Abenduaren 2: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Etiketak: Mugikor edizioa Mugikor web edizioa Advanced mobile edit |
No edit summary Etiketak: Mugikor edizioa Mugikor web edizioa Advanced mobile edit |
||
85. lerroa: | 85. lerroa: | ||
* [[1924]] - |
* [[1924]] - |
||
** [[Alexander Haig]], [[Ameriketako Estatu Batuetako Armada]]ko jenerala eta [[Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundea|NATOko]] buruzagi nagusia (h. [[2010]]). |
** [[Alexander Haig]], [[Ameriketako Estatu Batuetako Armada]]ko jenerala eta [[Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundea|NATOko]] buruzagi nagusia (h. [[2010]]). |
||
* [[1928]] - [[Jörg Demus]], austriar piano-jotzailea (h. [[2019]]). |
* [[1928]] - |
||
** [[Jörg Demus]], austriar piano-jotzailea (h. [[2019]]). |
|||
** [[Vilgot Sjöman]], suediar zinema-zuzendaria eta aktorea (h. [[2006]]). |
** [[Vilgot Sjöman]], suediar zinema-zuzendaria eta aktorea (h. [[2006]]). |
||
* [[1930]] - [[Gary Becker]], estatubatuar ekonomista, 1992ko [[Ekonomiako Nobel Saria]] (h. [[2014]]). |
* [[1930]] - [[Gary Becker]], estatubatuar ekonomista, 1992ko [[Ekonomiako Nobel Saria]] (h. [[2014]]). |
14:38, 2 abendua 2021ko berrikusketa
Abenduaren 2a gregoriotar egutegiaren urteko hirurehun eta hogeita hamaseigarren eguna da, 337.a bisurteetan. 29 egun falta dira urtea amaitzeko.
Gertaerak
Euskal Herria
- 1988 - Arrasate Press euskarazko herri aldizkaria sortu zen.
- 2007 -
- Iñigo Urkullu EAJko lehendakari izendatu zuten, Euskalduna Jauregian eginiko ekitaldian.
- 25.000 pertsona baino gehiago manifestatu ziren Bilbon 18/98 auziaren pean atxilotutakoei elkartasuna adierazteko.
- 2009 - Gipuzkoako Irun udalerrian Zaisa dorrea inauguratu zen.
Mundua
- 1804 - Napoleon Bonapartek bere burua Frantziako enperadore izendatu zuen Pariseko Notre Dame katedralean.
- 1805 - Austerlitzeko guduan, Napoleonen tropek Austria eta Errusiako armadak garaitu zituzten.
- 1897 - Espainiak Puerto Ricori autonomia eman zion.
- 1927 - Leon Trotski SESBko alderdi komunistatik bota zuten.
- 1931 - Estatu kolpea El Salvadorren. Arturo Araujo presidentea bere postutik bota zuten.
- 1968 - NBEk Hegoafrikako gobernuak egiten ari zen apartheid politika gaitzetsi zuen.
- 1971 - Arabiar Emirerri Batuak osatu ziren.
- 1976 - Fidel Castro Kubako presidente bihurtu zen, Osvaldo Dorticós Torradoren ordez.
- 1988 - Benazir Bhutto Pakistango lehen ministro izendatu zuten, gehiengo islamiarreko herrialdeetan lehenengo emakumezko gobernuburua.
- 1999 - Erresuma Batuko gobernuak botere politikoa itzuli zion Ipar Irlandako legebiltzarrari.
- 2001 - Ameriketako Estatu Batuetako Enron elektrizitate enpresak ordainketak eten zituen eta herrialde hartan sekula izandako iruzurrik handiena azaleratu zuen.
- 2010 - Israelen mendian nahita piztutako sutean 43 pertsona hil ziren.
- 2015 - Kalifornia estatuko San Bernardino udalerriko tiroketan 14 hildako eta 21 zauritu egon ziren.
Arte eta kultura
Mundua
- 1407 - Leipzigeko Unibertsitateak zabaldu zuen.
- 1941 - Ball of Fire (Suzko Bola) filma estreinatu zen, Howard Hawksek zuzendu eta Gary Cooper, Barbara Stanwyck, Dana Andrews, Dan Duryea eta Kathleen Howard aktoreek antzeztu zuten.
