Columbia (anezka): berrikuspenen arteko aldeak

Columbia
OV-102
	Columbia anezka 39A jaurtiketa gunera eramaten, STS-107 jaurti baino lehen.
Erakundea	NASA
Misio mota	Espazio anezka
Orbitak	4.808
Jaurtiketa data	1981-4-12 (lehena); 2003-2-1 (azkena)
Misio iraupena	300,75 egun (guztira)

Nabigazio historia interaktiboa

← Aurreko ezberdintasuna Hurrengo ezberdintasuna →

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

IkusizkoaWikitestua

Lerroan

23:27, 23 urtarrila 2009ko berrikusketa

Columbia espazio anezka (NASA izendapena: OV-102) NASAren lehen espazio anezka izan zen, Lurretik kanpo misioak bete zituena. 1981 urteko apirilaren 12an, lehenengo aldiz espaziorantz abiatu zen eta bere izatea amaitu egin zen 2003ko otsailaren 1ean, atmosferan berriz sartu zenean behin betiko desegin baitzen.

Bere lehenengo hegaldiko eskifaia John W. Young eta Robert Crippen ziren.

Hainbat misio aipagarri egin zituen:

STS 1 : 1981-1982 izan zen Spacelab lehenengo hegaldia Agencia Espacial Europea (ESA)-gatik eginda.
STS-50 : 1992ko ekainaren 25etik uztailaren 9a arte, anezkaren lehenengo misio luzea izan zena.
STS-93: 1999ko uztailan "Chandra X izpien behatokia" orbitan jarri zen.

Azken misioa

Columbia NASA-ren anezkarik zaharrena zen, 22 urte, hain zuzen. Bidaia bakoitzaren amaieran ontziaren plaka guztiak berrikusi eta hondatutakoak aldatzen badira ere, materiala nekatua egoten da normalean.

Columbiak 28 bidaia egin ditu guztira, baina oso gutxi 1999tik hona. Urte hartan hainbat berrikuntza egin zizkioten eta, geroztik, joan zen urtean baino ez zen espazioratu. Bidaia hau berritu ondorengo bigarrena zen eta 2002ko uztailerako zegoen iragarrita. Garai hartan, ordea, pitzadurak aurkitu zituzten anezka guztietan eta hegaldiak atzeratu egin ziren.

Columbiaren azkenengo misioari STS-107 deritzo eta 2003an izan zen, urtarrilaren 16 eta otsailaren 1 bitartean, hain zuzen ere. Aireratzerako orduan, orbitatzaileak golpe nahiko larria eta gogorra jaso zuen bere ezkerreko hegoan, poliuretano (kanpoko tankearen isolatzailea) apar zati baten askatzearen ondorioz.

Istripua jaurtiketa gertatu eta 81-82 segundora gertatu zen. NASAk dioenaren arabera, zatiak 50x40x15 zentimetrokoa zen, eta 1 kg gutxi gorabehera zituen, eta 805 km/h abiadura batean jo ahal izan zuen. Kolpea modu tangentzial batean gertatua, zulatu zituen bi panel, zeintzuk eraso ertzaren atzean zeudenak, lurreratze putzu-trenaren ondoan. Istripua ez zen hauteman ez eskifaiarengan, ezta misioaren zehar.

Arazoa gauzatu zen lurreko atmosferan berriz sartu ostean.

Aipatutako istripua zela eta, solairu termikoak askatu ziren lurreratze trenaren ondoan. Modu honetan izugarrizko beroa sartu omen zen (atmosferan berriz sartzean sortzen den plasmaren ondorioz), sorraraziz ezkerreko hegoaren suntsiketa, nahiko handia dena ezegonkortasuna eta askatzea sortuz. Berriz sartzearen zehar, sentsore termikoak detektatu zuten tenperaturaren igoera nabaria eta ohiz kanpokoa aldi berean talkaren inguruan. Berriz itzultzean, beroa zela eta, hegoa azkenean erori egin zen, anezka berarekiko bira zezan sorraraziz, eta guztiz desegin.

