Lankide:BenatMug/Proba orria: berrikuspenen arteko aldeak
No edit summary |
No edit summary |
||
1. lerroa: | 1. lerroa: | ||
⚫ | |||
Etapa ugari bizi izan ditu lehen alea 1995. urtean argitaratu zuten hamabostekariak. |
|||
Ondoren, Ana Grijalbak hartu zuen aldizkariaren gidaritza. Eten baten ondoren, Grijalbaren lemapean berrekin zioten Iruneroren "bigarren aroa" delakoari, 2013an, [[Baseclick]] enpresaren bidez. |
|||
2010an Grijalbarekin lehen aroan zeuden! |
|||
eta gaur egun hamabostekari formatuan segitzen du. |
|||
{{Biografia infotaula oinarria |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
Gaur egun elkarte honek argitaratzen ez badu ere, ''Irunero'' aldizkariaren sortzaile izan zen Irun Iruten (wiki){{Biografia infotaula oinarria |
|||
| izena = Joxan Elosegi |
| izena = Joxan Elosegi |
||
| izen osoa = Joxan Elosegi Arregi |
| izen osoa = Joxan Elosegi Arregi |
||
20. lerroa: | 42. lerroa: | ||
== Ibilbide politikoa == |
== Ibilbide politikoa == |
||
Euskaltzale sutsua izateaz gain, abertzale |
|||
(kendu sarreratik orduan) |
|||
[[Euskal Herritarrok]] koalizioko zinegotzi izan zen [[Irungo Udala|Irungo Udalean]] 1999 eta 2003 arteko legealdian. [[Zoe Bray]] antropologoak egindako ikerketan, agerian geratzen dira Elosegiren euskaltzaletasuna, abertzaletasuna eta Ipar eta Hego Euskal Herria bereizten dituen mugaren kontrako borroka |
|||
[[Euskadi Ta Askatasuna|ETAk]] 2000. urte hasieran Madrilen egindako hilketa bat gogor kritikatu zuen Irungo udalbatzan, baina hurrengo egunean bertan atzera egin zuen. |
|||
https://elpais.com/diario/2000/11/03/espana/973206017_850215.html |
|||
⚫ | |||
Boundaries and Identities in Bidasoa-Txingudi, on the Franco-Spanish frontier '''(Zoe Bray)''' 2002 |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
== Aldizkariak == |
== Aldizkariak == |
12:29, 14 maiatza 2021ko berrikusketa
Joxan Elosegi, a serious-looking man with a bushy greying moustache, wearing a casual suit.
Etapa ugari bizi izan ditu lehen alea 1995. urtean argitaratu zuten hamabostekariak.
Ondoren, Ana Grijalbak hartu zuen aldizkariaren gidaritza. Eten baten ondoren, Grijalbaren lemapean berrekin zioten Iruneroren "bigarren aroa" delakoari, 2013an, Baseclick enpresaren bidez.
2010an Grijalbarekin lehen aroan zeuden!
eta gaur egun hamabostekari formatuan segitzen du.
Irunero: Lehenengo urteetan ardura. Aspalditik beste enpresa batek darama Irunero hamabostekaria.
These are: Zed communicaciones which produces BidaBerri, Ediciones Txingudi which produces a small Spanish
speaking weekly magazine called Vivir La Bahía and covers basic news in Irun and Hondarribia and sometimes in
Hendaia. Txingudi Telebista was already involved in the production of pulications, being contracted by the
municipality of Irun to produce their monthly all-Basque magazine on life in Irun, called Irunero, also funded by the
provincial government of Gipuzkoa and Euskaltzaindia.
There is also the free monthly magazine Irunero which we already mentioned above.
Gaur egun elkarte honek argitaratzen ez badu ere, Irunero aldizkariaren sortzaile izan zen Irun Iruten (wiki)
Datu pertsonalak | ||
---|---|---|
Izen osoa | Joxan Elosegi Arregi | |
Jaio | 1955 | |
Irun (Euskal Herria) |
Joxan Elosegi Arregi (Irun, Gipuzkoa, 1955) itzultzaile, kulturgile, euskara irakasle eta denbora-pasa sortzailea da. Ikasketaz filologian lizentziaduna, aldizkari ugaritan kolaboratu du (Ustela, Oh! Euzkadi...), eta beste zenbaiten sortzaile ere bada (Plazara, Irunero, Luma...). Euskal Herritarrok koalizioko zinegotzi izan zen Irungo Udalean 1999 eta 2003 arteko legealdian. 2020ko Jose Antonio Loidi beka eskuratu zuen, Aitor Errazkinekin batera, Bertsoak eta bertsolariak Irunen XIX. mendean izeneko ikerketa lana ontzeko[1]. Bitxikeria gisa, Ander Elosegi piraguistaren aita da.
