1931

1931. urtea
Kronologia
Mendeak	XIX.a • XX.a • XXI.a
Hamarkadak	1910(e)koa • 1920(e)koa • 1930(e)koa • 1940(e)koa • 1950(e)koa
Urteak	1928  • 1929  • 1930 • 1931 • 1932 • 1933 • 1934
Beste egutegi batzuetan
Gregoriotar egutegia	1931 MCMXXXI
Ab urbe condita	2684
Armeniar egutegia	1380 ԹՎ ՌՅՁ
Bahá'í egutegia	87 – 88
Bengaliar egutegia	1338
Berber egutegia	2881
Egutegi budista	2475
Myanmarko egutegia	1293
Bizantziar egutegia	7439 – 7440
Koptoen egutegia	1647 – 1648
Etiopiar egutegia	1923 – 1924
Hebrear egutegia	5691 – 5692
Egutegi hinduak
Bikram Samwat	1987 – 1988
Shaka Samvat	1853 – 1854
Kali Yuga	5032 – 5033
Iraniar egutegia	1309 – 1310
Islamiar egutegia	1349 – 1350
Japoniar egutegia	Shōwa 6 (昭和6年)
Korear egutegia	4264
Thailandiar eguzki egutegia	2474
Holozeniar egutegia	11931

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

---

Gertaerak

Euskal Herria

• Apirilaren 13a- Espainiako Bigarren Errepublikako bandera lehenbiziko aldiz erabili zuten Eibarren, Errepublika aldarrikatu zuten aurreko egunean.
• Maiatzaren 27a – Goardia Zibilak Donostiako Ategorrieta inguruan itsas langileen manifestazio baten aurka tiro egin eta zazpi langile hil zituen.
• Ekainaren 14a – Lizarran alkateen biltzarrak estatutu batua eskatu zuen Hego Euskal Herriarentzat.
• Ekainaren 30 – Gipuzkoako Goierri eskualdeko Ezkio herrian zazpi eta hamaika urteko bi neska-mutikoei Ama Birjinaren ustezko agerpena jazo zitzaien.

Mundua

• Urtarrilaren 27a – Frantzian, Pierre Laval lehen ministro izendatu zuten.
• Otsailaren 12a – Vatikano Irratiko lehen emisioak hasi ziren.
• Apirilaren 18a- Kataluniako Generalitatea eratu zuten Bartzelonan.
• Maiatzaren 19: Deutschland Deutschland klaseko gurutzaontzia eraiki zuen Alemaniak. Eraikuntza honek larritasuna sortu zuen nazioartean, Versaillesko itunak ezartzen zuen 10.000 tonako desplazamendu mugak planteatzen zuelako Alemaniako Itsas-armada soilik kostaldeko defentsara mugatuko zela, baina ez zutela egingo itsaso zabalean aritzeko itsasontzirik.
• Irailaren 18a – Mukdengo istilua, Japoniako ofizial ultranazionalistek trenbidearen gutxieneko sekzio bat lehertu zuten Mantxuriaren okupazioa justifikatzeko.
• Urriaren 17a – Al Capone epaitu zuten eta hamaika urteko zigorra ezarri.

Arte eta kultura

• Urtarrilaren 28a – Katiuska, la mujer rusa (euskaraz: Katiuska, errusiar emakumea), Pablo Sorozabalen musika eta Emilio González del Castillo eta Manuel Martíren libretoa duen opereta estreinatu zen Bartzelonako Victoria antzokian.
• Otsailaren 6a – Charles Chaplinen City Lights filma estreinatu zen AEBn.
• Maiatzaren 6a – Parisko nazioarteko erakusketa koloniala ireki zen Bois de Vincennesen. Azaroaren 15era arte iraun zuen.

Jaiotzak

Urtarrila

• Urtarrilaren 1a – Gianuario Carta, italiar politikari kristau demokrata (h. 2017).
• Urtarrilaren 1a – Yoshio Masui, japoniar biologoa.
• Urtarrilaren 2a – Toshiki Kaifu, Japoniako Lehen Ministroa (h. 2022).
• Urtarrilaren 3a – Joseba Andoni Leizaola, gipuzkoar politikari jeltzalea eta Eusko Legebiltzarreko mahaiburua (h. 2017).
• Urtarrilaren 4a – Javier Berasaluze Markiegi, gipuzkoar futbolaria (h. 2022).
• Urtarrilaren 4a – William Deane, Australiako 22. gobernadore nagusia.
• Urtarrilaren 5a – Alvin Ailey, estatubatuar dantzaria (h. 1989).
• Urtarrilaren 5a – Alfred Brendel, austriar piano-jotzailea.
• Urtarrilaren 5a – Walt Davis, estatubatuar atleta, altuera jauzian aditua eta saskibaloi-jokalaria (h. 2020).
• Urtarrilaren 5a – Robert Duvall, estatubatuar aktorea eta zinema zuzendaria.
• Urtarrilaren 5a – Juan Goytisolo, kataluniar idazlea (h. 2017).
• Urtarrilaren 6a – Jesus Alberdi, Egileor, gipuzkoar bertsolaria (h. 2008).
• Urtarrilaren 6a – E. L. Doctorow, estatubatuar eleberrigilea (h. 2015).
• Urtarrilaren 7a – Ignacio Arozena, donostiar idazlea eta Historia katedraduna Bermeoko Batxilergo Institutuan (h. 2003).
• Urtarrilaren 7a – Margarita Olañeta, bizkaitar gizarte-ekintzailea, irrati kolaboratzailea, Eibar aldizkariko zuzendaria.
• Urtarrilaren 12a – Franz Hinkelammert, alemaniar ekonomialari eta teologoa (h. 2023).
• Urtarrilaren 14a – Eduardo López Albizu, bizkaitar sindikalista eta politikaria, Patxi López lehendakariaren aita (h. 1992).
• Urtarrilaren 14a – Joseph Pérez, frantziar historialaria, Espainiako eta Hispanoamerikako historian aditua (h. 2020).
• Urtarrilaren 15a – Roger Idiart, apaiza eta euskal idazlea (h. 2009).
• Urtarrilaren 16a – Johannes Rau, Alemaniako presidentea (h. 2006).
• Urtarrilaren 17a – Antonio Ansola, euskal herritar futbolaria (h. 2013).
• Urtarrilaren 17a – James Earl Jones, estatubatuar aktorea.
• Urtarrilaren 18a – Chun Doo-hwan, Hego Koreako presidentea (h. 2021).
• Urtarrilaren 20a – David Morris Lee, estatubatuar fisikaria, 1996ko Fisikako Nobel Saria.
• Urtarrilaren 21a – Yoshiko Kuga, japoniar aktorea.
• Urtarrilaren 22a – Sam Cooke, estatubatuar musikaria (h. 1964).
• Urtarrilaren 24a – Lars Hörmander, suediar matematikaria (h. 2012).
• Urtarrilaren 25a – Paavo Haavikko, finlandiar dramaturgo eta poeta, Finlandiako funtsezko egileetako bat (h. 2008).
• Urtarrilaren 26a – Paul-Albert Février, frantziar historialaria (h. 1991).
• Urtarrilaren 26a – Mary Murphy, estatubatuar zinema eta telebista aktorea (h. 2011).
• Urtarrilaren 27a – Jesús Lasterra, nafar margolari eta grabatzailea (h. 1994).
• Urtarrilaren 27a – Mordecai Richler, quebectar idazlea (h. 2001).
• Urtarrilaren 27a – Angel Sertutxa, bizkaitar futbolaria (h. 2019).
• Urtarrilaren 28a – Lucia Bosè, italiar aktorea (h. 2020).
• Urtarrilaren 29a – Xosé Fernández Ferreiro, galiziar idazlea (h. 2015).
• Urtarrilaren 29a – Gert Hofmann, alemaniar idazlea (h. 1993).
• Urtarrilaren 29a – Ferenc Mádl, Hungariako presidentea (h. 2011).
• Urtarrilaren 30a – Linda Nochlin, estatubatuar arte historialaria, unibertsitateko irakaslea eta idazlea (h. 2017).
• Urtarrilaren 31 – Maria Helena de Moura Neves, brasildar hizkuntzalari eta irakaslea (h. 2022).

