Justino I.a

Justino I.a
	; Irudi gehiago
bizantziar enperadore
Antzinako Erromako senataria
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Istok
Jaiotza	Tauresium (en) , 450 (egutegi gregorianoa)
Herrialdea	Bizantziar Inperioa
Heriotza	Konstantinopla, 527ko abuztuaren 1a (76/77 urte)
Familia
Ezkontidea(k)	Euphemia (en)
Seme-alabak	ikusi Justiniano I.a;
Anai-arrebak	ikusi Vigilantia (en) ;
Leinua	Justinian dynasty (en)
Jarduerak
Jarduerak	politikaria
Zerbitzu militarra
Parte hartutako gatazkak	Anastasian War (en)

Flabius Iustinus edo Justino I.a (k.o. 450 – 527ko abuztuaren 1a) Bizantziar Inperioko agintaria 518 eta 527 urteen artean. Bederiana hiritik gertu zegoen herrixka batean jaioa Dardaniako probintzian, Daziako diozesian. Garai hartan Dazia eta Mazedoniako diozesiek Ilirikoko pretorioaren prefektura osatzen zuten barbaroen etengabeko erasoen helburu. Eraso hauengandik ihesi gaztea zen artean Konstantinoplara iritsi zen. Armadan izena eman eta bere argitasunari esker azkar gora egin zuen urteen poderioz agintariaren goardiako komandante bihurtu zen arte. Garai hartako agintaria Anastasio I.a zen. Agintariaren guardia Konstantinoplan egoitza zuen ejertzitoko atal bakarra zenez eta Justinok zuen izen onari esker 518. urtean Anastasio I.a hil zenean honen oinordeko izendatu zuten Justino I.a agintari izena jaso zuelarik, ordurako hirurogeita hamar urte inguru bazuen jada.

Justino militar abila bazen ere kudeaketa aproposa burutzeko gaitasunik ez zuenez aholkulari trebeez inguratu zen. Gorteko aholkulari erabakigarrirena ezbairik gabe Justinoren iloba izan zen, Flabius Petrus Sabbatius izenekoa. Justinok iloba oinordeko izendatu zuen eta honek ostera oroitua izango den izena hartu zuen, Justiniano. Prokopio historialariak dioenez Justino agintari bazen ere Justiniano zen inperioko benetako zuzendaria. Prokopio hala ere oker egon liteke Justinok iloba oinordeko hil baino zenbait hilabete lehenago izendatu baitzuen soilik eta agian garrantzi gehiegi egozten zaio Justinianori bere osabaren aginteaz aritzerakoan.

525. urtean Justinok leinu senatorialeko jendea klase baxuagokoekin ezkontzea debekatzen zuen legea baliogabetu zuen. Legearen baliogabetzeak garai hartan zenbait aristokrata asaldatu bazuen ere osteara eragin handia izan zuen inperiroarengan zenbait agintarik leinu umileko emazteak izango baitzituzten, bereziki Justinianok zeina Teodora izeneko iragan ez oso argia zuen dama batekin ezkondu zen. Justiniano eta Teodora inperioarengan eragin handien izan duten agintari-enperatriz bikoteetako bat izan ziren.

Justinoren azken urteetan ostrogodoen eta pertsiarrekin gatazka ugari izan zen bere oinordeko Justinianok jasoko zituenak. 526. urtetik aurrera edadeak edo gaitzak jota gaixotzen hasi zen 527. urteko apirilaren 1ean Justiniano ofizialki oinordeko izendatu zuelarik. Urte hartako abuztuaren 1ean bertan hil zen.

525. urtean Anazarbusgo hiriari Justinopolis izena egotzi zitzaion Justinoren omenez.

Aurrekoa
Anastasio I.a

Bizantziar agintaria
518 -527

Ondorengoa
Justiniano I.a

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Justino I.a

De imperatoribus romanis ingelesez idatziriko biografia zabala.