- 1988 - Tequila Sunrise filma estreinatu zen, Robert Townek zuzendu eta Mel Gibson, Michelle Pfeiffer, Kurt Russell eta Raul Julia aktoreek antzeztu zuten.
Zientzia eta teknologia
Euskal Herria
Mundua
Kirolak
Euskal Herria
Mundua
Jaiotzak
Euskal Herria
- 1806 - Jean-Baptiste Etxeberri, baxenafar apaiza, idazlea eta Escualdun laborarien adiskidea almanakaren sortzailea (h. 1898).
- 1867 - Rafael Pikabea, gipuzkoar politikari jeltzalea (h. 1946).
- 1873 - Henri-Achille Zo, lapurtar margolaria (h. 1933).
- 1878 - Javier Gortazar Manso de Belasko, bizkaitar politikari jeltzalea (h. 1977).
- 1879 - Aurelio Arteta, bilbotar margolaria, Euskal Herriko margolaritzak eman dituen artistarik garrantzizkoenetakoa (h. 1940).
- 1905 - Fernando Labourdette, euskal atleta.
- 1917 - Roberto Bertol, euskal herritar futbolaria (h. 1990).
- 1932 - Jesus Gaztañaga, euskal idazlea (h. 1992).
- 1934 - Patxi Oroz, nafar musikagilea eta filologoa.
- 1938 - Luis Ugalde, euskal-venezuelar teologo eta historialaria.
- 1940 - Gregorio San Miguel, bizkaitar txirrindulari ohia.
- 1957 - José Navas, bizkaitar politikaria.
- 1964 - Marije Fullaondo, ezker abertzaleko bizkaitar politikaria.
- 1975 - Elma Saiz, PSNko nafar politikaria.
- 1980 - Iraia Elias, gipuzkoar aktorea.
Mundua
- 1753 - Francisco Javier Balmis, espainiar militar eta medikua, Karlos IV.a Espainiakoaren gorteko ohorezko medikua (h. 1819).
- 1763 - Claude Antoine Prieur-Duvernois, frantziar politikari iraultzailea (h. 1832).
- 1825 - Petri II.a Brasilgoa, Brasilgo bigarren eta azken enperadorea (h. 1891).
- 1837 - Joseph Bell, eskoziar doktorea eta zientzialaria (h. 1911).
- 1846 - Pierre Waldeck-Rousseau, frantziar politikaria (h. 1904).
- 1859 - Georges Seurat, frantziar margolaria (h. 1891).
- 1868 - Francis Jammes, frantziar olerkari eta eleberrigilea (h. 1938).
- 1881 - Irakli Tsereteli, georgiar mentxebikea (h. 1959).
- 1884 - Jean Paulhan, frantziar idazlea (h. 1968).
- 1885 - George Minot, estatubatuar sendagilea, 1934ko Medikuntzako Nobel Saria (h. 1950).
- 1891 - Otto Dix, alemaniar margolaria, marrazkigilea eta grabatzailea (h. 1969).
- 1901 - Raimundo Orsi, italo-argentinar futbolaria (h. 1986).
- 1905 - Osvaldo Pugliese, argentinar piano jotzaile, musikagile eta orkestra-zuzendaria (h. 1995).
- 1909 - June Clyde, estatubatuar aktorea, dantzaria eta abeslaria (h. 1987).
- 1921 - Isabella Karle, estatubatuar ikertzailea (h. 2017).
- 1923 - Maria Callas, greziar-estatubatuar sopranoa, XX. mendeko opera-kantari ospetsuenetarikoa (h. 1977).
- 1924 -
- Alexander Haig, Ameriketako Estatu Batuetako Armadako jenerala eta NATOko buruzagi nagusia (h. 2010).
- 1928 -
- Jörg Demus, austriar piano-jotzailea (h. 2019).
- Vilgot Sjöman, suediar zinema-zuzendaria eta aktorea (h. 2006).
- 1930 - Gary Becker, estatubatuar ekonomista, 1992ko Ekonomiako Nobel Saria (h. 2014).
- 1936 - Frederic Tuten, estatubatuar idazlea.
- 1940 - Raimon, katalunierazko abeslaria, Nova Canço mugimendukoa.
- 1942 - Vicente López Carril, espainiar txirrindularia (h. 1980).
- 1946 - Gianni Versace, italiar diseinatzailea, XX. mendeko bukaerako modaren munduko diseinatzaile handienetako bat (h. 1997).