Otsaila

• Otsailaren 1a – Boris Jeltsin, lehendabiziko Errusiako presidentea (h. 2007).
• Otsailaren 2a – Dries van Agt, Herbehereetako lehen ministroa (h. 2024).
• Otsailaren 2a – Maria Gusakova, errusiar iraupen-eskiatzailea (h. 2022).
• Otsailaren 4a – María Estela Martínez de Perón, Argentinako presidentea.
• Otsailaren 5a – Wim van Eekelen, herbehereetar politikari eta legegizona.
• Otsailaren 5a – Drummond Matthews, britainiar geologoa (h. 1997).
• Otsailaren 5a – Vicente Parra, espainiar antzezlea (h. 1997).
• Otsailaren 6a – Maria Mies, alemaniar soziologoa, liburu feminista eta eko-feminista ospetsuen sortzailea (h. 2023).
• Otsailaren 6a – Rip Torn, estatubatuar aktorea (h. 2019).
• Otsailaren 8a – James Dean, estatubatuar aktorea (h. 1955).
• Otsailaren 9a – Thomas Bernhard, austriar idazlea (h. 1989).
• Otsailaren 9a – Josef Masopust, txekiar futbolaria (h. 2015).
• Otsailaren 9a – Robert Morris, estatubatuar artista bisuala, artista kontzeptuala eta idazlea (h. 2018).
• Otsailaren 12a – Regina Raull, bizkaitar margolaria (h. 2019).
• Otsailaren 15a – Claire Bloom, ingeles aktorea.
• Otsailaren 15a – Joan Hernández Pijuan, kataluniar margolari eta grabatzailea (h. 2005).
• Otsailaren 15a – Maxine Singer, estatubatuar biologo molekular eta administratzaile zientifikoa.
• Otsailaren 15a – Faustino Villanueva Villanueva, nafar apaiza eta misiolaria (h. 1980).
• Otsailaren 17a – Yves Pouliquen, frantziar oftalmologoa, Frantses Akademiako kidea (h. 2020).
• Otsailaren 18a – Toni Morrison, estatubatuar idazlea, afro-amerikar literaturaren sustatzaile nagusietakoa eta 1993ko Literaturako Nobel Saria (h. 2019).
• Otsailaren 18a – Lucio Urtubia, nafar igeltseroa eta militante anarkista (h. 2020).
• Otsailaren 18a – Laura Valenzuela, espainiar abeslari, modelo eta aktorea (h. 2023).
• Otsailaren 20a – Walter Kieber, Liechtensteingo lehen ministroa (h. 2014).
• Otsailaren 20a – John Milnor, estatubatuar matematikaria.
• Otsailaren 23a – Tom Wesselmann, estatubatuar pop art margolari eta eskultorea (h. 2004).
• Otsailaren 24a - Eladia Blázquez, argentinar tango-abeslari eta konpositorea (h. 2005).
• Otsailaren 24a – Uri Orlev, haur literaturako israeldar idazle eta itzultzailea.
• Otsailaren 26a – Claude Piron, belgikar-suitzar psikologoa eta itzultzaile eta idazle esperantista (h. 2008).
• Otsailaren 28a – Gavin MacLeod, estatubatuar aktorea (h. 2021).

