Saving Mr. Banks

Saving Mr. Banks
Jatorria
Argitaratze-data	2013
Izenburua	Saving Mr. Banks
Jatorrizko hizkuntza	ingelesa
Jatorrizko herrialdea	Erresuma Batua, Australia eta Ameriketako Estatu Batuak
Banatze bidea	theatrical release (en)
Ezaugarriak
Genero artistikoa	Film biografikoa, film dramatikoa eta flashback film (en)
Iraupena	125 minutu
Kolorea	koloretakoa
Grabazio lekua(k)	Los Angeles
Zuzendaritza eta gidoia
Zuzendaria(k)	John Lee Hancock (en)
Gidoigilea(k)	Kelly Marcel; Sue Smith (en)
Antzezlea(k)
	Tom Hanks (Walt Disney (en) , Walt Disney); Colin Farrell ; Emma Thompson (Pamela Travers); Paul Giamatti ; Jason Schwartzman (Richard M. Sherman); Ruth Wilson ; B. J. Novak (en) (Robert B. Sherman); Bradley Whitford (Don DaGradi (en) ); Kathy Baker ; Melanie Paxson ; Rachel Griffiths ; Ronan Vibert ; Mia Serafino ; Demetrius Grosse ; Annie Rose Buckley (en) (Pamela Travers); Kristopher Kyer (Dick Van Dyke); Victoria Summer (en) (Julie Andrews)
Ekoizpena
Ekoizlea	Alison Owen; Ian Collie (en) ; Philip Steuer (en)
Konpainia ekoizlea	BBC Film (en) ; Walt Disney Pictures; EQ Media Group (en) ; Ruby Films (en) ; Hopscotch Features (en)
Ekoizle eragilea	Paul Trijbits (en) ; Christine Langan (en) ; Andrew Mason (en) ; Troy Lum (en)
Edizioa	Mark Livolsi (en)
Ekoizpen-diseinatzailea	Michael Corenblith (en)
Bestelako lanak
Musikagilea	Thomas Newman
Argazki-zuzendaria	John Schwartzman
Jantzi-diseinatzailea	Daniel Orlandi (en)
Fikzioa
Kontakizunaren tokia	Los Angeles eta Londres
	ikusi Pamela Travers, Walt Disney, Walt Disney (en) , Don DaGradi (en) , Richard M. Sherman, Robert B. Sherman, Dick Van Dyke eta Julie Andrews;
Argumentu nagusia	familia disfuntzionala eta alkoholismoa
Historia
Gertaera nabarmenak	2013ko urriaren 20a; estreinaldi — Odeon Leicester Square (en)
Jasotako sariak	National Board of Review: Top Ten Films (en)
Nominazioak	Jatorrizko soinu banda onenaren Oscar Saria ; 86. Oscar Sariak ; Thomas Newman
	movies.disney.com…

Saving Mr. Banks John Lee Hancock-ek zuzendutako eta Kelly Marcel eta Sue Smith-ek idatzitako 2013ko film dramatiko-komiko biografikoa da. 1964ko Mary Poppins filmaren garapenean kokatuta dago, Emma Thompson-ek gorpuzten du P. L. Travers autorea, eta Tom Hanks-ek Walt Disney zinegilea. Horiekin batera, Paul Giamatti, Jason Schwartzman, Bradley Whitford, eta Colin Farrell ere agertzen dira. Titulua Travers-en aitaren izenetik hartuta, filmak autoreak 1961ean Los Angeles-en izan zituen batzar luzeak errepresentatzen ditu, Disney bere eleberrien irudi eskubideak lortzen saiatzen den horietan.

Hasiera batean, 2011. urtean, Essential Media Entertainment-ek eta BBC Films-ek ekoizpen independiente moduan garatu zuten Saving Mr. Banks, babestutako elementuen baimena eskatzeko Alison Owen Walt Disney-ri hurreratu zitzaionean. Filmaren gaiak Disney-ren interesa piztu zuenez, estudioak gidoia eskuratu eta filma produzitu zuen. Ia film guztia Hego Kalifornia inguruan errodatu zen, gehien bat Walt Disney Studios in Burbank-en, filmaren gertakizun gehienak bertan kokatuz.

