Hipolita: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Xabitxu (eztabaida | ekarpenak)
Orrialde berria: [[Irudi::Herakles Amazons Louvre F218.jpg|thumb|right|300px|Heraklesek amazonen aurka borrokatzen du, [[anfora]] atikarra irudi beltzekin K. a. 530-K. a. 520. [[Louvreko Mus...
 
Xabitxu (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
1. lerroa: 1. lerroa:
[[Irudi::Herakles Amazons Louvre F218.jpg|thumb|right|300px|Heraklesek amazonen aurka borrokatzen du, [[anfora]] atikarra irudi beltzekin [[K. a. 530]]-[[K. a. 520]]. [[Louvreko Museoa]].]]
[[Irudi:Herakles Amazons Louvre F218.jpg|thumb|right|300px|Heraklesek amazonen aurka borrokatzen du, [[anfora]] atikarra irudi beltzekin [[K. a. 530]]-[[K. a. 520]]. [[Louvreko Museoa]].]]
[[Greziar mitologia]]n '''Hipolita''' ([[greziera]]z Ιππολύτης) [[amazona (mitologia)|amazonen]] erregina da, bere aita zen Aresek, gerraren jainkoak oparitu zion [[gerriko (osagarria)|gerriko]] baten jabea zena.
[[Greziar mitologia]]n '''Hipolita''' ([[greziera]]z Ιππολύτης) [[amazona (mitologia)|amazonen]] erregina da, bere aita zen Aresek, gerraren jainkoak oparitu zion [[gerriko (osagarria)|gerriko]] baten jabea zena.



15:57, 11 urria 2008ko berrikusketa

Heraklesek amazonen aurka borrokatzen du, anfora atikarra irudi beltzekin K. a. 530-K. a. 520. Louvreko Museoa.

Greziar mitologian Hipolita (grezieraz Ιππολύτης) amazonen erregina da, bere aita zen Aresek, gerraren jainkoak oparitu zion gerriko baten jabea zena.

Heraklesen bederatzigarren lana, gerriko hori lortzea izan zen, Admetek, Euristeoren alabak eskatuz. Istorioaren bertsio batetan, Hipolita Heraklesetaz maitemintzen zen, eta gerrikoa bere gogoz ematen zion. Beste bertsio baten arabera, Heraklesek, gerrikoa, Hipolitaren ahizpa zen Melanipa bahituz lortzen zuen, eta, erreskate gisa, gerrikoa bera eskatuz, lortu ondoren, Melanipa askatuz.

Heraklesek gerrikoa lortu ondoren, Teseok, Heraklesen lagunetako batek, Hipolitaren beste ahizpa bat, Antiope bahitzen du. Amazonek orduan erasotzen dute (Hera jainkosak, Heraklesen etsaia zena, Herakles, han, amazonak eraso edo Hipolita bahitzeko zegoenaren asmo txarreko zurrumurrua zabaldu zuelako), baina Teseok eta Heraklesek gerrikoarekin eta Antioperekin ihes egiten dute. Beste bertsio baten arabera, Heraklesek Hipolita hiltzen du bere ihesaldian. Antiope salbatzeko, amazonek Atenas erasotzen dute, baina kale, bertsioren batzuetan, eraso horretan Antiope hiltzen delarik.

Bertsio askotan, Teseo Hipolita edo Antioperekin ezkontzen da, Hipolito izeneko seme bat dutelarik. Teseo, azkenik, Fedrarekin ezkontzen da, bere aurreko emaztea utzi edo hau, erditzean hil ondoren. Teseo Hipolitarekin ezkondua egon eta uzten duen bertsioan, amazona mendeku hartzen saiatzen da, gainontzeko amazonak Teseo eta Fedraren ezkontzara eraman eta guztiak akabatzeko asmoz, baina porrot egiten du, hila bait da, bertsioen arabera, Teseoren gizonen aldetik edo Pentesilea amazonaren aldetik.

Jatorria

Eguzkia Aries konstelazioan dagoenean, Andromeda konstelazioa sartu egiten da. Azken hau, dirudienez gona luze bat duena, femeninotzat hartzen da greziar mitologian. Lerrokatuta dauden hiru hurbileko izar dizdiratsu ditu, gerriko baten itxura ematen dutenak (Orion konstelazioko hiru izarrak bezala).

Konstelazio osoak, dirudienez, zeozer bere goialdeari lotuta du, Andromedaren sakrifizioaren greziar mitoan kate batekin identifikatzen dena. Beste istorio batzuk ezpata batekin identifikatzen dute (konstelazioaren zati diren katearen zatiak kenduz), konstelazioa, gerlari amazona bat dela aditzera emanez, beharbada Hipolita.

Eguzkiaren ibiliaren norantzan, Andromeda ostean Pleiadeak daude, greziar mitologian zazpi ahizpatzat hartzen direnak. Hipolitaren gerrikoa lortu ondoren. Heraklesek emakume talde bati aurre egin behar izan zion, amazona gehiagori, alegia.

Izen bereko beste pertsonaia batzuk

Hipolita, honako hauei ere deitzen zaie:

  1. Argonautetako bat zen Ifitorekin Epistrofo eta Eskedio akaiar buruzagien ama
  2. Dexamenosen alaba, Eurition zentauroak bortxatu nahi izan zuena Azanekin ezkonduta zegoenean
  3. Akastoren emaztea (ohi Astidamia izango litzatekeen arren), Peleo bere bertutearen aurka joateaz salatu zuena.