07:59:32 orduan, lurreko kontrol gunearen eta Columbiaren arteko komunikazioa eten zen; minutu gutxi geroago, mundu osoan zabaldu ziren irudiak orbitatzailea desegiten AEBtako zeruan. Galdutzat eman ziren anezka eta bere zazpi eskifaia kideen bizitza. Honen ostean, bidaiak eten egin ziren anezkan arloan, akatsak zeintzuk izan ziren jakin arte. Bi urte igaro ondoren, berriz hasi ziren anezkak erabiltzen, zehazki Discovery anezkarekin.

Kanpo loturak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Columbia (anezka)

[Eskifaiaren argazkia
Istripuaren bideoa (Youtube)

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
-{{lanean}}
-{{wikitu}}
 {{Espaziontzi infotaula
 | izena = Columbia<br>OV-102
@@ 15. lerroa: / 12. lerroa: @@
 | gainbehera =
 | misio iraupena = 300,75 egun (guztira)
 | orbitak = 4.808
 }}
 '''''Columbia'' espazio anezka''' ([[NASA]] izendapena: OV-102) NASAren lehen [[espazio anezka]] izan zen, Lurretik kanpo misioak bete zituena. [[1981]] urteko [[apirilaren 12]]an, lehenengo aldiz espaziorantz abiatu zen eta bere izatea amaitu egin zen [[2003]]ko [[otsailaren 1]]ean, [[atmosfera]]n berriz sartu zenean behin betiko desegin baitzen.
@@ 25. lerroa: / 20. lerroa: @@
 Hainbat misio aipagarri egin zituen:
 *STS 1 : [[1981]]-[[1982]] izan zen Spacelab lehenengo hegaldia Agencia Espacial Europea (ESA)-gatik eginda.
-*STS-50 : [[1992]]ko [[ekainak 25]]etik [[uztailaren 9]]a arte, transbordadorearen lehenengo misio luzea izan zena.
+*STS-50 : [[1992]]ko [[ekainaren 25]]etik [[uztailaren 9]]a arte, anezkaren lehenengo misio luzea izan zena.
-*STS-93: [[1999]] urteko uztailan "Observatorio de Rayos X Chandra" orbitan jarri zen.
+*STS-93: [[1999]]ko uztailan "''Chandra'' X izpien behatokia" orbitan jarri zen.
-== Azĸenengo мιѕιoa ==
+== Azken misioa ==
+Columbia NASA-ren anezkarik zaharrena zen, 22 urte, hain zuzen. Bidaia bakoitzaren amaieran ontziaren plaka guztiak berrikusi eta hondatutakoak aldatzen badira ere, materiala ''nekatua'' egoten da normalean.
-Columbiaren azkenengo misioarii STS-107 deritzogu eta [[2003]]. urtean izan zen, [[urtarrilak 16]] eta [[otsailak 1]] birtartean, hain zuzen ere.
+Columbiak 28 bidaia egin ditu guztira, baina oso gutxi [[1999]]tik hona. Urte hartan hainbat berrikuntza egin zizkioten eta, geroztik, joan zen urtean baino ez zen espazioratu. Bidaia hau berritu ondorengo bigarrena zen eta [[2002]]ko uztailerako zegoen iragarrita. Garai hartan, ordea, pitzadurak aurkitu zituzten anezka guztietan eta hegaldiak atzeratu egin ziren.
-Transbordadore hau batez ere ezaguna da izan zuen iztripua dela eta. Aireratzerako orduan, orbitadoreak golpe nahiko larria eta gogorra jaso zuen bere ezkerreko hegoan, poliuretano (kanpoko tankearen isolatzailea) apar zati baten askatzearen ondorioz.
+Columbiaren azkenengo misioari STS-107 deritzo eta [[2003]]an izan zen, [[urtarrilaren 16]] eta [[otsailaren 1]] bitartean, hain zuzen ere. Aireratzerako orduan, orbitatzaileak golpe nahiko larria eta gogorra jaso zuen bere ezkerreko hegoan, [[poliuretano]] (kanpoko tankearen isolatzailea) apar zati baten askatzearen ondorioz.