Saving Mr. Banks London Film Festival-ean estreinatu zen 2013ko urriaren 20an, Erresuma Batuko zinemetan urte bereko azaroaren 29an eta Ameriketako Estatu Batuetan abenduaren 13an. Estreinatu eta gero, filmak kritika positiboak jaso zituen, gehien bat antzezpenari, gidoiari eta musikari bideratuta. Thompson-en antzezpenak BAFTA, Golden Globe, Screen Actors Guild, eta Critic's Choice Award-etan nominazioak ekarri zizkion "Emakumezko aktore onena" kategorian. Thomas Newman konposatzaileari Best Original Score nominazioa ekarri zion Oscar Sarietan. Filma komertzialki ere arrakastatsua izan zen, 118 milioi dolarreko irabaziak lortuz mundu mailan.

Argumentua[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1961ean, Pamela “P. L.” Traversek bere Londresko etxetik Los Angeles-era bidaitzen du bere agente Diarmuid Russell-ek konbentzituta, Walt Disney-rekin lan egiteko. Disney-ek hogehi urte daramatza Mary Poppinsen bere istorioen eskubideen atzetik, bere alabei zin egin zielako horietan oinarritutako film bat produzituko zuela. Traversek uko egin die Disneyren ahaleginei, bere pertsonaiari egingo liokeenaz beldur delako.

Baina ez duenez ezer idatzi denboraldi luzetxo batean, bere etxea galtzeko arriskuan dago. Hala ere, bertara joatea erabaki aurretik, Russellek gogoratu behar izan dio Disney-ek bi baldintza onartu dituela: ez dela animaziorik egongo eta gidoia aprobatzeko eskubidea izango duela.

Flashback-en bidez, Travers-en Alloran, Queensland, Australian, izandako haurtzaro zaila kontatzen zaigu, horixe baita Mary Poppins-en inspirazio iturri nagusia. Travers-ek bere aita, Travers Robert Goff, izugarri miresten zuen, baina bere alkoholismoak zenbait kaleratze, bere ezkontzaren momentu gordinak eta bere emaztearen suizidioa ekarri zizkioten. Goff, tuberkulosiak jota hil zen Travers-ek zazpi urte zituenean.

Los Angeles-en daudelarik, Travers hiriko “errealitate faltsuaz" eta hiritarren lagungarritasun intrusiboaz nazkatuta dago (ezaugarri hauek Ralph bere txoferrak pertsonifikatzen ditu). Walt Disney Studio-etan, Travers Mary Poppins garatzen ari den talde kreatiboarekin batzen da: Don DaGradi gidoilaria, eta musika konpositore Richard eta Robert Sherman. Horien inguruan ere, ez du iritzi onik.

Travers-en lan harremana Disney eta bere taldearekin oso zaila da. Disney-k eta bere taldeak ezin dute ulertu Travers-en negazioa fantasiaren aurrean, Mary Poppins-en istorioa ezagututa eta idazlearen imajinazio aberatsa kontuan hartuta. Bereziki, George Banks-en, aitaren pertsonaiari buruz izan zituen zalantzak, ez baitzuen nahi pertsonaiaren irudia krudela edo hotza izatea. Gutxika-gutxika, Mary Poppins-en istorioak idazlearen iraganera estuki lotuta daudela konturatzen joango dira.

Prozesuak gero eta min gehiago emango zion Travers-i, haurtzaroaren oroitzapenak burura ekarriz. Idazleari zer gertatzen ari zaion jakiteko asmoz, Disney-k Disneyland-era gonbidatzen du Travers. Horrek, Ralphekin garatzen duen adiskidetasunarekin eta beste hainbat bizipenekin batera, idazleak izan zituen kontrakotasunak leundu eta onespena ematea dakar. Bere kreatibitatea berpizten da eta taldearekin batera lan egingo du. Hala ere, animaziozko sekuentzia bat egongo dela dakienean, Disney-rekin eztabaidatuko du eta etxera bueltatuko da.

Disney-k “Travers” bere ezizena dela deskubrituko du, bere aitaren izenetik hartuta. Bere benetako izena Helen Goff da, eta australiarra da, ez britaniarra. Horren odnorioz, Disney-k bestelako pertzepzioa izango du Travers-i buruz, eta Londresera joango da bere bila. Hara iristean, Disney-k ere ez zuela haurtzaro errazik izan azalduko dio. Travers-ek, azkenean, filmaren eskubideak emango dizkio.

Hiru urte geroago, 1964an, Mary Poppins mundu mailako estreinaldia egingo du Grauman’s Chinese Theatre-en, Hollywood-en. Disney-k ez du idazlea gonbidatuko, bere iritziaren beldurrez. Baina Russell-ek abisatuta, Travers abisu barik agertuko da Disney-ren bulegoan eta bertan gonbidapen bat emango dio. Filma aurreriritzi txarrarekin ikusiko du Travers-ek, animaziozko zatia batez ere. Azkenean filmarekin enpatizatuko du eta George Banks-en krisi pertsonalarekin emozionatuko da.