Martxoa

• Martxoaren 1a – Lamberto Dini, Italiako lehen ministroa.
• Martxoaren 1a – Richard Rive, hegoafrikar idazlea, Hego Afrikako kontakizun labur idazle hoberentzat hartua (h. 1989).
• Martxoaren 2a – Mikhail Gorbatxov, Sobietar Batasuneko agintari nagusia (h. 2022).
• Martxoaren 2a – Emma Penella, espainiar zinema, antzerki eta telebistako aktorea (h. 2007).
• Martxoaren 6a – Carla Lonzi, arte-kritikoa eta idazlea, 70eko hamarkadako feminismo italiarraren irudi nagusia (h. 1982).
• Martxoaren 7a – Mady Mesplé, frantziar opera-abeslaria, sopranoa (h. 2020).
• Martxoaren 8a – Gerald Potterton, britainiar kanadar zinema zuzendari, gidoilari, ekoizle eta irudigilea (h. 2022).
• Martxoaren 9a – León Febres-Cordero, Ekuadorgo presidentea (h. 2008).
• Martxoaren 9a – Martin Harwit, txekiar-estatubatuar astronomoa eta idazlea.
• Martxoaren 10a – Jose Antonio Arana, bizkaitar ikertzaile, euskalari eta euskaltzaina (h. 2011).
• Martxoaren 11 – Janosch, alemaniar idazle eta ilustratzailea.
• Martxoaren 11 – Rupert Murdoch, australiar enpresa-gizona.
• Martxoaren 12a – François Rabbath, franko-siriar kontrabaxu jotzaile, konpositore eta pedagogoa.
• Martxoaren 14a – Ricardo Echanove, bizkaitar idazle eta politikaria.
• Martxoaren 14a – Anna Gréki, frantziar jatorriko aljeriar poeta (h. 1966).
• Martxoaren 17a – Jose Maria Orue, euskal herritar futbolaria, 18 urtez Athleticen jokatu zuena (h. 2007).
• Martxoaren 18a – Nicanor Sagardui, Athleticeko futbolaria (h. 1998).
• Martxoaren 21a – Jesus Ilundain, El Tuli, iruindar sanferminzale ezaguna.
• Martxoaren 21a – Alda Merini, italiar idazle eta poeta (h. 2009).
• Martxoaren 21a – Jon Oria, nafar historialaria (h. 2016).
• Martxoaren 21a – Richard Ratsimandrava, Madagaskargo presidentea (h. 1975).
• Martxoaren 22a – Burton Richter, estatubatuar fisikaria, 1976ko Fisikako Nobel Saria (h. 2018).
• Martxoaren 22a – Carlos Ferrer Salat, espainiar enpresaburu eta kirolaria (h. 1998).
• Martxoaren 22a – William Shatner, kanadar aktorea.
• Martxoaren 23a – Vicente Elorriaga, bizkaitar futbolaria (h. 2014).
• Martxoaren 23a – Viktor Kortxnoi, sobietar-suitzar xake jokalaria (h. 2016).
• Martxoaren 25a – Jacques Bens, frantziar eleberrigilea (h. 2001).
• Martxoaren 25a – Ida B. Wells, estatubatuar kazetaria, eskubide zibilen mugimenduko lider aitzindaria eta NAACP erakundearen sortzaileetako bat (j. 1862).
• Martxoaren 26a – Leonard Nimoy, estatubatuar aktore eta zinema-zuzendaria, Star Trek telesailean Mr. Spock pertsonaia antzezteagatik ezaguna (h. 2015).
• Martxoaren 28a – Jane Rule, kanadar idazlea, lesbianismoari buruzko eleberriak eta saiakerak idatzi zituena (h. 2007).
• Martxoaren 29a – José Ramón Gurrutxaga, bizkaitar apaiz salestarra, Perun apezpiku izandakoa (h. 2017).

Apirila

• Apirilaren 1a – Rolf Hochhuth, alemaniar idazlea (h. 2020).
• Apirilaren 1a – Jean-Jacques Honorat, Haitiko lehen ministroa (h. 2023).
• Apirilaren 2a – Reizo Fukuhara, japoniar futbolaria (h. 1970).
• Apirilaren 4a – Catherine Tizard, Zeelanda Berriko 16. gobernadore orokorra (h. 2021).
• Apirilaren 6a – Ram Dass, estatubatuar unibertsitate-irakasle, idazle eta guru garaikidea, psikotropoekin esperimentatzeagatik ezaguna (h. 2019).
• Apirilaren 7a – Donald Barthelme, estatubatuar idazle postmodernista (h. 1989).
• Apirilaren 7a – Daniel Ellsberg, estatubatuar ekonomialari, analista militar, ekintzaile eta barneko salatzailea, Pentagonoko paperetan inplikatua (h. 2023).
• Apirilaren 9a – Heisuke Hironaka, japoniar matematikaria.
• Apirilaren 11 – Luís Cabral, Ginea Bissauko lehenbiziko presidentea (h. 2009).
• Apirilaren 11 – José María Ruiz-Mateos, espainiar enpresaburua, Rumasa enpresaren jabea (h. 2015).
• Apirilaren 13a – Michel Deville, frantziar zinemagilea (h. 2023).
• Apirilaren 15a – Tomas Tranströmer, suediar idazle, olerkari eta itzultzailea, 2011ko Literaturako Nobel Saria (h. 2015).
• Apirilaren 17a – Igor Oistrakh, ukrainar biolin-jotzailea (h. 2021).
• Apirilaren 18a – Klas Lestander, suediar biatleta (h. 2023).
• Apirilaren 19a – Clement Arrindell, Saint Kitts eta Nevisko lehendabiziko gobernadore orokorra (h. 2011).
• Apirilaren 19a – Frederick Brooks, estatubatuar software-ingeniari eta informatikaria, OS/360 sistema eragilearen garapenaren gidaritzagatik ezaguna (h. 2022).
• Apirilaren 20a – Louis Pouzin, frantziar informatikaria.
• Apirilaren 21a – Gabriel de Broglie, frantziar historialaria.
• Apirilaren 24a – Bridget Riley, britainiar margolaria, Op Art arte-mugimenduko margolari aipagarrienetako bat.
• Apirilaren 25a – Mariano Puga Concha, Txileko elizbarrutiko apaiza eta giza eskubideen aldeko ekintzailea (h. 2020).
• Apirilaren 25a – Zsuzsa Ferge, hungariar soziologo eta estatistikaria (h. 2024).
• Apirilaren 28a – Takashi Mizuno, japoniar futbolaria.
• Apirilaren 29a – Frank Auerbach, alemanian jaiotako ingeles margolaria.
• Apirilaren 29a – Lonnie Donegan, eskoziar musikaria, Skiffle musika estiloaren aitzindarietako bat (h. 2002).

