Serranos

Serranos
	Espainia
Administrazioa
Estatu burujabe	Espainia
Autonomia	Valentziako Erkidegoa
Probintzia	Valentziako probintzia
Hiriburua	Chelva
Zatiketa	ikusi Alcublas, Alpuente, Andilla, Aras de los Olmos, Benagéber, Bugarra, Calles, Domeño, Higueruelas, La Yesa, Losa del Obispo, Pedralba, Sot de Chera, Titaguas, Tuéjar, Villar del Arzobispo, Chelva, Gestalgar eta Chulilla;
Geografia
Koordenatuak	39°41′15″N 0°54′58″W / 39.6876°N 0.916°W
Azalera	1.358,7 km²
Mugakideak	Alto Palancia, Camp de Túria, Hoya de Buñol eta Requena-Utiel
Demografia
Biztanleria	16.604 (2022ko urtarrilaren 1a); Adierazpen errorea: Ustekabeko < eragileaEspresio akatsa: Ez dago operadorerik -(r)entzat
Dentsitatea	12,22 bizt/km²
Hizkuntza ofiziala	gaztelania

Los Serranos edo La Serranía (espainieraz) Valentziar Herrialdeko eskualdea da. Iparraldean Aragoi du, ekialdean Alto Palancia eta Camp de Túria, hegoaldean Hoya de Buñol, hego-mendebaldean Requena-Utiel eta mendebaldean Gaztela. Katalanez els Serrans edo la Serrania (de Xelva) izenak ematen zaizkio. Espainieraz La Serranía del Turia neotoponimoaren erabilera ere bultzatzen duenik bada, eskualde homonimoekin bereiztearren^[1].

Eskualdeak 19 udalerri ditu, 1.358,70 km²ko azalera du eta 2005ean 17.393 biztanle zituen. Hiriburu historikoa Chelva da baina udalerririk populatuena Villar del Arzobispo da. Tokiko hizkuntza aragoieraren eraginpeko espainiera da.

Udalerriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Udalerria	Biztanleria	Azalera	Dentsitatea
Alcublas/les Alcubles	829	43,50	19,05
Alpuente/Alpont	828	138,30	5,98
Andilla	325	142,80	2,27
Aras de los Olmos/Ares dels Oms	393	76,00	5,17
Benagéber/Benaixeve	159	69,80	2,27
Bugarra	826	40,30	20,49
Calles	449	64,50	6,96
Chelva/Xelva	1.839	190,60	9,64
Chulilla/Xulilla	786	61,80	12,71
Domeño/Domenyo	688	68,80	10,00
Gestalgar/Xestalgar	761	69,70	10,91
Higueruelas/Figueroles de Domenyo	531	18,80	28,24
Losa del Obispo/la Llosa del Bisbe	523	12,20	42,86
Pedralba	2.637	58,90	44,77
Sot de Chera/Sot de Xera	428	38,80	11,03
Titaguas/Titaigües	541	63,20	8,56
Tuéjar/Toixa	1.300	121,90	10,66
Villar del Arzobispo/el Villar	3.828	40,70	94,05
La Yesa/la Iessa	264	84,70	3,11

Loriguilla berria Camp de Túrian badago ere, udalerri zaharraren lurrak Serranosen daude.

Eskualde historikoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Los Serranos eskualde historikoa ere bada; Serrania de Xelva izenpean 1934ko Emili Beüt "Comarques naturals del Regne de València" lanean agertzen zen. Desberdintasun bakarrak hauek dira:

Chera/Xera eta Sinarcas/Sinarques, egungo Requena-Utiel eskualdean sartu dituzte, historikoki Serranosekoak diren arren.
Loriguilla eta Domeño/Domenyo zaharrak eskualdean zeuden; urtegiak egiteko desagertuta, beren lur eremurik gehienak Serranosen daude baina herri berriak Camp de Túrian eraiki ziren; lehena eskualde honetako udalerrien zerrendan sartzeko ohitura dago, bigarrena, ordea, Serranosen. Sant Isidre de Benaixeve (Montcada) eta Sant Antoni de Benaixeve koloniak ere urtegien eraikuntzarekin zerikusia dute, Benagéber herritik alde egin behar izan zuten batzuentzat egin zituztelako.