Antzezleak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Emma Thompson: Pamela "P. L." Travers edo Helen Goff.
- Annie Rose Buckley: zazpi urtetako Helen, "Ginty" ezizenaz ezaguna
Tom Hanks: Walt Disney
Colin Farrell: Travers Robert Goff, Helen-en aita
Ruth Wilson: Margaret Goff, Helen-en ama
Paul Giamatti: Ralph, Travers-en txoferra
Bradley Whitford: Don DaGradi, Mary Poppins-en gidoiaren egileetako bat
Jason Schwartzman: Richard M. Sherman, konpositorea eta letragilea
B. J. Novak: Robert B. Sherman, bere anaia Richard-ekin batera abestien konpositore eta letragilea
Kathy Baker: Tommie, Disney-ren asistente exekutiboa
Melanie Paxson: Dolly, Disney-ren idazkaria
Rachel Griffiths: Ellie, Helen-en izeba
Ronan Vibert: Diarmuid Russell
Kristopher Kyer: Dick Van Dyke
Victoria Summer: Julie Andrews

Ekoizpena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Garapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

[[|thumb| Walt Disney Estudioak Burbank-en ]] 2002an, Ian Collie ekoizle australiarrak The Shadow of Mary Poppins dokumentala produzitu zuen. Proiektua garatu bitartean konturatu zen film biografiko baterako material aski zegoela han, eta Essential Media and Entertainment konbentzitu zituen pelikularen gidoia Sue Smithekin idazten hasteko. BBC Films berehala batu zen proiektura. Ideiaren garapenarekin batera Colliek esaten zuen “Elefante erraldoi bat zeukatela beti gelan haiekin batera”, Walt Disney bera, alegia. Pelikula aurrera eramatearen atal bat The Walt Disney Companyren baimena lortzea zen, Walt Disney pertsonaia bezala ateratzeko eta baita agertuko ziren hainbat abestien eskubideak eskuratzeko ere.

2011ko azaroan, Sean Baileyk, Walt Disney Pictureseko ekoizpen zuzendariak, gidoiaren berri jaso zuen. Alan Horn eta Bob Igerekin batera, hiru aukeren artean erabaki bat hartu behar zuten: gidoia erosi eta proiektuarekin amaitu, proiektua porrotera bideratu eta gero erosi, edo koprodukzio bat egin. 2012ko otsailean Collie ekoizpen taldearen parte zen, eta ekoizle exekutibo bezala, Christine Langan, Troy Lum, Andrew Mason, eta Paul Trijbits sartu ziren. John Lee Hancock zuzendari izendatu zuten hilabete horretan bertan.

Iger Tom Hanksekin kontaktuan jarri zen, eta honek baiezkoa eman zion Walt Disneyren pertsonaia lehendabizi pantailaren barruan jarriko zuen paperari. Hanks Disney ezagutu zuten hainbat pertsona elkarriztatu zituen pelikularako, bere alaba Diane Disney Miller barne. Pelikula berari dedikatu zioten, izan ere, estreinatu baino pixka bat lehenago zendu zen. 2012ko apirilean ere, Emma Thompson negoziazio finaletan zegoen, estudioak Meryl Streep kontratatzeko ezintasunaren ostean. Urte horren uztailean, Colin Farrell, Paul Giamatti, Jason Schwartzman, Bradley Whitford, B. J. Novak eta Ruth Wilson proiektuaren talde artistikoko parte izatera pasatu zuten.

Disneyren laguntzari esker, ekoizpen taldeak Traversek Don DaGradi eta Sherman anaiekin izandako elkarrizketen 36 orduko grabaketak eskuratu zituen. Horretaz gain, Disney eta Traversek 1940 eta 1960 bitartean elkarbanatutako eskutitzak lortu zituzten ere bai. Richard M. Shermanek ere bere esperientzia personalak konpartitu zituen. Ekoizpen taldearen beldurretako bat Disney pelikularen gainean ezar zezakeen influentzia zen, baina lan taldearen harridurarako, eskatu zuten gauza bakarra zigarro erretzea omititzea izann zen, “R-Rating”-a ez jasotzea lortzearekin batera. Horren ordez, Walt Disneyren eztula ikus daiteke behin baino gehiagotan, eta zigarro bat itzaltzen ikusten zaio behin.