Maiatza

• Maiatzaren 2a – Núria Pompeia Vilaplana i Boixons, kataluniar marrazkigile eta idazlea (h. 2016).
• Maiatzaren 3a – Aldo Rossi, italiar teoriko, margolari eta arkitekto postmodernoa (h. 1997).
• Maiatzaren 5a – Juan María Lasa, gipuzkoar futbolaria (h. 2014).
• Maiatzaren 6a – Willie Mays, estatubatuar beisbol jokalari ohia, historiako hoberenetarikoa.
• Maiatzaren 7a – Ricardo Legorreta, mexikar arkitektoa (h. 2011).
• Maiatzaren 7a – Gene Wolfe, estatubatuar ingeniari eta eleberrigilea (h. 2019).
• Maiatzaren 10a – Ettore Scola, italiar gidoilaria eta zinegilea (h. 2016).
• Maiatzaren 12a – Alberto da Costa e Silva, brasildar diplomazialari, historialari eta olerkaria (h. 2023).
• Maiatzaren 13a – Jim Jones, Herriaren Tenplua sektaren sortzaile eta burua, Guyanako Jonestown herrian sektakideen suizidio masiboa agindu zuena (h. 1978).
• Maiatzaren 15a – James Fitz-Allen Mitchell, Saint Vincent eta Grenadinetako lehen ministroa (h. 2021).
• Maiatzaren 19a – Alfred Schmidt, alemaniar filosofoa (h. 2012).
• Maiatzaren 20a – Georgios Vasiliou, Zipreko presidente ohia.
• Maiatzaren 23a – José Luis Coll, espainiar aktore, umorista eta idazlea, Tip y Coll umorista bikotea osatzeagatik ezaguna (h. 2007).
• Maiatzaren 24a – Michael Lonsdale, britainiar jatorriko frantziar aktorea (h. 2020).
• Maiatzaren 26a – Luis Iriondo, gipuzkoar aktore eta musikagilea (h. 2017).
• Maiatzaren 27a - Faten Hamama, egiptoar aktore, gidoilari eta ekoizlea (h. 2015).
• Maiatzaren 28a - Carroll Baker, estatubatuar aktore ohia.
• Maiatzaren 30a – Vizma Belševica, letoniar olerkaria, idazlea eta izultzailea (h. 2005).
• Maiatzaren 30a – Antonio Gamoneda, espainiar olerkari berritzailea.
• Maiatzaren 31 – John Robert Schrieffer, estatubatuar fisikaria, 1972ko Fisikako Nobel Saria (h. 2019).

Ekaina

• Ekainaren 3a – Raúl Castro, Kubako presidentea eta Fidel Castroren anaia gazteena.
• Ekainaren 4a – D. M. Jayaratne, Sri Lankako lehen ministroa (h. 2019).
• Ekainaren 5a – Jacques Demy, frantziar zinemagilea (h. 1990).
• Ekainaren 5a – José Joaquín Puig de la Bellacasa, bizkaitar diplomazialaria (h. 2021).
• Ekainaren 6a – Víctor Mora, kataluniar idazle, itzultzaile eta komiki-gidoilaria (h. 2016).
• Ekainaren 6a – Roger Saubot, lapurtar arkitektoa (h. 1999).
• Ekainaren 7a – Malcolm Morley, britainiar artista (h. 2018).
• Ekainaren 10a – João Gilberto, brasildar musikagilea (h. 2019).
• Ekainaren 15a – Budd Hopkins, estatubatuar margolari eta eskultorea (h. 2011).
• Ekainaren 18a – Fernando Henrique Cardoso, Brasilgo presidentea.
• Ekainaren 20a – Olympia Dukakis, estatubatuar aktorea (h. 2021).
• Ekainaren 21a – Mario Muchnik, argentinar-espainiar idazle, argitaratzaile, argazkilari eta fisikaria (h. 2022).
• Ekainaren 23a – Urs Jaeggi, suitzar idazle, soziologo eta margolaria.
• Ekainaren 23a – Ola Ullsten, Suediako lehen ministroa (h. 2018).
• Ekainaren 25a – Jack Beal, estatubatuar margolaria (h. 2013).
• Ekainaren 27a – Martinus J.G. Veltman, herbeheretar fisikaria, 1999ko Fisikako Nobel Saria (h. 2021).
• Ekainaren 27a – Grant Weatherstone, eskoziar errugbilaria (h. 2020).
• Ekainaren 29a – Jorge Edwards, txiletar idazle, kazetari, literatura kritikari eta diplomazialaria (h. 2023).

Uztaila

• Uztailaren 1a – Leslie Caron, frantziar aktore, dantzari eta idazlea.
• Uztailaren 1a – Seyni Kountché, Nigerko presidentea (h. 1987).
• Uztailaren 4a – Stephen Boyd, iparrirlandar aktorea (h. 1977).
• Uztailaren 4a – Elisabeth Kübler, suitzar aktore eta galerista.
• Uztailaren 5a – Miel Sasieta, gipuzkoar arkeologoa (h. 2019).
• Uztailaren 6a – Emily Nasrala, libanoar idazle eta emakumeen eskubideen aldeko aktibista (h. 2018).
• Uztailaren 8a – Arawa Kimura, japoniar futbolaria (h. 2007).
• Uztailaren 8a – Jürgen Trumpf, Europar Batasuneko Kontseiluko idazkari nagusia (h. 2023).
• Uztailaren 9a - Valentina Borok, ukrainar-sobietar matematikaria, ekuazio diferentzial partzialetan egindako lanagatik ezaguna (h. 2004).
• Uztailaren 10a – Abilio Barbero, gipuzkoar historialaria (h. 1990).
• Uztailaren 10a – Juan Gorospe, bizkaitar futbolaria eta Alaveseko entrenatzaile eta lehendakaria (h. 2009).
• Uztailaren 10a – Alice Munro, kanadar idazlea, 2013ko Literaturako Nobel Saria.
• Uztailaren 15a – Isidoro Bastarrika, euskal idazlea (h. 1992).
• Uztailaren 16a – Ignacio Egibar, gipuzkoar arraunlari ohia.
• Uztailaren 17a – Remigio Mendiburu, gipuzkoar eskultorea (h. 1990).
• Uztailaren 18a – Walter Vidarte, uruguaiar aktorea (h. 2011).
• Uztailaren 22a – Iñaki Alustiza Izagirre, bizkaitar futbolaria (h. 2008).
• Uztailaren 22a – Guido de Marco, Maltako presidentea (h. 2010).
• Uztailaren 23a – Arata Isozaki, japoniar arkitektoa (h. 2022).
• Uztailaren 24a – Colin Campbell, britainiar geologoa (h. 2022).
• Uztailaren 24a – Ermanno Olmi, italiar zinema zuzendari eta gidoilaria (h. 2018).
• Uztailaren 24a – Éric Tabarly, bretainiar itsasgizona (h. 1998).
• Uztailaren 26a – Edward Zacca, Jamaikako jarduneko Gobernadore Orokorra (h. 2019).
• Uztailaren 28a – Karl-Friedrich Haas, alemaniar atleta (h. 2021).
• Uztailaren 30a – Dominique Lapierre, frantziar idazlea *h. 2022).
• Uztailaren 31 – Johañe Epherre, zuberoar euskaltzale eta elizgizona (h. 2004).
• Uztailaren 31 – Ivan Rebroff, alemaniar abeslaria, aparteko ahots tartean abesteko gai zena (h. 2008).

