Dementzia

Dementzia
Deskribapena
Mota	nahasmendu kognitiboa, Buru-nahasmendu organikoa, zantzu klinikoa, disability affecting intellectual abilities (en) ; eritasuna
Espezialitatea	Psikiatria; neurologia
Tratamendua
Erabil daitezkeen botikak	(RS)-citalopram (en) , errisperidona, perphenazine (en) , donepezil (en) , galantamine (en) , tacrine (en) , rivastigmine (en) , olantzapina, ketiapina, pimavanserin (en) , aripiprazole (en) , memantine (en) , dihydro-α-ergocryptine (en) eta dihydroergocristine (en)
Identifikatzaileak
GNS-9-MK	290.8, 294.8 eta 294.1
GNS-10	F00, F01, F02, F03, F04, F05.1, F06 eta F07
GNS-9	290290—294294
DiseasesDB	29283
MedlinePlus	000739
eMedicine	000739
MeSH	D003704
Disease Ontology ID	DOID:1307

Ohar medikoa

Oharra: Wikipediak ez du mediku aholkurik ematen. Tratamendua behar duzula uste baduzu, jo ezazu sendagilearengana.

Dementzia burmuineko funtzioaren galera progresiboa da, adinari dagokiona baino handiagoa dena eta gaixotasun batek edo bestelako asaldurek sortua dena. Adineko pertsonek askoz sarriagotan pairatzen badute ere, helduaroko beste fase batzuetan ere ikus daiteke.

Arlo kaltetuenak oroimena, arreta maila, mintzamena eta arazoak konpontzeko gaitasuna dira. Batik bat kasu aurreratuetan desorientazioa ager daiteke, denborari edota lekuari dagokienez, eta bestelako buru-nahasteak, eldarnioak, haluzinazioak eta aztoramena barne.

Alzheimerren gaixotasuna motarik ohikoena da, kasu guztien %50-70a eragiten du.

Sailkapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kortikalak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Alzheimerren gaixotasuna.
Dementzia baskularra (istripu zerebrobaskularrek sortua).
Lewyren gorputzen dementzia.
Alkoholismoak eragindakoa (Korsakoffen sindromea eta Wernickeren entzefalopatia).
Beste batzuk:
- Picken gaixotasuna.
- Creutzfeldt-Jakoben gaixotasuna.

Azpikortikalak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Beste gaixotasun neurologiko batzuk edo bestelakoek sortutakoak:

Diagnosia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sintomek eta datu klinikoek, test kognitiboekin batera, diagnostikoranzko bidean ipintzen gaituzte neurri handi batean.

Irudizko probek, OTAk edo eskanerrak eta erresonantzia laguntzen dute mota zehatzak mugatzen.

Tratamendua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Medikazio sendagarririk ez dago gaur egun, baina kolinesterasaren inhibitzaileak erabiltzen dira gaixotasunaren bilakaera moteltzeko eta sintomak hobetzeko, Donepezilo nagusiki. Horiekin batera bentzodiazepinak, neuroleptikoak eta analgesikoak ere baliagarriak dira, baita konplikazioak tratatzekoak ere, antimikrobianoak eta elikadura ahalbidetzeko neurriak.

Farmakologikoak ez diren tratamenduak ere kontuan hartu behar dira: psikoterapia, terapia okupazionalak eta tratamendu alternatiboak.

Fase aurreratuetan, zainketa aringarriak beharrezkoak izaten dira sufrimendu maila gutxitzeko heriotza baino lehenagoko egunetan, asteetan edo hilabeteetan.