Inperatibo: berrikuspenen arteko aldeak
→Munduko hizkuntzetan: Fixed typo Etiketak: Lehengoratua Mugikor edizioa Mugikor web edizioa |
→Munduko hizkuntzetan: Akatsak zuzendu Etiketak: Lehengoratua Mugikor edizioa Mugikor web edizioa |
||
| 9. lerroa: | 9. lerroa: | ||
Hainbat hizkuntzetako aditzak ez dira aldatzen inperatiboan — [[ingeles]]an, adibidez: ''give'' «eman» — ''Give me!'' «Emadazu!», sarritan ''let'' «utzi (zerbait egiten») hitza gehitzen da: ''talk'' «hitz egin» — ''Let me talk!'' «Utzi hitz egiten!»; edo [[samoera]]n: ''siva'' «dantzatu» — ''Siva!'' «Dantzatu!». |
Hainbat hizkuntzetako aditzak ez dira aldatzen inperatiboan — [[ingeles]]an, adibidez: ''give'' «eman» — ''Give me!'' «Emadazu!», sarritan ''let'' «utzi (zerbait egiten») hitza gehitzen da: ''talk'' «hitz egin» — ''Let me talk!'' «Utzi hitz egiten!»; edo [[samoera]]n: ''siva'' «dantzatu» — ''Siva!'' «Dantzatu!». |
||
Hizkuntza batzuetan nahiko zaila da inperatiboa osatzea eta arau asko daude, hala nola, [[Eslaviar hizkuntzak|eslaviar hizkuntzetan]]: ''powiedzieć'' «esan» — ''Powiedz mi'' « |
Hizkuntza batzuetan nahiko zaila da inperatiboa osatzea eta arau asko daude, hala nola, [[Eslaviar hizkuntzak|eslaviar hizkuntzetan]]: ''powiedzieć'' «esan» — ''Powiedz mi'' «esadazu», ''rosnąć'' «hazi (aditza)» — ''Rośnij!'' «Hazi!», ''jeść'' «jan» — ''Jedz!'' «Jan!» ([[poloniera]]); [[finlandiera]] edo [[bepsaera]]n ([[Uraldar hizkuntzak|uraldar hizkuntzen]] kideak): hizkuntza horietako agintera aditzaren erroaren arabera osatzen da eta erroak ez dira ageriak sarritan, beraz, ikasi behar dira. |
||
[[Latin]]ak arau bakunak ditu |
[[Latin]]ak arau bakunak ditu agintera osatzeko, ''-re'' [[atzizki]]a kentzea edo ''-te'' atzikia gehitzea behar dira horretarako: ''monē'''re''''' «aholku bat eman» — ''Monē'' «Emadazu aholku bat», ''Monē'''te''''' «Emadazue aholku bat»; salbuespenak: ''dicere'' «hitz egin» — ''dic'', ''ducere'' «bideratu, gidatu» — ''duc'', ''facere'' «egin» — ''fac''. |
||
[[Koreera]]k hainbat estilo maila («hizketaren estiloak», hau da, begirunea adierazteko edo lagunartean erabiltzeko) ditu eta horien arabera aditz bat aldatzen da |
[[Koreera]]k hainbat estilo maila («hizketaren estiloak», hau da, begirunea adierazteko edo lagunartean erabiltzeko) ditu eta horien arabera aditz bat aldatzen da aginteran. |
||
== Erreferentziak == |
== Erreferentziak == |
||
13:35, 15 azaroa 2021ko berrikusketa
Inperatiboa modu gramatikoa da, aditzen bidez agindu bat edo eskaera bat adierazten duena. Oso zabalduta dago hizkuntzen artean.
Idazterakoan inperatiboa duten esaldiak harridura ikurra («!») dute amaieran sarritan.
Euskaran era bat baino gehiago daude inperatiboa adierazteko, adibidez, «ekarri» — «bekar, bekartza» edo «etorri» — «zatoz, etor zaitez».
Munduko hizkuntzetan
Hainbat hizkuntzetako aditzak ez dira aldatzen inperatiboan — ingelesan, adibidez: give «eman» — Give me! «Emadazu!», sarritan let «utzi (zerbait egiten») hitza gehitzen da: talk «hitz egin» — Let me talk! «Utzi hitz egiten!»; edo samoeran: siva «dantzatu» — Siva! «Dantzatu!».
Hizkuntza batzuetan nahiko zaila da inperatiboa osatzea eta arau asko daude, hala nola, eslaviar hizkuntzetan: powiedzieć «esan» — Powiedz mi «esadazu», rosnąć «hazi (aditza)» — Rośnij! «Hazi!», jeść «jan» — Jedz! «Jan!» (poloniera); finlandiera edo bepsaeran (uraldar hizkuntzen kideak): hizkuntza horietako agintera aditzaren erroaren arabera osatzen da eta erroak ez dira ageriak sarritan, beraz, ikasi behar dira.
Latinak arau bakunak ditu agintera osatzeko, -re atzizkia kentzea edo -te atzikia gehitzea behar dira horretarako: monēre «aholku bat eman» — Monē «Emadazu aholku bat», Monēte «Emadazue aholku bat»; salbuespenak: dicere «hitz egin» — dic, ducere «bideratu, gidatu» — duc, facere «egin» — fac.
Koreerak hainbat estilo maila («hizketaren estiloak», hau da, begirunea adierazteko edo lagunartean erabiltzeko) ditu eta horien arabera aditz bat aldatzen da aginteran.