Abuztua

• Abuztuaren 1a – Seán Ó Riada, irlandar musikagilea eta musika taldeko zuzendaria (h. 1971).
• Abuztuaren 2a – Takashi Takabayashi, japoniar futbolaria (h. 2009).
• Abuztuaren 4a – Raymond Elena, frantziar txirrindularia (h. 2024).
• Abuztuaren 5a – Alec Reid, irlandar apaiza, Ipar Irlandako eta Euskal Herriko bake prozesuen bultzatzailea (h. 2013).
• Abuztuaren 6a – Ignazio Arregi, gipuzkoar erlijio-gizon eta kazetaria (h. 2020).
• Abuztuaren 8a – Roger Penrose, britainiar fisikaria eta matematikaria, 2020ko Fisikako Nobel Saria.
• Abuztuaren 9a – Mário Zagallo, brasildar futbolari eta entrenatzailea (h. 2024).
• Abuztuaren 11 – Ricardo Visus, nafar tenorra (h. 2020).
• Abuztuaren 12a – William Goldman, estatubatuar eleberrigile, antzerki-idazle, eta gidoigilea (h. 2018).
• Abuztuaren 15a – Richard Heck, estatubatuar kimikaria, 2010eko Kimikako Nobel Saria (h. 2015).
• Abuztuaren 16a – Alessandro Mendini, italiar arkitekto eta diseinatzailea (h. 2019).
• Abuztuaren 16a – Kakuichi Mimura, japoniar futbolaria (h. 2022).
• Abuztuaren 16a – Harold Bernard St. John, Barbadosko lehen ministroa (h. 2004).
• Abuztuaren 18a – Hans Tietmeyer, alemaniar ekonomialaria, nazioarteko finantzetako pertsonalitaterik garrantzitsuenetakoa (h. 2016).
• Abuztuaren 21a – Manuel Larrabeiti, bizkaitar futbolaria (h. 2018).
• Abuztuaren 22a – Ruy Guerra, brasildar zinemagile, idazle eta aktorea.
• Abuztuaren 23a – Hamilton Smith, estatubatuar mikrobiologoa, 1978ko Medikuntzako Nobel Saria.
• Abuztuaren 24a – Luis Arraiago, Xegama, nafar frantziskotar fraidea eta baratzezaina (h. 2020).
• Abuztuaren 26a – Miguel Castells, bizkaitar abokatua eta politikaria.
• Abuztuaren 28a – José Agustín Ganuza, nafar apaiza.
• Abuztuaren 28a – Shunichiro Okano, japoniar futbolaria (h. 2017).
• Abuztuaren 30a – Jack Swigert, estatubatuar astronauta eta militarra, Apollo 13 misioan Houston, arazo bat daukagu esaldi famatua esan zuena (h. 1982).

Iraila

• Irailaren 1a – Arturo Pomar, espainiar xake jokalaria (h. 2016).
• Irailaren 3a – Samir Amin, egiptoar ekonomialari marxista (h. 2018).
• Irailaren 4a – Xabier Aranburu Sagarzazu, hondarribiar idazlea eta kazetaria (h. 2014).
• Irailaren 4a – Antoine Bonifaci, frantziar futbolaria (h. 2021).
• Irailaren 4a – Anthony de Mello, indiar apaiz jesuita eta psikoterapeuta (h. 1987).
• Irailaren 7a – Fausto Iza, bizkaitar txirrindulari ohia.
• Irailaren 7a – Josep Lluís Núñez, kantabriar enpresaburua eta Bartzelona Futbol Klubeko presidente ohia (h. 2018).
• Irailaren 9a – Waldemar Świerzy, poloniar marrazkigilea (h. 2013).
• Irailaren 10a – Philip Baker Hall, estatubatuar aktorea (h. 2022).
• Irailaren 12a – Ian Holm, ingeles aktorea (h. 2020).
• Irailaren 12a – Roger Planchon, frantziar antzerki-zuzendaria eta antzerkigilea (h. 2009).
• Irailaren 17a – Anne Bancroft, estatubatuar aktorea (h. 2005).
• Irailaren 17a – Jean-Claude Carrière, frantziar eleberrigile, gidoigile eta aktorea (h. 2021).
• Irailaren 18a – Xabier Exposito, gipuzkoar futbolari ohia eta entrenatzailea.
• Irailaren 19a – Hiroto Muraoka, japoniar futbolaria (h. 2017).
• Irailaren 21a – Larry Hagman, estatubatuar aktorea (h. 2012).
• Irailaren 21a – Pablo de la Higuera, espainiar kazetari, idazle eta antzerkigilea (h. 2014).
• Irailaren 21a – Syukuro Manabe, japoniar-estatubatuar meteorologo eta klimatologoa, 2021eko Medikuntzako Nobel Saria.
• Irailaren 21a – Paulias Matane, Papua Ginea Berriko 8. gobernadore orokorra (h. 2021).
• Irailaren 22a – Fay Weldon, ingeles idazlea (h. 2023).
• Irailaren 23a – Ignatius Kutu Acheampong, Ghanako estatuburua (h. 1979).
• Irailaren 24a – Tom Adams, Barbadosko lehen ministroa (h. 1985).
• Irailaren 24a – Isabel Penagos, kantabriar sopranoa.
• Irailaren 24a – Victoria Rodríguez, espainiar aktorea (h. 2020).
• Irailaren 29a – James Cronin, estatubatuar fisikaria, 1980ko Fisikako Nobel Saria (h. 2016).
• Irailaren 29a – Anita Ekberg, suediar aktore eta modeloa (h. 2015).
• Irailaren 30a – Angie Dickinson, estatubatuar aktorea.

