Italiako ekonomia

Milan italiar finantzen zentroa da.

Demografia

Italiako demografiari dagokionez, XX. mendeko hirurogeita hamarreko hamarkadaren erdialdetik aurrera Italiako biztanleriaren hazkunde-erritmoa aldatu egin zen, eta 1985-1990 aldian urteko batez bestekoaren % 0,0raino jaitsi zen. Aldi berean, hau da, heriotza-tasaren jaitsierarekin batera jaiotza-tasaren jaitsiera nabarmena gertatu zen.

Joera demografikoetan, halaber, ordura arte Italia Europako eta Amerikako eskulan-erreserba handienetako bat bihurtu zen migrazio-mugimendu tradizionalek eraginda. Beraz, Italia garapen bidean zeuden herrialdeetako etorkinen etorrera puntu bihurtu zen, baina, batez ere, barneko migrazio-korronte garrantzitsuak ezarri ziren, Italia hegoaldetik Erroma eta Italia iparrralde industrializaturanzko populazio-mugimendu masibo batekin.

Era berean, Italiako biztanleria hiriguneetan kontzentratzeak hiri handien sare homogeneo bat sortu du, eta horiek eskualde-guneen papera betetzen dute, nazio mailan bi gune nabarmenekin: Erroma, hiriburu politikoa, eta Milan, hiriburu ekonomikoa.

Azkenik, Italiako Estadistika Institutuaren datuen arabera, herrialdeak 2020ko urtarrilaren 1ean 60.317.000 biztanle ditu, hau da, Italiak bosgarren biztanleria-dentsitate handiena du Europan, 199,68 biztanle/km²-ko batez bestekoarekin.

Hona hemen biztanleriaren datu ekonomiko interesgarriak:

• Biztanleria landuna 30,3 milioi inguru (2016)

• Biztanleria landuna sektoreka
• Nekazaritza: % 1,99
• Industria: % 20,06
• Zerbitzuak: % 77,95

2017an, Italian enplegatutako pertsonen kopurua % 1,2 gehitu zen aurreko urtearen aldean, eta enplegu-tasa % 58koa izan zen, hau da, 2016ko tasa baino ehuneko 0,7 puntu handiagoa.

Sektoreka, argitaratutako azken datuen arabera (2017ko laugarren hiruhilekoa), enplegua sektore guztietan gehitu zen lan egindako orduei dagokienez, sektore batean izan ezik: zerbitzuen sektorean (-0,7), industria % 2,9ko hazkundea izan zuen aurreko urteko laugarren hiruhilekoaren aldean, 2016an.

Batez besteko langabezia-tasa % 11,2ra iritsi zen 2017an, urteko % 11,7ko jaitsiera jasan zuen Italiako ekonomiak.

2018ko hirugarren hiruhilekoan, Italian enplegatutako pertsonen kopurua %0,9 gehitu zuen. Aurreko urteko aldi beraren aldean, enplegu-tasa % 58,8koa da, hau da, 2017ko hiruhileko bereko tasarekin alderatuz ehuneko 0,7 puntu handiagoa.

Historia eta ekonomia garapena

Italia Mediterraneo itsasoaren erdian dago, hegoaldeko Europan; Iparraldean, Alpeek inguratzen dute eta Frantzia, Suitza, Austria eta Esloveniarekin muga egiten du. Gainera, herrialdeak eragin handia izan duela mendebaldeko kulturan eta sukaldaritzan.

Hiri handi garrantzitsuak ditu, hala nola: bere hiriburua, Erroma, Vatikanoaren etxea, antzinako aurriak eta arte-lan enblematikoak dituena; Florentzia, berpizkundeko maisulanak dituena, hala nola Michelangeloren "David" eta Brunelleschiren Domoa; Venezia, kanalen hiria; eta azkenik, Milan, modaren Italiako hiriburua.

Italiak oso ekonomia industrial anitza du, gutxi gorabehera Frantzia eta Erresuma Batuaren guztizko eta per capita ekoizpen bera duena. Historikoki, herrialdea hiru gune ekonomikotan bana daiteke: iparraldea industrializatuagoa eta garatuagoa da, enpresa pribatu handiak dira nagusi eta herrialdeko finantza-gune nagusia, Milan, dago. Hegoaldea, berriz, nekazaritzakoa da, ez da hain garatua industria- eta azpiegitura-mailan, gobernuaren subsidioen mende dago eta herrialdeko langabezia-tasa handienetako bat du. Hala ere, nabarmentzekoa da ezkutuko ekonomia oso ordezkatuta dagoela Hegoaldean, eta iparralderantz egin ahala, berriz, ez dela hain bizia.

Gainera, Italiako bizi-mailek ere banaketa nabarmena dute herrialdearen iparraldearen eta hegoaldearen artean: Italiako iparraldeko eskualdeetako per capita batez beste BPGa Europar Batasuneko batez bestekoa baino pixka bat altuagoa da, eta Italiako hegoaldeko eskualde eta probintzia batzuk batez bestekoaren oso azpitik daude.