Lehen urratsak euskalgintzan eta kulturgintzan
Joxan Elosegik 1970eko hamarkadatik gogor egin du lan euskara eta euskal kultura bultzatzeko, bai Irunen bai Irundik kanpo. Euskalgintzaren eta kulturgintzaren bueltako proiektu askotan inplikatuta egon da, eta askotariko jardueretan hartu du parte. Irungo AEKren fundatzaileetako bat izan zen, eta, urte luzez beste zeregin batzuetan ibili ondoren, berriz ari da AEKn eskolak ematen. Egitasmo ugari jarri izan ditu martxan euskaltegian; esaterako, Arinaiztarra izeneko aldizkaria sortu zuten, ikasle eta irakasleen artean, 1985etik aurrera[2].
Bernardo Atxagak eta Koldo Izagirrek sortutako Ustela literatur fanzineko hirugarren eta azken alean kolaboratu zuen, "Mermelada ustela" izenekoan (1976)[3]. Horren ondoren, Koldo Izagirrek berak eta Ramon Saizarbitoriak gidatutako Oh! Euzkadi aldizkarian ere hartu zuen parte, 1981. urtean. Elosegik berak sortutako aldizkariek atal bereizi bat behar dute.
Ibilbide politikoa
Aldizkariak
Irunen eta Bidasoko eskualdean euskara eta euskal kultura sendotzeko aldizkari biren sortzaile da Joxan Elosegi.
Plazara
Plazara izeneko aldizkariak 1985ean ikusi zuen argia lehen aldiz. Irungo Udaleko Euskara Kontseilu sortu berritik ateratako ideia izan zen. Orduko kontseiluburu Jorge Gimenezek eta artean kontseilukide zen Joxan Elosegik heldu zioten lantegiari. Eskualdeko eta kanpoko hamaika kolaboratzaile izan zituen hiruhilabetekariak, eta literatur bokazio handia izan zuen, denborarekin areagotu egin zena. 20. eta azken alea 1992an kaleratu zuten[4].
Irunero
Lehen alea 1995. urtean argitaratu zuten, eta gaur egun hamabostekari formatuan segitzen du.
Denbora-pasak
1991n Luma enpresa sortu zuen Irunen, itzulpengintza-lanak egin eta denborapasak sortzeko helburuarekin. Argia, Euskaldunon Egunkaria, Zabalik eta hainbat aldizkarirentzako denborapasak egin zituzten urtetan zehar[5]. 2002an, berriz, euskarak eman duen hitz-jokoen aldizkari bakarra sortu zuen Lumako lankideekin batera; Luma izena jarri zioten, hain zuzen. 68 orrialdeko hilabetekariari. Handik zazpi urtera, 2009an, alzdikariak 600 harpidedun zituen, eta denetara 1.000 ale inguru saltzen zituen[6]. 2014ko hondarrean iragarri zuten Luma aldizkaria argitaratzeari utziko ziotela, 13 urtean zehar 120tik gora zenbaki kaleratu ondoren. Dena dela, ez zen Elosegiren estraineko argitalpena izan denbora-pasen alorrean, 1987an Luis Manterolarekin batera Enbido izeneko aldizk
ariko bost zenbaki plazaratu baitzituen. 80 orrialdeko aldizkariotan askotariko jolasak atondu zituzten[7].
2007an lehen aldiz antolatu zuten Euskal Herriko Hitz Gurutzatuen Txapelketa, Irunen bertan. Dozenaka zale bildu ziren urtero, 2014an azken aldiz antolatu zuten arte.
Argitalpenak
Batez ere itzulpen-lanak argitaratu ditu Elosegik azken hamarkada hauetan, eta frantsesetik euskaratu ditu gehienak: Lydia Flemen lau eta Amélie Nothomb-en bi, esaterako. Haren itzulpenetan oinarrituta kritikariek nabarmendu izan dute Elosegi "estilista dotorea" dela, besteak beste[8]. Hala ere, bestelako argitalpenak ere aurki ditzakegu Elosegiren obran, zenbait bildumaren apailatze-lanetan ibili baita.