- 1947 - Ntare V.a, Burundiko erregea (h. 1972).
- 1948 -
- T. C. Boyle, estatubatuar eleberrigilea.
- Antonín Panenka, txekiar futbolari ohia.
- Jorge Wagensberg, kataluniar irakasle, ikertzaile eta zientzia idazle eta dibulgatzailea (h. 2018).
- 1950 - Olvido García Valdés, asturiar idazlea, batez ere bere lan poetikoagatik ezaguna.
- 1960 - Deb Haaland, estatubatuar politikaria.
- 1962 - Daniel Rojo, El Millonario, kataluniar gangster ohia, 1980ko eta 1990eko hamarkadetan banku lapurretan jardun zuena.
- 1966 - Joan Puigcercós, ERCko kataluniar politikaria.
- 1968 - Lucy Liu, estatubatuar aktorea.
- 1970 - Dmitri Radtxenko, errusiar futbolari ohia.
- 1971 -
- Julio César Baldivieso, boliviar futbolari ohia eta entrenatzailea.
- Francesco Toldo, italiar futbolari ohi eta entrenatzailea.
- 1973 -
- Monica Seles, serbiar tenislaria.
- Ignatius Farray, espainiar komiko, bakarrizketalari, aktore, gidoilari eta abeslaria.
- Jan Ullrich, alemaniar txirrindularia.
- 1974 - Xavier Domènech, kataluniar historialari eta politikaria.
- 1978 - Nelly Furtado, portugaldar jatorriko kanadar abeslaria.
- 1980 - Karen Petrie, murrizketa bidezko programazioan espezializatutako britainiar zientzilari infomartikoa.
- 1981 - Britney Spears, estatubatuar pop abeslari, aktore eta dantzaria.
- 1985 - Alberto de la Bella, kataluniar futbolaria.
- 1986 - Gihan Ibrahim, egiptoar kazetari, blogari eta militante sozialista, 2011ko Egiptoko Iraultzaren buruzagietako bat.
- 1989 - Kazuya Yamamura, japoniar futbolaria.
- 1995 - Ana Peleteiro, galiziar atleta, jauzi hirukoitzean aditua.
Heriotzak
Euskal Herria
- 1464 - Zuria II.a Nafarroakoa, Nafarroako erregina (j. 1424).
- 1936 - Anjel Kareaga, bizkaitar futbolaria (j. 1913).
- 1966 - Jose Egileor, euskal herritar antzezlaria (j. 1890).
- 1992 - Gerardo López de Gereñu, arabar etnografoa (j. 1904).
- 2000 - Luis Villasante, gernikar apaiz frantziskotarra, euskal hizkuntzalaria eta euskaltzaina (j. 1920).
- 2009 - Luis Bandres, gipuzkoar politikaria, unibertsitateko irakaslea eta euskararen bultzatzailea (j. 1944).
- 2013 - Antonio Ansola, euskal herritar futbolaria (j. 1931).
Mundua
- 537 - Silverio, Aita santua.
- 1198 - Ruaidrí Ua Conchobair, Irlandako azken errege handia (j. c. 1116)
- 1381 - Jan van Ruusbroec, flandriar teologoa eta mistikoa.
- 1515 - Gonzalo Fernández de Córdoba, Espainiako armada militarraren "Kapitain Handia" (j. 1453).
- 1547 - Hernan Cortes, espainiar konkistatzailea.
- 1594 - Gerhard Mercator, flandriar geografoa (j. 1512).
- 1650 - Charlotte Marguerite Montmorencykoa, Condéko printzesa (j. 1594).
- 1719 - Pasquier Quesnel, frantziar teologo jansenista (j. 1634).
- 1723 - Filipe II.a Orleanskoa, Frantziako printzea (j. 1674).
- 1781 - Ensenadako markesa, espainiar politikaria (j. 1706).
- 1814 - Sadeko markesa, frantziar aristokrata, iraultzaile eta idazlea (j. 1740).
- 1849 - Adelaida Saxonia-Meiningenekoa, Erresuma Batuko erregina ezkontidea (j. 1792).
- 1853 - Amelia Opie, ingeles idazlea eta abolizionista (j. 1769).
- 1859 - John Brown, estatubatuar abolizionista (j. 1800).