Duela urte asko, gerraosteko garaian, Italia nekazaritzan oinarritutako ekonomia batetik eraldatu zen; hau da, munduko gerren ondorioek gogor erasan baitzioten, eta urteak pasata munduko nazio industrializatuenetako bat eta nazioarteko merkataritzan eta munduko esportazioetan liderra bihurtzea lortu zuen.

Mundu mailan urrezko erreserba gehien dituen munduko hirugarren herrialdea da Italia, eta Europar Batasuneko Aurrekontuaren zergadun garbien artean hirugarrena da. Herrialdea ere oso ezaguna da bere eragin handiko sektore ekonomiko enpresarial berritzaileagatik, eta horrek nazio oso industrializatua egiten du (Italia Europako bigarren herrialde fabrikatzaileena da Alemaniaren ondoren), nekazaritza-sektore lehiakorra izateaz gain (Italia munduko ardo-ekoizlerik handiena da), baita automobilen, itsasontzien, industrialen, etxetresna elektrikoen eta modaren sektorean fabrikazio-kalitate handia duten diseinu sortzaileengatik ere. Herrialdea ere luxuzko ondasunen merkatu handiena da Europa barruan (hirugarrena mundu mailan) eta herrialde barruan dagoen aberastasun pribatua munduko handienetako bat da.

Alde batetik, ekonomia munduko zortzigarren handiena da termino absolutuetan, BPG nominalaren irizpidearen arabera. Eskualde mailan, euroguneko hirugarren ekonomia handiena da, Alemaniaren eta Frantziaren atzetik.

Eta beste aldetik, termino erlatiboetan edo erosteko ahalmenaren parekotasunean (EAP), munduko handienen artean ere badago; bigarren edo industria sektorea italiar garapenaren motorra izan da, eta egungo ekonomiaren ardatza. Europako herrialde askotako ekonomietan bezala, hirugarren sektoreak edo zerbitzuen sektoreak ere pisu handia du ekonomian.

Herrialdea Europar Batasuneko, Euroguneko, Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Erakundeko (ELGA) eta G-7 taldeko kide sortzailea ere izan da.

Hala ere, lorpen garrantzitsu horiek burutu arren, herrialdeko ekonomiak gaur egun egiturazko arazoak ditu (eta ez egiturazkoak ere bai). 1945-1990 aldian Barne Produktu Gordinaren (BPG) hazkunde handia izan ondoren, azken bi hamarkadetan Italiaren urteko batez besteko hazkunde ekonomikoaren tasak Europar Batasuneko hazkundearen batez bestekoaren azpitik geratu ziren. Italiako hazkunde ekonomikoaren geldialdi geldo eta gerokoak, eta 1980ko hamarkadatik aurrera gobernuak hura gastu masiboekin berpizteko egindako ahalegin politikoek, zor publikoaren gorakada eragin zuten.

Gainera, azken urteetan Italiako ekonomia, Europako beste herrialdeak bezala, 2008an sortutako munduko atzeraldi ekonomiko handiak kolpatu zuen. Azken 8 urteetan, 2009 oinarri hartuta, Italiako BPG % 27 jaitsi da, eta 2008an 2.402.062 (2 bilioi, 402 mila milioi dolar) BPGa izatetik 1.850.735 (bilioi bat, 850 mila milioi dolar) ekoiztera igaro da 2016an.

Bankua eta txanpona

Italiako Bankua (Banca d'Italia) Italiako Errepublikaren banku zentrala eta Banku Zentralen Europako Sistemaren (BZES) zati bat da. Bere bulego nagusia Palazzo Kochen dago, Erroman eta Ignazio Visco da egungo gobernadorea  (2011ko urriaren 20tik karguan dago).

Erakundea, Bankitalia ere deitua, 1893an sortu zen, Italiako lehen zeuden lau bankuen batasunaren ondorioz. 1928ra arte Zuzendari Nagusi batek zuzentzen zuen, ordutik Gobernadore batek zuzentzen zuen bitartean. Gobernadorea zuzendaritzako barne-batzordeak aukeratzen du, Italiako Errepublikako presidentearen dekretu bidez eta bere agintaldiak 7 urte irauten du.

Bankuaren eginkizunen artean, honako hauek nabarmentzen dira:

1999an diru-politikak Europako Banku Zentralari eskualdatu ondoren, Europako egitura-esparru berriaren barruan, bankuak Europako Banku Zentralaren erabakiak inplementatu, euroa egin eta zirkulaziotik txanpon zaharrak kendu zituen.

Eginkizun nagusia banku- eta finantza-ikuskaritza bihurtu da. Helburua da sistemaren egonkortasuna eta eraginkortasuna bermatzea eta arauak eta erregulazioak betetzea; bankuak hori lortu nahi du bigarren mailako legediaren, kontrolen eta gobernu-agintariekiko lankidetzaren bidez.

2005eko erreformatik aurrera, enpresen arteko xurgatze-eskandalu batzuen ondorioz sortu zena, bankuak trustaren aurkako autoritatearen esklusibotasuna galdu du kreditu-sektorean, eta erantzukizun hori "Anti-Trust Italiako Agintaritzarekin" partekatzen du.

