Laura Alberta Linton

Wikipedia, Entziklopedia askea
Laura Alberta Linton

Bizitza
JaiotzaAlliance (Ohio)1853ko apirilaren 8a
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
HeriotzaRochester (Minnesota)1915eko apirilaren 1a (61 urte)
Hezkuntza
HeziketaMinnesotako Unibertsitatea 1898) Medikuntzako doktorea
Massachusetts Institute of Technology
Jarduerak
Jarduerakkimikaria, medikua eta mineralogoa
Enplegatzailea(k)Lombard College (en) Itzuli
KidetzaZientziak Aurrera Egiteko Elkarte Amerikarra
Association for the Advancement of Women (en) Itzuli

Laura Alberta Linton (Alliance, Ohio, 1853ko apirilaren 8a - 1915eko apirilaren 1a) Estatu Batuetako kimikari eta medikua izan zen.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Mahoning konderrian jaio zen, Ohion, 1853ko apirilaren 8an, Joseph eta Christina Lintonen alaba zaharrena zen. Bere familia kuakeroa zen. Ohion, Pensilvanian eta New Jersey-en egon ziren, Wabashako konderrian (Minnesota) lanean hasi aurretik. Winonako Eskola Normaletik graduatu zen 1872an, eta Minnesotako Unibertsitatera joan zen. Bertan Kimikako Zientzietako lizentziatura batekin graduatu zen.

Kimikako karrera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Unibertsitateko azken urtean zehar, Goi Lakuko iparraldeko kostaldeko mineralen laginak aztertu zituen, eta Stephen Farnum Peckham eta Christopher W. Hall irakasleek bildu zituzten. Minerala thomsonitaren antzekoa zen, baina Lintonen analisiak ezaugarri fisiko bereizgarriak aurkitu zituen, kristal-egitura eta kolorea barne. Mineralaren deskribapen

argitaratuan, Peckham-ek eta Hall-ek zehaztu zuten aldaera desberdina zela, eta lintonita izendatu zuten Lintonen "paziente esfortzua eta trebetasuna" goraipatzeko.

Graduatu ondoren, bigarren hezkuntzako bi urte irakatsi zituen Lake Cityn, Minnesotan. Gero, bi urte eman zituen Providence-en (Rhode Island) lanean, eta Peckhami lagundu zion Petrolioaren eta haren produktuen ekoizpenari, teknologiari eta erabilerei buruzko txostena, Estatu Batuetako 1880ko Erroldarako. Bere txosteneko "Transmisio Gutunean", Peckhamek eskerrak eman zizkion Lintoni, "eta lorpen asko zor dizkiot lanari osotasuna eta apaindura eransten dioten itzulpen eta ilustrazio askori..." esan zuen.

1882an, bi seihileko eman zituen kimika ikasten Massachusettseko Teknologia Institutuan. Ez zuen graduondoko programa osatu, baina Galesburgeko (Illinois) Lombard Unibertsitateko Natur Zientzietako irakasle postua onartu zuen. Urtebete eman zuen karguan eta gero Minneapolisera itzuli zen. Hurrengo hamar urteetan, Minneapolis Central High Schoolen (Minneapolis), Minnesota zientzia departamentuko burua bezala irakatsi zuen.

1894 inguruan, ikerketa kimikora itzuli zen, asfaltoaren analisira bereziki. Californiako Union Oil erakundearekin lotuta zeuden Peckham-en laginak lortu zituen. 1895-1896an Míchiganeko Unibertsitatera joan zen, baina ez zuen titulurik jaso. Asfaltoari buruzko lana American Chemical Societyk 1894 eta 1896an argitaratutako bi artikulutan agertu zen. Bere lan analitiko arduratsuagatik, aurkezpenaren argitasunagatik eta ikerketaren garrantzi komertzialagatik goraipatu zuten. Hirugarren artikulu bat, Peckhamekin batera, Trinidaden eremuan ere agertu zen 1896an; aditu baten lekukotzaren oinarria izan zen, eskari garrantzitsu batean.

Medikuntzako karrera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lintonek kimikaren arloa utzi eta medikuntzan karrera egin zuen. Diziplina-aldaketaren arrazoiak espekulazio-gaiak dira. Agian familian eragina izan zuen, Thomas Linton anaia eta Sarah Linton Phelps ahizpa medikuak baitziren.

1895etik 1900era, fisiologia eta kimika fisiologikoko laguntzailea izan zen Minnesotako Unibertsitatean; erakunde horren MD bat jaso zuen 1900ean.

Graduatu eta berehala, lanpostu bat onartu zuen Rochesterreko Estatuko Ospitalean, eta Sarah ahizparen lekua hartu zuen, osasun egoera txarrean baitzegoen. Ospitalean lan egin zuen bere bizitzako azken hamabost urteetan. Bi ekarpen garrantzitsu egin zizkion ospitaleari. Lehenik eta behin, erizainei printzipio dietetikoei buruzko ikastaro bat eman zien; ondoren, gaixotasun mentalak zituzten gaixoentzako programa gainbegiratua sortu zuen, joskintzako eta artisautzako lanak egiteko. Hau izan zen terapia okupazionala erabili zuen lehen ospitale-programetako bat.

Zientzia Aurrerapenerako Ameriketako Elkarteko eta Emakumearen Aurrerapenerako Elkarteko kide izan zen Linton.

Heriotza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1915eko apirilaren 1ean hil zen, Rochesterren (Minnesota).

Hautatutako argitalpenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Linton, Laura A. (diciembre de 1894). «On the Technical Analysis of Asphaltum». Journal of the American Chemical Society 16 (12): 809-822. doi:10.1021/ja02110a005.
  • Linton, Laura A. (marzo de 1896). «On the Technical Analysis of Asphaltum, No. 2». Journal of the American Chemical Society 18 (3): 275-279. doi:10.1021/ja02089a013.
  • Peckham, Stephen Farnum; Linton, Laura A. (1 de marzo de 1896). «On Trinidad Pitch». American Journal of Science 1 (3): 193-207. doi:10.2475/ajs.s4-1.3.193.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Creese, Mary R. S.; Creese, Thomas M. (Winter 1990). «Laura Alberta Linton (1893-1915): An American Chemist». Bulletin for the History of Chemistry (8): 15-18. Consultado el 11 de enero de 2016.
  2. ↑ Jump up to:a b Willard, Frances E.; Livermore, Mary A. (1967). A Woman of the Century: Fourteen Hundred Seventy Biographical Sketches Accompanied by Portraits of Leading American Women in All Walks of Life. Detroit, MI: Gale Research. pp. 463-464.
  3. ↑ Jump up to:a b Linton, Laura Alberta XII. New York, NY: James T. White & Co. 1904. pp. 62-63. Consultado el 8 de febrero de 2016.
  4. ↑ Peckham, S. F. (1884). Report of the Production, Technology, and Uses of Petroleum and Its Products. Washington, DC: Government Printing Office. p. viii. Consultado el 15 de febrero de 2016.
  5. ↑ Jump up to:a b Dahlberg, Jean C. (March 1962). «Laura A. Linton and Lintonite». Minnesota History 38 (1): 21-23. Consultado el 11 de enero de 2016.