Mozarabiera

Wikipedia, Entziklopedia askea
Mozarabiera
Datu orokorrak
Lurralde eremuaEspainia
EskualdeaIberiar penintsula
Hizkuntza sailkapena
giza hizkuntza
indoeuropar hizkuntzak
hizkuntza italikoak
hizkuntza erromantzeak
mendebaldeko hizkuntza erromantzeak
hizkuntza galo-iberiarrak
hizkuntza ibero-erromantzeak
Pyrenean-Mozarabic (en) Itzuli
Alfabetoaarabiar alfabetoa, latindar alfabetoa eta Hebrew script based alphabet (en) Itzuli
Hizkuntza kodeak
ISO 639-3mxi
Glottologmoza1249
IETFmxi

Mozarabiera Al-Andaluseko hizkuntza multzo erromantzea zen, Iberiar penintsulan Erdi Aroan mintzatua.[1] Mosarabiera hizkuntzen artean ez zegoen erabateko batasunik. Latinetiko beste hizkuntzak ez bezala, mozarabiera arabiar alfabetoarekin idazten zen.[2] Ezagutzen dena andalustar poeten jartxa eta moaxajei zor zaie, errepika mozarabieraz eta garapena arabieraz izan ohi zituztenak.

Mozarabierari egozten zaio Iberiar penintsulako hegoaldeko eta iparraldeko hizkuntza eta hizkeren arteko hainbat ezberdintasun, eta halaber panotxo edota andaluzieraren hainbat ezaugarri.

Adibidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hona hemen mozarabierazko testu bat, XI. mendekoa, Iberiar penintsulako beste hizkuntza batzuekin alderatua:

Mozarabieraz Gaztelaniaz Galego-portugesez Katalanez Latinez Euskaraz

Mio sîdî ïbrâhîm
yâ tú uemme dolge
fente mib
de nohte
in non si non keris
irey-me tib
gari-me a ob
legar-te

Mi señor Ibrahim,
¡oh tú, hombre dulce!
vente a mí
de noche.
Si no, si no quieres,
iréme a ti,
dime a dónde
encontrarte.

Meu senhor Ibrâhim,
ó tu, homem doce!
vem a mim
de noite.
Se non/não, se non/não queres,
ir-me-ei a ti,
diz-me onde
te encontro.

El meu senyor Ibrahim,
oh tu, home dolç!
Vine't a mi
de nit.
Si no, si no vols,
aniré'm a tu,
digues-me a on
trobar-te.

O domine mi Ibrahim,
o tu, homo dulcis!
Veni mihi
nocte.
Si non, si non vis,
ibo tibi,
dic mihi ubi
te invenias.

Nire jaun Ibrahim,
o zu, gizon gozoa!
zatoz nigana
gauez.
Bestela, ez baduzu nahi,
joango naiz zugana,
esan nora
zu topatu.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Galmés de Fuentes, Alvaro. (1983). Dialectología Mozárabe. Madril: Gredos.
  2. Simonet, Francisco Javier. (1897-1903). Historia de los mozárabes de España. Espainiako Historiaren Errege Akademia.

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]