Beste funtzio batzuk merkatuaren kontrola, ordainketen zaintza eta horniduren hornidura, Estatuaren diruzaintza, kreditu zentralaren erregistroa, analisi ekonomikoa eta erakundeen kontsulta dira.

Bestalde, txanponari dagokionez, hona hemen bere ibilbidea Italian:

1807an, Italiako Napoleonen Erresumak, egungo lurralde italiarraren ipar-ekialdea hartzen zuenak, lira bere txanpon gisa aurkeztu zuen. Lira hau 1814ra arte ibili zen, erresuma zatitu zen arte.

Txanpon asko lira italiarrak ordezkatu zituen, hauek izan ziren: Lonbardiako florina, Dos Siciliaseko piastra, Toscanako fiorinoa, ezkutu pontifizioa eta Parmako lirak.

Nabarmentzekoa da Benito Mussolini diktadoreak inflazioa partzialki geldiarazi zuela, 1926ko abuztuaren 18an liren eta libren arteko truke-tasa  £1 = 90 lirakoa izango zela ezarri baitzuen. Kanbio-mota horrek 1934ra arte iraun zuen, turistentzako truke-tasa bereiziarekin: US $1 = 24.89 lira. 1939an, truke ofiziala 19,8 lira dolarreko izan zen.

Gerraren ondoren, lira balioa aldatu egin zen, US $1 = 575 lira parekotasuna finkatu arte Bretton Woods sistemaren barruan 1947ko azaroan. 1949ko irailaren 21ean 625 lirara debaluatu zen dolar bakoitzeko. Tasa hori 1970eko hamarkadako Bretton Woods sistemaren amaierara arte mantendu zen. Hurrengo urteetan inflazio gertakari batzuk gertatu ziren, lira euroak ordezkatu zuen arte.

Billeteen jaulkipenari dagokionez, 1882an gobernua Biglietto dello Stato izenarekin paperezko balio txikiak jaulkitzen hasi zen. Buono di Cassa izenarekin ere jaulki ziren ordaindukoak 1893 eta 1922 bitartean. Hala ere, Biglietti dello Statotarren ekoizpena 1925ean eten bazen ere, 1935ean berriro hasi zen.

Bestalde, Italiako Bankua 1896an hasi zen billeteak inprimatzen, 50, 100, 500 eta 1,000 lirakoak. 1918 eta 1919 artean 25 lirako billeteak ere jaulki ziren, baina II. Mundu Gerra amaitu arte ez zuten aldaketarik egin.

Laburbilduz, lira Italiako moneta-unitate ofiziala izan zen 1999ko urtarrilaren 1era arte, euroak ordezkatu zuen arte. Lirak legezkoa izateari utzi zion 2002ko otsailaren 28an eta bihurketa-tasa 1936,27 lira izan zen euro bakoitzeko.

Euroa sartu baino lehenago erabiltzen ziren billete guztiak euroz trukatu ahal izan ziren Italiako Bankuan 2012ko otsailaren 29ra arte, eta une horretatik aurrera moneda horiek inolako baliorik gabe geratu ziren.

Kanpo-merkataritza

2020an, Italia munduko herrialde esportatzaileenetako bat izan zen (532.6 mila milioi dolar ondasunetan, munduko guztizkoaren % 2,8). Esportatutako ondasun eta zerbitzuen baturan, 632.6 mila milioi dolar eta inportazioetan, 2019an, munduko hamargarren inportatzaile handiena izan zen: 473.5 mila milioi dolar.

Italian eragin handia izan zuen zitrikoen ekoizpenak, hau da, fruta organikoek (batez ere limoi eta laranjek, sagarrek eta duraznoek), eta ekoizten dituzten barazki nagusiak, berriz, tomateak, azenarioak, letxuga, azalorea, tipulak eta hinojoa dira, baina horien ekoizpen eraginkorrari buruzko daturik ez baitago.

433.559,3 milioi eurorekin, hau da, 496.108,1 milioi dolarrekin, Italia munduko esportatzaile handien artean dago eta bere esportazioen helmuga nagusiak Estatu Batuak, Suitza eta Txina dira, herrialdeko esportazio guztien % 9,80, % 5,82 eta % 2,97, hurrenez hurren.

Herrialdeko produktu esportatuenak ordenagailuak dira, 92,4 mila milioi dolarrekin eta portzentaje osoaren % 20rekin; ondoren, mineralak, 39,4 mila milioi dolarrekin eta % 8,5eko ehunekoarekin, eta Makineria Elektrikoa, 27,7 mila milioi dolarreko inportazio-balioa dute, eta % 6koa guztizko ehunekoaren gainean.

Gainera, oliba-olioa, haragia, arraina, ardoa, garia, barazkiak eta frutak dira gehien esportatzen diren produktuetako batzuk. Ehungintzari dagokionez, Espainiako moda gero eta handiagoa da, eta goranzko bidean dago Italian.

