Eguzki eklipse

Wikipedia, Entziklopedia askea
Eraztun erako eguzki eklipse baten animazioa

Eguzki eklipse bat Ilargia Lurraren eta Eguzkiaren artean igarotzen denean gertatzen da. Hala, Eguzkiaren ikuspegia ezkutatzen da Lurraren zati txiki batetik, osorik edo partzialki. Lerrokatze hori sei hilean behin gertatzen da, gutxi gorabehera, eklipseak ilargi berriko fasean dauden bitartean, Ilargiaren plano orbitala Lurraren orbitaren planotik gertuago dagoenean. Eklipse osoan, Ilargiak erabat ezkutatuko du Eguzkiaren diskoa. Eklipse partzialetan eta anularretan, Eguzkiaren zati bat baino ez da ezkutatzen. Ilargi-eklipse bat ez bezala (Lurraren gaueko edozein tokitatik ikus daiteke), eguzki-eklipsea munduko eremu txiki samar batetik bakarrik ikus daiteke. Horregatik, nahiz eta eguzki-eklipse osoak Lurreko tokiren batean gertatzen diren batez beste 18 hilabetean behin, leku jakin batean bakarrik errepikatzen dira 360–410 urtean behin.

Ilargia orbita guztiz zirkularrean eta Lurraren plano orbital berean balego, eguzki-eklipse osoak egongo lirateke hilean behin, ilargi berri bakoitzean. Ilargiaren orbita Lurraren orbitarekiko 5 gradu inguru okertuta dagoenez, haren itzala ez da Lurrera iristen. Beraz, eguzki-eklipseak (eta ilargi-eklipseak) eklipse-urtaroetan baino ez dira gertatzen, eta, horren ondorioz, urtean gutxienez bi eguzki-eklipse eta gehienez bost eguzki-eklipse gertatzen dira; horietatik bi baino gehiago ez dira osoak izango. Eklipse osoak arraroagoak dira, lerrokadura zehatzagoa behar dutelako Eguzkiaren eta Ilargiaren erdiguneen artean, eta Ilargiaren itxurazko tamaina, batzuetan, txikiegia delako Eguzkia erabat estaltzeko.

Motak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Partziala: Ilargiak ez du guztiz estaltzen Eguzkia.
  • Eraztun erakoa: Ilargia Eguzkiaren aurretik pasatzen da baina bere diametroa ez da nahikoa estaltzeko, eta beraz, eraztun bat ikusten da. Hortik kanpo partziala izaten da.
  • Totala: Munduko leku batetik Ilargiak guztiz estaltzen du Eguzkia. Hortik kanpo partziala da.

Hiru moten eskema

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]