LSD

LSD
Formula kimikoa	C20H25N3O
SMILES kanonikoa	2D eredua
SMILES isomerikoa	CCN(CC)C(=O)[C@H]1CN([C@@H]2CC3=CNC4=CC=CC(=C34)C2=C1)C
MolView	3D eredua
Konposizioa	Nitrogeno, oxigeno eta karbono
Aurkitzailea	Albert Hofmann
Aurkitze data	1948
Mota	tryptamines (en) eta phenethylamine (en)
Estereoisomeroa	L-lysergide (en) eta isolysergic acid diethylamide (en)
Masa molekularra	323,199762 Da
Erabilera
Elkarrekintza	5-hydroxytryptamine receptor 1A (en) , 5-hydroxytryptamine receptor 2A (en) , 5-hydroxytryptamine receptor 2B (en) , 5-hydroxytryptamine receptor 2C (en) eta 5-hydroxytryptamine receptor 6 (en)
Hartzeko bidea	mihipeko emate
Haurdunaldia	US pregnancy category C (en)
Identifikatzaileak
InChlKey	VAYOSLLFUXYJDT-RDTXWAMCSA-N
CAS zenbakia	50-37-3
ChemSpider	5558
PubChem	5761
Reaxys	94179
Gmelin	6605
ChEMBL	CHEMBL263881
EC zenbakia	200-033-2
ECHA	100.000.031
MeSH	D008238
UNII	8NA5SWF92O
KEGG	C07542
PDB Ligand	7LD

LSD (Lysergic acid diethylamideren akronimoa), LSD-25, lisergida edo azido lisergikoaren dietilamida^[1] droga psikodeliko ia-sintetikoa da, ergolina familiakoa. Kontzientziaren egoerak eraldatzen ditu, esperientzia mistikoarekin nahiz eskizofreniarekin parekatu izan direnak. Lagunartean, azido edo tripi (ingelesezko tripetik, "bidaia") izenak hartzen ditu.

Jatorria[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Albert Hofmann suitzar kimikariak sustantzia hau lehenengo aldiz 1938. urtean sintetizatu zuen, eta 1943. urtean nahi gabe LSDaren efektuak aurkitu zituen.

Sandoz laborategiak aurkeztu zuten LSDa psikiatrian erabiltzeko droga gisa. 1950 eta 1960eko hamarkadetan hainbat psikiatrek eta psikoanalistek droga honi etorkizun handiko agente terapeutiko iritzi zioten. Hala ere, LSDa jolas-droga erabiltzen hasi zenez, eztabaida politikoa sortu zen, eta sustantzia zelan edo halan erabiltzea debekatzea erabaki zuten.

Efektuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

LSDaren efektuak aldagarriak dira, eta faktore hauen araberakoak: hartzen den kantitatea, pertsonaren tentua, ingurunea, pertsonalitatea, eta pertsonaren espektatibak. Pertsona batzuk euforia sentitzen dute droga hau kontsumitzerakoan eta beste batzuk izugarrizko beldurra. Esperientzia txarra bada, 'bidaia txarra' esaten da.

Honako hauek efektu ohikoak dira: umetokia uzkurtzea, herstura, loezina, parestesia, euforia, hiperreflexia, sinestesia, hiperestesia, transpirazioa, hipotermia, sukarra eta oharpenaren aldaketak denboran eta lekuan, baita tentu aldaketa ere.