Inportazioari dagokionez, Italia munduko inportazio-ekonomia handienen sailkapeneko postuan dago eta inportazio nagusiak autoak, petrolioa, ontziratutako sendagaiak eta petrolio-gasa dira.

Lehenengo sektorea

Sektore hau, batez ere, nekazaritzan zentratzen da, nahiz eta abeltzaintza ere lantzen duen. Bere ekonomia, konpainia pribatuek menperatutako iparralde industriala eta gutxiago garatutako nekazaritza hegoaldea barne hartzen ditu; langabezia eta azpigarapen ondarearekin.

2017ko Kanpo Merkataritzako Institutuak (ICEX) eman zituen datuei dagokionez, nekazaritza % 1,99koa izan zen, industria % 20,06koa, eta merkataritza eta zerbitzuak % 77,95ekoa. Gianera, urte horretan Italiako ekoizpen-mota honako hau zen: turismoa, makinak, burdina eta altzairua, produktu kimikoak, elikagaien prozesamendua, ehunak, motordun ibilgailuak, arropak, oinetakoak, zeramika.

2019an, Italiako ekonomiaren sektorerik garrantzitsuena zerbitzuena izan zen (% 73,9), ondoren industria (% 23,9) eta azkenik, nekazaritza (% 2,2). Esportazio-bazkide nagusiak Alemania, Frantzia eta Estatu Batuak izan ziren, eta inportazio-kide nagusiak, berriz, Alemania, Frantzia eta Txina.

Italiako nekazaritza-sektorea barne-produktu gordinaren % 2,1 da, eta Italiako biztanleria aktiboaren % 3,9 enplegatzen du. Enpleguari dagokionez, nekazaritzaren lan-unitateak % 2,4 jaitsi ziren 2020an aurreko urtearen aldean.

Azkenik, abeltzaintzari dagokionez, 2019an, Italia txerri-haragiaren munduko hamabosgarren ekoizlea izan zen, behi-esnearen munduko ekoizlea, oilasko-haragiaren munduko ekoizlea, eta bufalo-esnearen munduko seigarren ekoizlea.

Bigarren sektorea

Bigarren sektorea edo industria-sektorea izan da italiar garapenaren motorra, eta egungo ekonomiaren ardatza. Europako herrialde askotako ekonomian bezala, hirugarren sektoreak edo zerbitzuen sektoreak ere pisu handia du Italiako ekonomian.

Bigarren sektoreak, lehen sektorean ez bezala, industria, meatzaritza eta energia ditu ardatz.

2019an, munduko hemeretzigarren ibilgailu ekoizlea eta hamaikagarren altzairugilea izan zen. Halaber, Italia munduko 5 ardo ekoizle nagusietako bat da (2018an munduko ekoizle handiena izan zen) eta oliba olioaren munduko laugarren ekoizlea.

Herrialdearen industrializazioaren hasierako fasean, bereziki iparraldean kontzentratuta, ehungintza izan zen industria nagusia. XX. mendean zehar, beste industria batzuk ere garrantzitsuak izan ziren, hala nola, automobilgintza nabarmendu zen. Industria-jarduera izan zen italiar garapenaren motorra, batez ere, XX. mendearen bigarren erdialdetik, eta egungo ekonomiaren ardatza da.

Meatzaritzari dagokionez, baliabide naturalen erauzketa mugatua da Italian, herrialdean erreserba naturalen kopuru handirik ez dagoelako.

Azkenik, energiari dagokionez, energia berriztagarrietan, 2020an, Italia munduko hamargarren energia eolikoaren ekoizlea izan zen, eta eguzki-energiaren munduko seigarren ekoizlea, 2019an, herrialdea munduko hamaikagarren handiena izan zen energia hidroelektrikoaren potentzia instalatuan.

Hirugarren sektorea

Italiako hirugarren sektorean bankuak, osasun eta hezkuntza zerbitzuak, garraioa, txikizkako merkataritza, entretenimendua, telekomunikazioak, jatetxeak eta turismoa nabarmentzen dira. Turismoa BPGren % 12 eta herrialdeko enplegu guztien % 12.8 da.

Hirugarren sektore honetan, turismoa eta portuak ditugu ardatz.

Turismoari dagokionez, 2018an, Italia munduko bosgarren herrialde bisitatuena izan zen, 62,1 milioi nazioarteko turistarekin, Espainia, Frantzia, Estatu Batuak eta Txinak bakarrik gaindituta. Aurten turismo bidezko diru-sarrerak 49,2 mila milioikoak izan dira.

Hirugarren sektoreko diru-sarreren iturririk handiena, esan dugunez, turismoa da: herrialdea nazioartean ezagutzen den polo turistikoa da, eta bere erakargarritasun eta interesgune ugariek urtero munduko hainbat tokitako milioika turista erakartzen dituzte; hau da, turismoa da Italiako hainbat hiriren, Erroma, Napoli eta Venezia hain zuzen, diru-iturri nagusia. Jatetxe, hotel, denda eta sare komertzial guztiak kontuan hartzen baditugu, guztiak turismoaren mendekoak, garrantzi maila ezberdinetan, merkataritza Italiako BPGren % 17a da eta lau milioi pertsona baino gehiago enplegatzen ditu.