Itzulpenak
- Otarteko paregabeak Panoramix-ek Galiako haur bizkor eta mokofinentzat aukeratuak, Goscinny, René (1996) Donostia, Ttarttalo.
- Zazie metroan, Queneau, Raymond (1996) Euba, Ibaizabal.
- Heidegger. Hermeneutika eta funtsezko ontologia, Leyte, Arturo (1999). Donostia, Jakin.
- Stukaren itzala, Hernàndez, Pau Joan (2000) Donostia, Elkarlanean.
- Asterix eta Latraviata, Uderzo, Albert (2001) Donostia/Bartzelona, Elkar; Grijalbo-Dargaux; Junior.
- Ardi beltza, Alapont, Pasqual (2001) Sondika, Edebé-Giltza.
- Durduzaz eta dardaraz, Nothomb, Amélie (2003) Iruñea, Igela.
- Ahardikeriak, Darrieussecq, Marie (2004) Irun, Alberdania.
- Rameauren iloba, Diderot, Denis (2005) Bilbo, EHU.
- Nola hustu nuen gurasoen etxea, Flem, Lydia (2005) Irun, Alberdania.
- Katilinarenak, Nothomb, Amélie (2006) Iruñea, Igela.
- Izua, Flem, Lydia (2006) Irun, Alberdania.
- Amodio gutunak oinordetzan, Flem, Lydia (2007) Irun, Alberdania.
- Horrela egiten dute emakumeek amets, Taylor, Kressmann (2007) Irun, Alberdania.
- Nola banandu nintzen neure alaba eta neure ia-semearengandik, Flem, Lydia (2009) Irun, Alberdania.
- Eros tren txinatar batean, Depestre, René (2013) Iruñea, Igela.
- Nik kantatu eta dantza egiten du mendiak, Irene Solà (2020) Irun, Alberdania.
Bestelakoak
Itzulpen lanez gain, beste lan batzuen egile ere bada. Aipatzekoak dira, batetik, Euskaraz, Irunen barrena lana (1994), zeinetan apailatu baitzituen Nikolas Alzola Gerediagak Irungo El Bidasoa astekarian 1959 eta 1961 artean argitaratutako istorio, bertso, kondaira eta abarrak. Bestetik, Joxe Mari Lopetegi bertsolari irundarraren bertsoak bildu eta atondu zituen, Joxe Mari Lopetegi, Errepublikanoen Bertsolaria (2004), Gaztelupeko Hotsak argitaletxearen "Paper Hotsak" bilduman.
Markos Zapiainekin batera Enbolike argitaletxea sortu zuen, saiakera bilduma xume bat argitara eramango zuena. Zapiainen esanetan, "euskarazko saiakera eta gogoeta sustatzea zuen helburu"[9].
-
Mermelada ustela
-
Oh! Euzkadi
-
Luma aldizkaria
-
Euskaraz, Irunen barrena
Kanpo estekak
- Joxan Elosegiren liburuei egindako kritikak (Armiarma.eus)
- Irunero aldizkaria
- Jose Antonio Loidi beka
Erreferentziak
- ↑ «Joxan Elosegi eta Aitor Errazkinek eskuratu dute 2020ko Loidi beka» Bidasoko Hitza 2021-01-27 (Noiz kontsultatua: 2021-05-13).
- ↑ Sarasola, Juanma. (2014). Moskuko urrea : kultur eta gizarte mugimenduen eztanda Irunen, 1983-1993. ISBN 84-617-3041-0. PMC 920314941. (Noiz kontsultatua: 2021-05-13).
- ↑ «Ustela - Auñamendi Eusko Entziklopedia» aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus (Noiz kontsultatua: 2021-05-13).
- ↑ «Plazara - Auñamendi Eusko Entziklopedia» aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus (Noiz kontsultatua: 2021-05-13).
- ↑ «BI LETRAKO BIZKAIKO HERRIA...» Argia (Noiz kontsultatua: 2021-01-16).
- ↑ http://www.irun.org/Enlaces/00009179.pdf. , 4 or. ISBN 1134-0606..
- ↑ Larrañaga, Xabier Etxebarria-Iñaki. «Ehun urte hitzak gurutzatzen» Berria (Noiz kontsultatua: 2021-01-16).
- ↑ Roque, Iñigo. (2005). kritiken hemeroteka » Metamorfosi soziala. (Noiz kontsultatua: 2021-05-13).
- ↑ Galarraga, Aritz. (2017). kritiken hemeroteka » Zer ari zaigu gertatzen?. (Noiz kontsultatua: 2021-05-13).