Brachiosaurus

Brachiosaurus
	Goi Jurasiko PreЄ Є O S D C P T J K Pg N ;
	Irudi gehiago
Sailkapen zientifikoa
Erreinua	Animalia
Filuma	Chordata
Klasea	Reptilia
Ordena	Saurischia
Familia	Brachiosauridae
Generoa	Brachiosaurus; Riggs, 1903
Azpibanaketa
	B. altithorax Riggs, 1903 (tipoa); B. nougaredi? de Lapparent, 1960
Banaketa mapa
Datu orokorrak
Luzera	21 m
Masa	58 t

Brachiosaurus (grekotik: «βραχιων» brachion, besoa, eta «σαυρος» sauros, muskerra) dinosauro saudopodoen genero bat da. Jurasikoaren bukaeran bizi izan ziren, duela 152 eta 145 milioi urte bitartean, gaur egun Afrika, Ipar Amerika eta Europa diren lurraldeetan.

Ezaugarriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aurreko hankak atzekoak baino luzeagoak ziren; haien izenak horri egiten dio erreferentzia. Lurrean inoiz ibili den animaliarik handienetako bat da. Beste sauropodoek ez bezala, gaur egungo jirafen antzeko antolaera zuen: aurreko hankak luzeak ziren, eta lepoa oso luzea zen, ziur asko zuhaitzetako goi-adarretako hostoetaraino iritsi ahal izateko. Aurreko hanketako lehen behatza eta atzeko hanketako lehenengo hirurak erpedunak ziren.

35-60 tonako pisua zuela jotzen da, eta 13 m altu eta 25 m luze zela. Espatula-formako hortzak zituen, eta, buruaren goialdean, sudur-hobiak zituen. Garezurrean zuloak zituen, pisua arintzearren.

Denbora luzean, aurkitutako dinosaurorik handiena izan zen, baina azkenaldian aurkitu diren beste dinosauro erraldoi batzuen fosilek iradokitzen dute Brachiosaurus baino handiagoak izan zirela (Argentinosaurus, Sauroposeidon).

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lehen brakiosauroa 1900ean aurkitu zuen Elmer S. Riggs-ek Coloradoko Arroila Handiko ibaian, Estatu Batuetan. 1903an eman zion Brachiosaurus izena (gaur egun, Brachiosaurus altithorax espeziea). 1909tik aurrera, Brachiosaurus brancai espezieari esleitutako zenbait espezimen aurkitu zituen Werner Janensch-ek Tanzanian, Afrikako lehenengoak. Tartean eskeleto ia osoak zeuden. Dena den, gerora egindako azterketen ondorioz, 2009an beste genero bat sortzea hobetsi zen (Giraffatitan), eta genero horretan sailkatzen da orain Afrikan aurkitutako espeziea (Giraffatitan brancai). Beraz, oraingoz, Brachiosaurus generoaren espezie bakarra Brachiosaurus altithorax da.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Carpenter, K. y Tidwell, V. (1998): «Preliminary description of a Brachiosaurus skull from Felch Quarry 1, Garden Park, Colorado». En: Carpenter, K.; Chure, D. y Kirkland, J. (eds.): "The Upper Jurassic Morrison Formation: An Interdisciplinary Study". Modern Geology, 23(1-4): 69-84
Colbert, E. H. (1962): «The Weights of Dinosaurs». American Museum Novitates, 2076: 1–16
Olshevsky, G. (1991): A Revision of the parainfraclass Archosauria Cope, 1869, excluding the advanced Crocodylia. (Mesozoic Meanderings Vol. 2). San Diego, California: Publications Requiring Research. 196 págs.
Paul, G. S. (1988): «The brachiosaur giants of the Morrison and Tendaguru with a description of a new subgenus, Giraffatitan, and a comparison of the world's largest dinosaurs». Hunteria, 2(3): 1–14