Azkenik, portuei dagokienez, esan beharra dago Italiak 15 portu komertzial eta turistiko handi eta garrantzitsu dituela, hala nola Genova, Trieste, Livorno, Cagliari, Gioia Tauro, Rávena, Venezia, Messina, Augusta, Napoli, Tarento, La Spezia, Savona, Salerno eta Civitavecchia.

Turismo eta Italiari errentagarritasun handiena ematen dioten lekuak

Italia munduko helmuga osoenetako bat da eta gastronomia bikaina eta historiaz betetako hiriak ditu. Hemen azalduko ditugu batzuk, Italiari errentagarritasun handiena ematen dioten lekuak baitira.

Italian daude milaka urteko hiriak, hala nola Erroma, Florentzia edo Venezia. Bertan, herrialdeko sinbolo nagusietako batzuk aurki ditzakegu, Erromako Koliseoa edo San Markos Basilika kasu. Baina hori ez da dena, hango kostaldea, uharteak eta sumendi aktiboak ere ezagunak dira.

Italiako lekurik ezagunetakobat, zalantzarik gabe, Toscana da. Toscana herrialdearen erdigunean kokatzen da, eta ezinbesteko lekutzat jotzen da Italian bisitatzeko.

Arrakasta handia izan duten beste leku batzuk, Italiako hirien artean, Veneziako kanal handia da, besteak beste. Kanal horrek 4 kilometroko luzera du, eta berauherrialdeko zabalena eta, beraz, garrantzitsuena bihurtzen du. Beste leku ezagun bat Pisako Dorrea da, zortzi maila eta kanpandorrea dituen eraikina. Herrialdeko monumenturik fotogenikoenetako bat da. Gainera, Erromako Koliseoa dago, hau da, milaka urteko anfiteatro ikusgarria, Erromatar Inperioaren garaikoa. Gero, bestalde, Etnako sumendia dugu, 3.342 metroko garaiera duena, aktibo daudenetan Europako sumendirik handiena da.

Azkenik, zenbait katedral gehitu behar zaizkio, hala nola Milango Katedrala, ia 12.000 m2-ko azalera duena eta munduko tenplu gotiko handienetako bat dena, eta Florentziako Katedrala, XIII. eta XIV. mendeen artean eraiki zena. Gainera, katedrala deigarria da bere fatxada zuriagatik eta 114 metroko kupula handiagatik, Toskanako hiriburuko hainbat tokitatik ikus daitekeena.

Barne produktu gordinaren bilakaera

Barne produktu gordina (BPG) herrialde baten jarduera ekonomikoa neurtzeko ematen duen magnitudea da. Herrialde bateko hainbat ekoizpen-faktorek denboraldi jakin batean bereganatutako sarreren batuketa egin ondoren lortzen da eta euroak de estatubatuar dolarrak erabiltzen dira adierazteko unitate moduz.

Kontuan hartu behar da, adierazle honek ez duela biztanleriaren aberastasuna neurtzen. Izan ere, herrialde batek ekoizpen eta diru sarrera handiak izan litzateke esportazio kopurua dela eta, eta aldi berean biztanle kopuru handia, hori dela eta, per capita BPG erabiltzen da neurketa zehatzagoak ematen dituelako. per capita BPG lortzeko denboraldi jakin bateko diru sarreren eta ekoizpen batuketa biztanle kopuruarekin zatitu behar da.

Hona hemen Italiako ekonomiaren analizia urtez urte, 1960tik 2010ra arte:

Ekonomia 1960ko hamarkadan

1960ko hamarkadaren hasieran, Italiak 40.385 milioiko Barne Produktu Gordina (nominala) zuen. 1969an, herrialdeko BPG 97.085 milioira iritsi zen, hau da, Italiako ekonomiak % 140,3ko hazkundea izan zuen hamarkada horretan, 1960ko BPGaren aldean.

Ekonomia 1970eko hamarkadan

1970eko hamarkadaren hasieran, Italiak 113.021 milioiko Barne Produktu Gordina (nominala) zuen. 1979. urterako, herrialdeko BPG 392.379 milioira iritsi zen, hau da, Italiako ekonomiak % 247,1eko hazkundea izan zuen hamarkada horretan, 1970eko BPGaren aldean.

Ekonomia 1980ko hamarkadan

1980ko hamarkadaren hasieran, Italiak 483.592 milioi dolarreko Barne Produktu Gordina (nominala) zuen. 1989an, herrialdeko BPG 939.875 milioira iritsi zen, hau da, Italiako ekonomiak % 94,3ko hazkundea izan zuen hamarkada horretan, 1980ko BPGaren aldean.

Ekonomia 1990eko hamarkadan

1990eko hamarkadaren hasieran, Italia 1 bilioi dolarrera iritsi zen. Italiako ekonomiak 1.173.063 (1 bilioi 173.063 milioi dolar) euroko Barne Produktu Gordina (nominala) zuen 1990ean. 1999rako, herrialdeko BPG 1.250.203 milioira iritsi zen, hau da, Italiako ekonomiak % 6,5eko hazkundea izan zuen hamarkada horretan, 1990eko BPGaren aldean.