- 1863 - Jane Means Appleton Pierce, Ameriketako Estatu Batuetako Lehen Dama (j. 1806).
- 1881 - Jenny von Westphalen, prusiar idazle eta pentsalaria (j. 1814).
- 1884 - Johannes Popitz, nazismoaren aurkako alemaniar erresistentziaren partaidea (h. 1945).
- 1888 - Namık Kemal, turkiar idazlea (j. 1840).
- 1898 - Michael Daniel Jones, galestar apaiz kongregazionalista. galestar nazionalismo modernoaren gurasoetako bat (j. 1822).
- 1918 - Edmond Rostand, frantziar poeta eta antzerkigilea (j. 1868).
- 1923 - Tomás Bretón, espainiar musikagile, orkestra zuzendari, biolinista eta musika irakaslea (j. 1850).
- 1924 - Kazimieras Būga, Lituaniako hizkuntzalaria (j. 1879).
- 1931 - Vincent d'Indy, frantziar musikagilea eta pedagogoa (j. 1851).
- 1941 - Edward Rydz-Śmigły, poloniar mariskala (j. 1886).
- 1944 - Filippo Tommaso Marinetti, Egipton jaiotako italiar idazlea (j. 1876).
- 1950 - Dinu Lipatti, errumaniar pianista (j. 1917).
- 1953 - Snowy Baker, australiar kirolari eta aktorea (j. 1884).
- 1969 -
- José María Arguedas, peruar idazlea, XX. mendeko Peruko literaturako esanguratsuenetakoa (j. 1911).
- Kliment Voroxilov, sobietar mariskal eta politikaria (j. 1881).
- 1972 - Yip Man, arte martzialetako txinatar maisua (j. 1893).
- 1980 - Romain Gary, frantziar idazlea (j. 1914).
- 1982 - Marty Feldman, ingeles aktore, komedia idazle eta umorista (j. 1934).
- 1985 - Philip Larkin, ingeles olerkari, eleberrigile, liburuzain eta jazz-kritikaria (j. 1922).
- 1987 - Luis Federico Leloir, frantziar-argentinar biokimikaria, 1970eko Kimikako Nobel Saria (j. 1906).
- 1990 -
- Aaron Copland, estatubatuar musikagilea (j. 1900).
- Robert Cummings, estatubatuar aktorea (j. 1910).
- 1993 - Pablo Escobar, kolonbiar politikari eta narkotrafikatzailea (j. 1949).
- 1994 - Reg Sprigg, australiar geologo eta kontserbazionista, Ediacara aztarnategia aurkitzeagatik ezaguna (j. 1919).
- 1995 -
- Robertson Davies, kanadar eleberrigile, antzerkigile, literatura kritikari, kazetari eta irakaslea (j. 1913).
- Mária Telkes, hungariar-estatubatuar asmatzaile eta zientzalaria (j. 1900).
- 1996 - Elena Soriano, espainiar idazlea (j. 1917).
- 2002 - Ivan Illich, austriar pedagogoa, filosofoa eta apaiz katolikoa, kapitalismoaren erakundeei egindako kritikengatik ospetsua (j. 1926).
- 2004 - Alicia Markova, britainiar dantzaria (j. 1910).
- 2009 - Eric Woolfson, eskoziar musikari eta abeslaria, The Alans Parsons Project taldearen sortzaileetakoa (j. 1945).
- 2013 - Pedro Rocha, uruguaiar futbolaria (j. 1942).
- 2020 -
- Richard Corben, estatubatuar komikigilea (j. 1940).
- Valéry Giscard d'Estaing, Frantziako 20. Presidentea (j. 1926).
- Zafarullah Khan Jamali, Pakistango lehen ministroa (j. 1944).
- Rafer Johnson, dekatloian espezializatutako estatubatuar atleta (j. 1935).
- Pamela Tiffin, estatubatuar aktorea (j. 1942).
Jaiak eta urteurrenak
- Sehaska egutegiko izendegia: Jatsu, Oiartza eta Oiartzo.
- Esklabotzaren aurkako nazioarteko eguna.
- Laoseko jaiegun nazionala.
Kanpo estekak
Urteko hilak | ||
---|---|---|
Urtarrila • Otsaila • Martxoa • Apirila • Maiatza • Ekaina • Uztaila • Abuztua • Iraila • Urria • Azaroa • Abendua |