Menelao Alexandriakoa

Menelao Alexandriakoa
Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Μενέλαος
Jaiotza	Alexandria, 70
Lehen hizkuntza	antzinako greziera
Heriotza	Erroma, 140 (69/70 urte)
Hezkuntza
Hizkuntzak	antzinako greziera
Jarduerak
Jarduerak	matematikaria eta astronomoa
Lan nabarmenak	ikusi Sphaerica (en) Menelaus' theorem (en)

Menelaus Alexandriakoa (70 K.o. - 140 K.o.) matematikaria eta astronomo greziarra izan zen, Alexandrian eta Erroman lan egin zuena lehen mendearen amaieran. Lerro geodesikoak gainazal kurbatu batean lerro zuzenen analogoak bezala antzematen lehena izan zen, baita triangelu esferikoa zehazten eta definitzen ere. Bere izena planoko edo esferako geometriaren teoremari lotuta geratu da, lerro zuzen batek edo zirkulu nagusi batek ebakitako triangelu bati dagokionez, Menelaoren teorema izenez ezagutzen dena, trigonometria zaharreko garrantzi handiko teorema. Era berean, geometria klasikoaren defendatzaile gogotsua izan zen.

Bizitza

Menelaoren bizitzari buruz gutxi ezagutzen den arren, ustez, Erroman bizi izan zen Alexandrian gaztaroa eman ondoren. Bai Pappus Alexandriakoak bai Proklok Menelao Alexandriakoa deitzen diote eta Plutarkok Luziorekin Erroman duen elkarrizketa bat biltzen du.

Ptolomeok Almagesto (VII.3) lanean ere aipatu zuen, 98ko urtarrilean, Menelaok eginiko astronomiako bi behaketa aipatzen dituena. Oharrak hauek izan ziren: Spica eta Akrab (Beta Scorpii) izarren ezkutaketak ilargiagatik, gau gutxi batzuen tartean. Ptolomeok behaketa hauek erabili zituen ekinozioen prezesioa baieztatzeko, Hiparko Nizeakoak fenomenoa aurkitu zuena dagoeneko K.a. bigarren mendean.

Lana

Sphaerica bizirik iraun duen Menelaoren lan bakarra da, arabierazko itzulpen moduan. Hiru liburu ditu eta esferako geometriari buruzkoa da: bere aplikazioak neurketetan eta kalkulu astronomikoetan. Liburu honek triangelu esferikoaren kontzeptua aurkezten du (hiru zirkulu nagusien arkuek osatutako irudiak) eta Menelaoren teorema (aurreko emaitza ezagunaren luzapen bat triangelu esferikotara) frogatzen du. Liburuaren itzulpena XVI. mendean egin zuen Francesco Maurolico astronomo eta matematikariak.

Beste liburu batzuek izenburuak bakarrik gordetzen dituzte:

• Zirkulu bateko arkuen kalkulari buruzkoa, sei liburuk osatua.
• Geometriako elementuak, hiru liburuk osatua eta geroago Thabit ibn Qurrák argitaratua.
• Gorputz ezberdinen pisuak eta banaketak ezagutzeari buruzkoa.
• Izar katalogo bat ere idatz zezakeen.

• Datuak: Q451572
• Multimedia: Menelaus of Alexandria / Q451572