-Transbordadore espazialek marruskadura eta bero handia jasan behar izaten dute espaziotik jaitsi eta atmosferan sartzen diren aldi oro. Hamar bat minutuz edo, 1.650 ºC-ko tenperaturak jasaten dituzte. Beraz, bertan desegin ez daitezen ondo babestuta egoten dira.
-Istripua jaurtiketa gertatu eta 81-82 segundutara gertatu zen. NASAk dioenaren arabera, zatiak 50 X 40 X 15 zentimetrokoa zen,eta 1kg gutxi gorabehera zituen, eta 805km/h abiadura batean jo ahal izan zuen. Kolpea modu tangentzial batean gertatua, zulatu zituen bi panel, zeintzuk eraso ertzaren atzean zeudenak,lurreratze putzu trenaren onodoan. Istripua ez zen hauteman ez tripulatzaileengan, ezta misioaren zehar.
+Istripua jaurtiketa gertatu eta 81-82 [[segundo]]ra gertatu zen. NASAk dioenaren arabera, zatiak 50x40x15 [[zentimetro]]koa zen, eta 1 [[kilogramo|kg]] gutxi gorabehera zituen, eta 805 [[kilometro orduko|km/h]] abiadura batean jo ahal izan zuen. Kolpea modu tangentzial batean gertatua, zulatu zituen bi panel, zeintzuk eraso ertzaren atzean zeudenak, lurreratze putzu-trenaren ondoan. Istripua ez zen hauteman ez eskifaiarengan, ezta misioaren zehar.
 Arazoa gauzatu zen lurreko atmosferan berriz sartu ostean.
+[[Image:STS-107 Columbia entry imaged from ground.jpg|left|thumb|250px|''Columbia'' goizeko 8:57 (2003-2-3) [[Mexiko Berria]]ren gainean. Zatikinak ikus daitezke ezker hegotik erortzen.]]
-Aipatutako istripua zela eta, solairu termikoak askatu ziren lurreratze trenaren ondoan; modu honetan izugarrizko beroa sartu omen zen (atmosferan berriz sartzean sortzen den [[plasma]]ren ondorioz), sorraraziz ezkerreko hegoaren suntsidura, nahiko handia dena desegonkortasuna eta askatzea sortuz. Berriz sartzearen zehar, sentsore termikoak detektatu zuten tenperaturaren igoera nabaria eta ohiz kanpokoa aldi berean talkaren inguruan. Berriz bueltatzen zirenean, beroa zela eta, hegoa azkenean erori egin zen, transbordadorea berarekiko bira zezan sorraraziz, egituralki deseginez.
+Aipatutako istripua zela eta, solairu termikoak askatu ziren lurreratze trenaren ondoan. Modu honetan izugarrizko beroa sartu omen zen (atmosferan berriz sartzean sortzen den [[plasma]]ren ondorioz), sorraraziz ezkerreko hegoaren suntsiketa, nahiko handia dena ezegonkortasuna eta askatzea sortuz. Berriz sartzearen zehar, [[sentsore]] termikoak detektatu zuten tenperaturaren igoera nabaria eta ohiz kanpokoa aldi berean talkaren inguruan. Berriz itzultzean, beroa zela eta, hegoa azkenean erori egin zen, anezka berarekiko bira zezan sorraraziz, eta guztiz desegin.
-:59:32 orduan, [[Estatu Batuak]] Columbiarekin zuten komunikazioa galdu zuten; minutu gutxi geroago, mundu osoan zabaldu ziren orbitadorea desegiten irudiak EE.BB-etako zerua ildaskatzen zuenean, hortaz galdutzat eman zen transbordadorearen zati bat eta bere zazpi tripulatzaileen bizitza. Honen ostean, bidaiak etendu egin ziren transbordadoreen arloan, jakiteko zeintzuk izan ziren akatsak. Bi urte igaro ondoren, berriz hasi zuten aktibitatearekin eta zehazki, [[Discovery transbordadorea]]rekin.
-Transbordadoreek bi motatako materiala izaten dute. Marruskadura gehien jasaten duten guneak, ontziaren eta hegoen muturrak, karbonoarekin sendotutako erretxinaz babestuak egoten dira. Material hori silizio karburozko geruza batek estaltzen du eta gai da desegin gabe 1650 ºC jasateko.