Ekonomia 2000ko hamarkadan

2000. urtearen hasieran, Italiak 1.145.109 (1 bilioi 145.109 milioi dolar) dolarreko Barne Produktu Gordina (nominala) zuen. 2009. urterako, herrialdeko BPGa 2.190.700 milioira iritsi zen (2 bilioi 190.700 milioi dolar), hau da, Italiako ekonomiak % 91,3ko hazkundea izan zuen hamarkada horretan, 2000ko BPGaren aldean.

Per capita Barne Produktu Gordina (BPG), non herrialdeak bere txanpon nazionala zuen, lira hain zuzen ere, % 104 hazi zen, aldiz, 1969-1998 aldian, % 0,75 jaitsi zen, non denbora-tarte horretan herrialdeak euroa hartua zuen.

Aldi berean, 1999az geroztik, Italiaren beherakada malkartsua hasi da garapenari dagokionez. Fiatek Europako automotor merkatuan nagusitzeari utzi dio, eta herrialdeak bere liderazgoa galdu du etxetresna elektriko zurien ekoizle gisa. Lantegi asko itxi dituzte eta enpresa handi batzuk beste herrialde batzuetara joan dira

Ekonomia 2010eko hamarkadan

2010. urtearen hasieran, Italiak 2.129.020 (2 bilioi 129.021 milioi dolar) barne-produktu gordina (nominala) zuen. 2018. urterako, herrialdeko BPG 2.181.970 milioi dolarrera iritsi zen (2 bilioi 181.970 milioi dolar). Gaur egun arte (2017), Italiako ekonomiak % 2,48ko hazkunde nominala izan zuen hamarkada horretan, 2010eko BPGaren aldean.

Kontsumorako prezioen indizea

Italiako inflazioaz ari garenean, kontsumoko prezioen indizeaz ari gara maiz, bere laburdura KPI da. Italiako KPIak erakusten du Italiako etxeek kontsumorako erosten dituzten produktu eta zerbitzuen serie zehatz baten prezioen bilakaera. Inflazioa zehazteko, aurreko aldi batean KPIaren aldean aldi jakin batean KPIa portzentualki zenbat handitu den aztertzen da. Prezioen beherakadaren kasuan, deflazioaz hitz egiten da (inflazio negatiboa).

Grafiko hauetan Italiako KPI inflazioaren egungo balio historikoak erakusten dira:

Aldiz, Italiako inflazioa % 1,9koa izan zen uztailean, 2020ko hilabete berarekin alderatuta, eta % 0,5ekoa ekainarekin alderatuta, Italiako Estatistika Institutu Nazionalak (Istat) jakinarazi duenez, eta % 1,8an zeuden aurreikuspenak zuzendu ditu.

Institutuak azaldu zuenez, aurten aldaketarik gertatuko ez balitz, 2021erako inflazioa % 1,6koa izango litzateke, 2020arekin alderatuta.

Prezioen urte arteko % 1,8ko igoera, batez ere, ondasun energetiko arautuen hazkundeari zor zaio (% 11,3), eta horiei garraioarekin (% 1,1), aisialdiarekin, kulturarekin eta norberaren zaintzarekin lotutako zerbitzuena (% 0,8) gehitu behar zaie, baina landu gabeko elikagaien prezioak jaitsi egin ziren (% -1,6).

Kontsumoko prezioen indize harmonizatua (KPI) – Metodo berarekin neurtzen du prezioen bilakaera euroaren eremuko herrialde guztietan – Urte arteko % 1ean kokatu zen, eta % 1,3 jaitsi zen 2021eko ekainarekin alderatuta.

Inbertsioak

ILFko langileak Italiako abokatuak, kontalariak, web adituak eta nazioarteko inbertitzaileekin lankidetzan aritu diren ingeniariak dira, azken 15 urteetan Italian negozio eta enpresa berriak nahiz aurkitzea nahiz sortzea da beraien helburu nagusia.

2017. urtean, UNCTADen 2018ko Inbertsio Mundialaren Txostenak 19. postuan sailkatu zuen Italia inbertsio gehien erakartzen dituzten munduko herrialdeen artean; 2015-2017 aldian, herrialdeak 59 mila milioi dolar inguru erakarri zituen eta 2012-2014 aldiko 47 mila milioiekin alderatuta.

A. T. Kearneyk 2018ko Atzerriko Inbertsio Zuzenaren Konfiantza Indizearen azken txostenak hamargarren postuan jarri du Italia (2017ko 13. postuarekin eta 2016ko 16. postuarekin alderatuta). Horrela, herrialdeak India, Singapur eta Espainia gainditu ditu, aurreko urtean Holandako, Brasilgo eta Taiwango emaitzak gainditu ondoren. Indizeak, urtero, politika ekonomiko eta arautzaileek eta CEOen eta beste erabaki-hartzaile batzuen inbertsio-asmoen aldaketek mila negozio global ingururen eragina neurtzen du, batez ere.

