Joseph Bertrand

Joseph Bertrand
	; Irudi gehiago
seat 40 of the Académie française (en)
176. Frantziako Zientzien Akademiako lehendakari
Bizitza
Jaiotza	former 12th arrondissement of Paris (en) , 1822ko martxoaren 11
Herrialdea	Frantzia
Heriotza	Paris eta Budapest, 1900eko apirilaren 5a (78 urte)
Familia
Aita	Alexandre Jacques François Bertrand
Seme-alabak	ikusi Marcel Bertrand (en) ;
Anai-arrebak	ikusi Alexandre Bertrand (en) ;
Hezkuntza
Heziketa	École polytechnique ; Lycée Saint-Louis ; École nationale supérieure des mines de Paris
Doktorego ikaslea(k)	Désiré André (en) ; Désiré André (en)
Hizkuntzak	frantsesa
Jarduerak
Jarduerak	matematikaria, ekonomialaria eta katedraduna
Enplegatzailea(k)	École normale supérieure ; Lycée Saint-Louis ; Collège de France (1862 - 1900)
Jasotako sariak	ikusi Ohorezko Legioko ofizial handia ; Foreign Member of the Royal Society (1875eko apirilaren 8a) ;
Influentziak	Carl Friedrich Gauss
Kidetza	Royal Society; Société Philomathique de Paris (en) ; Frantses Akademia; Suediako Zientzien Errege Akademia; Frantziako Zientzien Akademia; San Petersburgoko Zientzien Akademia; Linzeen Akademia; Zientzien Errusiar Akademia; Société de l’histoire de France (en) ; Accademia delle Scienze di Torino

Joseph Louis François Bertrand (Paris-1822ko martxoak 11-1900eko apirilak 5) zenbakien teoria, geometria diferentziala, probabilitate kalkulua eta termodinamikaren esparruetan lan egin zuen frantziar matematikari eta ekonomialari bat izan zen.

Irakaslea izan zen École Polytechnique eta Collège de Francen, non meatze ingeniari bezala graduatu zen. Frantziako Zientzien Akademiako kide ere izan zen, non 18 urtez (1856-1874) idazkari iraunkor kargua bete zuen. Berak, 1845ean, n>3 bakoitzarentzako n eta 2n-2ren artean behintzat zenbaki lehen bat bazegoela proposatu zuen. Pafnuti Chebyshovek aieru hau demostratu zuen, gaur egun Bertranden postulatua bezala ezagutzen dena, 1850ean. Probabilitatearen esparruan Bertranden paradoxa bezala ezagutzen den paradoxa bategatik ere ezaguna da.

Ekonomiaren esparruan ere egin zituen ekarpenak. 1883an Léon Walrasen Théorie mathématique de la richesse sociale liburuari eginiko kritika bat argitaratu zuen, non tâtonement prozesua gezurtatzen zuen, benetan desoreka egoeretan elkar trukaketak gertatzen direla argudiatuz, arrazoi honegatik prezioetan ziurgabetasuna kontutan har daitekeelarik. Erabilgarritasuna maximizatzearen printzipioa ere gezurtatu zuen, merkatariak, izatez, diru mozkinetan interesatuak daudela argudiatuz, eta ez erabilgarritasunean.

1838an Antoine Augustin Cournoten monopolioen teoria ere berrikusi zuen, eta erabilitako prozedura aljebraikoa okertzat jo zuen. Duopolistak prezioetan lehiatzen direla uste izan zuen, eta ez kopuruan, eta lehiakidetza asketik gertuko amaierako oreka prezio bat ebatzi zuen.

Lanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Traité élémentaire d’algèbre, 1851
Traité de calcul différentiel et de calcul intégral, 1864-70,
Rapport sur les progrès les plus récents de l’analyse mathématique, 1867
Théorie des Richesses: revue de Théories mathématiques de la richesse sociale par Léon Walras et Recherches sur les principes mathématiques de la théorie des richesses par Augustin Cournot, 1883, en Journal des Savants
Thermodynamique, 1887.
Leçons sur la théorie mathématique de l’électricité, 1890
Eloges Academiques, 1902

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Joseph Bertrand

Datuak: Q315436
Multimedia: Joseph Bertrand / Q315436