Grabaketa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Filmaketa 2012ko irailean hasi zen, Los Angeles hirian. Londresen egindako bi kokapen plano kenduta, grabaketa osoa Hego Kalifornian egin zen, lokalizazio erreal asko erabiliz, hala nola Burbank-eko Walt Disney estudioa. Eraikitako set handiena estudio horietako animazio eraikina izan zen. Walt Disneyren bulegoa eta Beverly Hills hotela ere errekreazioak izan ziren, zeinetarako Michael Corenblith produkzio disenatzaileak Ronald Reaganen bulegoaren argazkiak erabili zituen erreferentzia gisa. Dekorazioaren parte izan ziren Walt Disney World Resortek utzitako Oscar estatua errealak. Disneylandeko sekuentziak egiteko, oso goiz filmatu ziren eta bertako langileak erabili ziren extra bezala. Gainera, ikusten diren planoetan atrakzio berrienak oztopatuta zeunden kameran agertu ez zitezen. Corenblithek lanaren zati handiena kameran agertuko zen guztia 1961ean zeukan itxurarekin agertzea izan zen.

Emma Thompsonek Travers beraren grabaketak erabili zituen pertsonaia eraikitzeko prozesuan, eta bere ilea aldatu zuen, Traversek ileordei zioen gorrotoari omen egiteko. Hanksek ere Disneyren grabaketak erabili zituen bere hegoaldeko azentoa lortzeko. Bibotea hazten utzi zuen, zeina kontu handiz kontrolatua izan zen zinegileen aldetik, neurri berberak zituela ziurtatzeko. Shermanek esan zuen bera eta bere anaia antzeztuko zituzten aktoreak aukera perfektua izan zirela. Daniel Orlandik, jantzitegi zuzendariak, Walt Disney Family Museumen lortutako benetako bitxiak jarri zizkion Thompsoni. Grabaketak bederatzi aste iraun zuen eta 2012ko azaroaren 22an amaitu zen.

Musika[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Thomas Newmanek konposatu zuen pelikularen soinu banda. Newmanek amaitutako sekuentzien gainean konposatu zuen, kontuan hartuz zer egiten zion musikak irudiari, musikaren konposaketak prozesua nahasi ez zezan. Bere erabakia izan zen Sherman anaien Mary Poppinserako soinu bandaren adaptazio bat ez egita. Soinu banda Newman Scoring Stage-en grabatu zen, Los Angelesen.

Estreinaldia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Walt Disney Estudioak 2013ko uztailean aurkeztu zuten filmarentzako trailerra. Saving Mr. Banks Londreseko Film Festibalean estreinatu zen 2013ko urriaren 20an mundu mailan. Urte bereko azaroaren 7an Ameriketako Estatu Batuetako estreinaldia izan zen TCL Antzoki Txinatarrean, Mary Poppins estreinatu zen lokalizazio berdinean. Filma originala bere 50. Urteurrenagatik berriro proiektatu zen.

Saving Mr. Banks filmak Ipar Amerikan $83.3 milioi bildu zituen eta $34.6 milioi beste herrialdeetan, guztira mundu mailan $117.9 milioi lortuz, $35.5eko aurrekontuaren aurka.

Walt Disney Estudioak filma Blu-Ray, DVD eta plataforma digitaletan argitaratu zuten 2014 martxoan. Argitalpen horiek ezabatutako hiru eszena zekarten.

Harrera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kritikaren erantzuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Saving Mr. Banks-ek kritika positiboak jaso zituen oro har, batez ere aktoreen lanari dagokionez, eta bereziki Thompson, Hanks, eta Farrell-en kasuetan. Rotten Tomatoes web orrian %78a bozka positiboak izan dira, eta Metacritic Kritika bilgune orrian bataz besteko nota 65/100 da.

Sariak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Saving Mr. Banks hainbat sarietara nominatua izan zen bere estreinuaren ostean. Erakunde, talde kritiko eta ikusleek bereziki laudoriatu zuten Emma Thompsonen lana filmean. Pelikulak bost nominazio jaso zituen BAFTA sarietan: Pelikula britainiar hoberena, emakume antzezle onena lehen mailako paper batean, idazle britainiarren arteko debut onena, zuzendaririk onena, musikarik onena eta jantzitegi onena.

Pelikulak jatorrizko soinu banda onenaren Oscar sarirako nominazio bat soilik lortu zuen 86. Akademiaren Sarietan, izan ere, kritiko askok emakume aktore onenaren sarian eta pelikula onenaren sarian kandidato sendoak zirela zioen.

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q3474574
Multimedia: Saving Mr. Banks / Q3474574