Aldiz, Munduko Bankuaren 2018ko Negozioak Egiteko Txostenaren Munduko Bankuaren Negozioak Egiteko Erraztasun Indizearen 46. lekuan dago Italia (2017an 50. postua bete ondoren). Indizeak enpresa ingurunearen, burokraziaren eta munduko 189 ekonomien administrazioaren kalitatea eta eraginkortasuna neurtzen ditu, 10 azpiadierazletan oinarrituta (merkataritza-jarduera berri bat irekitzeko erraztasunetik zergak ordaintzera arte).

Laburbilduz, Italiak aipatutako indizeetan duen posizionamendua ez da beti koherentea herrialdeko errealitate makroekonomikoekin, eta horrek ondorio negatiboak izan ditzake atzerriko inbertitzaileek lortzen duten pertzepzioan. Abian den estrategia nazionala sendotzearen testuinguruan, kanpoko inbertsioak erakartzeko helburuarekin, Italiak erakunde publikoek eta pribatuek garatutako nazioarteko rankingetan duen posizionamendua hobetzeko ekintza-plan bat ezarri zen. Helburu horrekin, Atzerriko Inbertsioa Erakartzeko Batzordeak (CIE) Nazioarteko Indizeen Lantaldea sortu du (xehetasun gehiagorako, ikus: Gobernantza).

Covid-19aren eragina

Dena 2020ko martxoaren 9an hasi zen, Giuseppe Conte Italiako Gobernuko presidenteak epidemiari eusteko lehen neurriak lurralde nazional osoan ezartu zituenean.

Egun horretan, Osasun Ministerioak 9.172 koronabirus kasu eta 463 hildako zenbatu zituen, eta Italia Europako lehen herrialdea bihurtu zen (eta bigarrena, Iranen ondoren) bere lurralde osoan blokeoa aktibatu zuena.

Lehen neurriak hartu eta hilabetera, Italiak 135.000 kasu eta 17.000 hildako baino gehiago zenbatu zituen. Gainera, egoera ekonomikoari dagokionez, analista askok dramatikotzat eta ageriko irtenbiderik gabekotzat jotzen zuten. Gainera, ISTATen arabera, Italiako enpresen erdiak (2,2 milioi inguru) standby egoeran zeuden, baita 7,4 milioi langile ere.

Matteo Pignatti eta Italiako patronalak honako baieztapen hauek egin zituen: "Horrela jarraituz gero, Italiako BPG (Barne Produktu Gordina) % 10 jaitsiko da aurtengo lehen sei hilabeteetan, hau da, 45.000 milioi dolr" eta "shock ekonomikorik handiena da Bigarren Mundu Gerraz geroztik".

Turismoak izan du eragin handiena, baina sektore guztiek ez dute eragin bera izan; ISTATen analisien arabera, turismoa, merkataritza eta garraioak dira koronabirusak eragindako krisiaren kaltetuenak.

Gainera, Turismoaren Behatoki Nazionalak (ONTIT) emandako datuen arabera, Italian BPG nazionalaren % 13,2 ordezkatzen duen sektore bateko dozenaka mila enpresa biltzen dituen erakundeak, 230.000 milioi euro inguru galdu zituen. Aldiz, turismoak Italiako biztanleriaren % 14 baino gehiago enplegatzen du zuzenean edo zeharka, hau da, 3,5 milioi pertsona inguru.

2019ra arte, Italia munduko bosgarren herrialdea zen nazioarteko turisten etorreragatik (60 milioi pertsona baino gehiago), 42.000 milioi eurotik gorako diru-sarrerak sortzen zituztenak.

Gainera, Gabrielli Italiako ekonomistak dioenez, sektore horretan urte-sasoiz lan egiten duten gutxienez 450.000 pertsonak ez dute enplegurik izango 2020an, eta, oro har, langabeziak gora egingo du herrialde osoan. Hau da, adituen kalkuluen arabera, % 9,9ko egungo langabezia-tasa % 11,1era igoko da urte honen amaieran.

Aipatzekoa da Lombardia, Veneto, Piamonte eta Emilia-Romaña, industria gehienak biltzen diren Italiako iparraldeko eskualdeak, izan zirela gobernuak ezarritako berrogeialdiak gehien kaltetu zituenak.

Horrek guztiak mundu mailako krisia ekarri zuen, eta, beraz, "Arazoa ez da krisitik irtetea, lehenbailehen egitea baizik", adierazi zuen behin baino gehiagotan Giuseppe Conte Italiako lehen ministroak. Beraz, Italiak hainbat neurri hartu zituen, hala nola, 435.000 milioi dolar arteko zirkulazioa enpresentzako kredituetan, eta horiei Italiako gobernuak 2020ko martxoan mobilizatutako 380.000 milioi euro gehitu behar zaizkie.

