Santo Domingo de la Calzadako katedrala

Santo Domingo de la Calzadako katedrala
	UNESCOren gizateriaren ondarea; Kultura ondasuna
	Donejakue bide frantsesa Errioxan
	Irudi gehiago
Kokapena
Estatu burujabe	Espainia
Autonomia	Errioxa
Municipality of La Rioja	Santo Domingo de la Calzada
Koordenatuak	42°26′28″N 2°57′13″W / 42.44108°N 2.95353°W
Historia eta erabilera
Irekiera	XI. mendea
Erlijioa	Erromatar Eliza Katolikoa
Elizbarrutia	Calahorrako eta La Calzada-Logroñoko elizbarrutia; Roman Catholic diocese of La Calzada (en) ; Diocese of Calahorra y La Calzada (en)
Izena	Domingo de la Calzada
Arkitektura
Estiloa	arkitektura erromanikoa
Gizateriaren ondarea
Erreferentzia	669-529
Eskualdea	Europa eta Ipar Amerika
Izen-ematea	bilkura)
BIC	RI-51-0000702
	529
	Webgune ofiziala
	↑ UNESCOk egindako sailkapenaren arabera ;

Santo Domingo de la Calzadako konkatedrala (gaztelaniaz: Catedral de Santo Domingo de la Calzada) Espainiako Errioxa autonomia erkidegoko Santo Domingo de la Calzada hiriko konkatedrala da. Calahorrako eta Logroñoko katedralekin batera, Calahorra eta La Calzada-Logroñoko diozesiaren egoitza da. Gotiko eta barroko estiloetan XII.-XVIII. mende bitartean eraiki zuten

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Alfontso VI.ak 1098an lursail bat eman zuen Salbatzailearen eta Andre Mariaren eliza erromanikoa eraikitzeko eta 1106an Don Pedro Nazarrek sagaratu zuen^[1].

1158an kolegiata izendatu zuten eta orduan abiatu ziren gaur egungo konkatedrala eraikitzeko lanak. Garçion maisuak gidatu zuen eraikuntza eta aurreko elizaren atal gehienak ezabatu zituen^[2]. 1232an Honorio III.ak eta Gregorio IX.ak emandako bulei esker Calahorra-La Calzada elizbarrutiko apezpikuaren egoitza bihurtu zen^[2]. Katedralaren eraikuntza XIII eta XIV mendeen artean amaitu zen^[2].

XVI. mendean transeptuaren eskuinaldeko zatia igo egin zen Santo Domingoren hilobia eraikitzeko.

Arkitektura[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Barnealdea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gurutze latindarraren itxurako oinplanoa du. Hiru habearte ditu eta kapera ugari ditu alboetan. absidearen inguruan deanbulatorioa du eta bertatik ere kaperak irradiatzen dira. Iparraldean klaustrorako atea zabaltzen da.

Damián Forment eskultoreak eraiki zuen erretaula nagusia^[3]. 9 metrotako zabalera eta 13 metrotako altuera du eta Forment 1540. urtean hil bazen ere erretaula ia amaituta zeukan. Andrés de Melgarrek egin zuen polikromia eta gai mitologikoak azaltzen ditu; tritoiak, satiroak, nereidak eta zentauroak. Aipatzekoak dira barnealdean Santuaren hilobia (XVI. mendekoa) eta Koroko aulkiteria (1521-27)^[4].

Konkatedralak duen osagai bitxienetakoa 1460 inguruan eraikitako oilategi gotikoa da.Harri polikromatuz egina dago eta bertan oilar eta oilo zuri bana daude. Santo Domingoko oilo eta oilarraren kondaira erakusten du, sukaldatu ondoren altxatu eta kantuan hasi zirenak^[5].

Kanpoaldea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ez da jatorrizko elizaren aztarna handirik gelditzen, izan ere eraiki eta mende erdira askoz handiagoa zen tenplua eraiki baitzen.

Hegoaldeko ataria da sarrera nagusia. Puntu erdiko arku handi baten barnean elizbarrutiko patroien eskulturak hartzen dituzten nitxoak daude. Santo Domingo, San Celedonio eta San Emeterio dira patroiak, lehenengoa hiriaren sortzailea da, azken biak berriz Calahorra hiriari dagozkio. Mendebaldeko horman bigarren ate bat dago XIII. mendean erromaniko-gotiko trantsizioan eraikia. Zazpi arkibolta ditu.

Hasierako proiektuan hiru abside diseinatu ziren arren bakarra eraiki zen. Abside horretan bi kontrafuerte ikusten dira.

Dorre erromaniko bat izan zuen hasieran baina 1450. urtean suak suntsitu zuen. Ondoren dorre gotiko bat altxatu zen eta 1560an kanpaiak gehitu zitzaizkion. Oinarria ordea ez zen egonkorra eta eraitsi beharra izan zen. Gaur egungo dorre barrokoa katedralak izan duen hirugarrena izan zen. Martin de Beratua arkitekto bizkaitarrak altxatu zuen 1762 eta 1766 artean^[4]. 9 metrotako oinarria du eta 70 metrotako altuera. Dorre hau toki egonkorrean eraikitzea erabaki zen, katedraletik aparte izan arren. Gaur egun kokatua dagoen tokian orein eta behien adarrak gehitu ziren zimenduak segurtatze aldera^[2].

Klaustroa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Juan del Pino apezpikuak 1340. urtean agindutako aldaketen ondorengo klaustroa da gaur egun ikusten dena. Harriz eta adreiluz egina dago eta galeria bakoitzak zortzi gurutzadura-sabai azaltzen ditu. XV. eta XVI. mendeetan hainbat kapera gehitu zitzaizkion.