Datuak: Q183445
Multimedia: Iustinus I / Q183445

i e a Erromatar eta bizantziar enperadoreak
Printzerria 27 BC – 235 AD	Augusto Tiberio Kaligula Klaudio Neron Galba Oton Vitelio Vespasiano Tito Domiziano Nerva Trajano Hadriano Antonino Pio Marko Aurelio eta Luzio Vero Komodo Pertinax Didio Juliano (Peszenio Nigro) (Klodio Albino) Septimio Severo Karakala eta Geta Makrino eta Diadumeniano Heliogabalo Alexandro Severo
Krisialdia 235–284	Maximino Trax Gordiano I.a eta Gordiano II.a Pupieno eta Balbino Gordiano III.a Filipo Arabiarra eta Filipo II.a Dezio eta Herenio Etrusko Hostiliano Treboniano Galo eta Volusiano Emiliano Valeriano Galieno, Salonino eta Valeriano II.a Klaudio Gotiko Kintilo Aureliano Tazito Floriano Probo Karo Karino eta Numeriano Galietako enperadoreak: Postumo (Leliano) Mario Viktorino (Domiziano II.a) Tetriko I.a eta Tetriko II.a
Dominatua 284–395	Diokeziano (inperio osoa) Diokeziano (ekialdea) eta Maximiano (mendebaldea) Diokeziano (ekialdea) eta Maximiano (mendebaldea) eta Galerio (ekialdea) eta Konstantzio Kloro (West) Galerio (ekialdea) eta Konstantzio Kloro (mendebaldea) eta Severo II.a (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea) Galerio (ekialdea) eta Severo II.a (mendebaldea) eta Konstantino I.a Handia (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea) Galerio (ekialdea) eta Maxentzio (mendebaldea) eta Konstantino I.a Handia (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea) Galerio (ekialdea) eta Lizinio (mendebaldea) eta Konstantino I.a Handia (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea) Maxentzio (bakarrik) Lizinio (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea) eta Konstantino I.a Handia (bere burua aldarrikatua) eta Valerio Valente Lizinio (ekialdea) eta Konstantino I.a Handia (mendebaldea) eta Lizinio II.a, Konstantino II.a eta Krispo (Martiniano) Konstantino I.a Handia (inperio osoa) eta Krispo Konstantino II.a Konstante Magnentzio eta Dezentzio Konstantzio II.a eta Vetranio Juliano Apostata Joviano Valentiniano I.a Valente Graziano Valentiniano II.a Magno Maximo eta Flavio Viktor Teodosio I.a Handia (Flavio Eugenio)
Mendebaldeko Inperioa 395–480	Honorio (Konstantino III.a eta Konstantzio II.a) Konstantzio III.a Joan, mendebaldeko usurpatzailea Ravenan Valentiniano III.a Petronio Maximo eta Paladio Avito Maioriano, Libio Severo, Antemio eta Olibrio Glizerio Julio Nepote (de iure) Romulo Augustulo (usurpatzailea)
Ekialdeko/ Bizantziar Inperioa 395–1204	Arkadio Teodosio II.a Pulkeria Martziano Leon I.a Leon II.a Zenon I.a (1. agintaldia) Basilisko eta Marko Zenon I.a (2. agintaldia) Anastasio I.a Justino I.a Justiniano I.a Justino II.a Tiberio II.a Maurizio eta Teodosio Fokas Heraklio Konstantino III.a Heraklonas Konstante II.a Konstantino IV.a eta Heraklio, Tiberio eta Justiniano II.a Justiniano II.a (1. agindaldia) Leontzio Tiberio III.a Justiniano II.a (2. agintaldia) eta Tiberio Filipiko Anastasio II.a Teodosio III.a Leon Isauriarra Konstantino V.a Artabasdo Leon IV.a Khazariarra Konstantino VI.a Irene Nizeforo I.a Estaurazio Mikel I.a Rangabe eta Teofilakto Leon V.a Armeniarra eta Konstantino Mikel II.a Teofilo Mikel III.a Basilio Mazedoniarra Leon VI.a Jakituna Alexandro Bizantziokoa Konstantino VII.a Porfirogeneta Erroman I.a Lakapetarra eta Kristobal, Eztebe eta Konstantino Erroman II.a Nizeforo II.a Fokas Joan I.a Tzimiskes Basilio II.a Konstantino VIII.a Zoe (1. agindaldia) eta Erroman III.a Zoe (1. agindaldia) eta Mikel IV.a Mikel V.a Zoe (2. agindaldia) eta Teodora Zoe (2. agindaldia) eta Konstantino Monomako Konstantino Monomako (bakarrik) Teodora Mikel VI.a Isaak I.a Komneno Konstantino X.a Dukas Erroman IV.a Diogenes Mikel VII.a Dukas eta Androniko, Konstantios eta Konstantino Nizeforo III.a Botaniates Alexio I.a Komneno Joan II.a Komneno eta Alexio Komneno Emanuel I.a Komneno Alexio II.a Komneno Androniko I.a Komneno Isaak II.a Angelo Alexio III.a Angelo Alexio IV.a Angelo Nikolas Kanabos, usurpatzailea Alexio V.a Dukas
Nizeako Inperioa 1204–1261	Konstantino Laskaris Teodoro I.a Laskaris Joan III.a Dukas Vatatzes Teodoro II.a Laskaris Joan IV.a Dukas Laskaris
Ekialdeko/ Bizantziar Inperioa 1261–1453	Mikel VIII.a Paleologo Androniko II.a Paleologo eta Mikel IX.a Paleologo Androniko III.a Paleologo Joan V.a Paleologo Joan VI.a Kantakuzeno eta Joan V.a Paleologo eta Mateo Kantakuzeno Joan V.a Paleologo Androniko IV.a Paleologo Joan VII.a Paleologo Androniko V.a Paleologo Emanuel II.a Paleologo Joan VIII.a Paleologo Konstantino XI.a Paleologo
Letra etzanean usurpatzaile edo enperadorekideak.