Diru hori, alde batetik, enplegatutako langileentzako eta autonomoentzako langabezia-sorospenak finantzatzeko zen, eta, bestetik, zailtasunak dituzten enpresei laguntzeko. Adibidez, ordu gutxiago lan egin behar zituzten langileentzako edo beren enpresa aldi horretan jardunean ez zegoelako etxean geratu behar zuten langileentzako laguntzak. Beraz, Estatuak soldataren % 80rainoko langabezia-sorospena bermatzen zien, baita familia behartsuenentzako janari-kupoiak ere.

Lana galdu zuten langile autonomo edo aldi baterako langileentzat, hala nola merkatarientzat, artisauentzat, turismoko langileentzat eta nekazarientzat, gizarte-segurantzako sistemak (INPS) 600 euroko sorospena ematen zuen. Egun gutxitan, INPSk 3,6 milioi eskaera baino gehiago jaso zituen.

Bestalde, azken neurriek bermatzen zuten enpresek, handiek zein ertainek eta txikiek, banku-maileguak eskura zitzaketela, Estatuaren babesarekin, zenbatekoaren % 90eraino.

Aurreikuspen ekonomikoak Italiarentzat

COVID-19aren osasun-krisiaren ondoriozko egoera ekonomikoa dela eta, aurreikuspen ekonomikoak funtsezkoak bihurtu dira. Horregatik aurkeztu du Mario Draghik lehen koadro makroekonomikoa Italiako Ministroen Kontseiluko presidente gisa. Aurreikuspenen arabera, BPG % 6 haziko da 2021ean, hau da, aurreko lauhilekoan aurreikusitakoa baino % 1,5 gehiago. Bestalde, defizita % 9,4koa izango da, eta, beraz, aurreko aurreikuspena eta 2020ko defizitaren emaitza baino zertxobait txikiagoa da.

Italiako ekonomiaren funtsezko faktorea zor publikoa da, eta datozen hiru urteetan pixkanaka gutxitzea aurreikusten da.

Hori dela eta, Mario Draghik eta Daniel Francok, ekonomiako ministroak, aurkeztutako zifrek hazkunde egonkorra erakusten dute datozen urteetan Italian. Izan ere, 2022an BPG % 4,7 handitzea espero da, 2023an % 2,8 eta 2024an % 1,9. Hori horrela, herrialdeak egoera argitaragabea izango luke hazkunde ekonomikoari dagokionez.

Bestalde, gobernuak 2022rako aurrekontu-plan bat aurkeztu du, 8.000 milioi euro inguruko zerga-beherapena aurreikusten duena. Planak zergen jaitsiera, osasunera bideratutako funtsen hazkundea eta energiaren goranzko prezioei eusteko baliabide handiagoak jasotzen ditu.

Bibliografia

• Monedas de euro de Italia. Wikipedian. 2021ko azaroaren 29an berreskuratua. https://es.wikipedia.org/wiki/Monedas_de_euro_de_Italia

• Juan David, M. Actividades económicas https://www.actividadeseconomicas.org/2018/09/actividades-economicas-de-italia.html

• Attanasio, A. (2020ko apirilak 10). Coronavirus en Italia: cuanto perdio la economia en el primer mes de encierro (y las medidas “sin precedentes” para recuperarla). BBC News. https://www.bbc.com/mundo/noticias-internacional-52229326  
• Economía de Italia. Wikipedian. 2021ko azaroaren 29an berreskuratua. https://es.wikipedia.org/wiki/Econom%C3%ADa_de_Italia
• Italiako ekonomia. Wikipedian. 2021ko azaroaren 29an berreskuratua.  https://eu.wikipedia.org/wiki/Italiako_ekonomia
• Italy Law Firms, Italia en el ranking internacional de inversiones https://italylawfirms.com/es/italy-in-investment-ranking/
• (2021ko azaroan). El IPC aumentó hasta el 3.8% en noviembre en Italia. Expansión. https://datosmacro.expansion.com/ipc-paises/italia
• Worldwide Inflation data . Inflación histórica de Italia. https://www.inflation.eu/es/tasas-de-inflacion/italia/inflacion-historica/ipc-inflacion-italia.aspx
• Expansión/ Datosmacro (2021). Mejora el PIB trimestral de Italia en el tercer trimestre. https://datosmacro.expansion.com/pib/italia
• De Barrón, I. (2019ko martxoak 19an). El Banco de Italia prohíbe a ING aceptar más clientes por problemas de blanqueo de dinero. El País.                      https://elpais.com/noticias/banco-de-italia/
• Italia UNESCO sites                                                     http://www.italia.it/es/home.html
• Expansión/ Datosmacro (2021). Italia: Economía y demografía. https://datosmacro.expansion.com/paises/italia
• Verdú, D. (2021ko irailak 29an). Italia revisa al alza sus previsiones y espera crecer un 6% este año. El País https://elpais.com/economia/2021-09-29/italia-mejora-sus-cifras-economicas-y-preve-un-crecimiento-del-47-para-2022.html
• Verdú, D. (2021ko urriak 20). Italia bajará los impuestos en 2022. El País. https://elpais.com/economia/2021-10-20/italia-bajara-los-impuestos-en-2022.html

Kanpo estekak

• Datuak: Q720060
• Multimedia: Economy of Italy / Q720060