Urria

• Urriaren 3a – Denise Scott Brown, hegoafrikar arkitekto eta urbanista.
• Urriaren 3a – Julen Gimon, euskal politikari eta abokatua (h. 2001).
• Urriaren 6a – Riccardo Giacconi, italiar fisikaria, 2002ko Fisikako Nobel Saria (h. 2018).
• Urriaren 6a – Michael Hardie Boys, Zeelanda Berriko 17. Gobernadore Orokorra (h. 2023).
• Urriaren 6a – Nikolai Txernikh, sobietar eta ukrainar astronomoa (h. 2004).
• Urriaren 7a – Ryuzo Hiraki, japoniar futbolaria (h. 2009).
• Urriaren 7a – Desmond Tutu, hegoafrikar apezpiku anglikanoa eta apartheidaren aurkako ekintzailea, 1984ko Bakearen Nobel Saria (h. 2021).
• Urriaren 12a – Bixente Etxeandia, gipuzkoar futbolaria, Deportivo Alavésen historian gol gehien sartu dituen hirugarren jokalaria izandakoa (h. 2019).
• Urriaren 13a – Raymond Kopa, frantziar futbolaria (h. 2017).
• Urriaren 14a – Ramón Reparaz, euskal aktorea (h. 2006).
• Urriaren 15a – A. P. J. Abdul Kalam, Indiako 11. presidentea (h. 2015).
• Urriaren 15a – Ahmed Laraki, Marokoko lehen ministroa (h. 2020).
• Urriaren 15a – Nicola Mancino, italiar politikaria.
• Urriaren 17a - Iñaki Iruskieta, bizkaitar futbolaria (h. 2015).
• Urriaren 18a – Lukas Dorronsoro, gipuzkoar itzultzailea eta euskal idazlea.
• Urriaren 19a – Manolo Escobar, espainiar abeslaria eta aktorea (h. 2013).
• Urriaren 19a – John le Carré, britainiar idazlea (h. 2020).
• Urriaren 20a – Mickey Mantle, estatubatuar beisbol jokalaria, Liga Handietako jokalari ospetsuenetariko bat (h. 1995).
• Urriaren 21a – Hugh Thomas, britainiar hispanista (h. 2017).
• Urriaren 24a – Sofia Gubaidulina, tartaro jatorriko errusiar musikagilea.
• Urriaren 25a – Annie Girardot, frantziar antzezlea (h. 2011).
• Urriaren 25a – Klaus Hasselmann, alemaniar ozeanografo eta klimatologoa, 2021eko Fisikako Nobel Saria.
• Urriaren 25a – María de Macedo, portugaldar biolontxelista eta pedagogoa.
• Urriaren 27a – Nawal el Saadawi, egiptoar idazle feminista (h. 2021).
• Urriaren 28a – Analia Gadé, espainiar-argentinar aktorea (h. 2019).

Azaroa

• Azaroaren 3a – Otilia Larrañaga, Mexikoko dantzari eta aktorea (h. 2021).
• Azaroaren 3a – Monica Vitti, italiar aktorea (h. 2022).
• Azaroaren 4a – Bernard Francis Law, estatubatuar kardinala (h. 2017).
• Azaroaren 5a – Charles Taylor, kanadar filosofoa.
• Azaroaren 5a – Ike Turner, estatubatuar musikari, egile abeslari eta musika ekoizlea (h. 2007).
• Azaroaren 6a – Mike Nichols, estatubatuar zinemagilea (h. 2014).
• Azaroaren 7a – Matxin Labaien, gipuzkoar margolari eta idazlea, paisaietan espezializatua (h. 2021).
• Azaroaren 8a – George Maciunas, lituaniar-estatubatuar artista, galeria jabea eta publizitate-eragilea (h. 1978).
• Azaroaren 8a – Paolo Taviani , italiar zinema zuzendaria (h. 2024).
• Azaroaren 10a – Marjory Gordon, erizaintzaren teoriko estatubatuarra (h. 2015).
• Azaroaren 11 – Adolfo Sarasketa, gipuzkoar futbolaria (h. 2015).
• Azaroaren 12a – Majida Boulila, Tunisiaren independentzia prozesuan emakume aktibista (h. 1952).
• Azaroaren 13a – Ponciano Arbelaitz, gipuzkoar txirrindularia (h. 2008).
• Azaroaren 13a – José María Liborio Camino, bizkaitar apaiz katolikoa, Presidente Prudenteko gotzain emeritua (h. 2021).
• Azaroaren 15a – Mwai Kibaki, Kenyako presidentea (h. 2022).
• Azaroaren 15a – Pascal Lissouba, Kongoko Errepublikako presidentea (h. 2020).
• Azaroaren 17a – Pierre Nora, frantziar historialaria.
• Azaroaren 18a – Roberto Goizueta, euskal jatorriko kubatar-estatubatuar enpresaburua, The Coca-Cola Companyko zuzendaria (h. 1997).
• Azaroaren 20a – Josep Fontana, kataluniar historialari eta Pompeu Fabra Unibertsitateko irakaslea (h. 2018).
• Azaroaren 20a – Felix Markaida, Athletic Clubeko futbolaria (h. 2008).
• Azaroaren 20a – Lorenzo Ondarra, nafar organo-jotzailea eta musikagilea (h. 2012).
• Azaroaren 22a – José María González Barea, Currito, bizkaitar sukaldaria (h. 2004).
• Azaroaren 23a – Tosiwo Nakayama, Mikronesiako Estatu Federatuetako lehendabiziko presidentea (h. 2007).
• Azaroaren 26a – Adolfo Pérez Esquivel, argentinar eskultorea, 1980ko Bakearen Nobel Saria.
• Azaroaren 28a – María Victoria Atencia, espainiar poeta.
• Azaroaren 28a – Tomi Ungerer, frantziar marrazkilari eta ilustratzailea (h. 2019).
• Azaroaren 30a – Romila Thapar, indiar historialaria.