-Columbia NASA-ren transbordadorerik zaharrena zen,22 urte, hain zuzen.
-istripuaren irudia:[[http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9f/Challenger_explosion.jpg/300px-Challenger_explosion.jpg]]
-Bidaia bakoitzaren amaieran ontziaren plaka guztiak berrikusi eta hondatutakoak aldatzen badira ere, materiala ‘nekatua’ egoten da normalean.
-Columbiak 28 bidaia egin ditu guztira, baina oso gutxi [[1999]]tik hona. Urte hartan hainbat berrikuntza egin zizkioten eta, geroztik, joan den urtean baino ez zen espazioratu. Bidaia hau berritu ondorengo bigarrena zen eta [[2002]]ko uztailerako zegoen iragarrita. Garai hartan, ordea, pitzadurak aurkitu zituzten transbordadore guztietan eta hegaldiak atzeratu egin ziren.
-Tripulazioa:[[http://celebritydeath.files.wordpress.com/2008/02/tripulacion-del-columbia.jpg]]
-istripuaren bideoa:[[http://www.youtube.com/watch?v=rC7Ulelv4yE]]
-== тranѕвordadorea ==
-Izan ere, itxura oso bestelakoa izan arren, transbordadoreak ez dira batere asmakizun berria. NASAk [[1980]]an egin zituen behin eta berriz erabil zitezkeen ontziak eta, orduan iraultza handia izan baziren ere, asmoa haratago joatea zen.
-Gainontzeko zatiek hori baino tenperatura txikiagoak jasaten dituzte eta silizio-zuntzez egindako plakekin estaltzen dira. Plakak material zeramikoen gisan sintetizatzen dira eta beroa barreiatzeko gaitasun ikaragarria dute; pentsa, labetik gori-gori atera eta segundo batera eskuetan har daitezke. Baina, aldi berean, oso porotsuak dira eta ez dute pisu handirik izaten. Beraz, espazioan erabiltzeko oso egokiak dira.
-Azkeneko urteetan boroa gehituta material hobeak sintetizatu dira, eta transbordadoreen gune jakin batzuetan siliziozko plaken ordez horiek erabili dira, baina, oro har, oraindik siliziozko plakak erabiltzen dira ontzien gorputza babesteko.
+:59:32 orduan, lurreko kontrol gunearen eta Columbiaren arteko komunikazioa eten zen; minutu gutxi geroago, mundu osoan zabaldu ziren irudiak orbitatzailea desegiten AEBtako zeruan. Galdutzat eman ziren anezka eta bere zazpi eskifaia kideen bizitza. Honen ostean, bidaiak eten egin ziren anezkan arloan,  akatsak zeintzuk izan ziren jakin arte. Bi urte igaro ondoren, berriz hasi ziren anezkak erabiltzen, zehazki [[Discovery anezka]]rekin.
-Plakak sendoenetakoak dira, karbonoarekin sendotutako erretxinazkoak, alegia. Transbordadorea espazioratu zenean zerbaitek ezker hegalean jo zuen eta kolpeak plakaren bat jausarazi edo hondatu zuen. Ondorioz, atmosferan sartzean, gune hori gehiegi berotu eta istripua eragin zuen.
+==Kanpo loturak==
-NASA ontzia espazioratu eta hurrengo egunean konturatu zen erregai-tanketik zerbait jausi zela, jaurtiketaren bideoak ikusi zituenean; baina azterketak egin eta ontzia ongi zegoela ondorioztatu zuten. Istripuak, ordea, gertakari hartan jarri du arreta guztia. NASAk ikertzen dihardu, ontziaren zatiak jaso eta suntsitu aurretik jasotako datuak aztertzen.
+{{commons|Category:Space Shuttle Columbia}}
+* [[http://celebritydeath.files.wordpress.com/2008/02/tripulacion-del-columbia.jpg Eskifaiaren argazkia]
+* [http://www.youtube.com/watch?v=rC7Ulelv4yE Istripuaren bideoa] (Youtube)
 [[Kategoria:Espazioaren esplorazioa]]