
Hizkuntzarekiko eta herri ekimen desberdinekiko konpromiso horrek hedabidearen ildo ezkertiar eta euskaltzalea agerian uzten ditu.
Hedabidearen egitura eta antolaketa
Enpresa egitura
Webgunea Ttipi-Ttapa Fundazioaren baitan dago, beraz, hau da erran.eus hedabidearen jabea[2]. Fundazioa interes sozialeko eta dirua irabazteko asmorik gabeko entitatea da, oinarrian ondarea duena. Hau da, elkarteak sortzeko pertsona kopuru bat elkartu behar da, bazkideak behar dira. Fundazioaren kasuan, ordea, ondare jakin batekin nahikoa da -normalean dirua izan ohi da-.
Ttipi-Ttapa Fundazioaren organo nagusia patronatua da, sei pertsonek osatzen dutena. Urtean behin egiten dute batzar nagusia, gai puntual batengatik lehenago bildu ez badira behintzat. Patronatuaren eta lan-taldearen arteko harremanak kudeatzaileak koordinatzen ditu.
Barne antolaketa
2020ko datuen arabera, 10 pertsonek lan egiten dute hedabidean eta hiru arlo nagusitan banatuta daude: lau kazetarik paperezko eta webguneko edizioan lan egiten dute, hiru langile diseinu taldean daude eta bi pertsona salmenta eta sustapen arloan. Arlo horietako bakoitzak bere barne komunikazioa kudeatzen du, baita bere ataleko pertsonen hautaketa, harrera eta garapena ere. Hala ere, zuzendaritzaren lana da enpresaren lidergoa kudeatzea, Joxema Irigoien delarik hedabideko zuzendaria. Komunikabideko kolaboratzaile sareak informazioak webgunean argitaratzen ditu, herritarrek ere berriemaile eta zutabegile lanak egiten baitituzte [2].
Aliantzak baditu erran.eus hedabideak, bere helburu estrategikoak betetzen laguntzeko aliatu dira Tokikom, CodeSyntax, Gertu eta Xorroxin Irratia. Berrikuntzak egiteko, erraterako, Tokikomen laguntza izan du medioak: produktu eta azpiegitura teknikoak eguneratzeko, arlo komertzialerako edota ume eta gazteen sektorera iristeko. Azken sektore horrekin lotuta Plazan Bazan atala argitaratzen hasi ziren 2017an. Hornitzaileak ere garrantzitsuak dira medioarentzat, eskaintzen dituzten zerbitzuak garatu ahal izateko.
Negozio eredua
Webguneko eduki guztiak doakoak dira, ez dago ordainpeko eduki berezirik. Hala ere, hedabidearen “laguna” izateko aukera badago. Harpidetza honen bidez irakurleak bai erran.eus plataformaren eta baita Ttipi-Ttapa aldizkariaren etorkizuna ziurtatzen laguntzen du. Gainera, harpidetuz gero, eskualdeko dendetan deskontuak izanen ditu erabiltzaileak (Ttipi txartelaren bidez) eta hamabostean behin egiten diren zozketetan parte hartzen ahalko du. Honako hauek dira 2021ko harpidetza sariak:
| Eskualdea | Prezioa |
| Baztan, Urdazubi eta Malerreka | 40€ |
| Leitza | 30€ |
| Hego Euskal Herria | 48€ |
| Ipar Euskal Herria, Europa | 94€ |
| Amerika eta Australia | 140€ |
Publizitatearen bidez ere dirua irabazten du erran.eus hedabideak. Hiru aukera desberdin eskaintzen dituː [3]
- Iragarkia ordenagailuko formatuan agertzeko sei euro ordaindu beharko ditu iragarleak. Bost tamaina izanik aukeran: 980 x 90px, 728 x 90 px, 300 x 250 px, 300 x 600 px eta 220 x 90 px.
- Iragarkia mugikorreko formatuan agertzeko ere, sei euro ordaindu behar dira. Bi tamainaren artean aukeratu daiteke: 300 x 250 px eta 320 x 50 px.
- Baner bat GIF formatuan ekoizteak 50€-ko prezioa du.
Aparteko finantzazio bideak ere baditu, hala nola, zerbitzuen atala. Herritarrek iragarkiak edo mezuak zintzilikatzeko espazioa erosteko aukera dute. Eskelak jartzeko edo oroigarriak egiteko, adibidez, 90€ -harpidedun izanez gero %10 gutxiago- ordaindu behar dira paperezko zein webguneko bertsioan mezua argitaratzeko.
Kanpotik etorritako diru-sarrerak ere izan ditu hedabideak. 2018an, adibidez, 133.736€-ko dirulaguntza bat jaso zuen Ttipi-Ttapa Fundazioak, Nafarroako Gobernuak 629.997€ banatu baitzituen euskaraz aritzen ziren zenbait komunikabideren artean. Fundazioak duen hizkuntzaren erabilera aktiboa izan zen laguntza hori jasotzearen arrazoia [4].
Hedapena
Zabalkunde datuak positiboak dira, %30,7ko gorakada izan baitzuen erran.eus hedabideak 2020an. Hilabeteko, bataz beste, 30.657 erabiltzaile eta 129.744 bisita izan zituen eta 280.947 orrialde ikusi zituzten kontsumitzaileek [3]. 2014-2021 bitartean honako eboluzioa izan du hedabideak:
| Erabiltzaileak | Sesioak | Orriak | |
| 2014 | 43.302 | 114.872 | 277.582 |
| 2015 | 66.609 | 160.183 | 384.651 |
| 2016 | 98.377 | 253.873 | 562.064 |
| 2017 | 96.682 | 274.316 | 579.825 |
| 2018 | 105.823 | 355.579 | 743.116 |
| 2019 | 251.010 | 661.999 | 1.420.839 |
| 2020 | 385.579 | 1.255.433 | 2.572.898 |
Webgunean sartzeko gero eta gehiago erabiltzen da mugikorra. 2020an, erraterako, 1.023.101 sesio egin ziren mugikorretik, sesio guztien %82,27a. Ordenagailutik %16,19a sartu ziren eta gainerakoak (%1,55) tabletetik [5].
Erreferentziak
- ↑ «Mendialdeko albisteak - Erran.eus» erran.eus (Noiz kontsultatua: 2021-05-03).
- ↑ a b «Geure buruaz - Erran.eus» erran.eus (Noiz kontsultatua: 2021-05-03).
- ↑ a b «Publizitate tarifak - Erran.eus» erran.eus (Noiz kontsultatua: 2021-05-03).
- ↑ (Gaztelaniaz) 20minutos. (2018-08-20). «El Gobierno de Navarra destina 630.000 euros para la utilización del euskera en prensa, radios y medios on-line» www.20minutos.es - Últimas Noticias (Noiz kontsultatua: 2021-05-06).
- ↑ (Ingelesez) «erran.eus - Infogram» infogram.com (Noiz kontsultatua: 2021-05-06).