Abendua

• Abenduaren 1a – George Maxwell Richards, Trinidad eta Tobagoko laugarren presidentea (h. 2018).
• Abenduaren 2a – Gloria Alcahud, espainiar margolaria.
• Abenduaren 3a – Franz Josef Degenhardt, alemaniar idazlea eta musikagilea (h. 2011).
• Abenduaren 11 – Ronald Dworkin, estatubatuar filosofo eta legelaria (h. 2013).
• Abenduaren 11 – Rita Moreno, puertoricotar aktore, dantzari eta abeslaria.
• Abenduaren 11 – Osho, indiar gurua (h. 1990).
• Abenduaren 16a – Sabino Andonegi, gipuzkoar futbolari eta entrenatzailea (h. 2015).
• Abenduaren 17a – Alfredo Etcheberry, txiletar abokatu eta irakaslea (h. 2023).
• Abenduaren 19a – Jesús Davoz, gipuzkoar txirrindularia (h. 2021).
• Abenduaren 19a – Iñaki Linazasoro, gipuzkoar idazlea (h. 2004).
• Abenduaren 21a – Moira Orfei, italiar artista, aktorea, telebistako aurkezlea eta zirkuko artista (h. 2015).
• Abenduaren 22a – Carlos Graça, Sao Tome eta Principeko lehen ministroa (h. 2013).
• Abenduaren 24a – Walter Abish, austriar-estatubatuar idazlea (h. 2022).
• Abenduaren 24a – Mauricio Kagel, argentinar musikagilea, orkestra-zuzendaria eta zinema-zuzendaria (h. 2008).
• Abenduaren 25a – Jesus Murgiondo, gipuzkoar pilotazalea, Euskadiko Euskal Pilota Federazioaren lehenengo lehendakaria (h. 2022).
• Abenduaren 28a – Guy Debord, frantziar filosofo marxista, idazle eta zinemagilea (h. 1994).
• Abenduaren 30a – José María Galardi, Real Sociedadeko gipuzkoar futbolaria (h. 2006).
• Abenduaren 30a – Agustín García Braceras, Tini, bizkaitar futbolaria (h. 2010).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

• Agustina Otaola, gipuzkoar erraketista.
• Alberto Cañada Juste, nafar ingeniari eta historialaria, Iruñeko Erresumaren sorreran eta Banu Qasi leinuaren historian aditua.
• Elena Aub, espainiar-mexikar idazle eta elkarrizketatzailea (h. 2020).
• Imanol Oruemazaga, bizkaitar apaiz, kultur eragile, politikari eta historialaria (h. 2017).
• Iñaki Larrañaga Iglesias, gipuzkoar margolaria, Gorutz taldearen sortzailetariko bat.
• Jose Migel Andueza Elizalde, nafar langilea, istripu bat izan ondoren Goardia Zibilak tirokatu zuena (h. 1970).
• Luciano Rincón, bizkaitar kazetaria (h. 1993).
• Mikel Isasi, bizkaitar politikaria, EAJko Euskadi Buru Batzarreko lehendakaria (h. 1996).
• Rafa Albisu, ETA erakundearen sortzaileetako bat (h. 2012).
• Carmen Giralt, espainiar aktorea (h. 2010).
• David Cooper, hegoafrikar psikiatra, anti-psikiatriaren teorikoa (h. 1986).
• Daniel Sueiro, espainiar eleberrigilea (h. 1986).
• Emiliano Piedra, espainiar zinema-ekoizlea (h. 1991).
• Esperanza Molina Cubillo, emakume eta gazteen eskubideen aldeko idazle eta antropologo espainiarra (h. 2021).
• Ahmed Dlimi, Marokoko errege indar armatuko jenerala (h. 1983).

Heriotzak

Urtarrila

• Urtarrilaren 1a – Martinus Beijerinck, herbeherar botanikaria eta zitopatologoa (j. 1851).
• Urtarrilaren 1a – Hjalmar Bergman, suediar idazlea (j. 1883).
• Urtarrilaren 3a – Joseph-Jaques-Césaire Joffre, Frantziako mariskala (j. 1852).
• Urtarrilaren 4a – Enrique Allende, bizkaitar enpresaburu eta politikaria (j. 1887).
• Urtarrilaren 23a – Anna Pavlova, errusiar ballet-dantzaria (j. 1881).

Otsaila

• Otsailaren 7a – Tommaso Tittoni, Italiako lehen ministroa (h. 1855).
• Otsailaren 11 – Charles Algernon Parsons, anglo-irlandar ingeniaria, lurrun-turbinaren asmatzailea (j. 1854).
• Otsailaren 23a – Nellie Melba, australiar opera abeslaria (j. 1861).
• Otsailaren 26a – Otto Wallach, alemaniar kimikaria, 1910eko Kimikako Nobel Saria (j. 1847).

Martxoa

• Martxoaren 7a – Theo van Doesburg, herbeheretar margolari, olerkari eta arkitektoa (j. 1883).
• Martxoaren 7a – Akseli Gallen-Kallela, finlandiar margolaria (j. 1865).
• Martxoaren 11 – F.W. Murnau, alemaniar zinema zuzendaria (j. 1888).
• Martxoaren 20a – Hermann Müller, Alemaniako kantzilerra (j. 1876).
• Martxoaren 22a - Mario Arana, bizkaitar futbolaria eta Bilboko alkatea (j. 1884).
• Martxoaren 23a – Bhagat Singh, Indiako askatasunaren aldeko iraultzaile nagusietako bat (j. 1907).
• Martxoaren 26a – Fra' Galeas von Thun und Hohenstein, Maltako Ordenako 75. Printze eta Maisu Nagusia (j. 1850).
• Martxoaren 27a – Arnold Bennett, ingeles idazlea (j. 1867).
• Martxoaren 28a – Rita de Morais Sarmento, portugaldar ingeniari zibila, Portugalen, eta ziurrenik Europa osoan, titulu hori lortu zuen lehen emakumea (j. 1872).

Apirila

• Apirilaren 2a – Katharine Tynan, irlandar poeta eta idazlea (j. 1859).
• Apirilaren 8a – Erik Axel Karlfeldt, suediar poeta, 1931n hilondoko Literaturako Nobel Saria (j. 1864).
• Apirilaren 10a – Khalil Gibran, libanoar poeta, margolari, elaberrigile eta entsegugilea (j. 1883).
• Apirilaren 11 – Teresa Claramunt i Creus, kataluniar buruzagi anarkosindikalista (j. 1862).
• Apirilaren 26a – George Herbert Mead, estatubatuar soziologo, gizarte-psikologo eta filosofoa (j. 1863).

Maiatza

• Maiatzaren 9a – Albert Abraham Michelson, alemaniar jatorriko estatubatuar fisikaria, 1907ko Fisikako Nobel Saria (j. 1852).
• Maiatzaren 12a – Eugène Ysaÿe, belgikar biolinista, musikagile eta orkestra-zuzendaria (j. 1858).
• Maiatzaren 14a – Viktor Dyk, txekiar idazle eta politikari abertzalea (j. 1877).
• Maiatzaren 15a – Emiliano Figueroa Larraín, Txileko presidentea (j. 1866).

Ekaina

• Ekainaren 4a – Hussein bin Ali, Mekako xerifea eta Emirra (j. 1853/54).
• Ekainaren 8a – Juan Etxebarria, bizkaitar margolari fauvista (j. 1875).
• Ekainaren 8a – Juan Ziorraga, arabar arkitektoa (j. 1836).
• Ekainaren 13a – Santiago Rusiñol, bartzelonar idazle eta margolaria (j. 1861).
• Ekainaren 13a – Kitasato Shibasaburō, japoniar sendagilea eta bakteriologoa, izurri bubonikoa eragiten duen baziloaren aurkitzailea (j. 1841).
• Ekainaren 22a – Armand Fallières, Frantziako presidentea (j. 1841).
• Ekainaren 30a – Léon Pradet-Balade, baxenafar politikaria (j. 1863).

Uztaila

• Uztailaren 11 – Giovanni Boldini, italiar genero eta erretratu margolaria (j. 1842).
• Uztailaren 11 – Jean-Louis Forain, frantziar margolari, diseinatzaile eta grabatzailea (j. 1852).
• Uztailaren 12a – Nathan Söderblom, suediar artzapezpikua, 1930eko Bakearen Nobel Saria (j. 1866).
• Uztailaren 15a – Ladislaus Bortkiewicz, poloniar-errusiar ekonomialari eta estatistikaria (j. 1868).
• Uztailaren 16a – Alice Pike Barney, Washington Hiriko margolaria, hiria arteen erdigune bihurtzeko lan egin zuena (j. 1857).
• Uztailaren 18a – Oskar Minkowski, alemaniar fisiologo eta patologoa (j. 1858).
• Uztailaren 21a – Émile Pouget, frantziar anarkokomunista (j. 1860).
• Uztailaren 22a – Gregorio Muxika, euskal idazle eta kazetaria (j. 1882).
• Uztailaren 26a – Pierre Jauregi, baxenafar errugbilaria (j. 1891).
• Uztailaren 30a – Christophe-Louis Légasse, lapurtar apaiza (j. 1859).

Abuztua

• Abuztuaren 6a – Bix Beiderbecke, estatubatuar jazz tronpetajole, pianojole eta musikagilea (j. 1903).

Iraila

• Irailaren 10a – Joaquín Bárbara, arabar margolari akademizista (j. 1867).
• Irailaren 10a – Dmitri Jegorov, errusiar-sobietar matematikaria (j. 1869).
• Irailaren 13a – Lili Elbe, daniar artista, sexu berresleitze kirurgiari men egin zion lehenengo pertsona (j. 1882).
• Irailaren 14a – Tom Roberts, australiar margolaria (j. 1856).
• Irailaren 19a – David Starr Jordan, estatubatuar iktiologo, hezitzaile, eugenizista eta bakearen aldeko aktibista (j. 1851).
• Irailaren 20a – Ramón Godó, kataluniar enpresaburua, La Vanguardia egunkariaren sortzailea (j. 1864).
• Irailaren 29a – William Orpen, irlandar margolaria (j. 1878).

Urria

• Urriaren 3a – Carl Nielsen, danimarkar musikaria (j. 1865).
• Urriaren 7a – Daniel Chester French, estatubatuar eskultorea (j. 1850).
• Urriaren 18a – Thomas Alva Edison, estatubatuar negozio-gizon eta asmatzaile oparoa (j. 1847).
• Urriaren 21a – Arthur Schnitzler, austriar dramagilea (j. 1862).
• Urriaren 31 – Jean Barbier, euskal idazlea (j. 1875).

Azaroa

• Azaroaren 4a – Luigi Galleani, estatu batuetan aritu zen italiar anarkista (j. 1861).
• Azaroaren 5a – Ole Edvart Rølvaag, norvegiar eleberrigilea (j. 1876).
• Azaroaren 10a – Henrietta Muir Edwards, kanadar politikari feminista, erreformista eta gizarte-ekintzailea (j. 1849).
• Azaroaren 24a – John Henry Clarke, ingeles mediku homeopata eta idazlea (j. 1853).

Abendua

• Abenduaren 2a – Vincent d'Indy, frantziar musikagilea eta pedagogoa (j. 1851).
• Abenduaren 7a – Félix Galipaux, frantziar idazlea, antzerkigile, aktore, biolin-jotzailea eta umorista (j. 1860).
• Abenduaren 9a – Antonio Salandra, Italiako Lehen Ministroa (j. 1853).
• Abenduaren 13a – Gustave Le Bon, frantziar medikua, antropologoa, psikologo soziala eta soziologoa (j. 1841).
• Abenduaren 26a – Melvil Dewey, estatubatuar liburuzaina (j. 1851).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

• Práxedes Diego Altuna, donostiar idazle eta kazetaria (j. 1865).

Nobel saridunak:

• Fisika: eman gabe
• Kimika: Carl Bosch eta Friedrich Bergius
• Literatura: Erik Axel Karlfeldt
• Medikuntza: Otto Heinrich Warburg
• Bakea: Jane Addams eta Nicholas Murray Butler

---

Kanpo estekak

• Datuak: Q18782
• Multimedia: 1931 / Q18782